Phân tích nhân vật Dế Mèn trong tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên - Văn mẫu lớp 6 (16 bài phân tích chi tiết)
EduTOPS mang đến Bài văn mẫu lớp 6: Phân tích nhân vật Dế Mèn trong tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên, một tài liệu tham khảo chi tiết và sâu sắc dành cho học sinh.

Tài liệu bao gồm dàn ý chi tiết cùng 16 bài văn mẫu xuất sắc, được biên soạn kỹ lưỡng để hỗ trợ học sinh lớp 6. Hãy khám phá ngay sau đây.
Dàn ý phân tích nhân vật Dế Mèn
I. Mở bài
Giới thiệu nhân vật Dế Mèn: Chương đầu tiên của truyện, “Bài học đường đời đầu tiên”, khắc họa rõ nét ngoại hình và tính cách của Dế Mèn, đồng thời kể về bài học đầu đời đầy ý nghĩa của chú dế này.
II. Thân bài
1. Ngoại hình Dế Mèn
- Dế Mèn là một chú dế khỏe mạnh, cường tráng, sống khoa học: “Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm”, “chẳng bao lâu tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng”.
- Các đặc điểm ngoại hình:
- Đôi càng mẫm bóng.
- Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.
- Người rung rinh một màu nâu bóng mỡ, soi gương được và rất ưa nhìn.
- Đầu tôi to ra, nổi từng tảng rất bướng.
- Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp.
2. Tính cách Dế Mèn
- Dế Mèn là một chú dế tự tin, yêu đời, luôn tự hào về bản thân và hãnh diện với bà con hàng xóm nhờ vẻ ngoại hình và sức mạnh của mình.
- Dế Mèn tự cao, tự đắc, kiêu căng và xốc nổi.
3. Bài học đầu tiên của Dế Mèn
- Dế Mèn trêu chị Cốc, khiến chị nổi giận.
- Nhưng Dế Choắt lại là người phải chịu oan, bị chị Cốc mổ liên tiếp vào người.
- Chỉ đến khi Dế Choắt thoi thóp, Dế Mèn mới ân hận nhận ra lỗi lầm. Nhờ Dế Choắt, Dế Mèn rút ra bài học quý giá: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình đấy”.
III. Kết bài
Ý nghĩa nhân vật Dế Mèn: Với nghệ thuật miêu tả tinh tế và bút pháp nhân hóa, so sánh điêu luyện, nhà văn Tô Hoài đã khắc họa chân dung sống động về một chú dế, đồng thời gửi gắm những bài học sâu sắc về cuộc sống: cần khiêm tốn, biết giúp đỡ người khác và dũng cảm sửa chữa lỗi lầm khi mắc phải.
Phân tích nhân vật Dế Mèn ngắn gọn
Trong tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên, Dế Mèn là nhân vật trung tâm, được khắc họa đa chiều từ ngoại hình, tính cách đến hành động và lời nói. Ngay từ đầu, Dế Mèn tự hào giới thiệu về ngoại hình cường tráng của mình, nhờ chế độ ăn uống điều độ và làm việc có kế hoạch. Tác giả miêu tả chi tiết từng bộ phận trên cơ thể Dế Mèn: đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh” và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Hành động và lời nói của Dế Mèn cũng thể hiện rõ tính cách kiêu căng, ngạo mạn. Cậu thường xuyên khoe khoang sức mạnh, coi thường người khác và gây gổ với hàng xóm, đặc biệt là Dế Choắt. Sự kiện trêu chọc chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn nhận ra bài học quý giá: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân”. Dế Mèn là nhân vật đồng thoại, vừa mang đặc điểm loài vật, vừa phản ánh những bài học sâu sắc về con người.
Phân tích nhân vật Dế Mèn trong tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên
Mẫu số 1
Nhà văn Tô Hoài nổi tiếng với nhiều tác phẩm viết cho thiếu nhi, trong đó nổi bật là Dế Mèn phiêu lưu kí. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã khắc họa nhân vật Dế Mèn một cách sinh động và đầy ấn tượng.
