Văn mẫu lớp 10: Tổng hợp dàn ý chi tiết tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (6 Mẫu) - Phán sự lục của Nguyễn Dữ

Dàn ý Chuyện chức phán sự đền Tản Viên của Nguyễn Dữ bao gồm 6 mẫu đa dạng, từ ngắn gọn đến chi tiết, giúp học sinh nắm vững các luận điểm và luận cứ cần triển khai. Nhờ đó, các bạn có thể tránh được những lỗi phổ biến như lạc đề, thiếu ý, hoặc triển khai ý không cân đối.

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, được sáng tác vào đầu thế kỷ 16, là tác phẩm thể hiện tinh thần kiên cường, cương trực trong cuộc chiến chống lại cái ác. Đồng thời, tác phẩm cũng lên án tội ác của giặc ngoại xâm phương Bắc - những kẻ dù đã chết vẫn không từ bỏ dã tâm xâm lược. Dưới đây là 6 dàn ý chi tiết về tác phẩm, mời các bạn cùng tham khảo. Ngoài ra, các bạn có thể tìm hiểu thêm phần phân tích sâu hơn về Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.

Dàn ý phân tích tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên của Nguyễn Dữ

Dàn ý số 1

1. Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác phẩm Truyền kì mạn lục và câu chuyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên của Nguyễn Dữ.

2. Thân bài

a. Khái quát về thể loại truyền kì và nội dung chính của tác phẩm

- Thể loại truyền kì: Là dạng văn xuôi tự sự, phản ánh hiện thực thông qua những yếu tố kì ảo, thể hiện quan niệm và tư tưởng của tác giả.

- Nội dung chính của tác phẩm:

• Kể về Ngô Tử Văn, một người cương trực, đã đốt đền của tên tướng giặc phương Bắc họ Thôi - kẻ đang tác oai tác quái, gieo rắc tai họa cho dân lành.
• Hắn đe dọa và kiện Ngô Tử Văn ở Minh ty. Nhờ sự giúp đỡ của Thổ thần, chàng đã vạch trần tội ác của tên tướng giặc, khiến hắn phải chịu sự trừng phạt thích đáng.
• Sau đó, Ngô Tử Văn được Thổ thần tiến cử và nhận chức phán sự ở đền Tản Viên.

=> Tác phẩm khẳng định niềm tin vào công lý và sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác, đồng thời ca ngợi sự chính trực, dũng cảm của con người.

b. Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn

- Họ tên: Tên thật là Soạn, họ Ngô.

- Quê quán: Huyện Yên Dũng, đất Lang Giang.

- Tính cách: Là người khẳng khái, nóng nảy, cương trực, không thể chịu đựng được sự gian tà, bất công.

=> Cách giới thiệu nhân vật trực tiếp, ngắn gọn nhưng đầy đủ, tạo ấn tượng mạnh mẽ và thu hút sự chú ý của người đọc.

=> Giọng văn mang tính ngợi ca, định hướng cách nhìn nhận của người đọc về hành động và phẩm chất cao đẹp của nhân vật.

c. Cuộc đấu tranh nơi trần gian của Ngô Tử Văn

- Hành động châm lửa đốt đền:

- Nguyên nhân: Xuất phát từ sự phẫn nộ trước sự ngang ngược, tàn ác của tên tướng giặc họ Thôi, kẻ đã gây ra bao đau khổ cho dân lành. Tử Văn quyết định hành động để trừng trị kẻ ác.

+ Diễn biến:

• Tử Văn "tắm gội chay sạch, khấn trời" => Đây là hành động được chuẩn bị kỹ lưỡng, thể hiện sự nghiêm túc và quyết tâm cao độ, không phải là hành động bộc phát nhất thời.
• "châm lửa đốt đền" => Hành động quyết liệt, dũng cảm, thể hiện tinh thần không khoan nhượng với cái ác.

=> Hành động đốt đền không chỉ thể hiện sự cương trực, khẳng khái của Ngô Tử Văn mà còn bộc lộ ý chí kiên cường và tinh thần dân tộc mạnh mẽ, quyết tâm diệt trừ kẻ thù gây hại cho nhân dân.

