Văn mẫu lớp 11: Cảm nhận sâu sắc về bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh (Dàn ý + 11 mẫu phân tích chi tiết) - Hiểu rõ tinh thần và giá trị nghệ thuật qua từng câu thơ của tác phẩm nổi tiếng này.

Cảm nhận bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh tuyển chọn 11 bài văn mẫu xuất sắc, đạt điểm cao của các học sinh ưu tú. Bài viết không chỉ mang lại những gợi ý quý giá giúp các bạn củng cố kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng viết, nâng cao khả năng cảm thụ văn chương và hiểu sâu hơn về những giá trị nghệ thuật trong bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh.

Chiều tối là một tác phẩm thơ đặc sắc, gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc bởi những hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp và những cảm xúc chân thành, giản dị. Qua bài thơ này, Hồ Chí Minh khắc họa chân dung người chiến sĩ cộng sản với tấm lòng nhân ái, kiên cường. Sau đây, mời các bạn tham khảo 11 bài cảm nhận Chiều tối sâu sắc nhất, những góc nhìn phong phú về tác phẩm này. Ngoài ra, các bạn có thể tìm thêm các bài văn hay khác trong chuyên mục Văn 11 để nâng cao kỹ năng viết văn của mình.

Dàn ý cảm nhận bài Chiều tối – Tác phẩm nổi bật của Hồ Chí Minh trong Nhật ký trong tù

I. Mở bài: Giới thiệu về Hồ Chí Minh, một vĩ nhân không chỉ trong đấu tranh mà còn là người sáng tạo những tác phẩm nghệ thuật sâu sắc. Bài thơ Chiều tối, nằm trong Nhật ký trong tù, là minh chứng cho vẻ đẹp của tâm hồn và tinh thần chiến sĩ, phản ánh cuộc sống trong những ngày gian khổ.

Giới thiệu tác giả Hồ Chí Minh và bài thơ Chiều tối, một tác phẩm trong bộ Nhật ký trong tù, làm nổi bật tấm lòng và phong cách nghệ thuật đặc sắc của người lãnh tụ vĩ đại.

II. Thân bài: Nêu cảm nhận về bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh: Bài thơ mở ra một không gian thiên nhiên đầy vẻ đẹp huyền bí và mơ màng, đồng thời thể hiện những suy ngẫm sâu sắc của tác giả về con người và cuộc sống trong cảnh tù đầy.

1. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên: Hình ảnh thiên nhiên trong Chiều tối không chỉ là cảnh vật mà còn là biểu tượng của tâm trạng, những ước mơ và hoài bão. Cảnh chiều tối tĩnh lặng, vắng vẻ gợi lên sự tịch mịch, nhưng cũng là khoảnh khắc của suy tư, khắc khoải.

• Con người luôn hướng về thiên nhiên như một nguồn động viên, nơi tìm về sự bình yên
• Cảnh chiều tối, âm u và hiu quạnh, làm nổi bật sự vắng vẻ của không gian xung quanh
• Hình ảnh chòm mây trôi nhẹ nhàng trên bầu trời, là biểu tượng cho sự mênh mông, rộng lớn
• Vẻ đẹp cổ điển và thơ mộng của thiên nhiên làm tăng thêm chiều sâu cảm xúc trong bài thơ
• Từ đó, qua bức tranh thiên nhiên, người đọc cảm nhận được ý chí kiên cường, không khuất phục của con người trước hoàn cảnh khắc nghiệt

2. Hai câu thơ cuối: Bức tranh đời sống: Được khắc họa bởi những hình ảnh đời sống giản dị, bình dị nhưng cũng đầy sâu sắc. Hồ Chí Minh đã tái hiện hình ảnh con người lao động, với một tình cảm tha thiết và đầy sức sống.

• Những hình ảnh đời sống mộc mạc, giản dị, dễ gần
• Hình ảnh gần gũi, thân thuộc, tạo nên một không gian quen thuộc mà ai cũng có thể cảm nhận được
• Con người dần chiếm ưu thế trong bức tranh thiên nhiên rộng lớn nhưng lại vắng vẻ, tạo nên sự tương phản sâu sắc
• Thể hiện tình yêu thương vô bờ bến, sự quan tâm đến những phận người nghèo khổ
• Ước mơ thầm kín về mái ấm gia đình, về những điều bình dị trong cuộc sống
• Bừng lên sức sống mãnh liệt của con người, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất

3. Nghệ thuật: Bài thơ sử dụng các biện pháp nghệ thuật tinh tế, từ những hình ảnh tượng trưng đến những ẩn dụ sâu sắc, nhằm truyền tải một thông điệp mạnh mẽ về niềm tin vào cuộc sống và con người.

III. Kết bài: Cảm nhận về bài thơ Chiều tối không chỉ là cảm xúc trước vẻ đẹp thiên nhiên mà còn là sự đồng cảm với số phận con người trong hoàn cảnh khó khăn. Qua đó, chúng ta thấy được vẻ đẹp của ý chí, nghị lực và tình yêu thương vô bờ bến mà Hồ Chí Minh gửi gắm.

Cảm nhận bài thơ Chiều tối ngắn nhất - Mẫu 1

Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, đã để lại dấu ấn trong nhiều vai trò: từ chiến sĩ cách mạng, nhà chính trị lỗi lạc, đến nghệ sĩ tài hoa. Trong suốt cuộc đời, Người sáng tạo nên những áng văn chương nổi bật, trong đó có tập thơ "Nhật ký trong tù", tác phẩm ghi lại những cảm xúc và suy tư của Người trong thời gian bị giam cầm. Bài thơ "Chiều tối" trong tập này như một viên ngọc quý, vẽ lên bức tranh thiên nhiên vừa đẹp, vừa buồn, phản ánh tâm trạng của nhân vật trữ tình. Là một người tù cô đơn nơi đất khách quê người, Hồ Chí Minh đã vượt qua nỗi đau thể xác, hòa mình vào thiên nhiên và cuộc sống xung quanh.

Bài thơ mở ra với bức tranh thiên nhiên núi rừng trong khoảnh khắc của một ngày tàn, gợi lên không gian mênh mông, tĩnh lặng.

"Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thiên không"
Dịch thơ: "Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không"

"Chiều tối" thể hiện rõ nét tinh thần lạc quan của Hồ Chí Minh. Dù bị giam cầm trong hoàn cảnh khắc nghiệt, Bác vẫn giữ được tư thế hiên ngang. Hình ảnh cánh chim trở về rừng không chỉ là một biểu tượng của thời gian trôi qua, mà còn mang đậm cảm giác tâm trạng của người tù. Đặc biệt, từ "mỏi" không chỉ diễn tả sự mệt mỏi của cánh chim, mà còn ẩn chứa nỗi khát khao tìm một nơi yên nghỉ, giống như người tù mong muốn một chỗ dừng chân giữa cuộc sống đầy khó khăn.

"Ngàn mai gió cuốn chim bay mỏi
Dặm liễu sương sa khách bước dồn"

Hình ảnh chim bay về núi hay trong thơ Huy Cận gợi lên sự trôi qua của thời gian. Tuy nhiên, trong bài thơ của Hồ Chí Minh, cánh chim không chỉ phản ánh thời gian, mà còn mang theo nỗi cô đơn, trống vắng. Cánh chim trở thành biểu tượng của mối liên kết giữa con người và thiên nhiên, khắc họa cảm giác lạc lõng của người tù trong hoàn cảnh đen tối. Dù vậy, Bác vẫn tìm thấy sự hòa hợp với thiên nhiên, tin vào khả năng thanh lọc tâm hồn của con người.

Một nét chấm phá đặc sắc trong bài thơ là hình ảnh "chòm mây". Trong thi ca, mây thường được miêu tả như một hình ảnh vĩnh hằng. Còn trong thơ Hồ Chí Minh, hình ảnh này mang một sắc thái riêng biệt. Chòm mây trôi nhẹ trên bầu trời mang theo cảm giác cô đơn, lạc lõng. Dù vậy, nó vẫn giữ được một vẻ đẹp tĩnh lặng, sâu lắng, phản ánh tâm trạng của người tù. "Cô vân" không chỉ là một chòm mây, mà là biểu tượng cho nỗi trăn trở, suy tư của nhân vật trữ tình.