Những dòng văn mở đầu miêu tả ngoại hình cường tráng của Dế Mèn. Chàng dế này sở hữu thân hình khỏe mạnh nhờ chế độ ăn uống điều độ và làm việc có kế hoạch. Tô Hoài đã tả chi tiết từng bộ phận: đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Dế Mèn tỏ ra rất hài lòng với ngoại hình của mình, thậm chí kiêu ngạo. Hành động của chàng dế cũng được miêu tả tỉ mỉ: “co cẳng đạp phanh phách vào ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”.
Không chỉ ngoại hình, tính cách của Dế Mèn cũng được khắc họa rõ nét. Chàng dế kiêu căng, ngạo mạn, thường coi thường những người xung quanh. Dế Mèn hay cà khịa với hàng xóm, từ chị Cào Cào đến anh Gọng Vó, đặc biệt là Dế Choắt. Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn đã khinh bỉ: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”.
Chính tính kiêu ngạo đã khiến Dế Mèn gây ra sai lầm lớn. Chàng dế trêu chọc chị Cốc, khiến chị nổi giận. Tuy nhiên, thay vì nhận lỗi, Dế Mèn lại trốn trong hang, để Dế Choắt chịu hậu quả. Cái chết của Dế Choắt cùng lời khuyên: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân” đã khiến Dế Mèn thức tỉnh và nhận ra bài học quý giá.
Dế Mèn là nhân vật đồng thoại, mang đặc điểm của loài vật nhưng lại có tính cách và suy nghĩ như con người. Đây là nét đặc sắc trong cách xây dựng nhân vật của Tô Hoài.
Dế Mèn không chỉ là nhân vật trung tâm của đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” mà còn là linh hồn của toàn bộ tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí.
Mẫu số 2
Trong đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” (trích từ Dế Mèn phiêu lưu kí) của nhà văn Tô Hoài, nhân vật Dế Mèn được khắc họa một cách sinh động và chân thực, trở thành hình tượng trung tâm của câu chuyện.
Tác giả đã miêu tả nhân vật qua nhiều khía cạnh, từ ngoại hình đến tính cách và hành động. Ngay từ đầu, Dế Mèn tự hào giới thiệu về ngoại hình cường tráng của mình. Nhờ chế độ ăn uống điều độ và làm việc có kế hoạch, chàng dế nhanh chóng trở thành một thanh niên khỏe mạnh. Từng chi tiết trên cơ thể Dế Mèn được miêu tả tỉ mỉ: đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Biện pháp nhân hóa được sử dụng tài tình, khiến Dế Mèn hiện lên như một con người đầy cá tính.
Hành động và lời nói của Dế Mèn cũng thể hiện rõ tính cách kiêu căng, ngạo mạn. Để khoe sức mạnh, cậu “co cẳng đạp phanh phách vào ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”. Dế Mèn thường xuyên cà khịa với hàng xóm, từ chị Cào Cào đến anh Gọng Vó, đặc biệt là Dế Choắt. Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn đã khinh bỉ: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Qua đó, ta thấy được sự ích kỷ và kiêu ngạo của Dế Mèn.
Tình huống truyện trở nên kịch tính khi Dế Mèn bày trò trêu chọc chị Cốc. Cậu đợi chị Cốc đến gần tổ rồi cất giọng đọc bài ca dao:
Cái Cò, cái Vạc, cái Nông
Ba cái cùng béo, vặt lông cái nào?
Vặt lông cái Cốc cho tao
Tao nấu, tao nướng, tao xào, tao ăn.
Ban đầu, chị Cốc hoảng sợ, nhưng khi nhận ra có kẻ trêu mình, chị liền nổi giận. Dế Mèn nhanh chóng chui vào hang, để Dế Choắt chịu hậu quả. Chị Cốc tưởng Dế Choắt là thủ phạm nên đã mổ cậu ta đến chết. Trước khi chết, Dế Choắt đã khuyên Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân”. Lời khuyên này đã khiến Dế Mèn thức tỉnh và nhận ra bài học quý giá.
Dế Mèn là nhân vật đồng thoại, vừa mang đặc điểm của loài vật, vừa có tính cách và suy nghĩ như con người. Qua nhân vật này, Tô Hoài đã gửi gắm những bài học sâu sắc về cuộc sống, đặc biệt là sự khiêm tốn và trách nhiệm.
