Phân tích truyện Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu: Dàn ý chi tiết và 3 bài văn mẫu lớp 7 xuất sắc

Hôm nay, chúng tôi trân trọng giới thiệu đến quý độc giả những bài văn mẫu lớp 7: Phân tích truyện Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu. Đây là nguồn tài liệu quý giá, được chia sẻ rộng rãi tại đây.

Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu được Bác Hồ sáng tác khi Phan Bội Châu bị bắt cóc tại Trung Quốc năm 1925. Để giúp độc giả hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm, chúng tôi xin gửi đến dàn ý chi tiết cùng những bài văn mẫu lớp 7: Phân tích truyện Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.

Dàn ý Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu

I. Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Ái Quốc (tiểu sử, sự nghiệp sáng tác, và những đóng góp nổi bật).

- Giới thiệu văn bản “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” (hoàn cảnh sáng tác, giá trị nội dung sâu sắc, và nghệ thuật đặc sắc).

II. Thân bài:

1. Lời hứa của Va-ren với Phan Bội Châu

- Va-ren đưa ra lời hứa nửa chính thức về việc sẽ quan tâm đến vụ án của Phan Bội Châu.

⇒ Lời hứa mang tính chất mơ hồ, thể hiện sự hài hước và lố bịch.

- Bản chất lời hứa: Va-ren chỉ quan tâm khi công việc và địa vị của ông ta đã ổn định.

⇒ Cho thấy sự ưu tiên của Va-ren dành cho quyền lực cá nhân hơn là lời hứa.

- Tác giả bình luận: Liệu quan Toàn quyền Va-ren sẽ “chăm sóc” vụ án này như thế nào và khi nào?

⇒ Sử dụng câu hỏi tu từ để thể hiện thái độ mỉa mai, châm biếm của tác giả.

2. Cuộc gặp gỡ giữa Va-ren và Phan Bội Châu

- Tác giả khắc họa hai nhân vật với sự tương phản rõ nét, làm nổi bật tính cách của từng người:

+ Va-ren: Kẻ phản bội giai cấp vô sản Pháp, từ bỏ quá khứ, lòng tin, và giai cấp của mình.

⇒ Kẻ đê hèn, phản bội.

+ Phan Bội Châu: hi sinh gia đình và của cải để chống lại bọn cướp nước, sống xa quê hương, bị thực dân lừa vào bẫy, và bị kết án tử hình vắng mặt…

⇒ Một nhà cách mạng vĩ đại, một người tù kiên cường.

- Cuộc gặp gỡ giữa Va-ren và Phan Bội Châu:

+ Va-ren: độc thoại, tuyên bố thả Phan Bội Châu với điều kiện phải trung thành và hợp tác với Pháp, khuyên ông từ bỏ lý tưởng cách mạng.

⇒ Va-ren là kẻ gian xảo, lừa đảo.

+ Phan Bội Châu: im lặng.

3. Thái độ của Phan Bội Châu

- Im lặng, thờ ơ trước những lời dụ dỗ của Va-ren.

- Đôi ngọn râu mép khẽ nhếch lên rồi hạ xuống, chỉ một lần duy nhất.

- Mỉm cười kín đáo, nhẹ nhàng như cánh ruồi lướt qua.

⇒ Thái độ ngạc nhiên, khinh bỉ và sự kiên cường, bất khuất của người tù cách mạng.

III. Kết bài:

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

+ Nội dung: “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” khắc họa hai nhân vật đại diện cho hai lực lượng xã hội đối lập trong thời kỳ Pháp thuộc.

+ Nghệ thuật: sử dụng biện pháp tương phản, đối lập, giọng văn sâu sắc, hóm hỉnh, cùng khả năng tưởng tượng và hư cấu xuất sắc…

Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu - Mẫu 1

Trong thời kỳ hoạt động tại Pháp, Nguyễn Ái Quốc đã viết nhiều tác phẩm ký bằng tiếng Pháp như Vi hành, Lời than vãn của bà Trưng Trắc, và Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu. Những tác phẩm này không chỉ giàu trí tuệ mà còn mang tính hiện đại, thể hiện quan điểm văn chương phục vụ chính trị và dân tộc.

Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu được đăng trên báo Người cùng khổ số 36 - 37 vào tháng 9 và 10 năm 1925. Truyện gồm ba cảnh chính: cảnh Va-ren đến Sài Gòn được đón tiếp long trọng, cảnh dừng chân tại Huế được yến tiệc và gắn mề-đay, và cảnh cuối cùng là cuộc gặp gỡ với Phan Bội Châu trong nhà tù Hà Nội.

Cuộc đối đầu giữa Va-ren và Phan Bội Châu đã thể hiện tài năng châm biếm sắc sảo của Nguyễn Ái Quốc. Tác giả sử dụng thủ pháp tương phản để làm nổi bật sự đối lập giữa hai nhân vật, tạo nên sức mạnh chiến đấu trong từng câu chữ.

Va-ren, kẻ phản bội giai cấp vô sản Pháp, đã vào tận xà lim nơi Phan Bội Châu bị giam cầm. Trong khi Va-ren là hiện thân của sự phản bội và tham vọng, Phan Bội Châu lại là biểu tượng của sự hy sinh và lý tưởng cách mạng. Ngòi bút của Nguyễn Ái Quốc đã khắc họa rõ nét sự đối lập giữa hai nhân cách này.

Với trí tưởng tượng phong phú, tác giả đã vạch trần bộ mặt giả nhân giả nghĩa của Va-ren. Hắn dụ dỗ Phan Bội Châu hợp tác với Pháp, khoe khoang về nền dân chủ giả tạo ở Đông Dương, và cuối cùng tự lộ diện là một kẻ cơ hội, phản bội.

Trái ngược với Va-ren, Phan Bội Châu giữ thái độ im lặng, dửng dưng, và mỉm cười kín đáo. Phần “tái bút” còn tiết lộ rằng Phan Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren, một hành động thể hiện sự khinh bỉ tột độ.

Nguyễn Ái Quốc viết tác phẩm này không chỉ để ca ngợi Phan Bội Châu mà còn để đòi ân xá cho cụ và vạch trần bộ mặt thật của chế độ thực dân Pháp. Tác phẩm là một lời tố cáo mạnh mẽ đối với sự xảo trá và tàn bạo của chúng.

Với giọng văn châm biếm sắc bén, Nguyễn Ái Quốc đã tạo nên một tác phẩm đầy tính chiến đấu. Cuộc chạm trán giữa Va-ren và Phan Bội Châu trở thành biểu tượng của cuộc đấu tranh chống lại ách thống trị thực dân, mang đậm tinh thần yêu nước và khát vọng tự do.

Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu - Mẫu 2

Trong dòng chảy văn học Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến Cách mạng tháng Tám 1945, truyện ngắn Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu của Nguyễn Ái Quốc mang một màu sắc độc đáo: được viết bằng tiếng Pháp, xuất hiện trên đất Pháp, với tính chiến đấu cao và bút pháp điêu luyện, thể hiện tinh thần hiện đại.

Trong khi nhiều tác giả trong nước phê phán chế độ phong kiến yếu hèn, để nhân dân chịu cảnh đói khổ (như Phạm Duy Tốn, Nguyễn Bá Học), hoặc gửi gắm tâm sự yêu nước một cách kín đáo (như Tản Đà, Trần Tuấn Khải), Nguyễn Ái Quốc thẳng thắn vạch trần bộ mặt xảo trá và tàn bạo của thực dân Pháp, thể hiện lòng yêu nước và căm thù giặc sâu sắc. Tác phẩm của Nguyễn Ái Quốc, dù viết bằng tiếng Pháp và xuất bản ở nước ngoài, vẫn là một áng văn chương Việt Nam đích thực, góp phần làm phong phú thêm dòng văn học dân tộc.

Hình tượng nhân vật Va-ren được khắc họa như một kẻ chính khách xảo quyệt, phản bội. Ngay từ đầu truyện, Va-ren đã được miêu tả qua những lời hứa mập mờ và hành động giả dối. Tác giả sử dụng ngôn ngữ mỉa mai, châm biếm để vạch trần bản chất thật của Va-ren, một kẻ chỉ quan tâm đến địa vị và quyền lực của mình.

Va-ren, trong chuyến đi đến Đông Dương, đã dành thời gian để hưởng thụ và nhận sự nịnh bợ từ những kẻ tay sai. Tác giả miêu tả chi tiết từng chặng đường của Va-ren, từ Sài Gòn đến Huế, và cuối cùng là Hà Nội, nơi những trò lố của hắn được phơi bày rõ nhất. Va-ren hiện lên như một kẻ háo danh, tham lam, và hoàn toàn không quan tâm đến số phận của Phan Bội Châu.

