Soạn bài: Vẻ đẹp bài ca dao "Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng" - Ngữ văn lớp 6, Chân trời sáng tạo, trang 66, tập 1

Bài ca dao "Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng" sẽ được khám phá chi tiết trong chương trình Ngữ Văn lớp 6, thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo, mang đến những góc nhìn sâu sắc về vẻ đẹp văn hóa dân gian.

EduTOPS xin giới thiệu bài Soạn văn 6: Vẻ đẹp bài ca dao "Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng". Tài liệu này sẽ giúp các em học sinh chuẩn bị bài học một cách hiệu quả và sâu sắc hơn.

1. Vẻ đẹp bài ca dao "Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng" - Tóm tắt ngắn gọn

Câu 1. (trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Theo Bùi Mạnh Nhi, những hình ảnh nổi bật nào của quê hương đã được miêu tả qua bài ca dao “Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng”?

Hướng dẫn giải:

• Vẻ đẹp thiên nhiên: cánh đồng lúa bát ngát
• Vẻ đẹp con người: hình ảnh cô thôn nữ duyên dáng

Câu 2. (trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Bài viết đã nhấn mạnh những điểm độc đáo nào trong bài ca dao này?

Hướng dẫn giải:

Những nét đặc sắc của bài ca dao bao gồm:

- Hai câu thơ đầu kéo dài đến 12 tiếng, sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ.

- Hai câu thơ cuối mang nhiều tầng ý nghĩa, có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau.

Câu 3. (trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Bài viết đã thể hiện cảm xúc gì của tác giả khi đọc bài ca dao? Hãy chỉ ra một số chi tiết trong văn bản để làm rõ ý kiến của em.

Hướng dẫn giải:

- Cảm xúc của tác giả: niềm yêu mến, tự hào trước vẻ đẹp quê hương và sự ngạc nhiên, thích thú trước sự độc đáo của bài ca dao.

- Một số chi tiết: “Bài ca dao gây ấn tượng sâu sắc ngay từ những câu thơ đầu tiên”; “Có điều gì đó khiến ta bồi hồi, xao xuyến mãi trong những từ ngữ giản dị này…”;...

2. Khám phá vẻ đẹp chi tiết của bài ca dao "Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng"

2.1 Trải nghiệm cùng văn bản

a. Giới thiệu về bài ca dao

- Khái quát chung về ca dao: Ca dao, dân ca Việt Nam thường thể hiện tình yêu quê hương, đất nước và con người một cách chân thành, sâu lắng.

- Giới thiệu và trích dẫn bài ca dao: “Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng”.

=> Cách giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn và ấn tượng.

b. Phân tích vẻ đẹp của bài ca dao

- Hai dòng thơ đầu: Vẻ đẹp của thiên nhiên

• Kéo dài đến mười hai tiếng; sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ như đối xứng, điệp ngữ, điệp từ; từ ngữ chỉ vị trí, địa điểm gợi lên hình ảnh cánh đồng bao la, bát ngát.
• Hình ảnh so sánh độc đáo: cô gái như “chẽn lúa đòng đòng…” thể hiện sự trẻ trung, duyên dáng…

- Hai dòng thơ cuối: Vẻ đẹp của con người

• Hình ảnh cánh đồng và cô gái hòa quyện tạo nên bức tranh đồng quê thanh bình.
• Bài ca dao có thể là lời của cô gái trong buổi sáng thăm đồng, lòng phơi phới ngắm nhìn cảnh vật, hoặc cũng có thể là lời chàng trai ngợi ca cánh đồng và cô gái mà anh thầm thương.

c. Đánh giá về bài ca dao

- Khái quát về nội dung: Chỉ với bốn dòng thơ ngắn gọn, bài ca dao mở ra không gian rộng lớn của đồng quê và những cảm xúc chân thành, sâu lắng của người dân quê.

- Khái quát về nghệ thuật: Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc của quê hương khi được chuyển thành lời ca, điệu hát trở nên tha thiết, ngọt ngào và đầy sức sống.

2.2 Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1. (trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Theo Bùi Mạnh Nhi, những hình ảnh nổi bật nào của quê hương đã được miêu tả qua bài ca dao “Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng”?

Hướng dẫn giải:

• Vẻ đẹp của thiên nhiên: cánh đồng lúa rộng lớn, trù phú và đầy sức sống.
• Vẻ đẹp của con người: hình ảnh cô thôn nữ thon thả, duyên dáng và tràn đầy sức xuân.

Câu 2. (trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Bài viết đã nhấn mạnh những điểm độc đáo nào trong bài ca dao này?

Hướng dẫn giải:

Những nét đặc sắc của bài ca dao bao gồm:

- Hai câu thơ đầu kéo dài đến 12 tiếng, sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ như đối xứng, điệp từ, điệp ngữ; ngôn ngữ mang đậm màu sắc địa phương.

- Hai câu thơ cuối có thể hiểu theo hai cách: Lời của cô gái trong buổi sáng thăm đồng, lòng phơi phới ngắm nhìn cánh đồng quê tràn đầy sức sống. Hoặc cũng có thể là lời chàng trai ngợi ca cánh đồng và cô gái mà anh thầm thương.

Câu 3. (trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Bài viết đã thể hiện cảm xúc gì của tác giả khi đọc bài ca dao? Hãy chỉ ra một số chi tiết trong văn bản để làm rõ ý kiến của em.

Hướng dẫn giải:

- Cảm xúc của tác giả: Niềm yêu mến, tự hào trước vẻ đẹp thiên nhiên và con người quê hương. Đồng thời, tác giả còn bày tỏ sự ngạc nhiên và thích thú trước sự độc đáo của bài ca dao.

- Một số chi tiết đáng chú ý:

• Bài ca dao để lại ấn tượng sâu sắc ngay từ những câu thơ đầu tiên.
• Hai dòng thơ cuối mang vẻ đẹp độc đáo, hòa quyện với toàn bộ tác phẩm.
• Tuy nhiên, bài ca dao vẫn có thể ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa khác nhau, tùy thuộc vào việc hiểu đó là lời của ai, ai là người cất lên.
• Có điều gì đó khiến ta mãi bâng khuâng, xao xuyến trong những từ ngữ giản dị này…