- Cuộc gặp gỡ với tên tướng Bách hộ họ Thôi:

• Sau khi đốt đền, Ngô Tử Văn "thấy trong mình khó chịu …sốt rét".
• Trong cơn mê man, chàng thấy một người "khôi ngô dõng dạc, …cư sĩ" - kẻ đe dọa, bắt chàng "dựng lại đền như cũ". Lời lẽ của hắn đầy sự đe dọa và ngạo mạn: "Biết điều … tai vạ", "Phong Đô … sẽ biết". Đây là một kẻ xảo trá, tham lam và độc ác.
• Trái ngược với tên tướng, Ngô Tử Văn "mặc kệ … tự nhiên", thái độ ung dung, tự tin vào hành động chính nghĩa của mình.

- Cuộc gặp gỡ với Thổ thần:

• Hoàn cảnh: Thổ thần xuất hiện sau khi tên tướng "phất áo bỏ đi", với dáng vẻ "một ông già …vái chào". Thổ thần mang vẻ giản dị, khiêm nhường, bày tỏ lòng biết ơn đối với Tử Văn.
• Thổ thần kể lại câu chuyện bị tên tướng đánh đuổi, phải nương nhờ đền Tản Viên, giúp Tử Văn hiểu rõ hơn về sự xảo trá và tội ác của tên tướng giặc.
• Tử Văn trách Thổ thần nhu nhược, nhưng Thổ thần giải thích rằng mình phải cam chịu vì "những đền miếu gần quanh … bênh nó cả".

=> Nguyễn Dữ phê phán sự yếu đuối, nhu nhược của tầng lớp quan lại, những kẻ không dám đứng lên đấu tranh cho lẽ phải, đồng thời lên án sự tham lam, độc ác của bọn quan lại thối nát.

+ Sau đó, Thổ thần chỉ dẫn cho Tử Văn cách tâu kiện với Diêm vương và đối phó với tên tướng giặc.

=> Cốt truyện phát triển logic, chặt chẽ, khẳng định rằng những người hành động vì chính nghĩa sẽ luôn nhận được sự trợ giúp từ thần linh.

d. Cuộc đấu tranh giành công lý ở Minh ty

- Ngô Tử Văn phải đối mặt với những thử thách lớn:

• Bị quỷ sứ bắt đi trong đêm, qua con sông với côn cầu "ước hơn ngàn thước …thấu xương", "hai bên … nanh ác", tội chàng bị khép vào là tội nặng, không được giảm án => toàn những sự việc kinh hãi, đòi hỏi lòng can đảm của Tử Văn.
• Chàng không hề nao núng, kêu to "Ngô Soạn này … oan uổng" => được vời vào điện đối chất.
• Tại điện, tên tướng giặc khép nép, tỏ vẻ đáng thương, kêu oan - Tử Văn bị Diêm vương trách mắng, luận tội "hỗn láo", trách mắng chàng ngoan cố, bướng bỉnh.
• Thế nhưng, thái độ của Ngô Tử Văn: vẫn điềm nhiên, không hề kinh hãi mà một mực cứng cỏi kêu oan, tự tin trước những lời luận tội của Diêm Vương và lời giảo biện của tên tướng giặc.

- Chàng vạch trần tội ác của tên tướng họ Thôi:

• Tử Văn y lời Thổ thần mà tấu bẩm với Diêm Vương, còn khẳng định cứng cỏi "xin đem giấy …nói càn" => khiến tên tướng giặc hoảng sợ mà xin giảm án cho chàng => cho thấy sự xảo trá, gian ác của hắn.
• Chàng không chịu bỏ cuộc, nhờ Diêm vương sai người đến đền Tản Viên => Sự việc đúng y lời Tử Văn nói.