Mẫu số 3
Một trong những tác phẩm tiêu biểu của Tô Hoài là Dế Mèn phiêu lưu kí. Trong đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, nhân vật Dế Mèn được khắc họa một cách sinh động và đầy ấn tượng.
Trước hết, Dế Mèn được miêu tả qua ngoại hình cường tráng. Đoạn văn mở đầu là lời tự giới thiệu đầy tự hào của chàng dế. Nhờ chế độ ăn uống điều độ và làm việc có kế hoạch, Dế Mèn nhanh chóng trở thành một thanh niên khỏe mạnh. Từng chi tiết trên cơ thể được miêu tả tỉ mỉ: đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Hình ảnh Dế Mèn hiện lên như một chàng thanh niên tràn đầy sức sống. Hành động của cậu cũng thể hiện sự khỏe khoắn: “co cẳng đạp phanh phách vào ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”. Giọng văn hài hước, pha chút kiêu ngạo, làm nổi bật tính cách của nhân vật.
Tiếp đến, tính cách của Dế Mèn được khắc họa rõ nét. Chàng dế kiêu căng, ngạo mạn, thường xuyên cà khịa với hàng xóm. Dế Mèn quát mắng chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó, đặc biệt là Dế Choắt. Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn đã khinh bỉ: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Qua đó, ta thấy được sự ích kỷ và kiêu ngạo của Dế Mèn.
Tuy nhiên, chính tính kiêu ngạo đã khiến Dế Mèn gặp phải bài học đắt giá. Cậu trêu chọc chị Cốc, nhưng khi chị nổi giận, lại trốn trong hang, để Dế Choắt chịu hậu quả. Cái chết của Dế Choắt cùng lời khuyên: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân” đã khiến Dế Mèn thức tỉnh. Nhân vật này vừa mang đặc điểm của loài vật, vừa có tính cách và suy nghĩ như con người, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt trong tác phẩm.
Mẫu số 4
Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” (trích từ chương I của Dế Mèn phiêu lưu kí) đã khắc họa rõ nét ngoại hình, tính cách của nhân vật Dế Mèn và gửi gắm một bài học sâu sắc. Về ngoại hình, Dế Mèn là một chàng dế thanh niên cường tráng, khỏe mạnh. Tác giả miêu tả chi tiết từng bộ phận: đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”.
Hành động của Dế Mèn cũng thể hiện sự khỏe khoắn, mạnh mẽ. Để khoe sức mạnh, cậu “co cẳng đạp phanh phách vào ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”. Những cử chỉ này không chỉ làm nổi bật ngoại hình mà còn phản ánh tính cách kiêu căng của nhân vật.
Tính cách của Dế Mèn được thể hiện rõ qua cách cậu đối xử với hàng xóm. Dế Mèn tự nhận xét: “Tôi tợn lắm. Dám cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm”. Đặc biệt, cậu thường xuyên chê bai Dế Choắt: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn…”. Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn đã khinh bỉ: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”.
Chính tính kiêu ngạo đã khiến Dế Mèn gây ra tai họa. Cậu trêu chọc chị Cốc, nhưng khi chị nổi giận, lại trốn trong hang, để Dế Choắt chịu hậu quả. Dế Choắt bị chị Cốc mổ đến chết, trong khi Dế Mèn không dám ra cứu bạn. Sự việc này cho thấy Dế Mèn là một kẻ nhút nhát, dám làm mà không dám chịu.
Trước khi chết, Dế Choắt đã khuyên Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân”. Lời khuyên này đã khiến Dế Mèn thức tỉnh, nhận ra bài học quý giá về sự khiêm tốn và trách nhiệm.
Như vậy, nhân vật Dế Mèn trong đoạn trích đã được khắc họa một cách sinh động. Qua câu chuyện, Tô Hoài gửi gắm bài học sâu sắc: sống hung hăng, thiếu suy nghĩ sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường.