Hình ảnh thiên nhiên tuy mang vẻ buồn, nhưng không làm con người suy sụp. Trái lại, nó trở thành một nguồn động lực giúp người tù vươn lên, vượt qua thử thách. Hai câu thơ cuối thể hiện sự bừng sáng của một tâm hồn yêu đời, khỏe khoắn giữa hoàn cảnh khó khăn, với hình ảnh thiếu nữ xay ngô bên bếp lửa hồng, tượng trưng cho sức sống mãnh liệt.

"Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng"
Dịch thơ: "Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng"

Mạch cảm xúc trong bài thơ luôn vận động mạnh mẽ, từ những hình ảnh thiên nhiên đến cuộc sống lao động, tạo nên một không khí tràn đầy sức sống. Hình ảnh chiếc cối xay ngô với những vòng quay đều đặn như tượng trưng cho thời gian không ngừng trôi, đồng thời phản ánh nhịp sống đều đặn, ổn định của người dân. Khi công việc xong, lò than rực hồng như một ánh sáng của hy vọng, xua tan bóng tối và mang đến sự ấm áp, xua đi cảm giác cô đơn của người tù.

Với thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, Hồ Chí Minh đã kết hợp nghệ thuật chấm phá và những hình ảnh tượng trưng đặc sắc để tạo nên một bức tranh thiên nhiên đẹp, vừa buồn vừa lạc quan. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một biểu tượng cho tinh thần yêu đời, lạc quan và khát vọng tự do của Bác. Dưới ngòi bút của Người, thiên nhiên như trở thành bạn đồng hành, an ủi và nâng đỡ tâm hồn trong cảnh tù đầy.

Cảm nhận của anh chị về bài thơ Chiều tối - Mẫu 2

Bên cạnh một sự nghiệp chính trị vẻ vang, Hồ Chí Minh còn sở hữu một kho tàng văn thơ đồ sộ, đáng trân trọng. Dù đối mặt với vô vàn gian nan trong hành trình cách mạng, việc sáng tác của Bác luôn gắn liền với những khoảnh khắc lịch sử của dân tộc. Những tác phẩm của Hồ Chí Minh, mang đậm tính trữ tình chính trị, không chỉ thổi bùng ngọn lửa yêu nước mà còn bộc lộ vẻ đẹp tâm hồn cao quý của một vị lãnh tụ vĩ đại. 'Chiều tối' (Mộ) là một trong những sáng tác nổi bật trong sự nghiệp văn chương của Bác, vừa ghi lại những nỗi vất vả trong hành trình giải phóng dân tộc, vừa thể hiện tâm hồn thi sĩ, chiến sĩ của Người.

Sau nhiều năm bôn ba ở nước ngoài, khi trở về nước chưa lâu, Hồ Chí Minh lại tiếp tục sang Trung Quốc để tìm kiếm sự viện trợ cho cách mạng Việt Nam. Sau một chuyến hành trình dài gian khổ, vừa đặt chân đến biên giới, Người đã bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam và trải qua 13 tháng trong cảnh tù đày. Chính trong hoàn cảnh đó, Người đã sáng tác 134 bài thơ ghi lại cuộc sống khổ cực trong ngục tù, tập thơ Ngục trung nhật ký ra đời. Nhà thơ Tố Hữu đã viết những lời cảm động về tập thơ này:

“Lại thương nỗi đọa đày thân Bác
Mười bốn trăng tê tái gông cùm
Ôi chân yếu mắt mờ tóc bạc
Mà thơ bay…cánh hạc ung dung”

'Chiều tối' là bài thơ tiêu biểu nhất trong tập Ngục trung nhật ký. Nó ra đời vào một chiều tối cuối thu năm 1942, khi Bác đang bị áp giải từ nhà lao Tĩnh Tây đến nhà lao Thiên Bảo (Trung Quốc). Dù phải đối mặt với gông cùm, dù chân đứng trên mảnh đất xa lạ, nhưng tấm lòng yêu đời, yêu thiên nhiên của Hồ Chí Minh vẫn rực sáng. Thơ Bác mang hơi thở lạc quan, ấm áp, vượt lên trên nỗi cô đơn, khắc nghiệt của cảnh ngục tù, chứa đựng một vẻ đẹp tâm hồn lớn lao và khát vọng lý tưởng cách mạng. Những vần thơ ấy không chỉ ghi lại hình ảnh thiên nhiên mà còn là tấm lòng yêu cuộc sống mãnh liệt của một người chiến sĩ cách mạng.

“Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thiên không”

Dịch thơ:

“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không”

Khung cảnh thiên nhiên chiều tối trong bài thơ được Hồ Chí Minh khắc họa qua hình ảnh cánh chim và chòm mây - những hình ảnh quen thuộc trong thơ cổ điển, gắn liền với cảnh hoàng hôn. Đọc những vần thơ này, chúng ta dễ dàng hình dung ra bức tranh một thi nhân đứng giữa trời đất, đôi mắt mơ màng nhìn theo cánh chim lạc giữa không gian bao la và những chòm mây lững lờ trôi, mang theo những cảm xúc thi vị, tự do bay bổng. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, đằng sau những hình ảnh ấy là một người tù, đang phải mang trên mình gông cùm, chân quấn cùm. Chính vì vậy, trong một hoàn cảnh khó khăn như vậy, Hồ Chí Minh vẫn có thể lạc quan nhìn ngắm thiên nhiên, điều đó cho thấy tinh thần kiên cường của một thi sĩ, chiến sĩ luôn hướng về sự tự do.

Hai câu thơ mở đầu của 'Chiều tối' chính là điển hình của bút pháp “thi trung hữu họa” trong văn học cổ điển. Cánh chim bay trong thơ Hồ Chí Minh không còn đơn thuần là biểu tượng của sự cô đơn, lạc lõng mà mang màu sắc hiện đại hơn, với tổ ấm là đích đến sau một ngày vất vả. Hình ảnh cánh chim không chỉ mang lại cảm giác mệt mỏi, mà còn gợi lên sự đồng cảm của tác giả với chính mình, khi Người vừa trải qua một ngày dài gian khổ. Những cảm nhận tinh tế của Bác về cánh chim như một lời tâm sự về sự mỏi mệt, nhưng đồng thời cũng là khát vọng về một nơi chốn bình yên, nơi mà đôi cánh mỏi có thể tìm được sự nghỉ ngơi.

Nhưng chính sự lạc quan, yêu đời của Hồ Chí Minh vẫn tỏa sáng trong từng câu chữ. Người không chỉ nhìn thấy sự mệt mỏi của cánh chim, mà còn nhận ra vẻ đẹp của tổ ấm mà nó hướng tới. Hình ảnh chòm mây trôi nhẹ giữa bầu trời hoàng hôn cũng mang đến một thông điệp tương tự. Trong thơ Hồ Chí Minh, chòm mây không chỉ biểu thị sự cô đơn, mà còn là hình ảnh của sự tự do, thanh thoát, vượt lên trên những khó khăn, nỗi cô đơn của cảnh ngục tù. Bầu trời trong sáng và rộng lớn, như tấm lòng không bị giam cầm của Người, là sự khẳng định tinh thần lạc quan, kiên cường của Bác.

Văn học là nhân học, và trong thơ Hồ Chí Minh, những hình ảnh như cánh chim, chòm mây không chỉ hướng đến sự cô đơn, mà còn thể hiện vẻ đẹp nhân văn sâu sắc. Cánh chim không chỉ là hình ảnh của sự tự do mà còn là khát khao tìm về mái ấm, tổ quốc. Chòm mây mang trong mình tinh thần lạc quan, vượt lên mọi hoàn cảnh khó khăn, dù rằng nó cũng phản ánh nỗi cô đơn của người chiến sĩ trong cảnh đất khách quê người. Tuy nhiên, chính trong những hoàn cảnh ấy, Người lại thể hiện một sức sống mạnh mẽ, khát khao về tự do, về tương lai tươi sáng.

“Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Ma túc bao hoàn lô dĩ hồng”

Trong hai câu thơ tiếp theo, Hồ Chí Minh miêu tả cuộc sống lao động của người dân vùng sơn cước qua hình ảnh cô gái xay ngô. Hình ảnh này không chỉ là sự thể hiện lao động mà còn ẩn chứa một vẻ đẹp sinh động, khỏe khoắn, đầy sức sống. Trái ngược với hình ảnh con người trong thơ ca truyền thống, nơi con người thường bị lu mờ trước thiên nhiên bao la, trong thơ Hồ Chí Minh, con người luôn là trung tâm, là biểu tượng của sức mạnh, của sự sống mạnh mẽ, chan hòa với thiên nhiên. Hình ảnh cô gái xay ngô chính là dấu ấn mới mẻ của Hồ Chí Minh trong việc khẳng định vai trò, vị thế của con người trong vũ trụ rộng lớn.

Bài thơ không chỉ miêu tả vẻ đẹp của con người trong lao động, mà còn thể hiện những khát khao, mong mỏi của tác giả về một cuộc sống bình yên, nơi người dân lao động có thể tận hưởng cuộc sống ấm no, dù trải qua bao gian lao. Hình ảnh cô gái xay ngô tối không chỉ phản ánh sự vất vả của con người mà còn là niềm hy vọng vào một tương lai tươi sáng hơn, khi mọi gian khổ sẽ được đền đáp bằng những thành quả xứng đáng.

Ở câu thơ cuối, 'Ma túc bao hoàn lô dĩ hồng', hình ảnh cô gái vừa kết thúc công việc xay ngô, và lò than cũng đã rực hồng, đánh dấu sự chuyển giao từ chiều tối sang đêm. Từ 'hồng' trở thành nhãn tự chủ đạo, chiếm lĩnh không gian thơ. Bình thường, khi màn đêm buông xuống, thơ thường kết thúc với bóng tối bao trùm, cô đơn và lạnh lẽo. Tuy nhiên, trong 'Chiều tối', bóng đêm lại bắt đầu từ sự ấm áp của 'lô dĩ hồng', biểu tượng của sự chuyển mình, đánh dấu kết thúc một ngày lao động và mở ra một thế giới sinh hoạt mới, ấm cúng. Điều này gợi lên hình ảnh bữa cơm gia đình ấm áp, vượt lên trên không khí tăm tối, hiu quạnh, mở ra một viễn cảnh đầy sức sống và sự lạc quan.

Từ 'hồng' trong bài thơ không chỉ làm sáng bừng khung cảnh mà còn là biểu tượng mang đầy ý nghĩa sâu xa. Nó xua tan đi cái lạnh lẽo, hiu quạnh của vùng núi rừng, thu hẹp không gian bao la bằng hình ảnh một lò than rực hồng, tượng trưng cho mái ấm giản dị, gắn liền với những con người lao động cần cù. Thơ của Hồ Chí Minh luôn hướng đến ánh sáng, sự sống và sự tích cực. Từ 'hồng' có thể xem như là đại diện của lý tưởng cách mạng – luôn nóng bỏng, đầy nhiệt huyết, sẵn sàng đối diện và vượt qua mọi thử thách. Cô gái xay ngô là hình ảnh của Bác Hồ trong gian khó, vượt qua cảnh tù đày, để hướng tới một tương lai tươi sáng, một đất nước độc lập và tự do.

Bài thơ 'Chiều tối' là một trong những tác phẩm tuyệt vời của Hồ Chí Minh, thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố cổ điển và hiện đại trong thơ. Với lời thơ ngắn gọn nhưng súc tích, ý thơ lại vô cùng phong phú và sâu sắc. Trong đó, sự lạc quan yêu đời hòa quyện với tình yêu thiên nhiên và tình cảm đối với nhân dân lao động, thể hiện tấm lòng nhân ái của Bác Hồ. Đồng thời, bài thơ còn phản ánh tinh thần thép kiên trung của vị lãnh tụ, luôn vững vàng trong lý tưởng cách mạng, sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách gian khổ để giải phóng dân tộc và xây dựng một tương lai tươi sáng.

Cảm nhận bài Chiều tối - Mẫu 3

Nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh đã từng nhận xét về tập thơ "Nhật kí trong tù" của Hồ Chí Minh: "Quy luật thống nhất giữa cách mạng và thơ ca chân chính đã khiến cho Bác Hồ, trong khi đào luyện mình thành một chiến sĩ cách mạng vĩ đại, cũng vô tình chuẩn bị cho mình những điều kiện để trở thành một nhà thơ lớn". Đây là một tập thơ được viết trong những ngày tháng đau đớn khi Bác bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam. Tập thơ, được viết bằng chữ Hán, tiêu biểu trong đó là bài thơ Chiều tối.

Bài thơ "Chiều tối" ra đời khi Hồ Chí Minh bị giải từ nhà lao Tĩnh Tây đến nhà lao Thiên Bảo vào cuối mùa thu năm 1942. Dù phải chịu đựng những thử thách tột cùng, nhưng không gì có thể làm chùn bước chân người chiến sĩ ấy. Thơ là nguồn động viên, là phương tiện để Bác khuây khoả, đồng thời là cách để tái tạo sức mạnh, chờ đợi ngày tự do. Những vần thơ ấy không chỉ "mênh mông bát ngát tình", mà còn khắc họa một ý chí thép và tinh thần kiên cường của người chiến sĩ cộng sản.

Với bút pháp gợi tả và một vài nét chấm phá tinh tế của Đường thi, Hồ Chí Minh đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên đầy sức sống trên con đường chuyển lao:

Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thiên không

(Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không)

Khoảng thời gian chiều tối là lúc những chú chim sải cánh bay đi tìm chốn ngủ sau một ngày dài kiếm ăn. Cánh chim ấy bay dưới ánh hoàng hôn, tạo thành một hình ảnh nhỏ bé giữa không gian rộng lớn của cánh rừng. Hình ảnh này cũng đã xuất hiện trong thơ ca truyền thống, như câu ca dao: "Chim bay về núi tối rồi", hay trong thơ của Bà Huyện Thanh Quan:

Ngày mai gió cuốn chim bay mỏi
Dặm liễu sương sa khách bước dồn

Chiều tà buông xuống khép lại một ngày dài, nhường chỗ cho bóng tối ngự trị. Đây là thời gian để nghỉ ngơi, nhưng cũng là lúc gợi nên bao nỗi buồn. Những chú chim đã tìm được nơi dừng chân, còn người tù lại không thể thoát khỏi cảm giác chạnh lòng. Bác khao khát có một nơi để nghỉ ngơi, nhưng dù mệt mỏi, cô đơn, người chiến sĩ ấy vẫn vững vàng, không một lời kêu than, đối mặt với hoàn cảnh bằng nghị lực phi thường.

Giữa không gian bao la ấy, những chòm mây cô đơn, lẻ loi trôi lững lờ. So với nguyên tác, bản dịch thiếu đi từ "cô" làm giảm đi sự cô độc của những đám mây. Cánh chim và chòm mây đều mang trong mình nỗi cô đơn. Chỉ một người thực sự yêu thiên nhiên và cuộc đời tha thiết như Bác Hồ mới có thể cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp của cảnh vật như vậy.

Bức tranh thiên nhiên nơi núi rừng buổi chiều tà làm hiện lên một tâm hồn thi sĩ nhạy cảm. Tâm hồn ấy hoà mình và cảm thông sâu sắc với vạn vật, vì giữa vạn vật và bản thân người thi sĩ có sự đồng điệu. Dù bị trói buộc bởi gông cùm, xiềng xích, Hồ Chí Minh vẫn giữ được phong thái ung dung, đĩnh đạc. Nếu không có một tinh thần thép và lạc quan, hẳn Bác không thể mở lòng mình với thế giới xung quanh để cảm nhận được vẻ đẹp của nó. Những hình ảnh quen thuộc trong thơ Đường như thời gian chiều tối, cánh chim, chòm mây... gợi lên một nỗi buồn hiu hắt, quạnh vắng cho cả người đọc lẫn chính tác giả.