Tại Sài Gòn và Huế, Va-ren được đón tiếp long trọng, nhưng những hành động của hắn chỉ là những trò hề lố bịch. Tác giả sử dụng giọng văn hóm hỉnh, vừa nghiêm trang vừa đùa cợt, để vạch trần bộ mặt thật của Va-ren. Những lời khen ngợi và sự tâng bốc của đám tay sai chỉ làm nổi bật sự lố bịch và đáng khinh của hắn.

Khi đến Hà Nội, Va-ren cuối cùng cũng gặp Phan Bội Châu trong nhà tù. Trong cuộc đối thoại, Va-ren cố gắng dụ dỗ Phan Bội Châu từ bỏ lý tưởng cách mạng, hứa hẹn tự do nếu ông hợp tác với Pháp. Tuy nhiên, Phan Bội Châu chỉ im lặng, thậm chí nhổ vào mặt Va-ren, thể hiện sự khinh bỉ và kiên cường của mình.

Càng về cuối truyện, bản chất xấu xa của Va-ren càng được phơi bày rõ rệt. Nguyễn Ái Quốc sử dụng ngòi bút sắc sảo và hóm hỉnh để miêu tả sự lố bịch và phản bội của Va-ren, đồng thời ca ngợi tinh thần bất khuất của Phan Bội Châu.

Thái độ và hành động của Phan Bội Châu trước những lời lẽ giả dối của Va-ren là những đòn đánh mạnh mẽ vào kẻ thù. Đó là biểu tượng của tinh thần yêu nước và khát vọng tự do, thể hiện qua ngòi bút sắc bén của Nguyễn Ái Quốc.

Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu - Mẫu 3

Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu là một tác phẩm ký sự xuất sắc của Nguyễn Ái Quốc trong thời gian hoạt động tại Pháp. Qua cuộc gặp gỡ tưởng tượng giữa một viên toàn quyền xảo quyệt và một nhà cách mạng kiên cường, Nguyễn Ái Quốc đã khéo léo phơi bày bản chất giả dối của chủ nghĩa thực dân và tôn vinh tinh thần bất khuất của người anh hùng dân tộc Phan Bội Châu.

Tác phẩm được viết ngay sau khi nhà cách mạng Phan Bội Châu bị bắt vào ngày 18-6-1925 tại Trung Quốc và bị giải về giam tại nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội, chờ ngày xét xử. Phong trào đấu tranh đòi thả tự do cho cụ Phan diễn ra sôi nổi khắp cả nước. Đúng vào thời điểm này, Va-ren chuẩn bị sang Đông Dương nhậm chức. Không có tài liệu nào xác nhận Va-ren đã từng vào nhà tù thăm Phan Bội Châu.

Phan Bội Châu (1867 – 1940), biệt hiệu Sào Nam, quê ở làng Đan Nhiễm, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, là nhà yêu nước, nhà cách mạng vĩ đại nhất của dân tộc Việt Nam trong hai thập kỷ đầu thế kỷ XX. Ông còn là một nhà văn, nhà thơ lớn với sự nghiệp sáng tác đồ sộ, bao gồm nhiều thể loại viết bằng chữ Hán, chữ Nôm và chữ quốc ngữ, đều thấm đẫm tình yêu nước thương dân.

Các tình tiết trong truyện là sản phẩm của trí tưởng tượng phong phú của tác giả. Nguyễn Ái Quốc đã viết truyện ngắn này nhằm vạch trần chủ trương lừa bịp của chủ nghĩa thực dân Pháp và phơi bày những trò lố bịch của Va-ren. Tác phẩm góp phần vào phong trào đấu tranh đòi thả nhà chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu, đồng thời là bài ca ngợi vị lãnh tụ yêu nước và thể hiện tình cảm yêu nước của tác giả.

Nhan đề Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu mang ý nghĩa sâu sắc. 'Những trò lố' ám chỉ những hành động lố bịch, kệch cỡm, đáng cười. Nhan đề này thu hút sự tò mò và hấp dẫn người đọc.

