Văn mẫu lớp 11: Cảm nhận sâu sắc về tác phẩm Cải ơi của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư

Văn mẫu lớp 11: Cảm nhận sâu sắc về tác phẩm Cải ơi của Nguyễn Ngọc Tư - Tuyển chọn 2 bài văn mẫu xuất sắc và ấn tượng nhất. Những bài văn mẫu này sẽ là nguồn tài liệu quý giá giúp học sinh lớp 11 trau dồi kiến thức, nâng cao kỹ năng viết văn và phát triển tư duy sáng tạo.

Cải ơi là một tác phẩm nổi bật trong tập truyện ngắn Cánh đồng bất tận, được sáng tác vào năm 2005. Tác phẩm kể về hành trình gian nan của ông Năm Nhỏ trong việc tìm kiếm đứa con riêng của vợ - Cải, người đã bỏ nhà ra đi vì sợ hãi sau khi làm mất cặp trâu. Dưới đây là hai bài cảm nhận sâu sắc và chân thực nhất về tác phẩm Cải ơi, mời các bạn cùng đón đọc. Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo thêm bài văn mẫu phân tích chi tiết về tác phẩm này.

Cảm nhận Cải ơi

Khi bàn về “Nỗi sợ đối với nhà văn”, Nguyễn Ngọc Tư đã chia sẻ: “Riêng tôi tin vào duyên... Không phải cứ tích lũy mày mò tháng ngày mà thành, văn chương không tùy thuộc vào sự thuần thục, cũng như ta biết không phải viết nhiều, đều đặn thì là nhà văn”. Quả thật, giữa tác phẩm văn học và người đọc luôn tồn tại một thứ duyên ngầm khó lý giải, không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của tác giả. “Cải ơi” chính là một tác phẩm mang trong mình thứ duyên ngầm ấy. Với lối viết giản dị, chân thành và đậm chất Nam Bộ, Nguyễn Ngọc Tư đã khắc họa nỗi đau và số phận lưu lạc của những con người nhỏ bé, để lại trong lòng người đọc những day dứt khôn nguôi.

Truyện ngắn “Cải ơi!” còn có tên gọi khác là “Ơi Cải về đâu”, thuộc tập truyện ngắn “Cánh đồng bất tận” được sáng tác năm 2005. Tác phẩm kể về hành trình tìm con đầy gian nan của ông Năm Nhỏ. Cải - đứa con riêng của vợ với người chồng cũ, đã bỏ nhà ra đi vì làm mất cặp trâu và sợ bị đòn. Từ đó, cuộc đời ông Năm chìm trong bất hạnh, phải đối mặt với sự dèm pha của làng xóm và sự lạnh nhạt từ người vợ. Quyết tâm tìm con, ông rời quê hương, bắt đầu cuộc hành trình đầy nước mắt. Trên đường đi, ta còn bắt gặp những mảnh đời lưu lạc khác như Thàn và Diễm Thương.

Tác phẩm được chia thành bốn phần chính. Phần một kéo dài từ đầu đến đoạn “tìm được con Cải về”, phần hai từ đó đến “rủ đi ăn hủ tiếu”, phần ba tiếp theo đến “Chết lặng”, và phần bốn là phần còn lại. Nhan đề “Cải ơi” mang trong mình tiếng gọi đầy yêu thương, nhung nhớ, nhưng cũng chất chứa nỗi đau và sự tuyệt vọng của ông Năm Nhỏ trong suốt mười hai năm ròng rã tìm con. Nhan đề ấy đã góp phần thể hiện sâu sắc nội dung tư tưởng của tác phẩm.