Mẫu số 5
“Dế Mèn phiêu lưu ký” là một tác phẩm nổi tiếng dành cho thiếu nhi, trong đó nhân vật Dế Mèn được nhà văn Tô Hoài khắc họa một cách chân thực và sinh động.
Dế Mèn, vì tính kiêu căng, ngạo mạn, đã vô tình khiến Dế Choắt - người bạn hàng xóm yếu ớt - phải chịu cái chết oan uổng. Ngay từ đầu đoạn trích, tác giả đã miêu tả ngoại hình cường tráng của Dế Mèn: đôi càng “mẫm bóng”, cánh dài như áo khoác, đầu to oai vệ, hàm răng đen nhánh nhai cỏ “ngoàm ngoạp”. Dế Mèn tự hào về bản thân, thường xuyên cà khịa với hàng xóm như chị Cào Cào, anh Gọng Vó. Qua đó, ta thấy được sự kiêu ngạo và thiếu suy nghĩ của nhân vật.
Tuy nhiên, một sự việc đã khiến Dế Mèn thức tỉnh. Dế Choắt, người bạn hàng xóm ốm yếu, thường bị Dế Mèn giễu cợt. Một lần, Dế Choắt nhờ Dế Mèn đào hang thông sang nhà để phòng lúc nguy hiểm, nhưng Dế Mèn đã khinh bỉ từ chối. Sau đó, Dế Mèn trêu chọc chị Cốc, khiến chị nổi giận. Dế Choắt phải chịu hậu quả, bị chị Cốc mổ đến chết. Dế Mèn, dù kinh hãi, nhưng không dám ra cứu bạn. Chỉ khi Dế Choắt thoi thóp, Dế Mèn mới nhận ra sai lầm của mình.
Qua đoạn trích, Tô Hoài gửi gắm bài học sâu sắc: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có đầu óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào thân”. Đây là lời nhắc nhở về sự khiêm tốn và trách nhiệm trong cuộc sống.
Mẫu số 6
Dế Mèn phiêu lưu ký là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của Tô Hoài dành cho thiếu nhi. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã khắc họa nhân vật Dế Mèn một cách chân thực và sống động.
Dế Mèn được miêu tả qua ngoại hình cường tráng và đầy sức sống. Đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Hành động của Dế Mèn cũng thể hiện sự khỏe khoắn: “co cẳng đạp phanh phách vào ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”. Những chi tiết này làm nổi bật tính cách kiêu ngạo, hống hách và xốc nổi của nhân vật.
Tính cách của Dế Mèn còn được thể hiện qua cách cậu đối xử với Dế Choắt. Thay vì đồng cảm, Dế Mèn thường xuyên chế giễu bạn mình: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn…”. Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn đã khinh bỉ: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Sự kiêu ngạo của Dế Mèn đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi cậu trêu chọc chị Cốc, khiến Dế Choắt phải chịu hậu quả. Cái chết của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn thức tỉnh, nhận ra sai lầm của mình.
Qua đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, Tô Hoài đã gửi gắm bài học sâu sắc về thói kiêu căng, ngạo mạn. Nhân vật Dế Mèn không chỉ là một hình tượng sinh động mà còn là lời nhắc nhở về sự khiêm tốn và trách nhiệm trong cuộc sống.
Mẫu số 7
“Dế Mèn phiêu lưu kí” là một tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài. Trong đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, nhân vật Dế Mèn được khắc họa qua nhiều phương diện khác nhau, từ ngoại hình đến tính cách và hành động.
Đầu tiên, Dế Mèn được miêu tả qua ngoại hình cường tráng và đầy sức sống. Nhờ chế độ ăn uống điều độ và làm việc có kế hoạch, Dế Mèn nhanh chóng trở thành một chàng dế thanh niên khỏe mạnh. Tác giả miêu tả chi tiết từng bộ phận: đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Với ngoại hình như vậy, Dế Mèn tỏ ra rất tự hào và kiêu ngạo.
Không chỉ ngoại hình, hành động của Dế Mèn cũng thể hiện sự khỏe khoắn và mạnh mẽ. Để khoe sức mạnh, cậu “co cẳng đạp phanh phách vào ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”. Những hành động này không chỉ làm nổi bật ngoại hình mà còn phản ánh tính cách kiêu căng của nhân vật.