=> Cuối cùng, sự thật được chứng thực, Tử Văn thắng kiện, Diêm Vương trách cứ các phán quan làm việc không chí công vô tư, còn tên tướng giặc bị "lồng sắt chụp vào đầu … Cửu u"

=> Cuộc đấu tranh dưới minh ty cho thấy khí phách cũng sự can đảm, thông minh của Ngô Tử Văn trước cuộc đối đầu với tên tướng xảo trá

=> Cho thấy ước mơ về sự công lý công bằng của người dân trong xã hội xưa.

e. Ngô Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên

- Hoàn cảnh: Thổ thần tới cảm tạ Ngô Tử Văn đã giúp đỡ mình, đồng thời ông đã xin Đức Thánh Tản cho chàng giữ chân Phán sự ở đền Tản Viên và khuyên chàng nên nhận lời ngay "không nên trùng trình" =>chàng nhận lời "thu xếp việc nhà rồi không bệnh mà mất".

- Đây là phần thưởng to lớn dành cho Ngô Tử Văn vì hành động trượng nghĩa, ý chí gan dạ, khẳng khái của mình.

- Hành động diệt trừ tên tướng giặc còn là hành động diệt trừ tận gốc cái ác "mộ của người tướng …như cám vậy", lấy lại danh dự cho Thổ thần, minh oan cho hành động "đốt đền" của chàng.

- Đây còn là niềm ước vọng của nhân dân về một vị quan thanh liêm, chính trực, ước mơ về công bằng công lý.

- Sự gặp gỡ với người cũ và lời truyền "nhà quan Phán sự" =>niềm tin khẳng định một vị quan tốt sẽ được muôn dân yêu kính.

f. Ý nghĩa và bài học:

- Ý nghĩa:

• Thể hiện niềm tin của nhân dân vào công bằng công lý giữa xã hội.
• Phản ánh sự giả tạo, xáo trá của một bộ phận con người trong xã hội đương thời cùng những oan trái, bất công không thể tỏ bày.
• Phản ánh sự tham lam, lộng quyền, nhận hối lộ của đám quan lại trong xã hội xưa.
• Phê phán sự hèn nhát, nhu nhược, không dám đấu tranh đòi quyền lợi, bảo vệ lẽ phải của một bộ phận quan lại và đa số người dân đương thời.
• Ca ngợi sự dũng cảm, chính trực, khẳng khái của những người dân bình thường trong xã hội phong kiến.

- Bài học:

• Cần dũng cảm, kiên cường, đứng lên đấu tranh cho lẽ phải, công lý.
• Niềm tin về cuộc sống ở hiền thì sẽ gặp lành, niềm tin vào công lý và lẽ phải.

g. Đặc sắc nghệ thuật:

- Kết hợp giữa yếu tố lý kì, kì ảo với tự sự, mượn sự kì ảo để nói về hiện thực và ước vọng của con người => mang tính thời đại.

- Cốt truyện li kì, cuốn hút người đọc, mang tính logic cao, có cao trào

- Tình tiết lôi cuốn, giọng văn tự nhiên, chân thành, giản dị

3. Kết bài

Khẳng định lại ý nghĩa và nội dung mà tác giả muốn gửi gắm.

Dàn ý số 2

I. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Dữ và tập Truyền kì mạn lục: Nguyễn Dữ sống vào khoảng thế kỉ XVI. Truyền kì mạn lục là tác phẩm xuất sắc của ông, ghi chép những câu chuyện kì lạ trong dân gian.

- Giới thiệu về tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên: Là một trong 20 truyện của tập Truyền kì mạn lục, kể về câu chuyện của vị quan coi việc xử án tại đền Tản Viên.