Nhan đề cũng thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm: phơi bày bộ mặt xảo trá, lố bịch của Va-ren, cho thấy những màn kịch mà Va-ren diễn với Phan Bội Châu chỉ là trò hề lố bịch, kệch cỡm. Nhan đề còn thể hiện sự đối lập giữa hai nhân vật chính.

Nghệ thuật kể chuyện của tác giả trong văn bản rất sinh động. Văn bản kể lại toàn bộ diễn biến cuộc gặp gỡ giữa Va-ren và Phan Bội Châu trong nhà tù Hỏa Lò. Cuộc gặp gỡ diễn ra như một vở hài kịch, với Va-ren là diễn viên chính, tự tin, trơ trẽn, thao thao bất tuyệt. Hắn cố gắng thuyết phục Phan Bội Châu đi theo con đường phản bội, nhưng Phan Bội Châu im lặng, không nói một lời.

Kết quả của cuộc gặp gỡ được tác giả giữ kín, chỉ tiết lộ qua lời nhận xét khách quan của một số nhân vật chứng kiến. Lời bình luận của nhân vật ở phần tái bút có sức thuyết phục lớn, trong khi tác giả không bộc lộ rõ thái độ của mình.

Toàn bộ văn bản là một cuộc hành trình diễn ra trong trí tưởng tượng của Nguyễn Ái Quốc, nhưng qua nghệ thuật kể chuyện độc đáo, chúng ta cảm nhận được từng bước đi của Va-ren như đang hiện ra trước ống kính của một phóng viên thời sự thông minh, năng động.

Nhân vật Va-ren và Phan Bội Châu được xây dựng theo quan hệ đối lập gay gắt. Mỗi nhân vật được giới thiệu theo cách riêng:

Va-ren hiện lên là kẻ phản bội giai cấp vô sản Pháp, một chính khách bị đồng bọn đuổi khỏi tập đoàn, kẻ ruồng bỏ quá khứ, niềm tin và giai cấp của mình. Hắn là kẻ phản bội nhục nhã, bất lương nhưng nắm quyền thống trị. Va-ren nói nhiều, thao thao bất tuyệt, cố lung lạc ý chí của Phan Bội Châu.

Ngược lại, Phan Bội Châu xuất hiện như một người đã hy sinh gia đình và của cải để xa lánh bọn cướp nước, sống xa quê hương, luôn bị săn đuổi. Cụ bị kết án tử hình vắng mặt, nhưng xứng đáng là bậc anh hùng, vị thiên sứ hy sinh vì độc lập của hai mươi triệu người dân nô lệ.

Trong cuộc chạm trán giữa Va-ren và Phan Bội Châu, vị thế của hai người hoàn toàn đối lập. Va-ren, kẻ thống trị, ngày càng lộ rõ sự thất bại. Phan Bội Châu, người anh hùng dân tộc, ngày càng được nâng cao. Trước lời dụ dỗ của Va-ren, Phan Bội Châu im lặng, thể hiện thái độ bất hợp tác và khinh bỉ.

Thái độ của tác giả đối với mỗi nhân vật rất rõ ràng: căm thù, khinh ghét Va-ren; ca ngợi, tôn sùng Phan Bội Châu.

Ngay từ những dòng đầu tiên, bản chất thật sự của Va-ren đã được hé lộ qua lời hứa “nửa vời” dưới áp lực của dư luận Pháp và Đông Dương. Nghe qua đã thấy nực cười, bởi lời hứa mà không trọn vẹn thì còn gì là hứa hẹn? Thế mà hắn dám công khai trước công chúng, lại còn dưới danh nghĩa một vị Toàn quyền Đông Dương.

Tác giả đã khéo léo bình luận: “Chữ ‘chăm sóc’ được đặt trong ngoặc kép một cách đầy chủ ý.” Tất cả những chi tiết này đã vẽ nên chân dung Va-ren với vẻ ngoài bảnh bao, mũ cao áo dài, nhưng ẩn sau đó là một con người xảo trá, cơ hội.

Quả thật, sau lời hứa, hành động của Va-ren lại tỏ ra chậm chạp: “Ngài chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy đã”, “mà hành trình từ Mác-xây đến Sài Gòn kéo dài chừng bốn tuần lễ”. Phải chăng sự chần chừ này là cố ý để kéo dài thời gian Phan Bội Châu bị giam cầm và tra tấn?

