Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận sâu sắc về bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Dục Thúy sơn của Nguyễn Trãi

Văn mẫu lớp 10: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Dục Thúy sơn bao gồm những bài văn mẫu xuất sắc cùng hướng dẫn chi tiết cách viết. Thông qua đó, học sinh có thể tham khảo để nâng cao kỹ năng viết văn, đồng thời tiếp cận những bài văn mẫu chất lượng, bám sát chương trình học.

Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Dục Thúy sơn dưới đây sẽ là nguồn tài liệu hữu ích, hỗ trợ học sinh trong quá trình tự học và rèn luyện kỹ năng cảm thụ văn học. Đây cũng là cơ hội để các em mở rộng vốn hiểu biết, phát triển khả năng sáng tạo trong cách viết văn. Để nâng cao kỹ năng phân tích, các em có thể tham khảo thêm bài viết Phân tích Dục Thúy sơn.

Dàn ý bức tranh thiên nhiên trong bài Dục Thúy Sơn

1. Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề: Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Dục Thúy sơn.

2. Thân bài:

*Bức tranh thiên nhiên núi Dục Thúy:

- Bức tranh toàn cảnh núi Dục Thúy được miêu tả thông qua điểm nhìn từ xa:

• "Liên hoa phù thủy thượng": dáng núi giống như đóa sen thanh cao, nổi trên mặt nước -> hình ảnh ẩn dụ độc đáo, thú vị.
• "Tiên cảnh": cảnh đẹp ở chốn tiên, "trụy": rơi từ trên cao xuống -> nhấn mạnh núi Dục Thúy chính là cảnh đẹp chốn bồng lai tiên cảnh rơi xuống cõi trần.

- Núi Dục Thúy được gợi tả cận cảnh:

• "Tháp ảnh": bóng của ngọn tháp soi lên mặt nước, "trâm thanh ngọc": chiếc trâm ngọc màu xanh -> hình ảnh so sánh thú vị, ví bóng tháp soi trên mặt nước giống như cái trâm cài tóc của người con gái.
• "Ba quang": ánh sáng sóng nước, "thúy hoàn": mái tóc biếc -> liên tưởng ánh sáng sóng nước giống như chiếc gương, dáng núi phản chiếu trên dòng nước như đang soi mái tóc biếc.

*Đánh giá về đặc sắc nghệ thuật:

- Sử dụng thành công biện pháp so sánh, ẩn dụ.

- Hình ảnh thơ mĩ lệ, giàu sức gợi.

- Ngôn từ cô đọng.

3. Kết bài:

- Khẳng định vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên.

Cảm nhận bức tranh thiên nhiên trong bài Dục Thúy sơn

Thiên nhiên từ lâu đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà văn, nhà thơ. Những tác phẩm của họ đã vẽ nên vô số cảnh sắc tươi đẹp, từ phong cảnh trong trẻo của đất Phật Hương Sơn trong "Hương Sơn phong cảnh" của Chu Mạnh Trinh đến bức tranh quê hương thanh bình trong "Thiên trường vãn vọng" của Trần Nhân Tông. Nguyễn Trãi cũng góp phần vào dòng chảy này với nhiều tác phẩm về thiên nhiên, trong đó nổi bật là bài thơ "Dục Thúy sơn" từ tập "Ức Trai thi tập". Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, nên thơ trong bài thơ đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.

Ngay từ câu thơ đầu tiên, tác giả đã khẳng định núi Dục Thúy là "tiên san" - ngọn núi tiên:

"Hải khẩu hữu tiên san;
Tiền niên lũ vãng hoàn."

("Cửa biển có non tiên;
Từng qua lại mấy phen.")

Ngọn núi được mệnh danh là "núi thơ" nằm gần cửa biển. Dù đã nhiều lần qua lại, nhân vật trữ tình vẫn cảm nhận được vẻ đẹp như chốn tiên cảnh của núi Dục Thúy. Cụm từ "tiên san" nhấn mạnh vào cảnh sắc trong trẻo, thoát tục của nơi này.

Để miêu tả bức tranh toàn cảnh, tác giả quan sát từ xa với điểm nhìn rộng lớn, khái quát:

"Liên hoa phù thủy thượng;
Tiên cảnh trụy trần gian."

("Cảnh tiên rơi cõi tục;
Mặt nước nổi hoa sen.")

Hình ảnh ẩn dụ "Liên hoa phù thủy thượng" và từ "phù" đã khắc họa rõ nét khung cảnh núi Dục Thúy. Dáng núi cao lớn, kỳ vĩ được so sánh với đóa sen thanh cao nổi trên mặt nước. Trong câu thơ phiên âm, tác giả không dùng từ ngữ so sánh mà chỉ sử dụng động từ "phù", cho thấy sự tương đồng đến mức hòa làm một giữa dáng núi và hoa sen. Hình ảnh đóa sen tượng trưng cho sự thuần khiết, thoát tục, và núi Dục Thúy cũng mang vẻ đẹp tinh khôi, trong trẻo như cảnh tiên rơi xuống trần gian.

Bức tranh thiên nhiên núi Dục Thúy tiếp tục được khắc họa qua cái nhìn cận cảnh, chi tiết:

"Tháp ảnh trâm thanh ngọc;
Ba quang kính thúy hoàn."

("Bóng tháp hình trâm ngọc;
Gương sông ánh tóc huyền.")

Trước đây, Trương Hán Siêu từng miêu tả bóng tháp soi trên mặt nước trong "Dục Thúy sơn". Kế thừa tinh thần đó, Nguyễn Trãi đã làm sống động hình ảnh này bằng cách so sánh bóng tháp với chiếc trâm ngọc xanh. Ánh sáng sóng nước được liên tưởng như chiếc gương khổng lồ, phản chiếu dáng núi như mái tóc biếc. Chỉ với hai câu thơ ngắn gọn, Nguyễn Trãi đã làm nổi bật vẻ đẹp tuyệt sắc của núi Dục Thúy, đồng thời thể hiện tài năng nghệ thuật độc đáo của mình. Khác với thơ cổ thường lấy thiên nhiên làm chuẩn mực để miêu tả con người, Nguyễn Trãi đã đảo ngược cách tiếp cận, tạo nên nét đặc sắc riêng cho tác phẩm.

Với hình ảnh thơ mĩ lệ, giàu sức gợi, ngôn từ cô đọng và việc sử dụng thành công biện pháp so sánh "Tháp ảnh trâm thanh ngọc;/ Ba quang kính thúy hoàn", ẩn dụ "Liên hoa phù thủy thượng", Nguyễn Trãi đã khắc họa rõ nét bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, huyền ảo như chốn tiên cảnh ở núi Dục Thúy. Những liên tưởng độc đáo trong bài thơ cũng thể hiện tâm hồn nhạy cảm và tình yêu thiên nhiên sâu sắc của tác giả.

Cũng như nhiều tác phẩm viết về danh lam thắng cảnh của đất nước, "Dục Thúy sơn" đã mang đến cho độc giả một bức tranh thiên nhiên non nước hữu tình, thơ mộng. Qua đó, bài thơ không chỉ khắc họa vẻ đẹp của cảnh sắc mà còn hé lộ tâm hồn nhạy cảm, lãng mạn và phóng khoáng của nhà thơ - một con người luôn biết trân trọng và yêu mến vẻ đẹp của thiên nhiên.