Phương Pháp Viết Mở Bài Nghị Luận Xã Hội Hiệu Quả Và Ấn Tượng

EduTOPS mang đến bộ tài liệu Hướng dẫn cách mở bài nghị luận xã hội, giúp học sinh nắm vững phương pháp viết mở bài hiệu quả và ấn tượng.

Tài liệu này dành riêng cho học sinh lớp 9 và lớp 12. Chi tiết nội dung sẽ được cập nhật ngay sau đây. Đừng bỏ lỡ!

I. Hướng dẫn chi tiết cách viết mở bài nghị luận xã hội

- Phần mở bài trong văn nghị luận xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt và định hướng vấn đề. Có hai phương pháp chính để mở bài:

• Trực tiếp: Đi thẳng vào trọng tâm vấn đề cần bàn luận. Khi sử dụng cách này, cần tập trung vào chủ đề chính, tránh lan man hoặc lạc đề.
• Gián tiếp: Từ một vấn đề liên quan, dẫn dắt người đọc đến chủ đề chính. Cách này yêu cầu sự linh hoạt và hấp dẫn, có thể bắt đầu bằng một câu nói, ý kiến, hoặc nhận định nổi tiếng để thu hút sự chú ý.

- Cấu trúc của một mở bài thường bao gồm các phần sau:

• Dẫn dắt vấn đề: Bắt đầu từ một vấn đề liên quan (câu nói, ý kiến, nhận định) để dẫn người đọc vào chủ đề chính hoặc tình huống được đặt ra trong đề bài.
• Nêu vấn đề: Trình bày vấn đề một cách ngắn gọn, đảm bảo đúng trọng tâm và mang tính khái quát.
• Nhận định về tầm quan trọng: Đánh giá ý nghĩa của vấn đề đối với cuộc sống và xã hội (phần này có thể linh hoạt tùy theo nội dung cụ thể).

II. Bí quyết để viết một mở bài ấn tượng và hiệu quả

Để tạo nên một mở bài xuất sắc, người viết cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

1. Ngắn gọn (khoảng 3 đến 4 câu): Mở bài cần súc tích, tránh dài dòng, lan man dễ khiến bài viết mất tập trung.

2. Đầy đủ: Phải nêu rõ vấn đề cần nghị luận, phạm vi tư liệu và các thao tác nghị luận chính.

3. Độc đáo: Thu hút sự chú ý của người đọc bằng cách sử dụng những liên tưởng sáng tạo hoặc trích dẫn những câu nói ý nghĩa, gợi mở.

4. Tự nhiên: Sử dụng ngôn từ giản dị, chân thật, tránh sáo rỗng hoặc gượng ép trong cách diễn đạt.

III. Những ví dụ minh họa cụ thể về cách viết mở bài nghị luận xã hội

Mẫu 1

Cuộc sống tựa như một bức tranh đa sắc màu, nơi mỗi người tự tô điểm bằng những gam màu riêng biệt. Trong đó, có một màu sắc mang ý nghĩa sâu sắc nhất, đó chính là (nội dung vấn đề cần nghị luận - ví dụ: tình yêu thương, lòng nhân ái, niềm tin…).

Mẫu 2

Thời gian trôi qua, bốn mùa luân phiên, nhưng những giá trị chân chính vẫn mãi trường tồn giữa dòng chảy đa dạng của cuộc sống. Khi nhắc đến những giá trị cao quý ấy, chúng ta không thể không nghĩ ngay đến (nội dung cần nghị luận - ví dụ: sự đồng cảm, sự chia sẻ, lòng tử tế…).

Mẫu 3

Cuộc đời mỗi người tựa như một cuốn nhật ký, nơi mỗi ngày chúng ta ghi lại những trang đời đầy cảm xúc: niềm vui, nỗi buồn, thành công và cả thất bại. Trên hành trình hoàn thiện cuốn nhật ký của riêng mình, chúng ta không thể thiếu (nội dung nghị luận). Để rồi khi khép lại từng trang, mỗi người đều cảm thấy mãn nguyện và tự hào về những gì đã trải qua.

Mẫu 4

Mỗi người sinh ra đều được ban tặng trí tuệ để tư duy và trái tim để cảm nhận yêu thương. Chúng ta tự tạo nên những giá trị riêng, trong đó không thể thiếu (nội dung vấn đề nghị luận), góp phần làm cho cuộc sống trở nên tươi đẹp và ý nghĩa hơn.

Mẫu 5

Cuộc sống là một hành trình dài, nơi mỗi người tự viết nên những trang sách riêng biệt. Trên hành trình ấy, chúng ta cần có được (vấn đề nghị luận) để cuộc sống thêm phần tươi đẹp và ý nghĩa.

