Văn mẫu lớp 10: Phân tích sâu sắc ý nghĩa đoạn kết trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Dàn ý + 6 mẫu) - Lời bình cuối truyện đầy ấn tượng

Phân tích ý nghĩa đoạn kết Chuyện chức phán sự đền Tản Viên cung cấp dàn ý chi tiết cùng 6 bài văn mẫu đặc sắc, từ ngắn gọn đến đầy đủ. Đây là nguồn tài liệu quý giá giúp học sinh lớp 10 nắm vững kiến thức, trau dồi kỹ năng viết và tạo nên những bài văn xuất sắc.

Lời bình cuối truyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên mang ý nghĩa sâu sắc, khắc họa rõ nét tinh thần dũng cảm, bản lĩnh kiên cường và quyết tâm đấu tranh chống lại cái ác. Dưới đây là 6 bài văn mẫu phân tích lời bình cuối truyện, mời bạn đọc tham khảo. Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm các bài văn mẫu phân tích Tản Viên từ Phán sự lục và nhân vật Ngô Tử Văn.

Dàn ý đoạn kết trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

Để giúp học sinh hiểu rõ hơn về phần chuyện chức phán sự đền Tản Viên, hãy cùng điểm qua một số sự kiện quan trọng gắn liền với nhân vật chính.

Các nhân vật chính xuất hiện trong câu chuyện bao gồm Ngô Tử Văn, Thổ công, hồn ma viên Bách hộ họ Thôi và Diêm Vương.

– Ngô Tử Văn là người nổi tiếng với tính cách cương trực, khẳng khái, luôn đứng về phía lẽ phải.

– Tử Văn không nghe theo lời can ngăn và quyết định đốt đền.

– Hồn ma Bách hộ họ Thôi, tức giận vì bị mất nơi trú ngụ, giả làm cư sĩ đòi Tử Văn trả lại ngôi đền và đe dọa sẽ kiện lên Diêm Vương nếu không được đáp ứng.

– Thổ công tiết lộ sự thật về hồn ma Bách hộ họ Thôi và dặn dò Tử Văn phải trình bày rõ ràng sự việc với Diêm Vương.

– Tử Văn trải qua quá trình đấu tranh gay gắt để giành lại công lý và sự công bằng.

– Thổ công, để đền đáp công ơn, đã đề cử Tử Văn giữ chức phán sự đền Tản Viên.

Nội dung lời bình cuối truyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

Than ôi! Người ta thường nói: “Cứng quá thì gãy”. Kẻ sĩ chỉ nên lo lắng về việc không giữ được sự cứng cỏi, còn việc gãy hay không là do trời định. Sao lại vì sợ gãy mà từ bỏ sự cứng rắn để trở nên mềm yếu?

Ngô Tử Văn, một chàng trai áo vải, nhờ sự cứng cỏi đã dám đốt đền tà, chống lại yêu ma, làm nên việc lớn vượt cả thần linh và con người. Nhờ đó, chàng được nổi tiếng và giữ chức vị ở Minh ti, thật xứng đáng. Qua đó, kẻ sĩ chân chính không nên sợ hãi sự cứng cỏi.

Nêu suy nghĩ của em về lời bình ở cuối truyện

Lời bình khắc họa rõ nét tinh thần dũng cảm, bản lĩnh kiên cường và quyết tâm đấu tranh chống lại cái ác, dù phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, cám dỗ, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Trong cuộc chiến giành lấy chính nghĩa, con người cần giữ vững lập trường và niềm tin thì chắc chắn sẽ chiến thắng. Qua đó, lời bình còn thể hiện niềm tin mãnh liệt vào công lý, cái thiện và chính nghĩa, khẳng định rằng chỉ cần không lùi bước, con người sẽ giành được thắng lợi cuối cùng trên con đường đấu tranh vì chân lý.