Mở đầu tác phẩm là một hoàn cảnh éo le: “Đoàn ca múa nhạc giải tán, thằng Quách Phú Thàn dẫn ông già Năm Nhỏ về ngã ba Sương, Thàn có nhỏ bồ mới quen bán quán ở đó. Con nhỏ tên Diễm Thương”. Các nhân vật hiện lên trong một tình huống đặc biệt, khiến người đọc không khỏi thắc mắc: Tại sao một ông già lại cùng tham gia đoàn ca múa nhạc với một chàng trai trẻ? Điều gì khiến Thàn quyết định dẫn ông Năm về ngã ba Sương? Dường như, cuộc đời mỗi nhân vật đều ẩn chứa những câu chuyện khuất lấp, và những uẩn khúc ấy lại tiếp tục được hé lộ tại nơi ở mới này. Nguyễn Ngọc Tư luôn đặt cho nhân vật những cái tên giản dị, đậm chất Nam Bộ như Sáu Đèo, Út Vũ, Dậu, Sáo, Năm Nhỏ - những cái tên gợi lên số phận nhỏ bé, cơ cực. Thàn có cái tên gần giống với một tài tử Hong Kong nhưng khuyết mất một chữ “h”, như một dấu hiệu cho thấy anh có niềm đam mê nghệ thuật mãnh liệt nhưng vì thiếu điều gì đó mà không thể thành danh. Diễm Thương, với cái tên đẹp đẽ, lại mang khuôn mặt lạnh lùng, khó đoán. Tên các địa danh như làng Cỏ Cháy, ngã ba Sương gợi lên hình ảnh những miền quê khắc nghiệt và những con đường mịt mờ, vô định.

Ba con người, ba mảnh đời héo hon ấy đã gặp gỡ, cùng nhau trải qua những tháng ngày mưu sinh và khát khao hạnh phúc. Cuộc đời họ không ai là “lành lặn”. Với lối kể chuyện giản dị, ngôi kể thứ ba cùng hệ thống điểm nhìn linh hoạt, Nguyễn Ngọc Tư đã khắc họa nỗi đau và những khát vọng bình dị của những con người nhỏ bé.

Nhân vật chính của truyện là ông Năm Nhỏ - một người cha yêu thương con vô bờ, giàu lòng nhân hậu, tự trọng, nhưng lại mang số phận bất hạnh, phải lưu lạc suốt mười hai năm để tìm con. Tác giả đã đảo lộn trật tự sự kiện, đan xen giữa quá khứ và hiện tại để làm nổi bật tính cách và nỗi đau của ông. Ở phần đầu, ông Năm sống cùng Thàn và Diễm Thương. Một đêm, Thàn đi chơi về, thấy ông Năm ngồi khọm rọm hút thuốc, nghĩ rằng ông nhớ đoàn. Nhưng thực ra, ông đang đau đáu vì không biết làm sao để tìm được con Cải. Quá khứ hiện về: “Lúc Cải mười ba tuổi, một bữa mê chơi làm mất đôi trâu, sợ đòn, nó trốn nhà. Cả nhà thong tả đi tìm nhưng mãi con nhỏ không quay lại”. Ngày Cải đi, vợ ông ôm áo con khóc, nghi ngờ ông ngược đãi Cải vì nó là con riêng. Làng xóm cũng quay lưng, xầm xì, chỉ trỏ. Ông Năm đau đớn nhưng không thể thanh minh. Ông nhớ từng kỷ niệm với Cải, từng giọt nước mắt khi đi qua chiếc giường con từng ngủ. Ông quyết định rời quê, tìm con với hy vọng chấm dứt nỗi đau.

Dòng hồi tưởng tiếp tục. Sau những tháng ngày lênh đênh, ông xin làm sai vặt trong đoàn ca múa nhạc, hy vọng qua micro, con Cải sẽ nghe thấy tiếng gọi của ông. Về sau, ông mua nhà lụp xụp và xe kẹo kéo, in thông tin tìm con khắp nơi. Sự kiên trì và tình yêu thương của ông thật đáng khâm phục. Tiếng gọi “Cải ơi!” vang lên như tiếng chim kêu giữa trời, thể hiện sự cô đơn và tuyệt vọng của ông.

