Văn bản 'Cổng trường mở ra' được đăng trên báo Yêu trẻ, số 166, ra ngày 1 tháng 9 năm 2000.
“Cổng trường mở ra” tựa như những trang nhật ký chứa đựng những lời tâm tình nhẹ nhàng mà sâu lắng. Tác phẩm không chỉ khắc họa tình yêu thương vô bờ của người mẹ dành cho con mà còn khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục trong việc hình thành nhân cách và tương lai của trẻ.

EduTOPS mang đến tài liệu chi tiết giới thiệu về nhà văn Lý Lan và tác phẩm “Cổng trường mở ra”. Hãy cùng khám phá những nội dung ý nghĩa và sâu sắc được chia sẻ trong bài viết dưới đây.
Cổng trường mở ra
Nghe đọc tác phẩm Cổng trường mở ra:
Đêm trước ngày khai trường của con, mẹ thao thức không yên. Một ngày nào đó xa xôi, con sẽ hiểu cảm giác này. Còn bây giờ, giấc ngủ đến với con thật nhẹ nhàng, như một li sữa ngọt ngào hay một viên kẹo thơm. Gương mặt con thanh thoát tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở thỉnh thoảng chúm lại như đang thưởng thức một món ngon.
Con là một đứa trẻ nhạy cảm. Mỗi lần trước ngày đi chơi xa, con luôn háo hức đến mức khó ngủ. Nhưng chỉ cần mẹ dỗ dành một chút, con đã chìm vào giấc ngủ. Đêm nay, con cũng mang trong mình niềm háo hức ấy: Ngày mai con sẽ trở thành học sinh lớp Một. Quần áo mới, giày nón mới, cặp sách mới, tất cả đã sẵn sàng, khiến con cảm nhận được sự quan trọng của ngày khai trường. Nhưng trong lòng con, chỉ có một nỗi lo duy nhất: Ngày mai dậy đúng giờ.
Mẹ đắp chăn cho con, buông màn cẩn thận, rồi bỗng chốc không biết làm gì tiếp. Mọi ngày, khi con ngủ, mẹ dọn dẹp nhà cửa. Mẹ nhặt những chiếc xe tăng dưới gầm ghế, những chú rô-bốt bằng nhựa nằm rải rác khắp nơi, và đoàn quân thú dàn trận giữa nhà trong cuộc chiến Sư Tử - Khủng Long mà con thường bày ra. Căn nhà chỉ tạm gọn gàng từ lúc con ngủ đến sáng hôm sau.
Nhưng hôm nay, con đã giúp mẹ dọn dẹp từ chiều. Mẹ nói: “Ngày mai đi học, con là học sinh lớp Một rồi”. Nghe vậy, con hăng hái cùng mẹ thu dọn đồ chơi.
Mẹ thường tranh thủ lúc con ngủ để làm việc riêng. Nhưng hôm nay, mẹ chẳng thể tập trung vào việc gì. Mẹ cũng không định làm gì tối nay. Nhìn con ngủ một lát, mẹ lại kiểm tra những thứ đã chuẩn bị cho con. Mẹ tự nhủ mình cũng nên đi ngủ sớm.
Mẹ lên giường và trằn trọc. Con đã đi học từ ba năm trước, khi mới ba tuổi vào lớp Mẫu giáo, đã biết thế nào là trường lớp, thầy cô, bạn bè. Ngay cả ngôi trường mới, con cũng đã làm quen từ hè. Tuần trước ngày khai giảng, con đã gặp bạn bè và cô giáo mới, tập xếp hàng, tập đi, tập đứng để chuẩn bị cho buổi lễ long trọng này. Mẹ tin con sẽ không bỡ ngỡ trong ngày đầu năm học.
Thực sự mẹ không lo lắng đến mất ngủ. Mẹ tin con đã lớn. Mẹ tin vào sự chuẩn bị chu đáo cho con trước ngày khai trường. Chẳng còn gì để lo nữa! Mẹ không lo, nhưng vẫn không ngủ được. Cứ nhắm mắt lại, mẹ lại nghe văng vẳng tiếng đọc bài: “Hằng năm cứ vào cuối thu… Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp”.
Ấn tượng sâu đậm về ngày đầu tiên đi học, mẹ muốn nhẹ nhàng khắc ghi vào lòng con. Để rồi bất cứ lúc nào nhớ lại, lòng con lại rạo rực cảm xúc bâng khuâng. Ngày mẹ còn nhỏ, mùa hè trường đóng cửa, và ngày khai trường thực sự là ngày đầu tiên học trò lớp Một đến trường. Mẹ nhớ rõ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới trường, và nỗi chơi vơi khi cổng trường đóng lại, bà ngoại đứng bên ngoài cánh cổng như đứng bên ngoài thế giới mẹ vừa bước vào.