Ý nghĩa lời bình cuối truyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Mẫu 1

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên là một tác phẩm truyền kì nổi tiếng, chứa đựng nhiều yếu tố kì ảo, lôi cuốn người đọc. Nhân vật Ngô Tử Văn hiện lên là một người cương trực, mạnh mẽ, luôn tin tưởng vào công lý và sẵn sàng đấu tranh vì cái thiện, tiêu diệt cái ác. Dù chỉ là một người phàm trần đơn độc, ông vẫn dũng cảm đối mặt với hồn ma tướng giặc, xuống tận Diêm phủ để đòi lại lẽ phải, cuối cùng giành được sự công minh và trở về trần gian trong sạch.

Truyện kết thúc có hậu với những chi tiết kì ảo, hấp dẫn. Diêm Vương ra lệnh trừng phạt hồn ma tướng giặc và ban thưởng cho Tử Văn: đưa ông trở về dương gian, đồng thời yêu cầu dân chúng phải chia phần cúng tế cho ông. Diêm Vương, đại diện cho công lý, đã thực thi sự công bằng, khiến mọi người nể phục sự dũng cảm và tinh thần đấu tranh vì chính nghĩa của Tử Văn. Hơn thế, ngài muốn duy trì khí phách hiên ngang, cương trực của Tử Văn trên cõi trần.

Thổ công đề cử Tử Văn giữ chức phán sự đền Tản Viên để báo đáp công ơn và gửi gắm niềm tin vào việc thực thi công lý, chính nghĩa của ông. Tác giả để Tử Văn giữ chức vụ này nhằm lưu truyền hình tượng nhân vật, đồng thời thể hiện ước mơ về một xã hội công bằng. Tử Văn sẽ sống mãi để bảo vệ lẽ phải, vừa là lời ca ngợi, vừa là khát vọng của tác giả về công lý.

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên kết thúc giống như nhiều truyện truyền kì khác: kẻ ác bị trừng trị, người tốt được đền đáp. Truyện mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc, răn dạy kẻ sĩ về nhân cách và lối sống chính trực. Tác giả ca ngợi những con người dũng cảm, dám đứng lên tố cáo và đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác. Phần kết khi Tử Văn chết đi, sống lại và trở thành đức Thánh thể hiện tinh thần tôn vinh, ngợi ca những kẻ sĩ kiên cường, cương trực trước cái ác trong xã hội.

Phân tích lời bình cuối truyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Mẫu 2

Trong cấu trúc của mỗi câu chuyện, phần kết thúc giữ vai trò quan trọng, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, thể hiện quan điểm và tư tưởng của tác giả. Đoạn kết và lời bình trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên giúp chúng ta hiểu rõ hơn điều này.

Trong tác phẩm, nhân vật Ngô Tử Văn nổi bật với tính cách khảng khái, cương trực, kiên quyết đấu tranh chống lại cái ác để bảo vệ dân lành. Một mình chàng dám đối mặt với hồn ma tướng giặc, dù phải xuống tận Minh ti cũng không hề nao núng. Diêm Vương, với sự công minh, đã xét xử kỹ lưỡng, trừng phạt kẻ ác và giải oan cho Tử Văn. Kết thúc truyện với nhiều chi tiết li kì, hấp dẫn, giàu ý nghĩa. Sau khi trừng phạt hồn ma tướng giặc, Diêm Vương ban thưởng Tử Văn hậu hĩnh: chia phần cúng tế của dân cho chàng và đưa chàng trở về dương gian. Chi tiết này khắc họa thêm sự công bằng của Diêm Vương, đồng thời thể hiện thiện chí của ngài đối với hành động dũng cảm của Tử Văn. Việc Tử Văn được sống lại không chỉ là sự công bằng mà còn là cách duy trì khí phách hiên ngang, dũng cảm trên cõi trần.

