Cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Hương Sơn phong cảnh - Soạn bài Bài ca phong cảnh Hương Sơn (Chân trời sáng tạo lớp 10)

Phát biểu cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Hương Sơn phong cảnh. Phân tích hiệu quả của việc xây dựng hình ảnh, sử dụng ngôn từ, và các biện pháp tu từ... mang đến 3 gợi ý tham khảo. Qua đó, học sinh lớp 10 có thêm tài liệu ôn tập, trau dồi kiến thức, và nhanh chóng nắm bắt cách trả lời câu hỏi 5 trong sách Chân trời sáng tạo 10, tập 1, trang 67.

Bài thơ Hương Sơn phong cảnh hiện lên vừa kỳ vĩ, lý thú, lại vừa gần gũi và yên bình, mang đến cho người đọc cảm giác khoáng đạt, thoát khỏi những bụi trần tục. Cảnh đẹp là thế, nhưng để diễn tả và truyền tải được vẻ đẹp ấy đến người đọc, đó chính là tài năng xuất chúng của nhà thơ Chu Mạnh Trinh.

Câu hỏi 5 trang 67 SGK Ngữ văn 10 tập 1 CTST

Đề bài: 

Hãy phát biểu cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Hương Sơn phong cảnh. Phân tích hiệu quả của việc xây dựng hình ảnh, cách sử dụng ngôn từ, và các biện pháp tu từ...

Hướng dẫn trả lời câu hỏi 5 trang 67 SGK Ngữ văn 10 tập 1 CTST

Gợi ý 1

- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ: tình yêu thiên nhiên, sự say mê cảnh đẹp và tình yêu đất nước.

• Tác giả sử dụng những từ ngữ giàu giá trị tạo hình (thăm thẳm, long lanh, lối uốn thang mây).
• Sử dụng biện pháp tu từ so sánh (Đá ngũ sắc long lanh như gấm dệt).
• Sử dụng liên tiếp ba cặp từ láy (non non, nước nước, mây mây).
• Sử dụng câu thơ bộc lộ trực tiếp tâm trạng của chủ thể trữ tình (Càng trông phong cảnh càng yêu).

=> Tất cả góp phần miêu tả vẻ đẹp nơi Hương Sơn phong cảnh hiện lên trước mắt người đọc cụ thể, rõ rệt. Từ đó góp phần thể hiện cảm hứng chủ đạo của bài thơ và tình cảm của chủ thể trữ tình khi được đặt chân đến nơi đây.

Gợi ý 2

- Hương Sơn là một quần thể thắng cảnh và kiến trúc nổi tiếng ở huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. Bài thơ có thể được sáng tác khi tác giả tham gia trùng tu chùa Thiên Trù trong quần thể Hương Sơn. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ Hương Sơn phong cảnh chính là cảm xúc ngạc nhiên, thán phục, và sững sờ trước vẻ đẹp hùng vĩ của Hương Sơn.

- Với cảm hứng đó, tác giả đã sử dụng ngôn từ và các biện pháp tu từ đa dạng để thể hiện cảm xúc của mình, bao gồm:

• Điệp từ ''non non, nước nước, mây mây'' kết hợp với câu hỏi tu từ "Đệ nhất động hỏi là đây có phải?''
• Đảo ngữ kết hợp từ láy ''Thỏ thẻ rừng mai.. Lững lờ khe Yến..''
• Nghệ thuật nhân hóa ''Chim cùng trái, cá nghe kinh.''
• Điệp từ ''này'' cùng phép liệt kê ''suối Giải Oan, chùa Cửa Võng, hang Phật Tích, động Tuyết Quỳnh”

Những biện pháp nghệ thuật này nhằm thể hiện sự rộng lớn, đa dạng của cảnh đẹp Hương Sơn và cảm xúc của tác giả khi hòa mình vào thiên nhiên nơi đây.

Gợi ý 3

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ Hương Sơn phong cảnh: tình yêu thiên nhiên và tình yêu đất nước.

- Phân tích:

• Hình ảnh cụ thể, thể hiện sự quan tâm và ấn tượng sâu sắc trước cảnh sắc tuyệt đẹp không thể phai mờ trong tâm trí của chủ thể trữ tình.
• Từ ngữ gợi hình, giúp biểu đạt không gian kỳ vĩ và đẹp mê hồn của Hương Sơn.
• Biện pháp tu từ so sánh, làm nổi bật vẻ đẹp mĩ lệ của đá ngũ sắc.
• Câu thơ bộc lộ cảm xúc trực tiếp, thể hiện rõ tình cảm của tác giả.