Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ 'Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh' - Tuyển tập 3 bài văn mẫu lớp 7 hay nhất

Câu tục ngữ 'Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh' là minh chứng cho tinh thần yêu nước mãnh liệt của người dân Việt Nam, không phân biệt tuổi tác hay giới tính. Trong bài viết này, chúng tôi xin giới thiệu một số bài văn mẫu giải thích ý nghĩa sâu sắc của câu tục ngữ này, dành cho thầy cô và các bạn học sinh tham khảo.

Giải thích câu 'Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh' - Mẫu 1

Trong thời kỳ đầu nước ta bị phong kiến phương Bắc đô hộ, nhiều cuộc khởi nghĩa chống ách ngoại bang đã nổ ra. Trong đó, lịch sử ghi nhận vai trò quan trọng của những người phụ nữ 'liễu yếu đào tơ', mà điển hình là cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, sự kiện làm chấn động cả Giao Châu.

Tang chồng không áo rũ, phục sức diệt quân thù

Cuộc khởi nghĩa của hai chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị bắt nguồn từ mối thù nước nợ nhà. Như Thiên Nam ngữ lục đã viết:

Một xin rửa sạch nước thù,
Hai xin đem lại nghiệp xưa họ Hùng.
Ba kẻo oan ức lòng chồng,
Bốn xin vẻn vẹn thửa công lênh này.

Mối thù nước là động lực lớn nhất, còn cái chết của chồng dưới tay Thái thú Tô Định là nguyên nhân trực tiếp khiến người phụ nữ 'mặt hoa da phấn' ấy cầm gươm phất cờ khởi nghĩa. Khi cuộc khởi nghĩa nổ ra năm Canh Tý (40), trang phục của Trưng Trắc khi ra trận khác biệt hoàn toàn với người thường. Việt sử tiêu án ghi lại: 'Khi bà Trắc ra quân, chưa hết tang chồng, Bà ăn mặc quần áo đẹp, các tướng hỏi Bà, Bà trả lời rằng: “Việc binh phải tòng quyền, nếu giữ lễ làm dung nhan xấu xí, thì tự làm giảm nhuệ khí, nên ta mặc đẹp để làm cho thế quân hùng tráng; và lại lũ kia thấy thế, tâm động, nhụt bớt chí khí tranh đấu, thì ta dễ có phần thắng”. Mọi người tạ rằng không nghĩ kịp'. Thiên Nam ngữ lục miêu tả trang phục của bà Trưng:

Dung nhan diện mạo phương phi,
Mẽ vời lãng uyển khác gì Hằng Nga.
Miệng cười hớn hớn nở hoa,
Da tựa trứng gà, má tựa phấn yên.
Chiến bào Thục gấm vẻ in,
Lưng đeo đai ngọc, chân xuyên hoa hài.
Trên đầu búi tóc vén mai,
Hoa cài tả hữu, trâm cài trước sau.
Coi dường nguyệt dãi đông lâu,
Động lòng Vương Sán thấy âu khôn cầm.

Người phi thường luôn có cách nghĩ khác biệt. Để tang chồng là đạo lý xưa nay, nhưng với Trưng Trắc, mối thù nước lớn hơn tất cả. Bà mặc đẹp để tăng nhuệ khí quân sĩ và làm kẻ thù nao núng. Cái nhìn chiến lược của bà thật đáng khâm phục.

Nữ nhi quật khởi đất Nam. Đánh bầy Tô Định tham tàn hồi hương. Lịch sử hiếm có cuộc khởi nghĩa nào mà lực lượng lãnh đạo chủ yếu là phụ nữ. Trong cuộc khởi nghĩa đầu tiên thời Bắc thuộc, đội ngũ tướng lĩnh phần lớn là những người phụ nữ tay búp măng cầm kiếm, gót sen mảnh đạp yên ngựa diệt thù. Thiên Nam minh giám ca ngợi:

Dấy một cơn rồng vươn hùm thét,
Nổi gió oai thổi hết loài gian.
Lạ thay đổi sức hồng nhan,
Sáu mươi thành lẻ đặt yên bằng tờ.