II. Thân bài

1. Giới thiệu nhân vật Ngô Tử Văn.

- Tên: Ngô Tử Văn tên Soạn

- Quê quán: Huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang

- Tính tình: Khảng khái, nóng nảy, không thể chịu đựng được sự gian tà

=> Cách giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn, mang tính khẳng định, thu hút sự chú ý của người đọc

=> Giọng điệu ngợi ca, định hướng cách nhìn nhận của người đọc về những hành động tiếp theo của nhân vật

2. Cuộc đấu tranh ở trên trần gian của Ngô Tử Văn.

a. Hành động đốt đền

- Nguyên nhân đốt đền: Phẫn nộ trước sự ngang ngược, tàn ác của hồn ma tên tướng giặc, kẻ đang gây hại cho dân lành

- Hành động:

+ Tắm gội chay sạch, khấn trời

=> Đốt đền là hành động có chủ đích, cẩn trọng, không phải hành động bộc phát

+ Châm lửa đốt đền, vung tay không sợ gì cả mặc cho mọi người lắc đầu lè lưỡi

=> Hành động công khai đầy dũng cảm, quyết liệt.

=> Thể hiện sự khẳng khái, chính trực, kiên cường, dũng cảm của trí thức Việt

=> Thể hiện ý thức dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn ma tên tướng giặc.

b. Cuộc gặp gỡ của Ngô Tử Văn và bách hộ họ Thôi

- Sau khi đốt đền, Tử Văn trở về bị “sốt nóng sốt rét”.

- Hình ảnh hồn ma tướng giặc:

+ Diện mạo khôi ngô, cao lớn, đầu đội mũ trụ

+ Lời nói: Mắng mỏ đe dọa, bắt Ngô Tử Văn lập lại đền.

=> Đây là một kẻ xảo trá, tham lam, hung ác

- Thái độ của Ngô Tử Văn: Ung dung, mặc kệ vẫn ngồi ngất ngưởng, tự nhiên

=> Thái độ của con người tự tin vào việc làm chính nghĩa.

c. Cuộc gặp gỡ của Ngô Tử Văn với thổ công

- Thổ công: Kể lại toàn bộ sự việc mình bị hại để Tử Văn thấy được sự xảo trá, tác oai tác quái của tên tướng giặc, đồng thời lo lắng cho Tử Văn

=> Thổ công biết sự tồn tại của cái xấu nhưng cam chịu và chấp nhận, không dám đấu tranh để đòi lại công lí

- Thổ công bày cách để Ngô Tử Văn đối phó với tên hung thần và đối chất với Diêm Vương

=> Tạo ra sự phát triển logic cho câu chuyện.

=> Tử Văn không còn chiến đấu đơn độc mà đã có sự hỗ trợ của thổ công.

3. Cuộc đấu tranh giành lại công lí ở Minh Ti.

a. Chặng 1: Tử Văn đối đầu với những thử thách

- Tên bách hộ họ Thôi: Tỏ vẻ khép nép, đáng thương, để kêu oan

- Diêm Vương: Nghe theo lời tố cáo của tên tướng giặc, trách mắng, phán Tử Văn ngoan cố, bướng bỉnh

- Thái độ của Tử Văn:

+ Điềm nhiên, không kinh hãi trước cảnh Minh ti rùng rợn

+ Một mực kêu oan, điềm tĩnh, cứng cỏi trước uy quyền của Diêm Vương và sự xảo trá giả tạo của tên tướng giặc

b. Chặng 2: Tử Văn vạch trần tội ác của tên tướng giặc

- Khi tranh cãi, biết mình yếu thế, tên bách hộ Thôi sợ hãi, tỏ vẻ giả nhân giả nghĩa xin giảm án cho Tử Văn.

- Tử Văn không chịu bỏ cuộc, xin Diêm Vương cho người xuống Tản Viên chứng thực

- Diêm Vương: Chứng thực và tin lời Ngô Tử Văn, xử cho Tử Văn thắng kiện.

=> Cuộc đấu tranh đã bộc lộ khí phách, sự thông minh, cam đảm, quyết liệt của Ngô Tử Văn trên hành trình đòi lại công lí

=> Làm rõ bộ mặt giả nhân giả nghĩa, xảo trá, giả tạo của hồn ma tên tướng giặc.

=> Kết quả của cuộc chiến cho thấy ước mơ về sự công bằng của nhân dân.

4. Ngô Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên

- Là phần thưởng cho sự khẳng khái, cương trực và dũng cảm của Ngô Tử Văn.