Bộ mặt thật của Va-ren được phơi bày rõ nét nhất trong màn kịch chính trị khi hắn đối mặt với Phan Bội Châu. Hắn bước vào nhà tù với câu nói đầy kịch tính: “Tôi mang tự do đến cho ông đây!”. Nhưng đi kèm với lời nói hào nhoáng ấy là hành động trái ngược: “tay phải bắt tay Phan Bội Châu, tay trái nâng chiếc gông nặng nề đang xiết chặt người tù”. Phải chăng, qua lời nói và hành động ấy, Va-ren đã vô tình lộ rõ bản chất của “tự do” mà hắn mang đến: một thứ tự do giả dối, đầy áp bức và nô lệ?

Không dừng lại ở đó, sau những lời khoa trương, Va-ren bắt đầu mặc cả như một kẻ buôn bán: “Nhưng có đi phải có lại, tôi yêu cầu ông lấy danh dự hứa với tôi rằng…”. Hắn còn giả vờ ca ngợi Phan Bội Châu, rồi dùng một loạt câu hỏi phản biện nhằm lung lạc ý chí của nhà cách mạng. Sau cùng, hắn đưa ra những lời khuyên mang tính áp đặt: “Ông hãy…”, “chớ tìm cách xúi giục…”, “ông hãy bảo họ…”.

Va-ren vẽ ra một viễn cảnh tươi sáng cho đất nước và bản thân Phan Bội Châu. Nhưng thực chất, đó chỉ là những viên đạn bọc đường nhằm dụ dỗ đối thủ vào bẫy. Hắn muốn biến Phan Bội Châu thành công cụ để củng cố quyền lực của mình, đẩy đất nước vào vòng nô lệ vĩnh viễn. Va-ren tưởng mình thành công, nhưng thực chất chỉ đang diễn trò.

Tác giả đã sử dụng thủ pháp “gậy ông đập lưng ông” một cách tài tình. Toàn bộ lời nói của Va-ren đã tự vạch trần bản chất của hắn: một kẻ phản bội, đáng khinh, đã từ bỏ lý tưởng của mình để theo đuổi quyền lực. “Trước tôi là đảng viên Xã hội, giờ đây tôi làm Toàn quyền…” – câu nói ấy đã lột tả sự đê hèn của Va-ren.

Để có được chức vụ Toàn quyền, Va-ren sẵn sàng đánh đổi cả niềm tin và danh dự. Và giờ đây, để mua chuộc Phan Bội Châu, hắn không ngần ngại biến mình thành trò hề. Bản chất bất lương, đê tiện của Va-ren được thể hiện rõ nhất qua hành động này.

Thế nhưng, toàn bộ bài diễn thuyết đầy tâm huyết của Va-ren lại chìm vào sự im lặng của Phan Bội Châu. Điều này khiến hắn hoang mang, không hiểu nổi. Nhưng có một điều hắn nhận ra rõ ràng: hắn đã thất bại thảm hại.

Trong cuộc đối mặt giữa Va-ren và Phan Bội Châu, Va-ren đã nói hết, thao thao bất tuyệt mà không bị ngắt lời. Nhưng thực chất, đó chỉ là một màn độc thoại đơn điệu, chẳng ai thèm nghe.

Sự thảm hại của Va-ren còn được thể hiện qua sự thay đổi trong ngôn ngữ của hắn. Từ “Tôi mang tự do đến cho ông đây!” đến “Ô! ông nghe tôi ông Phan Bội Châu này”, rồi cuối cùng là “thôi không nghe cũng được”. Chỉ cần ánh mắt của Phan Bội Châu cũng đủ khiến hắn lộ rõ sự thất bại.

Trong suốt cuộc gặp, Phan Bội Châu chỉ im lặng, dửng dưng. Mọi lời nói của Va-ren như “nước đổ lá khoai”. Đỉnh điểm là khi Phan Bội Châu nhẹ nhàng nhổ vào mặt Va-ren, thể hiện sự khinh bỉ tột độ.

Những hành động của Phan Bội Châu đã thể hiện rõ sự coi thường và kiên định với lý tưởng yêu nước. Chúng khắc họa hình ảnh một người tù kiên cường, bất khuất, không dễ dàng khuất phục trước quyền lực.

...........................

Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết tại file dưới đây!