Mẫu 6

Thời gian vô tận, nhưng đời người lại hữu hạn. Vì thế, những triết lý sống luôn là điều con người không ngừng tìm kiếm. Và (vấn đề nghị luận) chính là một trong những triết lý ấy.

Mẫu 7

Trong không gian bao la của vũ trụ, sự hiện diện của con người chỉ là một hạt cát nhỏ bé. Tuy nhiên, sự tồn tại ấy lại mang ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vậy, làm thế nào để chúng ta có thể biến cuộc sống trở nên ý nghĩa và tốt đẹp hơn? Câu trả lời đã được ẩn chứa trong những lời nhắn nhủ qua câu…

Mẫu 8: Hành Trình Tạo Nên Cuộc Sống Ý Nghĩa

Cuộc sống tựa như một bức tranh đa sắc màu, nơi mỗi cá nhân đều được ban tặng một số phận riêng biệt. Chính vì thế, việc nỗ lực sống một cách trọn vẹn và ý nghĩa là điều vô cùng quan trọng. Câu nói… đã khéo léo truyền tải một thông điệp sâu sắc, mang đến bài học quý giá về cách chúng ta nên sống và trân trọng từng khoảnh khắc.

Mẫu 9: Hành Trình Chinh Phục Thành Công

Con đường dẫn đến thành công không bao giờ trải đầy hoa hồng mà luôn chứa đựng những chông gai và thử thách. Để vượt qua những trở ngại ấy, mỗi người cần trang bị cho mình một tinh thần đam mê mãnh liệt và ý chí nỗ lực không ngừng. Câu nói… đã truyền cảm hứng mạnh mẽ, khiến tôi nhận ra giá trị sâu sắc của sự kiên trì và quyết tâm trong hành trình chinh phục mục tiêu.

Mẫu 10: Khẳng Định Giá Trị Bản Thân Trong Cuộc Sống

Trong hành trình cuộc đời, mỗi cá nhân sinh ra đều mang trong mình những giá trị riêng biệt và độc đáo. Để tỏa sáng và khẳng định vị trí của mình, chúng ta cần không ngừng nỗ lực và phấn đấu. Vấn đề nghị luận… chính là chìa khóa quan trọng, giúp chúng ta nhận ra và phát huy tối đa tiềm năng của bản thân trong mọi hoàn cảnh.

Mẫu 11: Sứ Mệnh Của Mỗi Mảnh Ghép Cuộc Đời

Cuộc sống tựa như một bức tranh khảm đa sắc, nơi những mảnh ghép rực rỡ đan xen với những mảng màu trầm lắng. Dù vậy, điều đó không có nghĩa là chúng ta đánh mất giá trị của mình. Mỗi người sinh ra đều mang trong mình một sứ mệnh riêng biệt, và mỗi mảnh ghép, dù nhỏ bé, đều xứng đáng được trân trọng. Vấn đề nghị luận… chính là một trong những yếu tố cốt lõi giúp định hình nên con người và giá trị của chúng ta trong bức tranh cuộc đời.

Mẫu 12: Dấu Ấn Của Con Người Trong Cuộc Đời

Xukhôm linxki từng khẳng định: “Con người sinh ra không phải để tan biến đi như một hạt cát vô danh. Họ sinh ra để lưu lại dấu ấn trên mặt đất, trong trái tim người khác”. Quả thật, mỗi cá nhân tồn tại đều mang trong mình sứ mệnh tạo nên những giá trị riêng biệt và ý nghĩa. Vấn đề cần nghị luận… chính là một trong những yếu tố then chốt giúp chúng ta khẳng định bản thân và để lại dấu ấn không thể phai mờ trong cuộc đời này.

Mẫu 13: Hành Trình Đi Qua Những Nốt Trầm Và Bổng

Cuộc sống tựa như một bản nhạc với những nốt trầm lắng xen lẫn những nốt cao vút. Để vững bước trên hành trình ấy, con người cần trang bị cho mình (vấn đề cần nghị luận) như một ngọn đèn dẫn lối. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể vượt qua mọi thử thách và gặt hái được những trái ngọt của tình yêu thương và thành công ở cuối con đường.

Mẫu 14: Giá Trị Đích Thực Của Mỗi Con Người

Trong hành trình cuộc đời, mỗi cá nhân sinh ra đều mang trong mình những giá trị riêng biệt và độc đáo. Như câu nói (trích dẫn câu nói) đã nhắc nhở, chúng ta cần nhận ra và trân trọng những giá trị ấy. Từ đó, mỗi người sẽ rút ra được những bài học sâu sắc và ý nghĩa, giúp định hình nên con người và cuộc sống của mình.

Mẫu 15: Hành Trình Vượt Qua Thử Thách Để Đến Thành Công

Con đường dẫn đến thành công không bao giờ bằng phẳng mà luôn chứa đựng những chông gai và thử thách. Để vượt qua những trở ngại ấy, mỗi người cần trang bị cho mình một tinh thần đam mê mãnh liệt và ý chí nỗ lực không ngừng. Khi đọc được câu nói (trích dẫn câu nói), tôi cảm nhận được sâu sắc ý nghĩa của sự kiên trì và quyết tâm trong hành trình chinh phục mục tiêu.