Việc Tử Văn được sống lại là quyết định của Diêm Vương, nhưng việc chàng được đề cử vào chức phán sự đền Tản Viên là do Thổ công hết lòng tiến cử. Thổ công muốn trả ơn Tử Văn vì nhờ chàng mà ngài được trở lại cai quản ngôi đền. Tử Văn nhận chức phán sự không phải vì danh lợi mà vì muốn thực thi công lý, mang lại chính nghĩa cho cuộc đời. Chi tiết này cũng thể hiện ước mơ của Nguyễn Dữ về sự bất tử của những con người cương trực, khảng khái. Tử Văn sẽ sống mãi để bảo vệ lẽ phải, tiễu trừ cái ác, mang lại sự yên bình cho nhân dân.

Kết thúc truyện thể hiện triết lý dân gian sâu sắc: ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác. Kẻ gian trá như hồn ma tướng giặc bị trừng phạt, còn người cương trực như Tử Văn được ngợi ca muôn đời. Lời bình cuối truyện của Nguyễn Dữ khẳng định rằng con người không nên sợ “cứng quá thì gãy” mà chỉ sợ không thể giữ được sự cứng cỏi. Tử Văn là hình mẫu lý tưởng của kẻ sĩ, luôn giữ vững lập trường trước mọi thế lực phi nghĩa. Tuy nhiên, quan niệm của Nguyễn Dữ về nhân cách kẻ sĩ cũng gợi lên sự suy ngẫm: liệu sự cứng cỏi có phải lúc nào cũng là điều tốt?

Sức hấp dẫn của Chuyện chức phán sự đền Tản Viên không chỉ nằm ở kết thúc có hậu mà còn ở những ý nghĩa sâu sắc mà nó mang lại. Nguyễn Dữ đã khiến người đọc phải dừng lại, suy ngẫm về giá trị của lẽ phải, công lý và nhân cách con người.

Lời bình cuối truyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Mẫu 3

Truyện "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" trong "Truyền Kì Mạn Lục" của Nguyễn Dữ ca ngợi tinh thần khẳng khái, cương trực và dũng cảm đấu tranh chống lại cái ác của Ngô Tử Văn - đại diện tiêu biểu của trí thức Việt Nam. Đoạn kết truyện khẳng định niềm tin vào công lý và chính nghĩa, đồng thời qua lời bình, tác giả nhấn mạnh rằng kẻ sĩ chân chính phải kiên quyết đấu tranh đến cùng để chống lại cái xấu, cái ác, chỉ có sự dũng cảm mới mang lại chiến thắng cho lẽ phải.

Nhân vật chính Ngô Tử Văn được Nguyễn Dữ xây dựng với những phẩm chất cao đẹp: cương trực, khảng khái, kiên quyết đấu tranh vì dân. Một mình chàng dám đốt đền và đối mặt với hồn ma tướng giặc, dù phải xuống âm phủ gặp Diêm Vương vẫn không hề nao núng. Kết quả, Diêm Vương đã xử thắng kiện cho Tử Văn, khẳng định quy luật tất yếu: chính nghĩa luôn chiến thắng gian tà. Hồn ma tướng giặc bị trừng trị, dân lành được yên ổn, và Thổ công được trả lại đền. Tử Văn không chỉ chiến thắng mà còn được Diêm Vương ban thưởng, thể hiện sự công nhận của công lý đối với hành động dũng cảm của chàng. Chi tiết Tử Văn được sống lại còn mang ý nghĩa duy trì khí phách hiên ngang, tinh thần khẳng khái của kẻ sĩ trên cõi trần.

Việc Tử Văn được sống lại là quyết định của Diêm Vương, nhưng việc chàng được đề cử làm phán sự đền Tản Viên là do Thổ công biết ơn và hết lòng tiến cử. Thổ công khuyên Tử Văn rằng: "Người ta sống ở đời, xưa nay ai chẳng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng thơm". Tử Văn chấp nhận không phải vì danh lợi mà vì muốn thực thi công lý, mang lại chính nghĩa cho nhân dân. Chi tiết kì ảo Tử Văn "cưỡi gió biến mất" vừa là lời ngợi ca, vừa thể hiện ước mơ công lý của Nguyễn Dữ.

