Văn mẫu lớp 6: Phân tích bài thơ Con chào mào của Mai Văn Phấn - Dàn ý chi tiết & 2 bài văn mẫu đặc sắc

EduTOPS mang đến Bài văn mẫu lớp 6: Phân tích bài thơ Con chào mào của Mai Văn Phấn, một tài liệu hữu ích giúp học sinh nắm vững kiến thức và kỹ năng phân tích văn học.

Tài liệu cung cấp dàn ý chi tiết cùng 2 bài văn mẫu chất lượng, hỗ trợ học sinh lớp 6 trong quá trình học tập và rèn luyện kỹ năng viết văn. Mời bạn đọc tham khảo nội dung bên dưới.

Dàn ý phân tích bài thơ Con chào mào của Mai Văn Phấn

I. Mở bài

Giới thiệu tổng quan về tác giả Mai Văn Phấn và bài thơ Con chào mào, một tác phẩm giàu hình ảnh và ý nghĩa sâu sắc.

II. Thân bài

1. Hình ảnh con chào mào trong thực tế

- Vị trí: Xuất hiện trên những cành cây cao chót vót, nơi tầm mắt khó với tới.

- Màu sắc: Đốm trắng nổi bật trên bộ lông, cùng chiếc mũ đỏ rực rỡ.

- Âm thanh: Tiếng hót trong trẻo, vang vọng: “triu… uýt… huýt… tu hìu…”.

=> Hình ảnh con chào mào hiện lên chân thực, gần gũi với những đặc điểm quen thuộc của thiên nhiên.

2. Hình ảnh con chào mào trong suy nghĩ

- Xuất hiện trong tâm trí của nhân vật “tôi”, mang theo những suy tư và cảm xúc sâu lắng.

- Hành động: Nhân vật “tôi” vẽ chiếc lồng chim với mong muốn giữ chặt cái đẹp của thiên nhiên, thể hiện khát khao chiếm hữu.

- Cuộc rượt đuổi giữa hai nhân vật:

• Nhân vật “tôi” vừa hoàn thành chiếc lồng thì chào mào vụt cánh bay đi.
• Tôi ôm lấy khung nắng, khung gió, nhành cây: một hành động tượng trưng cho việc ôm trọn thiên nhiên rộng lớn.
• Hối hả đuổi theo: sự vội vã, lo lắng và khát khao không ngừng.

=> Thể hiện khao khát mở rộng tâm hồn, vượt qua giới hạn của “chiếc lồng” để hòa mình vào thiên nhiên bao la.

3. Hình ảnh con chim chào mào trong tưởng tượng

- Không gian: Một nơi xa xôi, không xác định, nơi con chim tự do bay lượn mà không bị giới hạn.

- Hành động: Nhân vật “tôi” suy ngẫm về cuộc sống tự do của chào mào.

- Những hoạt động của chào mào: Mổ những con sâu, thưởng thức trái cây chín đỏ, uống từng giọt nước tinh khiết. Đó là những món quà thiên nhiên ban tặng, giúp nhân vật “tôi” nhận ra rằng hạnh phúc thực sự của chào mào chỉ có được trong tự do, giữa thiên nhiên bao la.

- “Chẳng cần chim bay về/Tiếng hót ấy giờ tôi nghe rất rõ”: Dù chào mào không còn hiện diện, tiếng hót của nó vẫn vang vọng trong tâm trí nhân vật “tôi”. Điều này cho thấy sự thay đổi trong cách nhìn nhận và yêu thiên nhiên: từ sự ích kỷ muốn chiếm hữu đến sự tôn trọng và yêu thương chân thành. Tình yêu ấy giúp nhân vật cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên dù ở bất cứ đâu.

III. Kết bài

Khái quát giá trị nội dung sâu sắc và nghệ thuật độc đáo của bài thơ Con chào mào, một tác phẩm giàu tính nhân văn và ý nghĩa triết lý.

Phân tích bài thơ Con chào mào - Mẫu 1

Mai Văn Phấn, một nhà thơ và nhà phê bình tiểu luận nổi tiếng, đã để lại dấu ấn sâu sắc với tác phẩm “Con chào mào”.

Trước tiên, nhà thơ đã khắc họa hình ảnh con chim chào mào trong thực tế:

“Con chào mào đốm trắng mũ đỏ
Hót trên cây cao chót vót
triu... uýt... huýt... tu hìu…”

Con chào mào xuất hiện ở “trên cây cao chót vót” - tính từ “chót vót” mở rộng không gian, tạo cảm giác bao la. Hình ảnh con chim với “đốm trắng, mũ đỏ” toát lên vẻ đẹp rực rỡ, kết hợp với tiếng hót quen thuộc “triu… uýt… huýt… tu hìu…”. Bằng bút pháp tả thực, nhà thơ đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên sống động, đầy màu sắc và âm thanh.