Trong cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, hào kiệt khắp nơi tụ về. Dù sử sách chính thống không ghi chép đầy đủ, nhưng dân gian khắp Bắc Bộ như Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Thái Bình, Hải Phòng… đều có đền thờ các nữ tướng như Thiều Hoa, Lê Chân, Xuân Nương…

Có ý kiến cho rằng cuộc khởi nghĩa này không chỉ là phong trào chống đô hộ phương Bắc, mà còn là sự trỗi dậy cuối cùng của chế độ mẫu hệ thời Văn Lang – Âu Lạc. Lương Đức Thiệp trong Xã hội Việt Nam nhận xét: 'Như ngọn lửa, trước khi tắt hẳn còn bùng lên một lần chót, những lực lượng đang tàn của thị tộc mẫu hệ Việt Nam vùng dậy để kết tinh trong hai người đàn bà, hai lực lượng còn sót của chế độ mẫu hệ đã nghiêng lay đến tận nền tảng'. Điều này giải thích vì sao cuộc khởi nghĩa quy tụ nhiều nữ tướng đến vậy.

Dù sau này bị Mã Viện đàn áp, cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng năm Canh Tý (40) đã giành thắng lợi vang dội, khẳng định tinh thần yêu nước của dân Việt và nâng cao vai trò của phụ nữ. Lê Tung trong Việt giám thông khảo tổng luận khen Hai Bà 'cũng là bậc hào kiệt trong nữ lưu', còn Đại Việt sử ký toàn thư nhận xét: 'Họ Trưng giận thái thú nhà Hán bạo ngược, vung tay hô một tiếng mà quốc thống nước ta cơ hồ được khôi phục'. Thái Hà Diện mạo Hoàng Cao Khải cũng viết bài Đường luật ca ngợi:

Hận nước, thù nhà, lẽ chẳng tha,
Anh hùng muôn thuở khách quần thoa.
Khăng khăng một mối tình em chị,
Trìu trĩu hai vai nợ nước nhà.
Thề tuốt gươm vàng trừ nghịch tặc,
Quyết liều vóc ngọc chặn cuồng ba.
Noi gương oanh liệt ngàn thu trước,
Phụ nữ nay ai nối nghiệp Bà?

Sau khi khởi nghĩa thành công, Hai Bà Trưng xây dựng chính quyền tự chủ từ năm 40 đến 43. Dù nền độc lập ngắn ngủi, nhưng đó là thời kỳ dân ta hưởng thái bình trước khi đối mặt với cuộc xâm lược tiếp theo.

Dù đã về cõi vĩnh hằng, nhưng công đức và uy danh của Hai Bà Trưng vẫn mãi mãi được hậu thế khắc ghi. Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà không chỉ là ngọn lửa thiêng thắp sáng tinh thần yêu nước, mà còn là động lực để các thế hệ sau tiếp bước đấu tranh giành độc lập, như Sử Nam bốn chữ đã ghi lại:

Vua Bà Trưng Trắc,
Muôn thuở một người.
Báo thù độc lập,
Hùng khí rực trời.

Giải thích câu 'Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh' - Mẫu 2

Văn học dân gian là kho tàng quý giá của dân tộc ta, trải qua bao thế hệ vẫn là nền tảng vững chắc của nền văn học Việt Nam. Nó không chỉ ghi lại kinh nghiệm sản xuất, đấu tranh mà còn khắc họa những trang sử hào hùng, ca ngợi truyền thống tốt đẹp của cha ông. Những câu ca dao, tục ngữ mãi mãi là tấm gương sáng để chúng ta noi theo. Một trong số đó là câu tục ngữ thể hiện tinh thần đấu tranh bất khuất của dân tộc:

Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh.

Để hiểu rõ hơn về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc và thêm tự hào về Tổ quốc, chúng ta hãy cùng phân tích và chứng minh ý nghĩa của câu tục ngữ này.

Từ 'giặc' trong câu tục ngữ được dùng để chỉ những kẻ phá hoại cuộc sống yên bình của nhân dân.

'Giặc' là những kẻ xâm lược hung hãn, đến cướp bóc tài nguyên, tài sản của đất nước và đàn áp dã man những ai chống lại chúng.

'Nhà' là nơi sinh sống, là tổ ấm của mỗi gia đình, cũng có thể hiểu rộng hơn là quốc gia, lãnh thổ của một dân tộc. Trong câu tục ngữ, 'nhà' tượng trưng cho đất nước, nơi hàng triệu người dân đang sống yên bình.