Đoạn kết truyện thể hiện triết lý nhân sinh sâu sắc: ở hiền gặp lành, ác giả ác báo. Lời bình của Nguyễn Dữ cuối truyện bày tỏ lòng cảm phục và ngợi ca kẻ sĩ như Ngô Tử Văn. Tác giả khẳng định: "Cứng quá thì gãy, nhưng kẻ sĩ chỉ lo không cứng cỏi được, còn gãy hay không là việc của trời". Nguyễn Dữ đề cao sự cứng cỏi, cương quyết trong nhân cách kẻ sĩ, đồng thời gợi mở suy ngẫm về giá trị của lòng dũng cảm và lẽ phải.

Sức hấp dẫn của "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" nằm ở đoạn kết và lời bình cuối truyện. Nguyễn Dữ không chỉ mang đến kết thúc có hậu đầy nhân văn mà còn khiến người đọc phải suy ngẫm về phẩm chất và nhân cách của kẻ sĩ, từ đó rút ra những bài học sâu sắc về đạo lý và lẽ sống.

Lời bình cuối truyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên - Mẫu 4

Nguyễn Dữ, một nhà Nho sống vào nửa đầu thế kỷ XVI tại xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân (nay thuộc huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương), xuất thân từ gia đình có truyền thống khoa bảng. Cha ông đỗ Tiến sĩ dưới thời vua Lê Thánh Tông. Bản thân Nguyễn Dữ cũng từng đi thi và làm quan nhưng chỉ một năm sau thì lui về ở ẩn. Ông để lại tác phẩm nổi tiếng "Truyền kỳ mạn lục", ghi chép những giai thoại, huyền thoại lưu truyền trong dân gian từ thời Lý đến thời Lê sơ. Đằng sau yếu tố kì ảo là hiện thực xã hội phong kiến đầy tệ nạn mà tác giả muốn phơi bày và lên án. Tác phẩm viết bằng chữ Hán, gồm 20 truyện, trong đó "Chức phán sự đền Tản Viên" là nổi bật nhất.

Bối cảnh truyện là thời kỳ giặc Minh xâm lược nước ta, nhưng tác giả viết lại vào nửa đầu thế kỷ XVI, khi chế độ phong kiến suy thoái và đầy mâu thuẫn. Nội chiến Lê - Mạc bùng nổ, các thế lực ma quỷ, thần linh trong truyện phần nào phản ánh thế lực phong kiến chia bè kết phái, hãm hại dân lành.

"Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" ca ngợi tinh thần khẳng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác của trí thức Ngô Tử Văn, qua đó thể hiện niềm tin vào công lý, chính nghĩa sẽ chiến thắng gian tà, đồng thời lên án giặc xâm lược dù chết vẫn tiếp tục gây tội ác trên đất nước ta.

Ngô Tử Văn, một Nho sĩ, đã đốt đền của tên hung thần vốn là tướng giặc xâm lược để trừ hại cho dân. Hồn ma tên tướng giặc họ Thôi giả làm cư sĩ đòi Tử Văn dựng lại đền và dọa kiện chàng tới Diêm Vương. Thổ Công báo mộng cho Tử Văn biết sự thật về tên tướng giặc và chỉ cách đối phó. Tử Văn bị quỷ sứ bắt xuống Âm phủ, nhưng trước Diêm Vương, chàng đã dũng cảm tố cáo tội ác của hắn. Cuối cùng, công lý được thực thi, kẻ ác bị trừng trị. Thổ Công được dân xây lại đền, Tử Văn sống lại và được tiến cử giữ chức phán sự đền Tản Viên.

Là một trí thức thấm nhuần đạo lý Thánh hiền, Ngô Tử Văn không thể làm ngơ trước sự việc ngang trái: ngôi đền thờ Thổ Công bị hồn ma tướng giặc phương Bắc họ Thôi cướp đoạt, tác oai tác quái khiến dân chúng khốn khổ. Tử Văn tắm gội sạch sẽ, khấn Trời rồi đốt đền. Hành động này xuất phát từ mục đích tốt đẹp, thể hiện lòng tin vào chính nghĩa và sự ủng hộ của Trời. Dù mọi người lo sợ, Tử Văn vẫn kiên quyết, không chút nao núng.

