Soạn bài Ông Một - Chân trời sáng tạo 7: Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 7 trang 16 sách Chân trời sáng tạo tập 1

EduTOPS xin giới thiệu tài liệu Soạn văn 7: Ông Một, nằm trong bộ sách Chân trời sáng tạo, tập 1, giúp học sinh tiếp cận bài học một cách sâu sắc và hiệu quả.

Tài liệu này được thiết kế dành riêng cho học sinh lớp 7, cung cấp nguồn tham khảo phong phú, giúp các em nắm bắt kiến thức nhanh chóng và hiệu quả hơn.

1. Soạn bài Ông Một siêu ngắn

Câu 1. Tìm một số chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với Đề đốc Lê Trực và người quản tượng. Đó là tình cảm như thế nào?

Hướng dẫn giải:

- Đối với Đề đốc Lê Trực:

• Từ ngày rời căn cứ, con voi trở nên ủ rũ.
• Nhớ ông Đề đốc, nhớ đời chiến trận, nhớ rừng.
• Gầy rạc đi vì cuộc sống tù túng dưới làng.
• Có bận bỏ ăn, không đụng đến một sợi mía, ngọn cỏ.

- Đối với người quản tượng:

• Giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ.
• Hằng năm khi sang thu, nó trở về làng thăm người quản tượng. Con voi sẽ ở lại nhà người quản tượng vài hôm, giúp ông đủ việc.
• Khi người quản tượng qua đời, con voi xuống làng không thấy ông ra đón, liền rảo bước về nhà, quỳ giữa sân, rống gọi.
• Khi biết mọi tiếng rống vô ích, nó chạy vào nhà, hít hơi cái giường cũ của người quản tượng rồi buồn bã ra đi, chạy khắp làng tìm chủ.
• Sau này, mấy năm con voi mới trở lại, lặng lẽ đảo qua nhà cũ của người quản tượng, tha thẩn đi trong sân, vừa tung vòi hít ngửi khắp chỗ vừa khe khẽ rền rĩ rồi âm thầm bỏ đi.

=> Tình cảm của con voi thân thiết, gắn bó như người thân trong gia đình.

Câu 2. Người quản tượng và dân làng đã cư xử ra sao với con voi?

Hướng dẫn giải:

- Người quản tượng:

• Hiểu được lòng con voi, quyết định sẽ thả nó về rừng.
• Cho con voi ăn hai vác mía to, hai thùng cháo.
• Coi con voi như anh em trong nhà, giục giã nó cố ăn để có sức trở về rừng.
• Thấy con voi héo hon như chiếc lá giá, thả nó về rừng.
• Khi con voi trở về, ông dẫn nó đi tắm rồi hớn hở đưa nó lên nương, thiết đãi nó những bữa no nê.

- Dân làng:

• Nô nức cùng người quản tượng đi đón con voi, gọi nó là “Ông Một”.
• Lũ trẻ kéo đến xúm xít ở dưới chân voi, còn các bô lão đem đến cho nó đủ thứ quà.

=> Tình cảm gắn bó, thân thiết như với người thân của người quản tượng; sự trân trọng, coi là một phần thiêng liêng của dân làng dành cho con voi.

Câu 3. Đoạn trích trên giúp em hiểu gì về mối quan hệ giữa con người với thế giới tự nhiên?

Hướng dẫn giải:

Con người và thế giới tự nhiên có mối quan hệ khăng khít, tương hỗ lẫn nhau. Vì vậy, con người cần biết sống hòa hợp, trân trọng và bảo vệ những giá trị mà thiên nhiên mang lại.

2. Hướng dẫn Soạn bài Ông Một ngắn gọn và hiệu quả

2.1 Trải nghiệm cùng văn bản

- Văn bản Ông Một được trích từ tác phẩm “Phía Tây Trường Sơn”, in trong tập truyện “Những truyện hay viết cho thiếu nhi” của Vũ Hùng (NXB Kim Đồng, 2020).

- “Phía Tây Trường Sơn” kể về hành trình của ba chiến sĩ trẻ thuộc Trung đoàn quân tình nguyện Việt Nam đến vùng Nam Lào vào năm 1947. Thời điểm đó, bộ đội Lào đã tặng ba con voi cho bộ đội Việt Nam để hỗ trợ vận chuyển hàng hóa và vũ khí qua dãy Trường Sơn. Ba chiến sĩ được giao nhiệm vụ vượt Trường Sơn đến bản Bun Mi, làng Vông Xay để học cách trở thành quản tượng và đưa voi về. Chuyến đi đã mang lại cho họ nhiều bài học quý giá về sự hòa hợp với thiên nhiên và thái độ tôn trọng muôn loài.