Hai câu thơ đầu tiên khắc họa bức tranh thiên nhiên hùng vĩ của núi rừng, còn hai câu thơ tiếp theo miêu tả khung cảnh sinh hoạt của con người:

Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng

(Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng)

Hình ảnh của cuộc sống con người, dù đơn sơ nhưng lại đẩy lùi nỗi buồn của người tù. Con người trở thành trung tâm của bức tranh sinh hoạt này. Hồ Chí Minh đã có cái nhìn vừa bao quát lại chi tiết, từ xa đến gần, từ bầu trời xuống mặt đất, thể hiện rõ nét cuộc sống của con người nơi xóm núi. Vòng quay của cối xay ngô lặp lại đều đặn qua các từ ngữ "ma bao túc" và "bao túc ma hoàn", tượng trưng cho một cuộc sống lao động không ngừng nghỉ. Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật điệp liên hoàn đầu cuối để biểu đạt sự tuần hoàn của thời gian, vũ trụ. Cô gái xóm núi đang xay ngô cho gia đình bên bếp lửa không chỉ là hình ảnh đẹp về sức mạnh của con người, mà còn là sự trân trọng đối với cuộc sống lao động, mưu sinh đầy vất vả.

Thời gian đã chuyển hẳn sang chiều tối, và mặc dù trong bản gốc không có từ "tối", hình ảnh lò than "rực hồng" chính là dấu hiệu rõ nét báo hiệu sự tàn của ngày và sự đến của đêm. Từ "hồng" mang đến một sắc thái tươi sáng, là điểm nhấn trong toàn bộ bài thơ. Nó tạo nên sự chuyển động, từ bóng tối dần dần bước ra ánh sáng, từ nỗi buồn đến niềm vui, từ sự lụi tàn đến sự hồi sinh, từ cô đơn đến sum vầy. Hình ảnh lò than, mặc dù giản dị, lại thấm đẫm ý nghĩa. Nó mang đến cảm giác ấm áp, xua tan đi cái lạnh lẽo của núi rừng, và cả sự lạnh lẽo trong lòng người chiến sĩ cô đơn. Lò than ấy như ngọn lửa niềm tin, sáng rực lên hy vọng vào một tương lai tươi sáng, vào một ngày mai cách mạng chắc chắn sẽ chiến thắng.

Nhà tù Tưởng Giới Thạch, mặc dù có thể giam giữ thân thể Bác, nhưng không thể làm khô héo tâm hồn Người. Dù bị hành hạ về thể xác, Bác vẫn giữ vững niềm tin, hướng tâm hồn mình ra ngoài, hòa mình với thiên nhiên và con người. Người không cho phép mình chìm trong đau khổ, mà ngược lại, tìm thấy niềm vui trong những khoảnh khắc bình dị của người dân lao động. Bài thơ "Chiều tối" thể hiện một tinh thần cách mạng lạc quan mạnh mẽ, mạch thơ không ngừng chuyển động, luôn hướng về sự sống, ánh sáng, và sự tươi mới. Sự kết hợp giữa vẻ đẹp cổ điển và hiện đại đã tạo nên thành công lớn cho tác phẩm.

"Chiều tối" đã khắc họa một tâm hồn thi sĩ hòa quyện với tinh thần chiến sĩ cách mạng. Mỗi vần thơ của Bác không chỉ toát lên chất thép của một người chiến sĩ vĩ đại, mà còn là sự sâu lắng của một tâm hồn yêu đời, yêu thiên nhiên. Những câu thơ ấy, dù mang đậm chất chiến đấu, vẫn luôn ngập tràn niềm tin vào sự sống và khát vọng tự do, khẳng định sự kết hợp hoàn hảo giữa tư tưởng cách mạng và thi ca.

Cảm nhận Chiều tối hay nhất - Mẫu 4

Hồ Chí Minh không chỉ là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, mà còn là một nhà thơ tài năng, một danh nhân văn hóa của thế giới. Trong suốt hành trình gian khổ cứu nước, Bác đã trải qua vô vàn thử thách, nhưng điều đáng quý nhất là dù hoàn cảnh có khắc nghiệt đến đâu, Người vẫn giữ vững tình yêu với thiên nhiên, cuộc sống, và một nghị lực phi thường để vượt qua nghịch cảnh. Bài thơ Chiều tối là hiện thân rõ nét của phong cách thơ trữ tình và tâm hồn vĩ đại của Người.

Nhan đề bài thơ đã khéo léo mở ra không gian, thời gian đặc biệt của tác phẩm. ‘Chiều tối’ là khoảnh khắc cuối cùng của một ngày, gợi lên không gian u tối, tĩnh mịch. Đối với một người tù chính trị, đó cũng là giai đoạn cuối của một cuộc hành trình đầy gian truân. Tuy nhiên, với tinh thần lạc quan của Bác, chúng ta không thấy sự kiệt quệ của thể xác mà chỉ thấy khung cảnh thiên nhiên thanh bình, yên ả, như một bức tranh sinh động giữa núi rừng biên ải xa xôi.

"Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thiên không."

Dịch thơ:

"Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không."

Bỏ lại những mệt mỏi thể xác, Bác ngước nhìn lên bầu trời, bắt gặp một cánh chim mỏi đang trở về tổ ấm ‘Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ’, và một chòm mây nhẹ nhàng trôi qua. Chỉ bằng vài nét vẽ cổ điển, Bác đã khắc họa được cảnh vật thiên nhiên thanh bình, vắng lặng nhưng cũng ẩn chứa sự u buồn, hiu hắt, không âm thanh, không màu sắc, như sự tĩnh lặng trong tâm hồn của người chiến sĩ nơi tù đày.

Hình ảnh ‘chim mỏi’ không chỉ phản ánh sự cảm nhận tinh tế của một nhà thơ mà còn mang trong đó sự đồng điệu giữa thiên nhiên và con người. Cánh chim mỏi sau một ngày dài bay đi tìm thức ăn giống như đôi chân người tù mệt mỏi sau những bước đi dài. Mối liên kết này xuất phát từ tình yêu mênh mông của Bác dành cho tất cả sự sống trên thế gian. Chòm mây lại phản ánh sự thư thái, nhẹ nhàng trong tâm trạng của người tù, là sự đồng điệu giữa tâm hồn Bác và thiên nhiên xung quanh. Bác không chỉ là một chiến sĩ kiên cường mà còn là một thi sĩ với trái tim nhạy cảm và sâu sắc.

"Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng."

Dịch thơ:

"Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng."

Bức tranh thiên nhiên chuyển mình, từ những nét chấm phá giản dị, đến những hình ảnh sinh động về đời sống lao động. Hình ảnh cô gái xay ngô giữa núi rừng không chỉ phản ánh vẻ đẹp lao động của người phụ nữ mà còn là biểu tượng của sức sống, của niềm vui giản dị trong cuộc sống. Lò than rực hồng như ánh sáng nhỏ bé giữa không gian bao la, nhưng cũng là điểm tựa tinh thần giúp người tù tìm thấy sức mạnh để tiếp tục bước đi. Dù cảnh vật xung quanh có vắng lặng, nhưng trong những khung cảnh ấy vẫn có sức sống mãnh liệt, một sức sống tràn đầy hy vọng.

Hình ảnh ‘thiếu nữ xay ngô tối’ không chỉ tô đậm vẻ đẹp của lao động mà còn là biểu tượng của sức sống giữa bức tranh thiên nhiên hoang vu. Hình ảnh cô gái và lò than rực hồng không chỉ xua tan bóng tối mà còn mang lại chút ấm áp, niềm vui lao động và khát vọng tự do. Lò than như một ngọn lửa soi sáng con đường, mang đến một chút ấm áp, một hy vọng về mái ấm gia đình, quê hương đất nước. Những hình ảnh này cũng khơi gợi niềm nhớ thương về gia đình, đất nước, thúc đẩy người tù kiên cường hơn để mong sớm trở về quê hương.