Mẹ nghe nói ở Nhật, ngày khai trường là ngày lễ của toàn xã hội. Người lớn nghỉ việc để đưa trẻ đến trường, đường phố được dọn sạch và trang trí tươi vui. Các quan chức nhà nước đều tham dự lễ khai giảng ở khắp các trường. Họ muốn khẳng định rằng, không có ưu tiên nào lớn hơn giáo dục thế hệ trẻ. Mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ, và sai lầm nhỏ có thể đưa thế hệ ấy đi chệch hướng.
Đêm nay mẹ không ngủ được. Ngày mai là ngày khai trường lớp Một của con. Mẹ sẽ đưa con đến trường, cầm tay con dắt qua cánh cổng, rồi buông tay mà nói: “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”.
I. Một vài nét về tác giả Lý Lan
- Lý Lan sinh năm 1957, là một trong những nhà văn nổi tiếng của Việt Nam.
- Bà không chỉ là nhà văn mà còn là nhà thơ và dịch giả tài năng.
- Quê hương của bà là Thủ Dầu 1, tỉnh Bình Dương, nơi đã nuôi dưỡng tâm hồn văn chương của bà.
- Một số tác phẩm tiêu biểu của bà bao gồm: 'Chàng nghệ sĩ' (truyện dài đầu tay), 'Cỏ hát' (tập truyện ngắn đầu tay). Tác phẩm 'Cổng trường mở ra' được in trong sách giáo khoa Ngữ Văn 7, tập 1.
II. Khám phá tác phẩm 'Cổng trường mở ra' của nhà văn Lý Lan
1. Hoàn cảnh sáng tác
Tác phẩm 'Cổng trường mở ra' được đăng trên báo Yêu trẻ, số 166, ra ngày 1 tháng 9 năm 2000.
2. Tóm tắt
Đêm trước ngày khai trường, mẹ thao thức không ngủ được, trong khi con háo hức nhưng nhanh chóng chìm vào giấc ngủ. Khi con ngủ say, mẹ nhớ lại ngày đầu tiên con đi học lúc ba tuổi và cả những kỷ niệm về buổi khai trường đầu tiên của mình khi được bà ngoại dẫn tới trường. Mẹ cũng nhắc đến truyền thống ở Nhật Bản, nơi ngày khai trường được coi là ngày lễ của toàn xã hội, với người lớn nghỉ việc để đưa trẻ đến trường và đường phố được trang hoàng lộng lẫy. Cuối cùng, mẹ hình dung về ngày mai, khi mẹ sẽ dắt tay con bước qua cánh cổng trường và nói: “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra”.
3. Bố cục
Gồm 2 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “mẹ vừa bước vào”. Diễn biến tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con.
- Phần 2: Phần còn lại. Những suy tư của mẹ về vai trò quan trọng của giáo dục đối với thế hệ trẻ.
4. Nội dung
“Cổng trường mở ra” tựa như những trang nhật ký chứa đựng những lời tâm tình nhẹ nhàng mà sâu lắng. Tác phẩm không chỉ thể hiện tình yêu thương vô bờ của người mẹ dành cho con mà còn khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục trong việc hình thành nhân cách và tương lai của trẻ.
5. Nghệ thuật
- Giọng điệu nhẹ nhàng, thủ thỉ như lời tâm tình.
- Ngôn ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm xúc sâu lắng.
- Bài đọc: Thi nhạc - Sách Tiếng Việt lớp 4 tập 1 Kết nối tri thức với cuộc sống (Bài số 2)
- Phần Nói và Nghe: Tôi và Bạn - Bài 2, Sách Tiếng Việt Lớp 4 Tập 1, Bộ Kết Nối Tri Thức
- Mẫu nhận xét học bạ theo Thông tư 27: Gợi ý lời nhận xét dành cho học sinh lớp 1 đến lớp 5 năm học 2024 - 2025
- Khám phá phương pháp viết đoạn văn nêu ý kiến - SGK Tiếng Việt 4 Kết nối tri thức, Tập 1, Bài 2
- Soạn bài Mây và sóng - Ngữ văn lớp 6 trang 30 sách Chân trời sáng tạo tập 2: Hướng dẫn chi tiết và sáng tạo