Soạn bài Giới thiệu và đánh giá nội dung, nghệ thuật tác phẩm thơ - Ngữ văn 10 Kết nối tri thức, trang 67, tập 1

Hôm nay, EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 10: Phân tích và đánh giá nội dung, nghệ thuật trong tác phẩm thơ, một nguồn tài liệu quý giá hỗ trợ đắc lực cho việc chuẩn bị bài học.

Mời các bạn học sinh lớp 10 tham khảo nội dung chi tiết dưới đây. Hy vọng những thông tin này sẽ là hành trang hữu ích, giúp các bạn tiếp cận bài học một cách hiệu quả và sâu sắc hơn.

Phân tích và đánh giá sâu sắc về nội dung và nghệ thuật

Chuẩn bị cho phần nói và nghe hiệu quả

• Lựa chọn đề tài: Đề tài bài nói có thể bắt nguồn từ chủ đề đã được khai thác trong bài viết.
• Tìm ý và sắp xếp ý: Xem lại hệ thống luận điểm trong bài viết, chọn lọc những ý tưởng quan trọng nhất thể hiện quan điểm và phát hiện cá nhân cần được trình bày.
• Xác định từ ngữ then chốt: Ghi nhớ những từ ngữ quan trọng đã sử dụng trong bài viết để phân tích những điểm nổi bật trong bài thơ.
• Phương tiện hỗ trợ: Chuẩn bị bài trình chiếu PowerPoint với các thông tin được chắt lọc và sắp xếp khoa học.

Thực hành kỹ năng nói và nghe hiệu quả

Gợi ý:

Phạm Ngũ Lão là một trong những tác giả tiêu biểu của nền văn học trung đại Việt Nam. Bài thơ “Tỏ lòng” của ông mang nhiều giá trị sâu sắc về cả nội dung và nghệ thuật.

Trước hết, tác phẩm đã khắc họa rõ nét tinh thần của thời đại nhà Trần. Đó là vẻ đẹp của hào khí Đông A, cũng như sức mạnh vượt trội của con người và quân đội thời kỳ này. Hai câu thơ đầu tiên đã tái hiện một cách chân thực hình ảnh người anh hùng và quân đội nhà Trần:

“Hoành sóc giang sơn cáp kỷ thu,
Tam quân tì hổ khí thôn Ngưu”

Câu thơ mở ra hình ảnh người anh hùng cầm ngọn giáo bảo vệ quê hương, đất nước. Không gian “giang sơn” rộng lớn và thời gian “kỷ thu” vô tận đã tô đậm tư thế hiên ngang của người anh hùng. Tiếp đó, hình ảnh “Tam quân” - ba quân tinh nhuệ, được so sánh với sức mạnh của loài hổ và khí thế “khí thôn Ngưu” ngút trời, thể hiện sức mạnh vượt trội của quân đội nhà Trần.

Nếu hai câu đầu làm nổi bật vẻ đẹp của con người và quân đội, thì hai câu cuối, Phạm Ngũ Lão bày tỏ nỗi lòng của chính mình:

“Nam nhi vị liễu công danh trái,
Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu”

Theo tư tưởng Nho giáo, “công danh” là lý tưởng của đấng nam nhi, là món nợ phải trả để lưu danh sử sách. Phạm Ngũ Lão, dù là người văn võ song toàn, vẫn cảm thấy mình còn mắc nợ “công danh”. Ông mượn điển tích về Vũ Hầu - một bề tôi trung thành của lịch sử Trung Quốc - để bày tỏ chí hướng và nỗi thẹn khi chưa hoàn thành sứ mệnh. Qua đó, ta thấy được nhân cách cao đẹp và hoài bão lớn lao của tác giả.

Bài thơ sử dụng hình ảnh giàu tính biểu tượng, kết hợp với các biện pháp tu từ, thể hiện tư tưởng nhân văn sâu sắc. Thể thơ thất ngôn Đường luật cũng góp phần làm nổi bật giá trị nghệ thuật của tác phẩm.

Với “Tỏ lòng”, Phạm Ngũ Lão không chỉ khắc họa hào khí Đông A mà còn khơi dậy ý thức trách nhiệm với quê hương, đất nước trong lòng người đọc.