- Đoạn trích “Ông Một” nằm ở phần đầu của tác phẩm. Ba chiến sĩ cùng ông Cao - người dẫn đường vượt Trường Sơn - tình cờ gặp con voi (mà ông gọi một cách trân trọng là Ông Một) của Đề đốc Lê Trực, một lãnh tụ quan trọng trong cuộc khởi nghĩa chống Pháp cuối thế kỉ XIX. Sau khi bị vây hãm, nghĩa quân tan rã, Đề đốc Lê Trực buộc phải về quê và giao con voi cho người quản tượng thân tín chăm sóc. Ông Cao đã kể cho ba chiến sĩ nghe về người quản tượng và con voi đầy cảm động.

2.2 Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1. Tìm một số chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với Đề đốc Lê Trực và người quản tượng. Đó là tình cảm như thế nào?

Hướng dẫn giải:

- Chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với Đề đốc Lê Trực:

• Từ ngày rời căn cứ, con voi trở nên ủ rũ.
• Nó nhớ ông Đề đốc, nhớ đời chiến trận, nhớ rừng và gầy rạc đi vì cuộc sống tù túng dưới làng.
• Có bận bỏ ăn, không đụng đến một sợi mía, ngọn cỏ.

- Chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với người quản tượng:

• Giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ.
• Hằng năm khi sang thu, nó trở về làng thăm người quản tượng. Con voi sẽ ở lại nhà người quản tượng vài hôm, giúp ông đủ việc.
• Khi người quản tượng qua đời, con voi xuống làng không thấy ông ra đón, liền rảo bước về nhà, quỳ giữa sân, rống gọi.
• Khi biết mọi tiếng rống vô ích, nó chạy vào nhà, hít hơi cái giường cũ của người quản tượng rồi buồn bã ra đi, chạy khắp làng tìm chủ.
• Sau này, mấy năm con voi mới trở lại, lặng lẽ đảo qua nhà cũ của người quản tượng, tha thẩn đi trong sân, vừa tung vòi hít ngửi khắp chỗ vừa khe khẽ rền rĩ rồi âm thầm bỏ đi.

- Tình cảm yêu mến, gắn bó và thủy chung như người một nhà.

Câu 2. Người quản tượng và dân làng đã cư xử ra sao với con voi?

Hướng dẫn giải:

- Người quản tượng:

• Người quản tượng hiểu được lòng con voi, quyết định sẽ thả nó về rừng.
• Ngày nào ông cũng cho con voi ăn hai vác mía to, hai thùng cháo.
• Ông coi con voi như anh em trong nhà, giục giã nó cố ăn để có sức trở về rừng.
• Khi thấy con voi héo hon như chiếc lá giá, ông đã thả nó về rừng.
• Khi con voi trở về, ông dẫn nó đi tắm rồi hớn hở đưa nó lên nương, thiết đãi nó những bữa no nê.

- Dân làng:

• Nô nức cùng người quản tượng đi đón con voi, gọi nó là “Ông Một”.
• Lũ trẻ kéo đến xúm xít ở dưới chân voi, còn các bô lão đem đến cho nó đủ thứ quà.

=> Tình cảm yêu mến, trân trọng.

Câu 3. Đoạn trích trên giúp em hiểu gì về mối quan hệ giữa con người với thế giới tự nhiên?

Hướng dẫn giải:

Đoạn trích trên giúp em hiểu được mối quan hệ khăng khít, gắn bó như người thân trong gia đình giữa con người với thế giới tự nhiên. Vì thế, con người cần biết trân trọng và bảo vệ thiên nhiên.

3. Hướng dẫn Soạn bài Ông Một chi tiết và sâu sắc

3.1 Những vấn đề chung

1. Tác giả

- Vũ Hùng sinh năm 1931, quê ở Hà Nội.

- Là một nhà văn có nhiều tác phẩm viết cho thiếu nhi.

- Đề tài chủ yếu trong tác phẩm của ông là rừng, thiên nhiên, muông thú.

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ

Văn bản Ông Một được trích từ “Phía Tây Trường Sơn”, in trong tập truyện “Những truyện hay viết cho thiếu nhi” - Vũ Hùng (NXB Kim Đồng, 2020).

b. Tóm tắt

Mẫu 1

Ba chiến sĩ cùng với ông Cao - người dẫn đường cho họ vượt Trường Sơn - tình cờ gặp con voi (mà ông trân trọng gọi nó là Ông Một) của Đề đốc Lê Trực - một lãnh tụ quan trọng trong cuộc khởi nghĩa chống Pháp vào cuối thế kỉ XIX. Sau khi bị vây hãm, nghĩa quân dần tan tác, Đề đốc Lê Trực buộc phải về quê, ông tặng con voi cho người quản tượng thân tín của mình chăm sóc. Ông Cao đã kể cho ba chiến sĩ nghe về người quản tượng và con voi. Từ ngày rời căn cứ, con voi trở nên ủ rũ. Nó nhớ ông Đề đốc, nhớ đời chiến trận, nhớ rừng. Nó vẫn giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ nhưng chỉ khuây khỏa lúc làm việc, có bận nó còn bỏ ăn. Người quản tượng hiểu lòng con voi, ông quyết định thả nó về rừng. Không biết nó đi đâu, nhưng hằng năm khi sang thu, nó lại xuống làng. Dân làng cùng người quản tượng nô nức ra đón nó về. Con voi theo người quản tượng về mái nhà cũ, quỳ giữa sân. Thấy con vật luyến chủ, người quản tượng như trẻ lại. Ông dẫn nó đi tắm, rồi đưa nó lên nương - thiết đãi nó những bữa no nê. Khi người quản tượng qua đời, con voi trở về làng không thấy người chủ cũ ra đón, nó rảo bước về nhà, quỳ xuống giữa sân, rống gọi. Biết người quản tượng không còn nữa, nó buồn bã ra đi, chạy khắp làng tìm chủ. Từ đó, mấy năm con voi mới xuống làng một lần, thăm lại căn nhà cũ rồi lặng lẽ bỏ đi.