.......

IV. Mở Bài Theo Từng Vấn Đề Nghị Luận

1. Đam mê

Đam mê là ngọn lửa bất diệt luôn âm ỉ cháy trong tâm hồn mỗi con người. Nó có khả năng thổi bùng lên những khát vọng mãnh liệt và nhiệt huyết sục sôi, thúc đẩy chúng ta không ngừng nỗ lực để tiến tới đỉnh cao của thành công. Như lời khuyên sâu sắc của Reggie Leach: “Hãy tự biến mình thành ngọn lửa rực cháy, chỉ khi đó bạn mới có thể thắp sáng con đường dẫn đến thành công.”

2. Lí tưởng sống

“Thanh xuân tựa như cơn mưa rào bất chợt, dẫu có bị ướt lạnh, ta vẫn muốn quay lại để đắm chìm thêm một lần nữa” (Cửu Dạ Hồi). Tuổi trẻ, với những năm tháng rực rỡ và đầy nhiệt huyết, là quãng thời gian quý giá nhất trong hành trình cuộc đời mỗi người. Khi bàn về lối sống của thế hệ trẻ, có ý kiến đã nhắn nhủ: “Tuổi trẻ cần phải trong sáng từ thể xác đến tâm hồn, từ lời nói đến hành động.” Lời khuyên ấy không chỉ đánh thức những suy ngẫm sâu sắc mà còn khiến chúng ta trăn trở về cách sống sao cho xứng đáng với tuổi xuân của mình.

3. Tình yêu thương

“Sống trên đời, ai cũng cần một trái tim biết yêu thương…”. Những giai điệu da diết trong ca khúc “Để gió cuốn đi” của cố nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn đã khắc sâu vào tâm trí người nghe những chiêm nghiệm sâu sắc về lẽ sống. Biết trao đi yêu thương chính là cách để ta nhận lại niềm hạnh phúc đích thực, bởi tình yêu thương là sợi dây kết nối những trái tim, làm cho cuộc sống trở nên ấm áp và ý nghĩa hơn bao giờ hết.

4. Giá trị bản thân

Trong hành trình cuộc đời, mỗi cá nhân được sinh ra đều mang trong mình những giá trị độc đáo và ý nghĩa riêng biệt. Như lời nhắn nhủ sâu sắc của nhà giáo dục Xu-khôm-lin-xki: “Con người sinh ra không phải để rơi vào quên lãng như hạt cát vô danh. Họ sinh ra là để khắc ghi dấu ấn của mình trên mặt đất và trong trái tim của những người xung quanh.” Câu nói ấy như một lời nhắc nhở về sứ mệnh cao cả của mỗi người: sống không chỉ để tồn tại mà còn để cống hiến và để lại những giá trị trường tồn.

5. Tình bạn

“Chiến trường là nơi thử thách lòng dũng cảm. Cơn giận dữ là thước đo sự khôn ngoan. Và chính những khó khăn mới là phép thử cho tình bạn chân chính” (Ngạn ngữ Nga). Xây dựng và duy trì một tình bạn đích thực chưa bao giờ là điều dễ dàng. Như lời khẳng định của C. Mác: “Tình bạn chân chính tựa như viên ngọc quý hiếm, tỏa sáng và vững bền theo thời gian.” Câu nói ấy không chỉ ca ngợi mà còn nhấn mạnh giá trị vĩnh cửu của tình bạn trong cuộc sống con người.

6. Phương pháp đọc sách

Trong tác phẩm “Bàn về đọc sách”, nhà lý luận văn học nổi tiếng Chu Quang Tiềm đã nhấn mạnh: “Đọc sách không phải là đọc nhiều, mà quan trọng là phải biết chọn lọc tinh tế và đọc kỹ lưỡng.” Quan điểm này không chỉ là lời khuyên quý báu mà còn là phương pháp đọc sách khoa học dành cho những người đam mê khám phá tri thức qua từng trang sách.

7. Chủ quyền dân tộc

“Sống vững chãi bốn ngàn năm lịch sử
Lưng đeo gươm tay mềm mại bút hoa”

(Huy Cận)

Việt Nam, một dân tộc với truyền thống yêu nước mãnh liệt và tinh thần đấu tranh bất khuất chống lại quân xâm lược, đã trải qua hàng nghìn năm lịch sử hào hùng. Từ thuở dựng nước đến nay, mỗi bước đi của dân tộc đều in đậm dấu ấn của sự kiên cường và bền bỉ. Để giành lấy độc lập và tự do, biết bao thế hệ chiến sĩ đã ngã xuống trên khắp mảnh đất hình chữ S, từ Hoàng Sa đến Trường Sa. Chính vì thế, chủ quyền quốc gia không chỉ là biểu tượng thiêng liêng mà còn là giá trị cao quý nhất mà mỗi người dân Việt Nam luôn gìn giữ và bảo vệ.