Bài thơ Chiều tối có thể coi là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ trữ tình của Hồ Chí Minh. Các tâm tư, cảm xúc của người tù không bộc lộ trực tiếp mà được khắc họa qua cách cảm nhận tinh tế về thiên nhiên, cuộc sống. Mỗi hình ảnh, mỗi chi tiết đều có sự liên kết chặt chẽ với nhau, chứa đựng những giá trị tư tưởng và nghệ thuật sâu sắc. Nổi bật nhất là tinh thần lạc quan của Bác, dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.

Cảm nhận Chiều tối - Mẫu 5

"Tháp mười đẹp nhất bông sen
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ"

Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam, một nhà chính trị kiệt xuất, mà còn là một thi nhân tài hoa với trái tim ấm áp. Những vần thơ Bác viết luôn chứa đựng nỗi niềm, tâm tư của một người chiến sĩ suốt đời vì nước, vì dân. Bài thơ Chiều tối (Mộ) là một minh chứng tiêu biểu nhất cho phong cách và tinh thần của Người.

Bài thơ Chiều tối là một trong những tác phẩm nổi bật trong tập thơ Nhật ký trong tù, được sáng tác vào năm 1942, khi Bác phải trải qua hành trình chuyển lao đầy gian truân.

"Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa, tầng không"

Bức tranh thiên nhiên hiện lên với chút buồn thi vị, thể hiện tâm trạng ngậm ngùi của một người chiến sĩ đang bị giam cầm. Cánh chim mỏi sau một ngày dài vất vả tìm về tổ ấm, một hình ảnh đầy cảm động, giống như đôi chân của người tù mệt mỏi, kiên cường tiếp tục bước đi. Cánh chim bay về mang theo bao nỗi khắc khoải, giống như người chiến sĩ không ngừng khát khao tự do, khát khao được quay về với đất mẹ. Dù có đau đớn và mệt mỏi, họ vẫn không bao giờ từ bỏ ước mơ.

"Tầng mây trôi nhẹ giữa tầng không"

Giữa khoảnh khắc hoàng hôn, nỗi buồn xa xứ trở nên sâu sắc hơn bao giờ hết. Cảnh vật trong mắt Bác không chỉ đẹp mà còn đượm một nỗi sầu thương không thể nói thành lời. Cánh chim mỏi mệt, chòm mây đơn độc, tất cả mang nặng trong mình nỗi niềm buồn bã, như chính tâm trạng của Bác khi xa quê hương. Thi nhân đã sử dụng thiên nhiên như một gương phản chiếu tâm hồn mình.

"Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ"

Con người, dù có mạnh mẽ đến đâu, cũng không thể tránh khỏi những lúc yếu đuối, mỏi mệt. Bác cũng không ngoại lệ. Chiều về là thời khắc của sự quây quần bên gia đình, thế nhưng Người đang cô độc giữa bốn bức tường của tù ngục. Nỗi nhớ quê hương, nỗi nhớ gia đình đang dâng trào trong lòng Người, như một dòng sông cuộn chảy không ngừng.

“Thiếu nữ xóm núi xay ngô tối
Ngô vừa xay xong lò than đã đỏ”

Từ cảnh thiên nhiên rộng lớn đầy u ám, Bác đã chuyển sang một bức tranh sống động, ấm áp về cuộc sống lao động bình dị nơi vùng núi. Hình ảnh cô gái xay ngô không chỉ thể hiện nhịp điệu lao động khỏe khoắn mà còn là biểu tượng của vẻ đẹp con người trong công việc. Cảnh vật từ xa đến gần, từ rừng núi tĩnh mịch đến ngôi làng ấm cúng, tạo nên một sự chuyển giao đầy cảm xúc trong bài thơ.

Bức tranh cuối cùng với hình ảnh lò than đỏ rực mang lại sự sống và sức mạnh cho người tù. Ánh sáng từ lò than không chỉ xua đi cái lạnh của đêm tối mà còn thắp lên niềm hy vọng, niềm tin vào một tương lai tươi sáng. Cảnh vật đó giống như một lời động viên, nhắc nhở người chiến sĩ tiếp tục kiên cường hơn trên con đường đấu tranh, để rồi một ngày sẽ quay về với quê hương đất nước yêu dấu.

Bài thơ Chiều tối không chỉ thể hiện tình yêu cuộc sống mãnh liệt của Hồ Chí Minh mà còn thể hiện tinh thần lạc quan, sự kiên cường của một người chiến sĩ cách mạng, dù phải đối mặt với nghịch cảnh khắc nghiệt nhất.

Cảm nhận bài thơ Chiều tối - Mẫu 6

Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng trong bài viết Hồ Chủ tịch - hình ảnh của dân tộc có nói đại ý: Hồ Chủ tịch là Người rất giàu tình cảm, và vì giàu tình cảm mà Người đi làm cách mạng. Trong thế giới tình cảm bao la của Người dành cho nhân dân, cho các cháu nhỏ, cho bầu bạn gần xa, hẳn có một chỗ dành cho tình cảm gia đình. Bài thơ Chiều tối có lẽ hé mở cho ta nhìn thấy một thoáng ước mơ thầm kín về một mái nhà ấm, một chỗ dừng chân trên con đường dài muôn dặm.

Chiều tối là bài thơ thứ ba mươi mốt trong tập Nhật kí trong tù, ghi lại những cảm xúc sâu lắng của nhà thơ trong hành trình bị giải đi từ nhà lao này đến nhà lao khác. Trên con đường đầy khổ ải ấy, một chiều kia, Người bất chợt nhận thấy cánh chim chiều nhẹ nhàng quay về tổ.

"Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ"

Câu thơ không chỉ đơn thuần tái hiện cảnh vật mà còn bộc lộ cảm xúc sâu thẳm của nhà thơ. Làm sao biết rõ được chim đang mỏi mệt, và làm sao có thể xác định được rằng mục đích của chim là về rừng tìm chỗ nghỉ ngơi? Câu thơ này chỉ là tín hiệu báo hiệu thời khắc chiều, khi mọi vật sau một ngày dài đã mệt mỏi và đến lúc tìm một nơi để nghỉ ngơi. Nó tạo ra một sự tương phản thú vị với hình ảnh chòm mây cô đơn phía dưới:

"Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không"

Câu thơ dịch tuy đẹp nhưng dường như mang ý nghĩa nhẹ nhàng hơn so với nguyên tác Hán. Bởi chữ ‘cô’ trong ‘cô vân’—chòm mây cô đơn—được bỏ qua, khiến câu thơ mất đi chiều sâu của sự trơ trọi, lạc lõng. Các từ ‘trôi nhẹ’ cũng không thể nào thể hiện được sự trì hoãn, chậm chạp trong ‘mạn mạn độ’. Chữ ‘độ’ ở đây ám chỉ một chuyển động xa vời từ bờ này sang bờ kia, không phải chỉ là một chuyển động nhẹ nhàng như trong câu dịch. Cả hình ảnh mây đi từ chân trời này sang chân trời kia, chậm chạp và trì hoãn, là hình ảnh ẩn dụ của người tù trong hành trình vô tận, chưa biết đâu là điểm dừng. Chỉ qua hai câu thơ, tác giả đã tả cảnh vật, tả người và tả tình cảm một cách sâu sắc. Đây là vẻ đẹp hàm súc của thơ cổ điển.

Nếu như hai câu đầu đã nói về chim mỏi mệt tìm chỗ ngủ và chòm mây cô đơn không biết nơi dừng, thì hai câu thơ tiếp theo lại vẽ lên một cảnh tượng gợi nhớ đến một chốn ngủ của con người:

"Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng."

Trong bản dịch, người dịch đã đưa vào từ ‘tối’ một cách lộ liễu, điều này làm cho thi pháp cổ điển bị mất đi sự mơ hồ. Cảnh lao động gia đình, giản dị và bình dân—cô em xóm núi xay ngô, và khi ngô xay xong, lò than bừng sáng—chính là hình ảnh biểu trưng cho sự ấm áp của mái ấm gia đình. Ngọn lửa hồng không chỉ là sự sáng lên của bếp mà còn là biểu tượng của sức lao động và của những giờ phút nghỉ ngơi. Một không khí ấm cúng trong chiều tối đối với người lữ hành. Cần chú ý rằng trong nguyên tác, từ ‘hồng’ mang nghĩa là ấm, nóng, không phải là đỏ. Điều này cho thấy ý nghĩa mà nhà thơ muốn truyền tải là sức ấm của ngọn lửa, chứ không phải vẻ sáng đỏ của nó. Cảnh tượng ấy mang đến một không gian gia đình, là nơi đoàn tụ, sự ấm áp giữa bao nhiêu đau thương và khổ cực.