- Diệt trừ tận gốc cái ác, lấy lại danh dự cho thổ công, làm sáng tỏ nỗi oan khuất cho Ngô Tử Văn

- Gửi gắm khát vọng của nhân dân về một vị quan chính trực, thanh liêm.

- Cuộc gặp gỡ giữa quan phán sự và người quen cũ: Thể hiện niềm tin về một vị quan tốt, giúp nước, giúp dân.

5. Ý nghĩa, bài học

a. Ý nghĩa của truyện

- Thể hiện niềm tin vào công lí, ước mơ về một xã hội công bằng ở hiền gặp lành, ác giả ác báo

- Phản ánh hiện tượng oan trái, bất công của xã hội đương thời

- Phê phán thói tham nhũng, lộng quyền của quan lại đương thời

- Phê phán sự hèn nhát không dám đứng lên đấu tranh bảo vệ lẽ phải của một bộ phận quan lại và nhân dân

b. Bài học

- Cần dũng cảm đứng lên đấu tranh bảo vệ công lí và lẽ phải.

- Có niềm tin vào lẽ phải: Thiện thắng ác

6. Đặc sắc nghệ thuật

- Sự kết hợp giữa bút pháp thực và ảo, mượn truyện kì ảo để nói chuyện thực ở đời, vì thế nó mang giá trị thời đại

- Cốt truyện kịch tính, hấp dẫn với kết cấu logic có mở đầu, thắt nút, cao trào, mở nút

- Lựa chọn tình tiết li kì, lôi cuốn

- Xây dựng tính cách nhân vật qua lời nói và hành động

III. Kết bài

- Khái quát lại nội dung và nghệ thuật của truyện “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”

- Trình bày suy nghĩ của bản thân về tác phẩm: Đem lại sự thích thú cho người đọc bởi người tốt đã được đền đáp xứng đáng, kẻ ác bị trừng trị

Dàn ý yếu tố kì ảo trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

1. Mở bài

- Sơ lược về tác giả, tác phẩm và các yếu tố kì ảo trong truyện

2. Thân bài

a. Nhân vật kỳ ảo:

* Hồn ma tên tướng giặc họ Thôi:

• Chết trận trên đất Việt, sau đó trở thành yêu quái chiếm miếu của Thổ công, quấy nhiễu dân chúng, là nhân vật phản diện điển hình nhất của truyện.
• Phản ánh một hiện thực của đời sống ấy là nạn tham quan hoành hành, làm cho nhân dân lầm than, điều đó thể hiện qua việc hắn đút lót tham quan, bưng bít cả thượng đế để làm trò bạo ngược.
• Ngô Tử Văn đại diện cho chính nghĩa, thay trời hành đạo tự tay đốt đi ngôi đền, khiến hắn không còn chỗ trú, thì tên này lại ngang nhiên giả dạng tiến vào giấc mộng của Tử Văn, cảnh cáo bắt chàng dựng lại đền bằng những lời lẽ rất mực oai nghiêm, văn vở.
• Trước điện Diêm Vương, dùng lời lẽ điêu ngoa, lươn lẹo, nhằm buộc tội khiến Tử Văn phải bị trừng phạt.
• - Kết cục của tên này là bị nhét gỗ vào miệng rồi đày xuống ngục Cửu U.

* Thổ công:

• Có lý lịch hiển hách, còn sống làm quan, chết vì cần vương, được phong làm Thổ công, ban cho ngôi đền.
• Hiền lành, chịu nhân nhượng tên tướng giặc họ Thôi.
• Giúp đỡ Tử Văn thắng kiện ở minh ti.

* Diêm vương:

• Người đứng đầu cõi âm ti, đóng vai trò phán xử.
• Lúc đầu bị những lời lẽ giảo hoạt của tên họ Thôi lừa gạt, sau đó nhận thấy lời Tử Văn là thật thì lập tức tỉnh táo, phân xử công bằng.
• Bắt phạt tên họ Thôi, lại cho Tử Văn trở về dương gian.