'Giặc đến nhà' ám chỉ sự xâm lược của một quốc gia hùng mạnh vào lãnh thổ của một quốc gia nhỏ bé, gây ra bao đau thương và mất mát.

Từ ngàn xưa, người phụ nữ Việt Nam với vẻ dịu dàng, đảm đang, thường gắn liền với công việc nội trợ, chăm lo hạnh phúc gia đình. Trong xã hội phong kiến, họ bị coi thường và tước đoạt nhiều quyền lợi. Thế nhưng, khi đất nước bị xâm lăng, họ đã chứng minh sức mạnh và lòng yêu nước của mình.

Khi giặc ngoại xâm đe dọa nền độc lập, người phụ nữ Việt Nam đã đứng lên, cùng nam giới chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, làm rạng danh truyền thống anh hùng của dân tộc.

Họ không ngần ngại đứng lên chống lại kẻ thù, dùng sức mạnh nhỏ bé của mình để góp phần bảo vệ đất nước.

Truyền thống đó đã trở thành một phần không thể phai mờ trong lịch sử đấu tranh của dân tộc Việt Nam.

Chúng ta không thể quên chiến công oanh liệt của Hai Bà Trưng khi đánh tan quân xâm lược Tô Định, giành lại độc lập cho đất nước. Dù chỉ cầm quyền trong ba năm, nhưng Bà đã để lại tiếng thơm muôn đời, chứng minh rằng phụ nữ hoàn toàn có thể làm nên những điều vĩ đại. Những nữ anh hùng như Triệu Thị Trinh, Lê Chân tiếp tục làm rạng danh truyền thống đó.

Khi đất nước rơi vào tay thực dân Pháp, những người phụ nữ Việt Nam lại tiếp tục truyền thống đấu tranh, tin tưởng vào Đảng và cách mạng.

Võ Thị Sáu, người con gái anh hùng của miền Đất Đỏ, chỉ mới 16 tuổi đã khiến kẻ thù khiếp sợ. Trước giây phút hy sinh, chị vẫn hiên ngang, bình thản, cài bông hoa lê-ki-ma lên mái tóc, khắc sâu thêm hình ảnh người phụ nữ Việt Nam kiên cường, bất khuất.

Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ gian khổ, nhiều bà mẹ vừa đảm đang việc nhà, vừa kiên cường chiến đấu vì sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Chị Út Tịch, một bà mẹ sáu con, là hình ảnh tiêu biểu của tinh thần quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ. Dù đang mang thai, chị vẫn tham gia mọi trận đánh, bởi chị không muốn những đứa con của mình phải chịu cảnh khổ cực như chị đã trải qua. Tình yêu thương và lo lắng cho thế hệ tương lai đã thôi thúc chị chiến đấu không mệt mỏi.

Chị Ràng (Sứ), người con gái kiên cường của Hòn Đất, đã dũng cảm bảo vệ đồng đội, giúp họ tiếp tục chiến đấu chống quân xâm lược.

Còn rất nhiều tấm gương hy sinh cao cả của phụ nữ Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, minh chứng hùng hồn cho câu tục ngữ về truyền thống đấu tranh bất khuất của phụ nữ Việt Nam, xứng đáng với danh hiệu mà Bác Hồ đã phong tặng: 'Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang.'

Truyền thống cao đẹp của phụ nữ Việt Nam không chỉ tỏa sáng trong chiến đấu mà còn được phát huy mạnh mẽ trong thời bình, khi đất nước bước vào công cuộc xây dựng. Ngày nay, trong sự nghiệp đổi mới, phụ nữ không chỉ 'đảm việc nhà' mà còn 'giỏi việc nước'. Họ xuất hiện ngày càng nhiều trong các lĩnh vực như kỹ sư, bác sĩ, và sẵn sàng đến những vùng xa xôi để chống lại 'giặc lạc hậu', góp phần xây dựng xã hội chủ nghĩa.

Tóm lại, câu tục ngữ 'Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh' đã khắc họa rõ nét tinh thần chiến đấu quả cảm của dân tộc, trong đó có sự đóng góp to lớn của phụ nữ Việt Nam. Họ đã góp phần làm nên những chiến công lẫy lừng, chấn động địa cầu, và mang lại nền độc lập, tự do cho đất nước. Phụ nữ Việt Nam xứng đáng với danh hiệu 'Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang' mà Bác Hồ đã trao tặng.