Hành động của Tử Văn là hành động tiêu diệt kẻ gian tà, trừ họa cho dân, xứng đáng với khí tiết của bậc chính nhân quân tử. Hành động này mang tính kịch tính cao, khiến nhân vật Tử Văn trở nên cuốn hút.

Điều đặc biệt là kẻ ác không phải người thường mà là hồn ma vô hình, thuộc về thế giới thần linh - chỗ dựa của giai cấp phong kiến. Điều này khiến cuộc đấu tranh của Tử Văn càng thêm khó khăn và ý nghĩa.

Khi bị quỷ sứ giải xuống Âm phủ, trước Diêm Vương, Tử Văn tỏ ra thông minh và cứng cỏi. Hồn ma tên tướng giặc đe dọa: "Nhà ngươi đã theo nghiệp Nho, đọc sách Thánh hiền, há không biết đức của quỷ thần sao? Cớ gì dám khinh nhờn, hủy tượng, đốt đền?" Tử Văn vẫn giữ khí phách, không hề nao núng.

Hồn ma tiếp tục đe dọa: "Phong độ không xa xôi, ta tuy hèn, há lại không đem nổi nhà ngươi đến đấy? Không nghe lời ta thì rồi sẽ biết!" Tử Văn vẫn kiên định, không chịu khuất phục.

Tưởng chừng hồn ma giành thế chủ động, nhưng đây là cách tác giả để cái ác tạm thời lấn lướt, tăng thêm kịch tính và sự hấp dẫn cho câu chuyện.

Thổ Công báo mộng cho Tử Văn biết sự thật về hồn ma tên tướng giặc: "Đấy là viên tướng bại trận của Bắc triều, cái hồn bơ vơ ở Nam quốc, tranh chiếm miếu đền của tôi, giả mạo họ tên, quen dùng chước dối lừa, thích làm trò thảm ngược."

Tử Văn trách Thổ Công nhu nhược, không dám kiện hắn trước Diêm Vương và Thượng Đế. Thổ Công giải thích: "Rễ ác mọc lan, khó lòng lay động. Tôi đã định kiện, nhưng có nhiều nỗi ngăn trở: những miếu gần quanh, vì tham của đút, đều bênh vực cho nó cả."

Nguyễn Dữ mượn chuyện thần linh, ma quỷ để phơi bày hiện thực xã hội phong kiến thối nát: quan lại tham lam, nhũng nhiễu, bao che kẻ ác, gây khổ cho dân lành. Tuy nhiên, vẫn có những người như Tử Văn dũng cảm đấu tranh.

Trước Diêm Vương, hồn ma tên tướng giặc quỳ lạy kêu cầu. Diêm Vương bênh vực hắn và kết tội Tử Văn: "Kẻ kia là cư sĩ, trung thuần lẫm liệt, có công với tiên triều, nên hoàng thiên cho huyết thực ở đền. Mày là hàn sĩ, sao dám hỗn láo, tội ác tự làm, còn trốn đi đằng nào?"

Hóa ra hắn đã giả danh Thổ công, vốn là một vị quan Ngự sử đại phu dưới triều vua Lý Nam Đế, vì hy sinh trong sự nghiệp Cần Vương mà được phong thần tại đây, bảo hộ dân làng qua hơn nghìn năm lịch sử.