Trở về hiện tại, hành trình tìm con của ông Năm tiếp tục. Cải trở thành niềm hy vọng xa xôi trong quá khứ và nỗi khao khát tuyệt vọng của hiện tại. Diễm Thương lợi dụng nỗi đau của ông để cá cược. Khi nghe tiếng “Ba!”, ông đứng sững, run rẩy hỏi: “Cải phải hôn con?”. Niềm hạnh phúc ập đến quá nhanh khiến ông nghẹn ngào. Ông muốn lên tivi để con thấy mình, và giọt nước mắt lăn dài trên má. Nguyễn Ngọc Tư từng nói: “Tôi nghĩ, nếu vẽ một biểu tượng của nghề viết, tôi sẽ vẽ hình ảnh giọt nước mắt”. Giọt nước mắt của ông Năm là sự vỡ òa của niềm hạnh phúc bị kìm nén quá lâu.

Chi tiết ông muốn lên tivi để con thấy mình cho thấy ông Năm sẵn sàng làm mọi thứ để tìm con. Trật tự kể chuyện đan xen giữa quá khứ và hiện tại làm nổi bật tình yêu thương của ông. Ông nhớ từng kỷ niệm với Cải: hái xoài, chặt chuối làm bè, thả trâu, chơi diều. Ông tự nhủ: “Tất cả những thứ đó, ông nhớ mồn một thì nhỏ Cải chắc chưa quên”. Thậm chí, ông còn ló mặt vào máy quay, gọi “Cải ơi…”. Tiếng gọi ấy vang lên suốt mười hai năm mà chẳng có hồi âm.

Không chỉ yêu thương con, ông Năm còn là người giàu lòng nhân hậu, đức hi sinh. Sống cùng Thàn và Diễm Thương, ông coi họ như con. Ông không trách cứ trò đùa ác ý của Diễm Thương, thậm chí còn muốn làm đại diện họ nhà gái khi Thàn đưa cô về quê. Ông thấu hiểu nỗi đau của những người không nhà, không nơi để về.

Câu chuyện kết thúc ám ảnh khi ông Năm trở thành tên trộm trâu - thứ mà Cải đã làm mất. Ông muốn chứng minh rằng đôi trâu chẳng đáng gì so với con gái. Khi bị đưa lên xã, ông chỉ mong có đài truyền hình quay hình để con thấy mình. Câu nói của ông: “Cải ơi, ba là Năm Nhỏ nè, nhà mình ở Cỏ Cháy đó, nhớ không? Về nhà đi con…” bị cắt bỏ. Câu chuyện kết thúc lửng lơ, để lại trong lòng người đọc nỗi day dứt: Liệu ông Năm có tìm được Cải?

Ngoài ông Năm, Thàn và Diễm Thương cũng là những mảnh đời lưu lạc, đáng thương nhưng mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp. Thàn là chàng trai có đam mê âm nhạc, yêu thương Diễm Thương chân thành. Diễm Thương, dù lạnh lùng, gai góc, nhưng ẩn sau là trái tim khao khát yêu thương. Cô từng nói: “Sao tui thù con nhỏ đó quá trời, có nhà mà bỏ, có cha có mẹ mà không thèm... Còn tui, người ta đã quăng ở đây mười tám năm, tôi chờ hoài mà có ai tìm đâu…”. Những nhân vật phụ cũng được khắc họa sâu sắc qua lời thoại, cử chỉ và suy nghĩ.

Nguyễn Ngọc Tư đã sắp xếp trật tự sự kiện đan xen giữa quá khứ và hiện tại, sử dụng ngôi kể thứ ba cùng điểm nhìn linh hoạt để khắc họa số phận cô đơn, nhỏ bé của những con người lưu lạc. Tác phẩm không chỉ thể hiện sự đồng cảm, trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của họ mà còn đặt ra câu hỏi về cách đối nhân xử thế và lòng bao dung trong cuộc đời.

Với “Cánh đồng bất tận”, Nguyễn Ngọc Tư không chỉ là một nhà văn Việt Nam viết về Việt Nam, mà còn là một nhà văn viết về thân phận con người.