"Đi đường mới biết gian lao
Núi cao rồi lại núi cao trập trùng."

Một con đường dài vô tận, không bao giờ kết thúc, và trong bài Đêm ngủ ở Long Tuyền, chúng ta thấy một cảnh gia đình trở về với những nhịp sống giản dị, gần gũi.

Đôi ngựa chẳng bao giờ nghỉ chân, giữa cái lạnh đêm khuya và những mối lo âu, cảnh gia đình xuất hiện như một niềm an ủi. Nó là sự khẳng định trái tim của nhà cách mạng vẫn đập theo nhịp sống của con người bình thường, gần gũi với cộng đồng.

Nghệ thuật của bài thơ là một nghệ thuật gián tiếp cổ điển: tả cảnh để tả tình. Hình ảnh trong thơ không chỉ là miêu tả thiên nhiên mà còn là sự phản chiếu nội tâm của người sáng tác. Nếu chúng ta chỉ phân tích cảnh vật như những hình ảnh đơn giản, chúng ta sẽ bỏ qua một chiều sâu tinh tế, phong phú trong tâm hồn người viết.

Cảm nhận bài thơ Chiều tối - Mẫu 7

Chiều tối là một trong những bài thơ thể hiện sự giản dị và sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Nhật ký trong tù. Những tác phẩm của Bác mang vẻ đẹp đặc biệt: nhìn qua có vẻ đơn giản, nhưng mỗi câu chữ đều ẩn chứa chiều sâu của tư tưởng và tình cảm yêu nước.

"Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Cho mây trôi nhẹ giữa tầng không"

Đây không chỉ là cảnh vật mà còn là một sự phản chiếu tâm trạng của người chiến sĩ, người tù đang trên đường đi. Cảnh vật không chỉ đơn giản là mô tả thiên nhiên, mà còn chứa đựng thông điệp về sự mệt mỏi và khao khát tìm kiếm một nơi an nghỉ.

Chiều tối là thời điểm ánh sáng cuối cùng của ngày chưa tắt hẳn, nơi không gian núi rừng mờ mịt không có chân trời rõ ràng. Ánh sáng mờ nhạt ấy như một khúc ca êm đềm, vương vấn lòng người. Trong khoảnh khắc ấy, nhà thơ ngước nhìn lên, thấy cánh chim đang mệt mỏi tìm về nơi ấm áp, tìm nơi ngừng lại sau những ngày dài mệt mỏi.

Cảnh vật nhuốm màu buồn man mác khi chiều tàn. Đây là lúc mọi người sum họp bên gia đình sau một ngày lao động vất vả, nhưng đối với Bác, cảm giác ấy lại xa vời, vì Người đang phải chịu đựng nỗi cô đơn, sự lưu lạc xa quê. Nỗi nhớ nhà da diết cứ âm ỉ trong lòng Người.

Tuy nhiên, thơ của Hồ Chí Minh không hề tĩnh lặng. Thay vì dừng lại trong sự u ám, mệt mỏi, thơ của Bác luôn hướng về sự sống, về ánh sáng và hy vọng. Đây chính là điểm đặc biệt trong sáng tác của Người: dù trong hoàn cảnh khó khăn, luôn có niềm tin vào tương lai tươi sáng.

"Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng"

Khi đêm buông xuống và màn đen của bóng tối phủ lên khắp nơi, nhà thơ chỉ có thể tìm ánh sáng. Ánh sáng ấy đến từ hình ảnh người thiếu nữ đang xay ngô chuẩn bị bữa cơm. Ánh sáng từ lò than không chỉ làm sáng lên không gian tối tăm mà còn tượng trưng cho niềm tin, sự hy vọng mà Bác luôn kiên trì gửi gắm.

Trong bản dịch, từ “tối” thêm vào khiến cho ý thơ có phần lộ liễu, làm mất đi vẻ mờ ảo của bài thơ. Từ “tối” không có trong nguyên tác, và sự thay đổi này làm giảm sự tinh tế của hình ảnh thơ, khiến cho cảm xúc không được khơi dậy một cách tự nhiên nhất.

Lê Chí Viễn nhận xét rằng sự đảo ngữ trong câu thơ “ma bao túc” và “bao túc ma hoàn” mang lại một sự hấp dẫn kỳ lạ. Thời gian trôi qua theo nhịp điệu xay ngô của cô thôn nữ, cho đến khi lò than rực hồng, ánh sáng từ đó không chỉ xua đi bóng tối mà còn tượng trưng cho niềm tin vào tương lai, vào ánh sáng nơi cuối con đường.

Hai câu thơ đầu mang đậm màu buồn với hình ảnh cánh chim và sự mệt mỏi, nhưng hai câu thơ sau lại mang lại niềm vui, niềm hy vọng. Ánh sáng từ lò than không chỉ xua đi sự cô đơn mà còn chiếu sáng niềm tin và tình người, khiến cho bài thơ như được thắp sáng lên, mang đến sự ấm áp trong bóng tối.

Nguyễn Du từng nói: “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Điều này rất đúng với hai câu thơ đầu, nơi sự buồn bã được khắc họa rõ nét. Tuy nhiên, đến hai câu thơ sau, niềm vui, niềm hy vọng đã trở lại qua ánh sáng từ lò than, làm cho bài thơ trở nên sáng bừng lên trong sự sống và tình người.

Bài thơ này là minh chứng cho việc mọi niềm vui, nỗi buồn của Bác đều gắn bó chặt chẽ với tình yêu và nỗi đau của dân tộc. Dù phải chịu đựng tù tội, dù xa cách quê hương, Bác vẫn không ngừng lo lắng cho vận mệnh đất nước, vì sự nghiệp giải phóng dân tộc luôn là niềm khao khát cháy bỏng trong lòng Người.

Cảm nhận bài thơ Chiều tối - Mẫu 8

Một tác phẩm vĩ đại không chỉ là sự biểu hiện của tài năng, mà còn là tấm gương phản chiếu tâm hồn và cốt cách của tác giả. Bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh, lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam, là một minh chứng rõ rệt cho điều này. Với tình yêu sâu sắc dành cho Tổ Quốc, bài thơ mang đậm dấu ấn cảm xúc, khắc họa nỗi niềm và tâm tư của người chiến sĩ cách mạng. Mặc dù chỉ là một tác phẩm nhỏ, nhưng nó không chỉ chạm đến trái tim của người đọc, mà còn để lại một dấu ấn sâu sắc trong lòng người, mang giá trị trường tồn với thời gian.

"Chim mỏi về rừng tìm cây ngủ,
Chòm mây nhẹ giữa tầng không"

Trong khoảnh khắc cuối ngày, khi ánh sáng dần phai tắt, từng đàn chim nối đuôi nhau trở về rừng tìm nơi nghỉ ngơi. Cánh chim mệt mỏi nhẹ nhàng vút qua không trung trong không gian mờ tối của chiều tàn. Chòm mây cô độc lững lờ trôi giữa không gian bao la, mang trong mình nỗi buồn man mác, phản ánh tâm trạng của người tù nhân đang lẻ loi nơi đất khách quê người. Đây là thời khắc chuyển giao giữa ngày và đêm, khi mọi người tạm gác công việc để trở về bên gia đình. Tuy nhiên, với Hồ Chí Minh, trong lòng Người là nỗi khát khao được trở về quê hương, sum vầy bên những người dân đất Việt. Những hình ảnh cánh chim mỏi mệt, chòm mây cô độc chính là những ẩn dụ sống động cho nỗi nhớ quê hương, cho sự cô đơn và lẻ loi của Người. Chính trong những lúc ấy, tình yêu Tổ Quốc và nỗi nhớ nhà lại càng trở nên sâu sắc.

"Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng"

Bức tranh tiếp theo là hình ảnh một cô gái xóm núi xay ngô trong đêm tối. Dưới ánh sáng mờ nhạt của ngọn lửa, cô gái đang chăm chỉ chuẩn bị bữa cơm tối. Khung cảnh đơn giản nhưng đầy ấm áp này lại mang một vẻ đẹp bình dị và đáng trân trọng. Chính trong những điều giản đơn ấy, Hồ Chí Minh đã nhận ra vẻ đẹp sâu sắc của lao động, của cuộc sống con người giữa sự thiếu thốn. Dù cuộc sống có gian truân, nhưng vẫn tràn đầy sự ấm áp, sự kiên cường và niềm hy vọng. Hình ảnh ngọn lửa rực hồng không chỉ là ánh sáng vật chất mà còn là biểu tượng của ngọn lửa cách mạng, ngọn lửa của tình yêu hòa bình và hy vọng vào tương lai. Chính ngọn lửa này xua tan đi bóng tối, làm sáng lên mọi nỗi đau, những mệt mỏi, và mang đến niềm tin vào một tương lai tươi sáng, hạnh phúc hơn.

Đọc bài thơ, ta không chỉ cảm nhận được tình yêu quê hương sâu sắc của Bác, mà còn thấm thía được giá trị của cuộc sống lao động và tự do. Đặc biệt, đối với thế hệ hôm nay, bài thơ càng khơi gợi niềm tự hào về những giá trị mà chúng ta đang hưởng thụ: tự do, hòa bình và công lý. Qua bài thơ này, chúng ta học được rằng trong mọi hoàn cảnh, dù khó khăn đến đâu, chúng ta vẫn phải giữ vững niềm tin vào tương lai, vào những giá trị nhân văn cao cả. Dù có mệt mỏi, áp lực, nhưng đừng bao giờ từ bỏ ước mơ. Hãy luôn hướng về phía ánh sáng, và bạn sẽ vượt qua bóng tối, tiến tới một tương lai đầy hi vọng.

Cảm nhận về bài thơ Chiều tối - Mẫu 9

Chủ tịch Hồ Chí Minh - một vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc ta, suốt cuộc đời đã hy sinh biết bao nhiêu năm tháng để cống hiến hết mình cho Tổ Quốc. Người không chỉ là chiến sĩ Cách mạng kiên cường mà còn là một nhà thơ với tâm hồn lãng mạn, bay bổng. Dù bị giam cầm trong các nhà tù của Tưởng Giới Thạch, phải thay đổi nơi giam giữ liên tục, Bác vẫn không quên cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên quanh mình. Chính những khoảnh khắc ngắm nhìn cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp đã khiến Người viết nên bài thơ *Chiều tối*, bức tranh miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên và những con người lao động trong hoàn cảnh khó khăn của đất nước lúc bấy giờ. Đọc bài thơ, ta cảm nhận được tinh thần ung dung, lạc quan của Hồ Chủ Tịch, dù đang sống trong ngục tù tối tăm, bẩn thỉu, Người vẫn luôn đón nhận và rung động trước vẻ đẹp của cuộc sống.

Hai câu thơ đầu vẽ lên một bức tranh thiên nhiên vào lúc hoàng hôn buông xuống:

"Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không"

Bức tranh thiên nhiên mang chút buồn nhẹ, bởi không phải là bình minh tràn đầy sức sống mà là khoảnh khắc chiều tà, khi nắng đã tắt và mặt trời từ từ lặn xuống. Đó là lúc những cánh chim mỏi mệt tìm về tổ ấm, nơi chúng sẽ nghỉ ngơi sau một ngày dài. Khi đối diện với khung cảnh chiều tà ảm đạm này, tâm trạng của thi nhân cũng không thể không đượm buồn. Ta không khỏi nhớ đến hình ảnh u sầu trong bài thơ *Tràng Giang* của Huy Cận khi chứng kiến cảnh hoàng hôn:

"Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều
Nắng xuống, trời lên, sâu chót vót
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu"

Cánh chim mệt mỏi cũng giống như người tù đã trải qua bao tháng ngày bị giam cầm. Hoàng hôn buông xuống cũng là lúc con người, cảnh vật được nghỉ ngơi, và cũng là lúc con người ta có thể cảm nhận rõ ràng tình cảnh của mình. Nếu như Huy Cận thấy mình “cô liêu” giữa không gian mênh mông, thì Hồ Chí Minh lại cảm nhận sự cô đơn, lẻ loi trong bốn bức tường. Đó là nỗi nhớ quê hương sâu sắc, nhớ đất nước thân yêu. Tuy nhiên, bài thơ không mang nỗi bi thương hay u uất, mà chỉ là một khoảnh khắc bày tỏ tâm trạng, trong đó Bác vẫn giữ được khí thế ung dung, tự tại, hiên ngang với thiên nhiên.

Dù màn đêm buông xuống u ám, Hồ Chí Minh vẫn tìm thấy vẻ đẹp của con người lao động:

"Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng"

Hình ảnh người lao động hiện lên sống động trên nền cảnh sắc thiên nhiên đêm tối. Nhà thơ đã sử dụng màu sắc để làm cho bức tranh trở nên sinh động, thu hút hơn. Cô gái miền núi, mặc dù đã đến giờ nghỉ ngơi, vẫn chăm chỉ xay ngô. Đây là hình ảnh tượng trưng cho phẩm chất chịu khó, cần cù của con người, một nét đẹp không bao giờ phai mờ. Trong mắt Bác, cô gái này không chỉ đại diện cho con người lao động mà còn là biểu tượng của nông nghiệp, sự no ấm, hạnh phúc của nhân dân. Qua đó, Người nhấn mạnh rằng lao động là con đường dẫn đến sự ấm no, hạnh phúc và cuộc sống tốt đẹp. Mặc dù sống trong tù tội, Bác vẫn không ngừng nuôi dưỡng niềm hy vọng vào tương lai tươi sáng.

Bài thơ *Chiều tối* với chỉ bốn câu thơ ngắn gọn đã bày tỏ được phẩm chất kiên cường, bất khuất của Hồ Chí Minh, cũng như tinh thần không bao giờ khuất phục của những chiến sĩ Cách mạng Việt Nam. Họ là những con người luôn tìm kiếm và hy vọng vào những điều tốt đẹp của cuộc đời, dù trong hoàn cảnh nào. Chính nhờ tinh thần này mà đất nước ta mới có được hòa bình như ngày hôm nay.

Phong cách thơ của Hồ Chí Minh vừa dứt khoát, vừa thanh cao, vừa lãng mạn và tích cực - giống như phong thái đáng kính trọng của Người. Đọc thơ của Hồ Chủ Tịch, ta không khỏi tự hỏi vì sao một con người luôn dốc lòng, hy sinh vì Tổ Quốc lại có thể thưởng thức cảnh đẹp, có một tâm hồn lãng mạn đến thế. Đó là vì Người không chỉ là vị lãnh tụ tài ba của dân tộc mà còn là một danh nhân văn hóa nổi tiếng thế giới, một con người độc đáo mà ít có quốc gia nào may mắn sở hữu.

Cảm nhận về bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh - Mẫu 10

Bài thơ "Chiều tối" của Hồ Chí Minh là một tác phẩm đặc sắc, thể hiện bức tranh hoàng hôn tuyệt đẹp và hình ảnh người thiếu nữ lao động cần mẫn. Tác phẩm này được viết trong những ngày tháng bị giam cầm tại nhà tù của chế độ Tưởng Giới Thạch, khi tác giả phải trải qua những ngày dài bị áp giải, chuyển từ nhà tù này sang nhà tù khác.

Bài thơ chỉ vỏn vẹn bốn câu, nhưng lại khắc họa hai bức tranh hoàn toàn đối lập: một là thiên nhiên chiều tà, hai là con người lao động. Qua đó, ta thấy dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt của sự giam cầm, Hồ Chí Minh vẫn thể hiện tinh thần yêu thiên nhiên và sự lạc quan, tin tưởng vào cuộc sống.

"Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không."