Tính cách của Dế Mèn được thể hiện rõ qua cách cậu đối xử với hàng xóm. Dế Mèn thường xuyên cà khịa với mọi người, từ chị Cào Cào đến anh Gọng Vó, đặc biệt là Dế Choắt. Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn đã khinh bỉ: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Cách ứng xử này cho thấy sự ích kỷ và kiêu ngạo của Dế Mèn.
Chính tính kiêu ngạo đã khiến Dế Mèn gây ra lỗi lầm lớn. Cậu trêu chọc chị Cốc, nhưng khi chị nổi giận, lại trốn trong hang, để Dế Choắt chịu hậu quả. Trước khi chết, Dế Choắt đã khuyên Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân”. Lời khuyên này đã khiến Dế Mèn thức tỉnh, nhận ra bài học quý giá.
Dế Mèn là nhân vật đồng thoại, vừa mang đặc điểm của loài vật, vừa có tính cách và suy nghĩ như con người. Ngôn ngữ giản dị, gần gũi cùng lối kể chuyện theo ngôi thứ nhất đã làm cho câu chuyện trở nên chân thực và hấp dẫn.
Như vậy, Dế Mèn là nhân vật trung tâm của tác phẩm. Qua nhân vật này, Tô Hoài đã gửi gắm những bài học sâu sắc về sự khiêm tốn và trách nhiệm trong cuộc sống.
Phân tích đặc điểm nhân vật Dế Mèn trong tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên
Mẫu số 1
“Dế Mèn phiêu lưu ký” là tác phẩm thiếu nhi đặc sắc của nhà văn Tô Hoài, kể về hành trình phiêu lưu đầy thú vị của chú Dế Mèn qua nhiều vùng đất và thế giới loài vật. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” khắc họa sinh động vẻ đẹp ngoại hình và tính cách kiêu căng, xốc nổi của Dế Mèn, cùng bài học đắt giá mà cậu rút ra sau một lần ngỗ nghịch.
Gia đình Dế Mèn có ba anh em, sau khi sinh ra, mẹ Dế Mèn quyết định cho các con ra ở riêng. Điều này tạo điều kiện để Dế Mèn khám phá thế giới. Ngay từ đầu, Tô Hoài đã miêu tả Dế Mèn là một chàng dế sống khoa học: “Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm”, “chẳng bao lâu tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng”. Nhà văn tái hiện chân dung Dế Mèn với đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Mỗi bước đi của Dế Mèn đều toát lên vẻ tự tin, kiêu hãnh.
Qua ngoại hình, Tô Hoài còn hé lộ tính cách của Dế Mèn. Cậu là một thanh niên tự tin, yêu đời, luôn tự hào về bản thân, nhưng đồng thời cũng kiêu căng, xốc nổi. Dế Mèn thường xuyên chòng ghẹo hàng xóm, tự cho mình là “một tay ghê gớm”, thậm chí nghĩ rằng mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ”.
Tính kiêu căng đã khiến Dế Mèn gây ra hậu quả nghiêm trọng. Cậu trêu chọc chị Cốc, nhưng khi chị nổi giận, lại trốn trong hang, để Dế Choắt chịu hậu quả. Cái chết của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn ân hận. Trước khi chết, Dế Choắt khuyên: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình đấy”. Lời khuyên này đã thức tỉnh Dế Mèn, giúp cậu nhận ra bài học sâu sắc về lòng tốt và tình bạn.
Tô Hoài sử dụng nghệ thuật nhân hóa tài tình, cùng những hình ảnh so sánh độc đáo, giàu chất tạo hình. Ngôn từ đa dạng, hệ thống động từ, tính từ phong phú, cùng lời kể tự nhiên, gần gũi đã làm nổi bật chân dung và tính cách của Dế Mèn.
Qua nhân vật Dế Mèn, Tô Hoài không chỉ khắc họa chân dung một chàng thanh niên cường tráng, tự tin, mà còn gửi gắm bài học sâu sắc: sống ở đời cần khiêm nhường, biết giúp đỡ người khác, và dũng cảm sửa chữa lỗi lầm.