Cảm nhận Cải ơi của Nguyễn Ngọc Tư

Pau-top-xki từng nói: “Văn học đối với tôi là hiện tượng đẹp đẽ nhất thế giới”. Quả thật, chỉ khi đến với văn chương, người nghệ sĩ mới có thể tự do bày tỏ nỗi lòng mình, mang đến cho độc giả những cung bậc cảm xúc đa dạng. Tác phẩm “Cải ơi” của Nguyễn Ngọc Tư là một minh chứng, khi tác giả đã khéo léo gieo vào lòng người đọc những rung cảm sâu sắc và day dứt khôn nguôi.

Con người và số phận riêng tư là đề tài xuyên suốt trong sự nghiệp văn chương của Nguyễn Ngọc Tư. Nhân vật của bà thường là những con người Nam Bộ chân chất, được khắc họa qua những cái tên mộc mạc, giản dị, cùng những tâm tư, khát vọng bình dị trong cuộc sống mưu sinh vất vả. Mỗi câu chuyện của bà đều phản ánh góc khuất của cuộc đời, nơi những số phận cô đơn, hiu hắt, mang trong mình nỗi đau và khát khao về một mái ấm gia đình yên bình.

Mở đầu truyện ngắn “Cải ơi” là hành trình tìm con đầy gian nan của ông Năm Nhỏ. Trong hơn mười hai năm, ông lang thang khắp các ngõ hẻm, làng quê, với tiếng gọi “Cải ơi!” vang lên đầy tuyệt vọng. Cải, con gái riêng của vợ, đã bỏ nhà ra đi vì sợ bị đòn sau khi làm mất đôi trâu. Vợ ông nghi ngờ ông ngược đãi con, dù ông giải thích thế nào cũng không tin. Ông Năm trở thành “tên trộm đãng trí” trong mắt làng xóm, thậm chí có người còn đồn ông giết con. Đau khổ và nhục nhã, ông quyết định rời quê, lên đường tìm Cải. Trên hành trình ấy, ông từng xin làm sai vặt cho đoàn nghệ thuật, chỉ để được mượn micro nói: “Cải ơi, ba là Năm Nhỏ nè con…”. Câu nói giản dị ấy chứa đựng tình yêu thương vô bờ của một người cha, khiến độc giả không khỏi xúc động.

Khi biết Diễm Hương lên tivi tìm cha mẹ, ông Năm Nhỏ tự hỏi: “Bây giờ ông lên ti vi, con Cải có nhận ra ông không?”. Ông vẫn nhớ như in những kỷ niệm cùng Cải: hái xoài, chặt chuối làm bè, chăn trâu, thả diều, hay cõng con đi khám mỗi khi ốm. Ông tin rằng: “Ông nhớ mồn một thì nhỏ Cải chưa chắc đã quên”. Dù vậy, việc lên truyền hình tốn kém và phức tạp. Một lần, thấy đoàn làm phim, ông hớn hở chạy đến máy quay, mấp máy gọi: “Cải ơi…”. Nhưng khi chương trình phát sóng, đoạn ấy lại bị cắt. Đau đớn, ông nghĩ ra kế hoạch khác: trộm trâu để được lên báo. Khi bị bắt, ông xin được ghi hình nhắn nhủ: “Cải ơi, ba là Năm Nhỏ nè, nhà mình ở Cỏ Cháy đó, nhớ không? Về nhà đi con, tội má con vò võ có một mình. Con là trọng chớ đôi trâu có nhằm nhò gì... Về nghe con, ơi Cải...”. Tiếng gọi ấy vang lên đầy tuyệt vọng, để lại trong lòng người đọc nỗi buồn mênh mang về kiếp nhân sinh.

Giọng văn của Nguyễn Ngọc Tư mang đậm chất Nam Bộ, phản ánh chân thực cuộc sống và con người vùng sông nước. Qua “Cải ơi”, bà đã khắc họa thành công hình ảnh những mảnh đời cơ cực, cùng những khát khao bình dị về hạnh phúc gia đình. Tác phẩm không chỉ để lại ấn tượng sâu sắc mà còn khiến người đọc trăn trở về giá trị của tình thân và lòng bao dung.