8. Cách sống

Cuộc đời mỗi người tựa như một cuốn tiểu thuyết độc nhất vô nhị, không ai giống ai. Như lời nhắn nhủ đầy ý nghĩa: “Chúng ta không thể chọn nơi mình sinh ra, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể quyết định cách mình sẽ sống.” Câu nói ấy đã gợi lên trong ta những suy ngẫm sâu sắc về giá trị của sự lựa chọn và ý nghĩa của cuộc sống.

9. Văn hóa

John Abbott, cựu thủ tướng Canada, từng khẳng định: “Năng lực của mỗi cá nhân có thể được nâng cao và củng cố nhờ văn hóa.” Văn hóa, như một giá trị tinh thần quý báu, không phải là thứ có thể dễ dàng đạt được. Như một câu nói ý nghĩa: “Bạn có thể tình cờ nhặt được một gói tiền, nhưng chẳng ai đánh rơi một gói văn hóa để bạn nhặt lấy.” Điều này cho thấy văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là yếu tố làm nên sự khác biệt và giá trị của mỗi con người.

10. Lòng yêu nước - Truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.” Đây không chỉ là lời ca ngợi mà còn là sự khẳng định về một truyền thống tốt đẹp, một giá trị tinh thần vô cùng quý báu của dân tộc Việt Nam. Lòng yêu nước đã trở thành sợi chỉ đỏ xuyên suốt lịch sử, kết nối và thúc đẩy mọi thế hệ cùng nhau bảo vệ và xây dựng đất nước.

11. Sự thật và giả dối

Albert Camus từng nhận định: “Sự thật, tựa như ánh sáng chói chang, khiến con người phải nheo mắt. Ngược lại, sự giả dối lại giống như ánh hoàng hôn êm dịu, phủ lên vạn vật một vẻ đẹp mê hoặc.” Sự thật và giả dối là hai mặt đối lập, luôn khơi gợi trong ta những suy tư sâu sắc về bản chất của cuộc sống.

12. Yếu tố thành công

“Chặng đường nào trải bước trên hoa hồng. Bàn chân cũng thấm đau vì những mũi gai. Đường vinh quang đi qua muôn ngàn sóng gió.” Mỗi khi lắng nghe ca khúc “Đường đến ngày vinh quang” của cố nhạc sĩ Trần Lập, tôi lại suy ngẫm về hành trình chinh phục thành công, nơi mà khó khăn và thử thách luôn là người bạn đồng hành không thể thiếu. Vậy, chúng ta cần trang bị những gì để vững bước trên con đường ấy?

13. Sự khiêm tốn

Walter Scott, nhà văn, nhà thơ nổi tiếng người Scotland, từng khẳng định: “Một tâm trí tỉnh táo, một trái tim chân thành và một tâm hồn khiêm nhường là ba người dẫn đường vĩ đại nhất xuyên qua thời gian và cõi vĩnh hằng.” Quả thật, khi trưởng thành, con người mới thấu hiểu giá trị sâu sắc của sự khiêm tốn, một đức tính không chỉ làm nên nhân cách mà còn là chìa khóa dẫn đến sự trưởng thành thực sự.

14. Nghị lực

Cuộc sống của con người không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng thơm ngát. Tuy nhiên, nhờ vào ý chí kiên cường và nghị lực phi thường, mỗi người đều có thể vượt qua những thử thách khắc nghiệt. Như một câu nói đầy triết lý: “Giữa vùng đất khô cằn và sỏi đá, những bông hoa dại vẫn kiên cường vươn lên, khoe sắc rực rỡ.” Đó chính là minh chứng cho sức mạnh của nghị lực, một phẩm chất không thể thiếu trên hành trình chinh phục những đỉnh cao.

15. Khát vọng và tham vọng

Erich Fromm, nhà tâm lý học xã hội, nhà phân tâm học, triết gia và người ủng hộ chủ nghĩa xã hội dân chủ người Đức, từng nhận định: “Tham vọng giống như một cái hố không đáy, khiến con người kiệt sức trong hành trình bất tận tìm kiếm sự thỏa mãn mà chẳng bao giờ chạm tới đích.” Đồng quan điểm, câu nói: “Hãy nuôi dưỡng khát vọng, đừng để tham vọng chi phối” cũng nhắc nhở chúng ta về sự khác biệt sâu sắc giữa hai khái niệm này, đồng thời khuyến khích một cách sống cân bằng và ý nghĩa hơn.

..........Xem chi tiết tại file tải dưới đây............