Diêm Vương ngày càng tỏ ra gay gắt khi kết tội Tử Văn mà không cho chàng cơ hội biện minh. Cán cân công lý dường như đang nghiêng về phía hồn ma tên tướng giặc gian xảo kia. Tuy nhiên, Tử Văn không dễ dàng khuất phục. Khi bị quỷ sứ lôi đi, chàng hét lớn: "Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng trên trần gian, nếu có tội gì xin hãy chỉ rõ, đừng để tôi chết oan uổng!" Sau đó, chàng tiếp tục đưa ra những bằng chứng tố cáo lai lịch đen tối và sự giả mạo của hắn, đúng như lời Thổ công đã báo mộng, đồng thời khẳng định chắc chắn rằng Diêm Vương muốn biết sự thật thì hãy cử người đến đền Tản Viên để xác minh.

Kẻ gian tà thấy Tử Văn nắm được điểm yếu của mình nên không dám cãi lại, mà khéo léo biến thái độ cứng rắn của Tử Văn thành sự vô lễ: "Ngay trước mặt Vương phủ mà hắn còn dám ăn nói hỗn xược như vậy, huống hồ ở nơi đền miếu vắng vẻ, hắn chẳng sợ gì mà không dám phóng hỏa?"

Cuộc tranh cãi gay gắt giữa hai bên khiến Diêm Vương sinh nghi ngờ. Tử Văn vẫn kiên quyết: "Nếu nhà vua không tin lời tôi, xin hãy cử người đến đền Tản Viên để xác minh; nếu không đúng như tôi nói, tôi xin chịu thêm tội nói láo!"

Nhận thấy không thể uy hiếp được Tử Văn, hồn ma tên tướng giặc tỏ ra lo lắng nhưng vẫn cố giữ vẻ đạo đức giả của kẻ bề trên: "Hắn chỉ là một học trò ngang bướng, quả thật đáng tội. Nhưng đã trách mắng như vậy cũng đủ răn đe rồi. Xin Đại vương rộng lượng tha cho hắn để thể hiện đức độ khoan dung. Chẳng cần phải làm quá lên. Nếu thẳng tay trừng trị, e rằng sẽ tổn hại đến đức hiếu sinh."

Nhưng Diêm Vương đã nhanh chóng nhận ra ai đúng ai sai, liền quát lớn: "Theo như lời hắn (tức Tử Văn) thì ngươi đáng tội chết. Luật pháp đã sẵn sàng để trừng trị kẻ lừa dối. Tại sao ngươi dám làm việc mập mờ nhận tội như vậy?" Rồi ngay lập tức sai người đến đền Tản Viên để xác minh. Mọi chuyện đều đúng như lời Tử Văn khai. Diêm Vương tức giận trách mắng các phán quan vì không giữ được sự công bằng, để xảy ra chuyện dối trá. Sau đó, ngài truyền lệnh "lấy lồng sắt chụp vào đầu, khẩu gỗ nhét vào miệng" kẻ lừa đảo gian ác rồi tống giam vào ngục Cửu U, nơi giam giữ và trừng phạt những kẻ tội ác lúc còn sống.

Cuối cùng, Tử Văn đã chiến thắng, công lý và chính nghĩa đã thắng thế! Đó chính là công lý nghìn đời của nhân dân! Câu chuyện kết thúc có hậu: "Tử Văn được sống lại, Thổ công được dân làng xây dựng lại đền thờ. Còn ngôi mộ của tên tướng giặc kia thì tự nhiên bị bật tung, hài cốt tan tành như cám." Thật đáng đời cho kẻ xâm lược dù chết rồi vẫn không ngừng gây tội ác!

Lời bình ở cuối truyện cũng mang ý nghĩa sâu sắc về khí tiết của kẻ sĩ chân chính: "Than ôi! Người ta thường nói:

"Cứng quá thì gãy." Nhưng kẻ sĩ chỉ nên lo không đủ cứng cỏi, còn việc gãy hay không là do Trời định. Sao lại sợ gãy mà đánh mất sự cứng rắn? Ngô Tử Văn, một chàng áo vải, dám đốt đền tà, chống lại yêu ma, làm việc hơn cả thần linh và con người. Vì thế, chàng được lưu danh và giữ chức vị ở Minh ty, thật xứng đáng. Vậy nên, kẻ sĩ đừng bao giờ sợ hãi sự cứng cỏi."