Mẫu số 2
“Dế Mèn phiêu lưu ký” là tác phẩm đặc sắc và nổi tiếng nhất của nhà văn Tô Hoài, viết về loài vật dành cho thiếu nhi. Nhân vật chính, Dế Mèn, trải qua những cuộc phiêu lưu đầy mạo hiểm, rút ra nhiều bài học quý giá, trở thành một chàng dế cao thượng. Cuộc đời Dế Mèn là minh chứng cho câu nói: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
Trước hết, Dế Mèn hiện lên với vẻ ngoài cường tráng, đẹp đẽ. Thân hình “nâu bóng mỡ”, cánh, râu, vuốt đều toát lên vẻ khỏe khoắn. Cách sống điều độ, chừng mực của Dế Mèn cũng khiến người đọc có thiện cảm. Cậu biết đào hang nhiều ngách, luyện tập để cơ thể khỏe mạnh, thể hiện sự lo xa và trách nhiệm.
Tuy nhiên, Dế Mèn cũng có những nét tính cách chưa tốt. Thói kiêu ngạo khiến cậu thường xuyên khoe khoang sức mạnh, đạp gãy cỏ, đi đứng nhún nhảy để phô trương vẻ đẹp của mình. Dù chưa gây hậu quả nghiêm trọng, nhưng thói xấu này đã làm giảm thiện cảm của người đọc.
Sự kiêu ngạo của Dế Mèn đạt đến đỉnh điểm khi cậu coi thường Dế Choắt, từ chối giúp đỡ bạn, và trêu chọc chị Cốc. Hậu quả là Dế Choắt phải chịu cái chết thương tâm. Trước khi chết, Dế Choắt đã để lại lời khuyên sâu sắc, khiến Dế Mèn thức tỉnh và nhận ra sai lầm của mình. Kết thúc đoạn trích là cảnh Dế Mèn đắp mộ cho bạn trong nỗi đau đớn và ân hận.
Nhân vật Dế Mèn trong “Dế Mèn phiêu lưu ký” là hình ảnh quen thuộc, thân yêu của thiếu nhi. Qua những cuộc phiêu lưu, tác phẩm nhắc nhở rằng: cuộc đời chính là trường đại học chân chính nhất để rèn luyện con người.
Mẫu số 3
“Dế Mèn phiêu lưu ký” là tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Tô Hoài, kể về những cuộc phiêu lưu của nhân vật chính Dế Mèn qua thế giới loài vật nhỏ bé. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã khắc họa hình ảnh Dế Mèn một cách chân thực và sống động.
Vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn được miêu tả tỉ mỉ qua từng chi tiết: đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Hình ảnh Dế Mèn hiện lên như một chàng trai khỏe mạnh, đầy sức sống.
Không chỉ ngoại hình, hành động của Dế Mèn cũng thể hiện tính cách kiêu căng, tự phụ. Cậu “co cẳng đạp phanh phách vào ngọn cỏ” để khoe sức mạnh, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”. Dế Mèn tự cho mình là “có thể sắp đứng đầu thiên hạ”, thể hiện sự ngạo mạn và thiếu suy nghĩ.
Tính cách của Dế Mèn còn được thể hiện qua cách cậu đối xử với Dế Choắt. Thay vì đồng cảm, Dế Mèn thường xuyên chế giễu bạn mình: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn…”. Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn đã khinh bỉ: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Sự kiêu ngạo của Dế Mèn đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi cậu trêu chọc chị Cốc, khiến Dế Choắt phải chịu hậu quả. Cái chết của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn thức tỉnh, nhận ra sai lầm của mình.
Nhân vật Dế Mèn trong đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã được Tô Hoài khắc họa với ngoại hình và tính cách sinh động, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Mẫu số 4
“Bài học đường đời đầu tiên” là đoạn trích hấp dẫn trong truyện “Dế Mèn phiêu lưu ký”, khắc họa nhân vật Dế Mèn với thân hình khỏe mạnh nhưng tính cách hống hách, coi thường người khác. Chính thói xấu này đã dẫn đến cái chết của Dế Choắt, và Dế Mèn nhận được bài học đắt giá đầu đời.