* Qủy sứ, Dạ Xoa: Tạo không khí sống động, nhiều màu sắc, thể hiện được sự uy nghiêm, cẩn trọng nơi địa phủ từ đó khơi gợi cảm giác hứng thú cho người đọc.

* Ngô Tử Văn:

- Nằm mộng thấy tên tướng giặc họ Thôi, rồi bị đưa xuống âm phủ chịu tội, thì yếu tố kỳ ảo và gây ấn tượng nhất của nhân vật này đó là việc chết đi rồi sống lại sau khi diện kiến Diêm Vương.

=> Bộc lộ một chân lý đúng đắn, ở hiền gặp lành, người tốt sẽ được đền đáp xứng đáng, chứ không phải chịu chết một cách oan khuất, chứng minh sự hiện diện của lẽ phải không chỉ ở chốn trần gian mà ở bất cứ nơi đâu.

- Nhận lời của Thổ công, không bệnh mà mất, để đến ở cõi tiên hưởng phúc phần của tiên gia.

b. Không gian kỳ ảo:

• Giấc mộng của Ngô Tử Văn nối liền giữa cõi âm và cõi dương, là nơi để chàng gặp gỡ và nói chuyện với tên tướng giặc họ Thôi cũng như Thổ công, trước khi bị đưa đến cõi âm ti để diện kiến Diêm Vương.
• Không gian cõi âm được Nguyễn Dữ miêu tả vô cùng sống động và hấp dẫn "Ở đó có một con sông lớn, trên sông bắc một cây cầu dài hơn nghìn thước, gió tanh sóng xám, hơi lạnh thấu xương. Hai bên cầu có đến mấy vạn quỷ Dạ Xoa mắt đỏ tóc xanh, dáng hình nanh ác..." mở ra một không gian cõi âm rùng rợn, lạnh lẽo, đúng với những gì mà con người vẫn thường hình dung về chốn địa ngục.

=> Làm nổi bật nét tính cách của nhân vật Ngô Tử Văn, đó là sự dũng cảm, bình tĩnh, ý chí kiên cường mạnh mẽ, cây ngay không sợ chết đứng của chàng.

3. Kết bài:

Nêu nhận xét.

Dàn ý nghệ thuật đặc sắc Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

I. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề cần phân tích

II. Thân bài:

* Nghệ thuật kể chuyện với kết cấu truyện giàu kịch tích, nhiều chi tiết lôi cuốn, cách dẫn dắt chuyện khéo léo, hợp lý, cách kể tả sinh động và hấp dẫn.

- Mở đầu câu chuyện bằng cảnh Tử Văn tắm rửa sạch sẽ, khấn vái rồi "châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu lè lưỡi lo sợ thay cho Tử Văn".

=> Gây sự tò mò, hàng loạt các câu hỏi được đặt ra như vì sao Tử Văn đốt đền, vì sao mọi người lại lo sợ,... khiến độc giả có hứng thú tiếp tục tìm hiểu sâu vào câu chuyện.

- Tạo ra các nút thắt cho câu chuyện, từ nhỏ đến lớn, rồi dẫn đến những cao trào mạnh mẽ, khiến độc giả hồi hộp trông ngóng cách Nguyễn Dữ gỡ nút thắt:

• Ngô Tử Văn sau khi đốt đến thì bỗng "thấy trong mình khó chịu, đầu lảo đảo, bụng run run rồi cả người nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét", sau đó bị tên tướng giặc họ Thôi đe dọa, thách thức.
• Thổ thần đến mách nước cho Tử Văn biết về chuyện tên yêu quái đã kiện chằng ở Minh ti, để cho chàng chuẩn bị.
• Nửa đêm bệnh của Tử Văn trở nặng rồi bị bắt xuống dưới Minh ti, đường đi liên tục hiện ra những quang cảnh hãi hùng, sống động, mở ra trong mắt người đọc những liên tưởng đặc sắc, thú vị về sự rùng rợn cõi âm bằng các chi tiết nhỏ như "...gió tanh sóng xám, hơi lạnh thấu xương. Hai bên cầu có đến mấy vạn quỷ Dạ Xoa đều mắt xanh tóc đỏ, hình dáng nanh ác...".
• Ngô Tử Văn ở điện Diêm Vương chàng bình tĩnh, khẳng khái trả lời và đối đáp một cách mạch lạc với cả Diêm Vương và tên tướng giặc họ Thôi, "lời rất cứng cỏi không chịu nhún nhường chút nào".