Hai câu thơ đầu tiên của tác phẩm mô tả bức tranh chiều tà, hoàng hôn buồn bã, thể hiện sự vội vã của những cánh chim muốn quay về tổ ấm sau một ngày dài mệt mỏi. Những cánh chim ấy nhỏ bé, yếu ớt giữa bầu trời rộng lớn, phản ánh sự cô đơn của cảnh vật, một nỗi buồn man mác trong lòng tác giả.

Trên nền trời xanh rộng lớn, những chòm mây trôi lững lờ, không vội vã như những cánh chim. Cảnh sắc thiên nhiên của núi rừng hoang sơ, hiểm trở khiến tâm trạng người đọc trở nên tĩnh lặng và cô liêu. Mặc dù thiên nhiên có vẻ đẹp tuyệt vời, nhưng nó vẫn mang đến một cảm giác buồn bã, yên lặng sâu thẳm trong lòng người nhìn.

Hồ Chí Minh đã sử dụng bút pháp cổ điển một cách điêu luyện, qua đó, cánh chim trở thành biểu tượng của cảnh chiều tà. Cảnh hoàng hôn không chỉ là hình ảnh thiên nhiên mà còn là ẩn dụ cho nỗi buồn của tác giả. Cảnh hoàng hôn luôn khiến người ta cảm nhận sự trôi qua của thời gian, sự kết thúc của một ngày, cũng như sự ngột ngạt của hoàn cảnh tù đày mà tác giả đang phải chịu đựng.

Thiên nhiên và con người trong bài thơ như có sự đồng điệu. Cánh chim mệt mỏi và những chòm mây lững lờ trôi phản ánh tâm trạng u buồn của người tù. Sự mệt mỏi thể xác và tinh thần trong cảnh ngục tù càng làm nổi bật cảm giác cô đơn và khắc khoải của người đang sống trong sự mất tự do.

Tâm trạng của tác giả còn là nỗi nhớ nhung quê hương. Dù trước cảnh thiên nhiên hùng vĩ, Hồ Chí Minh vẫn không thể vui vẻ, lòng trĩu nặng nỗi buồn vì phải xa quê hương. Tuy nhiên, trong hai câu thơ tiếp theo, bức tranh thiên nhiên lại thay đổi, tạo nên một không gian đầy hy vọng.

"Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng"

Hai câu thơ này thể hiện bút pháp "nhãn tự" của Hồ Chí Minh, với từ "hồng" như một điểm nhấn làm nổi bật hình ảnh cô gái lao động. Mặc dù đã là buổi tối, nhưng cô gái vẫn miệt mài xay ngô bên lò than hồng, hình ảnh này tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống gia đình ấm áp và hạnh phúc.

Hình ảnh lò than hồng là một điểm nhấn trung tâm, làm bừng sáng cả bài thơ. Lò than đỏ rực như mang đến sự sống cho bức tranh, làm nổi bật hình ảnh cô gái lao động. Hình ảnh này không chỉ thể hiện vẻ đẹp giản dị mà còn phản ánh sự lạc quan của tác giả, bất chấp mọi khó khăn, Người vẫn tin vào một tương lai tươi sáng.

Bài thơ "Chiều tối" của Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách cổ điển và hiện đại. Thông qua hai bức tranh đối lập nhưng lại bổ sung cho nhau, bài thơ phản ánh một tấm lòng yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và thể hiện tinh thần lạc quan của người chiến sĩ cách mạng, dù phải đối diện với hoàn cảnh ngặt nghèo.

Bài thơ này không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là một thông điệp mạnh mẽ về lòng yêu đời, sự kiên cường và niềm tin vào một tương lai tốt đẹp, dù ở trong hoàn cảnh gian khổ nhất. Đọc bài thơ, ta cảm nhận được khí chất của Hồ Chí Minh - một lãnh tụ vĩ đại và một con người có tâm hồn đầy cảm xúc đối với thiên nhiên và con người.

Cảm nhận của em về bài thơ Chiều tối - Mẫu 11

Tập thơ “Nhật kí trong tù” là tác phẩm sâu sắc nhất, phản ánh rõ nét tâm hồn và chí khí của người chiến sĩ cộng sản Hồ Chí Minh. Được sáng tác vào cuối thu năm 1942 khi Bác Hồ đang bị chính quyền Tưởng Giới Thạch giam giữ, bài thơ “Chiều tối” mang trong mình không chỉ tình yêu thiên nhiên, mà còn là khát vọng tự do, ý chí kiên cường vượt qua mọi nghịch cảnh, dù trong cảnh tù đày, mất tự do.

Bài thơ “Chiều tối” là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách cổ điển và tinh thần hiện đại. Mở đầu bài thơ, Hồ Chí Minh vẽ lên một bức tranh thiên nhiên chiều tà đầy sinh động và sâu sắc, qua hình ảnh cánh chim mệt mỏi tìm nơi nghỉ ngơi và đám mây cô đơn trôi lững lờ trên bầu trời rộng lớn.

Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thiên không

Dịch thơ:

(Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không)

Chiều tà là thời điểm dễ dàng khắc sâu cảm giác cô đơn, đặc biệt là đối với người khách tha phương. Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ được mở ra qua hình ảnh cánh chim mỏi mệt tìm về chốn ngủ, và đám mây đơn độc trôi vô định giữa không gian mênh mông của bầu trời. Từ những chi tiết đơn giản, Bác đã phác họa cả một khung cảnh rừng núi hoang vu, rộng lớn nhưng tĩnh lặng, đượm buồn khi hoàng hôn buông xuống. Bức tranh thiên nhiên như hòa quyện với tâm trạng con người, làm nổi bật nỗi buồn sâu thẳm trong lòng người tù cộng sản. Như Nguyễn Du từng viết, “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”.

Cánh chim mỏi mệt và đám mây cô đơn là hình ảnh quen thuộc trong thơ ca cổ điển, nhưng trong bài thơ này, Hồ Chí Minh đã khéo léo sử dụng chúng để thể hiện nỗi buồn xa xứ, sự cô đơn của người chiến sĩ cộng sản trong hoàn cảnh phải sống lưu lạc nơi đất khách. Hình ảnh cánh chim như một ẩn dụ cho sự mệt mỏi thể xác của người tù, còn đám mây cô đơn tượng trưng cho nỗi buồn, sự lạc lõng của Bác trong hoàn cảnh tù đày.

Hai câu thơ đầu vẽ lên một bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, thơ mộng nhưng cũng vắng lặng, đầy cảm xúc. Tiếp đến, trong hai câu thơ sau, Bác Hồ chuyển hướng ngòi bút để vẽ lên một bức tranh khác, đậm chất đời sống sinh động, ấm áp giữa vùng sơn cước vắng lặng.

Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng

Dịch thơ:

(Cô em xóm núi xay ngô tối)
Xay hết, lò than đã rực hồng)

Hình ảnh cô gái xóm núi xay ngô không chỉ gợi lên sự khỏe khoắn của lao động, mà còn phản ánh một cuộc sống giản dị nhưng đầy sức sống, ấm áp. Đối với người tù cộng sản, ánh sáng từ lò than, hơi ấm của cuộc sống hằng ngày, trở thành nguồn động lực thiêng liêng, quý giá. Nó không chỉ xua tan giá lạnh, mà còn tiếp thêm sức mạnh, niềm tin để vượt qua nỗi thống khổ và hy vọng vào một tương lai tươi sáng.

Chữ “hồng” trong bài thơ có thể coi là nhãn tự, vì sự xuất hiện của lò than rực hồng đã xua tan bóng tối, lạnh lẽo của cảnh vật trong hai câu thơ trước, thắp lên ngọn lửa của niềm tin, hy vọng. Hai câu thơ cuối cùng thể hiện một tình yêu đời mãnh liệt và niềm lạc quan của Bác, dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.

Qua bài thơ “Chiều tối,” không chỉ có bức tranh thiên nhiên sinh động, mà còn có một tâm hồn đẹp, nghị lực phi thường, và tình yêu cuộc sống tha thiết của Bác. Bài thơ là minh chứng cho lòng kiên trung và tinh thần bất khuất của người chiến sĩ cộng sản, đồng thời cũng là một nguồn cảm hứng sâu sắc cho những ai đang đối mặt với thử thách trong cuộc đời.