Tự hào với lịch sử đấu tranh của dân tộc, em nguyện ra sức học tập và phát huy những truyền thống quý báu của cha ông. Em sẵn sàng đối mặt với mọi gian khổ khi Tổ quốc cần:

Nếu được chọn hạt giống để mùa sau
Nếu lịch sử chọn ta làm điểm tựa
Vui gì hơn làm người lính đi đầu
Trong đêm tối tim ta làm ngọn lửa.

Giải thích câu 'Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh' - Mẫu 3

Bác Hồ đã từng dành tặng phụ nữ Việt Nam tám chữ vàng: 'Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang'. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, từ hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, người phụ nữ Việt Nam luôn giữ vững tinh thần yêu nước nồng nàn và phẩm chất cao quý 'giỏi việc nước, đảm việc nhà'. Trong những thời khắc đất nước bị xâm lăng, lòng yêu nước ấy đã trở thành sức mạnh kiên cường, dũng cảm. Câu tục ngữ 'Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh' chính là lời ca ngợi tinh thần ấy.

“Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”

Lịch sử Việt Nam là lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước. Từ thuở dựng nước đến nay, dân tộc ta không ngừng chiến đấu chống giặc ngoại xâm để bảo vệ nền độc lập. Mỗi khi đất nước lâm nguy, người phụ nữ cũng không đứng ngoài cuộc. Đất nước là của chung, việc bảo vệ Tổ quốc là trách nhiệm của mọi công dân, không phân biệt tuổi tác hay giới tính. Trong các cuộc kháng chiến, người phụ nữ không chỉ lo việc hậu phương mà còn cầm súng chiến đấu. Nhiều tấm gương phụ nữ giết giặc, bắn máy bay đã trở thành huyền thoại. Khi nước mất nhà tan, người phụ nữ cũng là nạn nhân của kẻ thù. Thế kỷ XIII, giặc Nguyên Mông tàn sát dã man nhân dân ta, trong đó phần lớn là phụ nữ và trẻ em. Hay trong kháng chiến chống Mỹ, vụ thảm sát Sơn Mỹ ở Quảng Ngãi đã khiến bao người dân vô tội, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em, ngã xuống trong biển máu. Chính sự tàn bạo đó đã thôi thúc người phụ nữ đứng lên chiến đấu, bảo vệ quê hương.

Lịch sử Việt Nam ghi danh nhiều nữ anh hùng đánh giặc cứu nước. Những chiến công oanh liệt của các bậc anh thư như Hai Bà Trưng đã trở thành biểu tượng bất diệt:

Hồng quân nhẹ bước chinh yên,
Đuổi ngay Tô Định dẹp yên Biên thành.
Đô kỳ đóng cõi Mê Linh,
Lĩnh Nam riêng một triều đình nước ta.
Ba thu gánh vác sơn hà,
Một là báo phục, hai là bá vương.

Hay hình ảnh bà Triệu với khí phách hiên ngang:

Đầu voi phất ngọn cờ vàng,
Sơn thôn một cõi, chiến trường xông pha.

Lịch sử cách mạng Việt Nam cũng ghi nhận những đóng góp to lớn của phụ nữ trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Họ tham gia du kích, dân quân, bảo vệ xóm làng và đấu tranh chính trị:

Vì sao tuổi mẹ đã cao,
Đấu tranh mẹ vẫn đi đầu mẹ ơi.

Những người phụ nữ như chị Út Tịch đã trở thành huyền thoại:

Mẹ của sáu con còn nhỏ
Tóc búi cao bỏm bẻm nhai trầu
Là chị Út quân thù khiếp sợ
Bụng có mang vẫn cướp bót phá cầu

Còn biết bao nữ anh hùng khác đã ghi danh vào lịch sử, cùng những bà mẹ Việt Nam anh hùng ngày đêm chờ đợi chồng con nơi chiến trường.

Người phụ nữ Việt Nam không chỉ thướt tha trong tà áo dài mà còn là biểu tượng của sự kiên cường, đảm đang. Họ không chỉ giỏi việc nước mà còn đảm việc nhà, sẵn sàng cầm súng khi Tổ quốc lâm nguy. Ngoài lòng yêu nước, họ còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng gia đình và phát triển xã hội.