Mẫu 2

Từ ngày rời căn cứ, con voi trở nên ủ rũ. Nó nhớ ông Đề đốc, nhớ đời chiến trận, nhớ rừng. Nó vẫn giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ nhưng chỉ khuây khỏa lúc làm việc, có bận nó còn bỏ ăn. Người quản tượng hiểu lòng con voi, ông quyết định thả nó về rừng. Không biết nó đi đâu, nhưng hằng năm khi sang thu, nó lại xuống làng. Dân làng cùng người quản tượng nô nức ra đón nó về. Con voi theo người quản tượng về mái nhà cũ, quỳ giữa sân. Thấy con vật luyến chủ, người quản tượng như trẻ lại. Ông dẫn nó đi tắm, rồi đưa nó lên nương - thiết đãi nó những bữa no nê. Khi người quản tượng qua đời, con voi trở về làng không thấy người chủ cũ ra đón, nó rảo bước về nhà, quỳ xuống giữa sân, rống gọi. Biết người quản tượng không còn nữa, nó buồn bã ra đi, chạy khắp làng tìm chủ. Từ đó, mấy năm con voi mới xuống làng một lần, thăm lại căn nhà cũ rồi lặng lẽ bỏ đi.

3.2 Đọc - hiểu văn bản

1. Tình cảm của con voi với Đề đốc Lê Trực và người quản tượng

a. Với Đề đốc Lê Trực

• Từ ngày rời căn cứ, con voi trở nên ủ rũ.
• Nó nhớ ông Đề đốc, nhớ đời chiến trận, nhớ rừng và gầy rạc đi vì cuộc sống tù túng dưới làng.
• Có bận bỏ ăn, không đụng đến một sợi mía, ngọn cỏ.

=> Lưu luyến người chủ cũ

b. Với người quản tượng

• Giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ.
• Hằng năm khi sang thu, nó trở về làng thăm người quản tượng. Con voi sẽ ở lại nhà người quản tượng vài hôm, giúp ông đủ việc.
• Khi người quản tượng qua đời, con voi xuống làng không thấy ông ra đón, liền rảo bước về nhà, quỳ giữa sân, rống gọi.
• Khi biết mọi tiếng rống vô ích, nó chạy vào nhà, hít hơi cái giường cũ của người quản tượng rồi buồn bã ra đi, chạy khắp làng tìm chủ.
• Sau này, mấy năm con voi mới trở lại, lặng lẽ đảo qua nhà cũ của người quản tượng, tha thẩn đi trong sân, vừa tung vòi hít ngửi khắp chỗ vừa khe khẽ rền rĩ rồi âm thầm bỏ đi.

=> Gắn bó, gần gũi như người một nhà.

2. Tình cảm của người quản tượng và dân làng dành cho con voi

a. Người quản tượng

• Người quản tượng hiểu được lòng con voi, quyết định sẽ thả nó về rừng.
• Ngày nào ông cũng cho con voi ăn hai vác mía to, hai thùng cháo.
• Ông coi con voi như anh em trong nhà, giục giã nó cố ăn để có sức trở về rừng.
• Khi thấy con voi héo hon như chiếc lá giá, ông đã thả nó về rừng.
• Khi con voi trở về, ông dẫn nó đi tắm rồi hớn hở đưa nó lên nương, thiết đãi nó những bữa no nê.

=> Thấu hiểu, trân trọng con vật đã gắn bó với mình.

b. Dân làng

• Nô nức cùng người quản tượng đi đón con voi, gọi nó là “Ông Một”.
• Lũ trẻ kéo đến xúm xít ở dưới chân voi, còn các bô lão đem đến cho nó đủ thứ quà…

=> Yêu mến, thích thú như một người bạn.

3.3 Tổng kết

Nội dung: Đoạn trích khắc họa tình cảm gắn bó sâu sắc giữa con voi của Đề đốc Lê Trực và người quản tượng, qua đó nhấn mạnh sự gắn kết giữa con người và thế giới tự nhiên.

Nghệ thuật: Lời văn giản dị, ngôi kể thứ ba mang tính khách quan, kết hợp hiệu quả các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa để làm nổi bật tình cảm của con voi và người quản tượng.