Nhà văn Tô Hoài đã miêu tả Dế Mèn qua ngoại hình cường tráng: đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Hình ảnh Dế Mèn hiện lên như một chàng dế đầy sức sống và tự tin.
Tính cách của Dế Mèn được thể hiện qua cách cậu đối xử với Dế Choắt. Dế Mèn thường xuyên coi thường bạn hàng xóm, từ chối giúp đỡ khi Dế Choắt nhờ đào ngách thông sang nhà. Sự kiêu ngạo của Dế Mèn đạt đến đỉnh điểm khi cậu trêu chọc chị Cốc, nhưng khi chị nổi giận, lại trốn trong hang, để Dế Choắt chịu hậu quả. Cái chết của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn thức tỉnh, nhận ra bài học quý giá: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào mình đấy”.
Dế Mèn ân hận về cách đối xử của mình với Dế Choắt. Cậu hối hận vì đã gián tiếp gây ra cái chết của bạn và tự trách mình vì sự nhát gan, thiếu trách nhiệm. Sau khi chôn cất Dế Choắt, Dế Mèn đứng lặng suy nghĩ về bài học đầu đời và tự hứa sẽ sống chan hòa, biết quan tâm đến người khác.
Nhân vật Dế Mèn được khắc họa chân thực và sống động qua ngòi bút của Tô Hoài. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” không chỉ hấp dẫn mà còn mang ý nghĩa sâu sắc, để lại bài học quý giá về sự khiêm tốn và trách nhiệm.
Mẫu số 5
“Dế Mèn phiêu lưu ký” là tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Tô Hoài, với nhân vật chính Dế Mèn được khắc họa chân thực và sinh động, mang đậm nét đồng thoại vừa có đặc điểm loài vật, vừa mang tính cách con người.
Dế Mèn được miêu tả qua ngoại hình cường tráng: đôi càng “mẫm bóng”, móng vuốt “nhọn hoắt”, thân hình “nâu bóng mỡ”, đầu “to và bướng”, răng “đen nhánh”, và râu “dài, uốn cong hùng dũng”. Hành động của Dế Mèn cũng thể hiện sự khỏe khoắn: “co cẳng đạp phanh phách vào ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”. Những chi tiết này làm nổi bật vẻ đẹp và sức mạnh của nhân vật.
Tính cách của Dế Mèn được thể hiện qua cách cậu đối xử với Dế Choắt. Thay vì đồng cảm, Dế Mèn thường xuyên chế giễu bạn mình: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn…”. Khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ, Dế Mèn đã khinh bỉ: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”.
Sự kiêu ngạo của Dế Mèn đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Cậu trêu chọc chị Cốc, nhưng khi chị nổi giận, lại trốn trong hang, để Dế Choắt chịu hậu quả. Cái chết của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn thức tỉnh, nhận ra bài học quý giá: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào mình đấy”.
Qua nhân vật Dế Mèn, Tô Hoài gửi gắm bài học nhân văn sâu sắc về sự khiêm tốn, trách nhiệm và lòng tốt trong cuộc sống. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” không chỉ hấp dẫn mà còn mang ý nghĩa giáo dục lớn.
.........Tham khảo chi tiết tại file tải dưới đây..........
- Luyện Từ Và Câu: Khám Phá Trạng Ngữ - Bài 14 Tiếng Việt Lớp 4 Tập 2 Cánh Diều
- Soạn bài Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt - Ngữ văn lớp 7 trang 107 sách Kết nối tri thức tập 1: Hướng dẫn chi tiết và sâu sắc
- Bài đọc: Có thể bạn đã biết - Sách Tiếng Việt 4 Cánh diều, Tập 2, Bài 13 - Khám phá niềm vui trong lao động
- Luyện từ và câu: Tìm hiểu về dấu gạch ngang - Bài 13, SGK Tiếng Việt lớp 4 tập 2 bộ Cánh diều
- Soạn bài Ôn tập học kì II - Ngữ văn lớp 8 (Kết nối tri thức) trang 128, tập 2: Hướng dẫn chi tiết và hiệu quả