=> Nút thắt truyện dần được nới lỏng, Diêm Vương nỗi lòng nghĩ về sự "thật thà" của hồn ma tên tướng giặc.

- Cởi bỏ nút thắt: Diêm Vương sai người tra xét rõ ngọn ngành, cho gọi Thổ Thần thật tới, cuối cùng câu chuyện được mở nút, mọi sự sáng tỏ, kẻ nào đáng tội phải chịu phạt, Tử Văn được tha bổng, cho sống lại.

* Chi tiết hoang đường kỳ ảo được đan xen:

- Sự thông linh giữa ba cõi trần-tiên-ma, gây hứng thú sâu sắc cho người đọc. Các chi tiết hoang đường như cảnh rùng rợn ở cõi âm, sự xuất hiện của các nhân vật dưới điện Diêm Vương tăng thêm phần kịch tính, mở ra một không gian truyện mới lạ, hấp dẫn.

- Việc xây dựng các nhân vật kỳ ảo như hồn ma tên tướng giặc họ Thôi, Diêm Vương, Thổ công là ý tưởng của tác giả về sự liên kết chặt chẽ giữa các thế giới thực và ảo, mỗi nhân vật là đại diện cho một thế lực trong xã hội, không chỉ đúng với cõi trần gian và giữa ba cõi tiên, âm, dương cũng đều đúng.

- Sự xuất hiện của các nhân vật có mang yếu tố hoang đường kì ảo có ý nghĩa giáo dục con người rằng dù sống hay chết thì thế giới vẫn luôn có trật tự, thiện luôn thắng ác, con người dù ở cõi nào cũng phải hành xử đúng mực => Tư tưởng răn đe và giáo dục mà Nguyễn Dữ muốn truyền tải cũng trở nên sâu sắc, ấn tượng hơn.

* Xây dựng tuyến nhân vật thiện - ác tương phản đối lập nhau rõ ràng:

- Nhân vật Ngô Tử Văn tuy chỉ là người phàm nhưng dũng cảm, có tấm lòng hành thiện trượng nghĩa, bình tĩnh trước mọi biến cố xảy đến, khi cần thưa chuyện thì nói năng mạch lạc, chứng cứ rõ ràng.

- Trái lại, hồn ma tên tướng giặc làm việc ác, giả nhân giả nghĩa, nói dối trắng trợn, cuối cùng đành chịu đuối lý trước sự vạch trần mạnh mẽ, thẳng thắn của Ngô Tử Văn.

- Tính chất thiện - ác của nhân vật được bộc lộ một cách rõ ràng qua lời nói, hành động, cùng với nội tâm (Ngô Tử Văn), điều đó giúp độc giả có một cái nhìn đa chiều và khách quan hơn về các nhân vật.

III. Kết bài:

- Nêu cảm nhận.

Dàn ý phân tích nhân vật Ngô Tử Văn

I. Mở bài:

• “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” đã đề cao tinh thần khẳng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn + Chuyện chức phán sự đền Tản Viên kể về Ngô Tử Văn - người vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được.
• Mọi người vẫn thường khen Văn là người cương trực.

