Hướng dẫn Soạn bài Ôn tập trang 79 - Chân trời sáng tạo lớp 10: Tài liệu chi tiết và đầy đủ cho học sinh

EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 10: Ôn tập trang 79, một nguồn tham khảo quý giá giúp học sinh chuẩn bị bài học một cách hiệu quả và sâu sắc.

Mời các bạn học sinh lớp 10 khám phá nội dung chi tiết được chúng tôi chia sẻ dưới đây, một tài liệu không thể bỏ qua trong quá trình học tập.

Soạn bài Ôn tập (trang 79)

Câu 1. Điền thông tin phù hợp vào bảng sau:

Câu 2. Xác định dạng thức xuất hiện của chủ thể trữ tình ở mỗi bài thơ trong bài học này.

• Hương Sơn phong cảnh: Chủ thể ẩn
• Thơ duyên, Lời má năm xưa, Nắng đã hanh rồi: Chủ thể xuất hiện trực tiếp

Câu 3. Từ việc đọc hiểu các văn bản thơ trong bài học này, bạn rút ra được những lưu ý gì trong cách đọc hiểu một văn bản thơ trữ tình?

Khi đọc hiểu một văn bản thơ trữ tình, cần tìm hiểu và xác định được:

• Hoàn cảnh sáng tác bài thơ.
• Thể thơ, bố cục của bài thơ.
• Chủ đề, nội dung của bài thơ.
• Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ.
• Tình cảm mà nhà thơ muốn gửi gắm…

Câu 4. Hãy rút ra những điều cần lưu ý khi:

- Viết bài văn phân tích, đánh giá một bài thơ.

- Giới thiệu, đánh giá nội dung, nghệ thuật của một tác phẩm thơ.

Gợi ý:

- Viết bài văn phân tích, đánh giá một bài thơ: Xác định được bài thơ cần phân tích, đánh giá; Tìm ý và lập dàn ý; Bài viết có bố cục ba phần, phân tích rõ ràng và cụ thể…

- Giới thiệu, đánh giá nội dung, nghệ thuật của một tác phẩm thơ:

• Xác định đề tài: Đề tài của bài nói là bài thơ mà bạn chọn để giới thiệu.
• Xác định mục đích nói, đối tượng, người nghe, không gian và thời gian nói; tìm ý, lập dàn ý và luyện tập.
• Trình bày ý kiến về bài thơ, trao đổi cụ thể với người nghe…

Câu 5. Viết bài văn phân tích, đánh giá tình cảm với thiên nhiên trong một bài thơ bạn đã đọc.

Gợi ý:

Chủ tịch Hồ Chí Minh, một nhà thơ vĩ đại của dân tộc, luôn gửi gắm tình yêu thiên nhiên sâu sắc qua các tác phẩm của mình. Điều này được thể hiện rõ nét qua hai bài thơ “Cảnh khuya” và “Rằm tháng giêng”.

Cả hai bài thơ đều khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên núi rừng Việt Bắc dưới ánh trăng, nhưng mỗi tác phẩm lại mang một nét độc đáo riêng. Trước hết, hãy cùng khám phá “Cảnh khuya”:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”

Trong đêm khuya thanh vắng, ánh trăng lan tỏa khắp không gian, tiếng suối vang lên như một khúc hát xa dịu êm. Bác đã sử dụng nghệ thuật lấy động tả tĩnh để miêu tả tiếng suối, tạo nên một không gian vừa tĩnh lặng vừa sống động. Ánh trăng trong thơ Bác không chỉ là nguồn sáng mà còn là người bạn tri kỷ:

“Trong tù không rượu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ”

(Ngắm trăng)

Trong “Cảnh khuya”, ánh trăng được miêu tả qua câu thơ “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” với hai cách hiểu đầy thi vị. Một là ánh trăng chiếu xuyên qua tán cây cổ thụ, in bóng lên những đóa hoa rừng. Hai là ánh trăng phản chiếu xuống mặt đất, tạo hình những bông hoa lung linh. Dù hiểu theo cách nào, ánh trăng vẫn là người bạn đồng hành của Bác, làm nổi bật vẻ đẹp thơ mộng và hoang sơ của núi rừng Việt Bắc.

Trong khi đó, “Rằm tháng giêng” lại mang đến một bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống của mùa xuân:

“Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,”

(Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất)

Đêm rằm tháng giêng, trăng tròn vành vạnh, tỏa sáng rực rỡ. Không gian như được nhuộm trong ánh trăng, tạo nên một khung cảnh đẹp đến nao lòng.

“Xuân giang, xuân thủy, tiếp xuân thiên;”

(Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân)

Bác sử dụng điệp ngữ “xuân” ba lần để nhấn mạnh sức sống mãnh liệt của mùa xuân. Từ “tiếp” gợi lên sự giao hòa giữa trời và đất, mở ra một không gian rộng lớn, tràn ngập ánh trăng và sắc xuân. Sự kết nối giữa “sông xuân”, “nước xuân” và “trời xuân” tạo nên một bức tranh thiên nhiên hài hòa, tràn đầy nhựa sống.

Trong từng tác phẩm, Bác Hồ đều khắc họa vẻ đẹp thiên nhiên với những nét riêng biệt. Thiên nhiên hiện lên như một người bạn tri kỷ, đồng hành cùng nhà thơ trong mọi nỗi niềm. Qua đó, Bác gửi gắm vào thiên nhiên những tình cảm sâu sắc, từ nỗi lòng riêng đến tình yêu quê hương đất nước.

Cả hai bài thơ đều thể hiện rõ phong cách sáng tác độc đáo của Bác. Những bức tranh thiên nhiên không chỉ là cảnh vật mà còn là phương tiện để Bác bày tỏ tâm tư về sự nghiệp cách mạng, tình yêu thiên nhiên và lòng yêu nước nồng nàn. Thiên nhiên trở thành cầu nối giữa tâm hồn thi sĩ và sứ mệnh cách mạng của Người.