Tuy nhiên, hình ảnh con chim chào mào không chỉ dừng lại ở nghĩa đen:

“Tôi vội vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ
Sợ chim bay đi

Vừa vẽ xong nó cất cánh
Tôi ôm khung nắng, khung gió
Nhành cây xanh hối hả đuổi theo”

Ở khổ thơ thứ hai, nhân vật “tôi” vẽ chiếc lồng để nhốt con chim chào mào, thể hiện khát khao chiếm hữu vẻ đẹp của thiên nhiên. Chiếc lồng tượng trưng cho quyền sở hữu, nhưng ngay khi vừa hoàn thành, con chim đã bay đi. Hành động “ôm khung nắng, khung gió, nhành cây” thể hiện khao khát ôm trọn thiên nhiên rộng lớn, mở rộng tâm hồn để hòa nhập với vũ trụ.

Cuối cùng, hình ảnh con chim chào mào hiện lên trong tưởng tượng của nhân vật “tôi”:

“Trong vô tăm tích tôi nghĩ
Lát nữa chào mào sẽ mổ những con sâu
Trái cây chín đỏ
Từng giọt nước
Thanh sạch của tôi

triu... uýt... huýt... tu hìu…

Chẳng cần chim lại bay về
Tiếng hót ấy giờ tôi nghe rất rõ.”

Khi “hối hả đuổi theo” con chim, nhân vật “tôi” mang theo cả không gian “nắng, cây, gió” để níu giữ tiếng hót. Nhưng con chim đã biến mất trong không gian “vô tăm tích”, tượng trưng cho sự vô tận của thiên nhiên. Những hoạt động của chào mào như “mổ sâu, ăn trái cây chín, uống nước” là món quà thiên nhiên ban tặng. Nhân vật “tôi” nhận ra rằng hạnh phúc của chào mào chỉ có được trong tự do. Dù chim không quay lại, tiếng hót vẫn vang vọng trong tâm trí, thể hiện sự thay đổi từ khát khao chiếm hữu sang tình yêu thiên nhiên chân thành.

Như vậy, bài thơ “Con chào mào” không chỉ khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn gửi gắm thông điệp về tình yêu và khao khát tự do của con người.

Phân tích bài thơ Con chào mào - Mẫu 2

Mai Văn Phấn là một nhà thơ với phong cách sáng tạo, đa dạng về đề tài và cách tân trong cả nội dung lẫn nghệ thuật. Điều này được thể hiện rõ nét qua bài thơ “Con chào mào”.

Mở đầu bài thơ, hình ảnh con chim chào mào được khắc họa một cách chân thực:

“Con chào mào đốm trắng mũ đỏ
Hót trên cây cao chót vót
triu... uýt... huýt... tu hìu…”

Chim chào mào xuất hiện ở vị trí “trên cây cao chót vót”, tạo cảm giác về một không gian rộng lớn. Vẻ đẹp của chim được tô điểm bởi màu sắc “đốm trắng, mũ đỏ”, cùng tiếng hót quen thuộc “triu… uýt… huýt… tu hìu…”. Bằng bút pháp tả thực, nhà thơ đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên sống động, đầy màu sắc và âm thanh.

Hình ảnh chim chào mào còn xuất hiện trong suy nghĩ của nhân vật “tôi” - nhân vật trữ tình trong bài thơ:

“Tôi vội vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ
Sợ chim bay đi

Vừa vẽ xong nó cất cánh
Tôi ôm khung nắng, khung gió
Nhành cây xanh hối hả đuổi theo”

Nhân vật “tôi” vẽ chiếc lồng trong tâm trí để nhốt con chim chào mào, thể hiện khát khao chiếm hữu vẻ đẹp của thiên nhiên. Chiếc lồng tượng trưng cho sự giam cầm, nhưng ngay khi vừa hoàn thành, con chim đã bay đi. Hành động “ôm khung nắng, khung gió, nhành cây” thể hiện khao khát ôm trọn thiên nhiên rộng lớn, mở rộng tâm hồn để hòa nhập với vũ trụ. Giọng thơ hồn nhiên, vui tươi cho thấy tác giả khao khát mở rộng tâm hồn, bao trùm thiên nhiên.

Kết thúc bài thơ là hình ảnh con chim trong tâm tưởng của nhân vật “tôi”:

“Trong vô tăm tích tôi nghĩ
Lát nữa chào mào sẽ mổ những con sâu
Trái cây chín đỏ
Từng giọt nước
Thanh sạch của tôi

triu... uýt... huýt... tu hìu…

Chẳng cần chim lại bay về
Tiếng hót ấy giờ tôi nghe rất rõ.”

Nhân vật “tôi” mang theo cả không gian đầy nắng, cây, gió, mong níu giữ con chim và tiếng hót. Nhưng con chim đã biến mất trong không gian “vô tăm tích”, tượng trưng cho sự vô tận của thiên nhiên. Những hoạt động của chào mào như “mổ sâu, ăn trái cây chín, uống nước” là món quà thiên nhiên ban tặng. Hai câu thơ cuối cho thấy dù chim không quay lại, tiếng hót vẫn vang vọng trong tâm trí, thể hiện sự thay đổi từ khát khao chiếm hữu sang tình yêu thiên nhiên chân thành.

Bài thơ “Con chào mào” của Mai Văn Phấn không chỉ khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn gửi gắm thông điệp về tình yêu và khao khát tự do của con người.