II. Thân bài:

• Ở làng Tử Văn sống trước có một ngôi đền linh ứng nhưng giờ đã thành ngôi đền có hồn của tên giặc xâm lược tử trận gần đó làm yêu quái trong dân gian.
• Trước sự việc ngôi đền bị uế tạp và yêu quái có thể làm hại dân, “Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt đền”.
• Sự khẳng khái, nóng nảy của Tử Văn đã dẫn đến một hành động dũng cảm vì dân trừ hại.
• Sự tức giận của Tử Văn không phải là sự tức giận cho riêng mình mà là sự tức giận cho mọi người dân đang bị yêu quái quấy nhiễu -> Vì thế mà việc làm của Tử Văn là đáng ca ngợi.
• Sau khi đốt ngôi đền, Tử Văn ốm nặng rồi “thấy hai tên quỷ sứ đến bắt đi rất gấp, kéo ra ngoài thành về phía đông”.
• Lúc ở chốn âm cung, do chỉ nghe bên nguyên, Diêm Vương - vị quan toà xử kiện - người cầm cán cân công lí – cũng đã có lúc tỏ ra mơ hồ. Khi đứng trước công đường Ngô Tử Văn càng tỏ ra mình là người có khí phách.
• Chàng không chỉ khẳng định: "Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian” mà còn dũng cảm vạch mặt tên bại tướng gian tà với lời lẽ “rất cứng cỏi, không chịu nhún nhường chút nào”. Chàng chiến đấu đến cùng vì lẽ phải.
• Từng bước, từng bước Ngô Tử Văn đã đánh lui tất cả sự phản công, kháng cự của kẻ thù, cuối cùng đã hoàn toàn đánh gục tên tướng giặc.
• Sau khi được minh oan ở minh ti, Tử Văn trở về nhà chưa được 1 tháng thì Thổ công đến bảo Tử Văn nên nhậm chức phán sự ở đền Tản Viên. Thổ công nói: "người ta sống ở đời, xưa nay ai chẳng phải chết, miễn là chết đi còn được tiếng về sau” và khuyên Văn nên nhận. Thế là Văn vui vẻ nhận lời. Việc được nhận chức ở đền Tản Viên đã nói lên thắng lợi của chàng trong cuộc đấu tranh với tên hung thần xảo quyệt.
• Sự thắng lợi này đã khẳng định chàng là người tốt, chính nghĩa, dám đấu tranh để thực hiện công lí.
• Con người của chính nghĩa đã được đứng ra để thực hiện công lý là một thắng lợi có ý nghĩa sâu sắc, khẳng định niềm tin chính nghĩa nhất định thắng gian tà.

III. Kết bài:

Câu chuyện đề cao nhân vật Ngô Tử Văn – đại diện cho tầng lớp trí thức nước Việt giàu tinh thần dân tộc, chuộng chính nghĩa, dũng cảm, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân. Truyện còn thể hiện niềm tin công lý, chính nghĩa nhất định sẽ thắng gian tà.

Dàn ý phân tích việc đốt đền của Ngô Tử Văn

a) Mở bài

- Giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm

• Nguyễn Dữ là một danh sĩ thời Lê sơ, thời nhà Mạc và là tác giả sách Truyền kỳ mạn lục, một tác phẩm truyền kỳ nổi tiếng tại Việt Nam.
• "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" là một trong những truyện hay, tiêu biểu nhất trong Truyền kì mạn lục.

- Khái quát về hành động đốt đền của Ngô Tử Văn: Hành động vừa thể hiện sự khẳng khái, chính trực và dũng cảm vì dân trừ hại, vừa thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn tên giặc xâm lược hung bạo, bảo vệ thổ thần nước Việt.

b) Thân bài

* Nguyên nhân dẫn đến việc đốt đền:

• Nguyên nhân trực tiếp: Tức giận trước sự tác oai tác quái của hồn ma tên tướng giặc -> Muốn ra tay trừ hại cho nhân dân, mang lại cuộc sống yên bình.
• Theo quan niệm truyền thống: Đốt đền là hành động báng bổ thần linh cho nên ai cũng kiêng kị không dám đụng chạm.
• Hành động của Ngô Tử Văn không phải phạm vào tín ngưỡng bởi đây là nơi trú ngụ của hồn ma tên tướng giặc họ Thôi - kẻ thù xâm lược nước ta. Đây là ngôi đền tà chẳng những không phù hộ cho dân lành mà còn làm yêu làm quái trong dân gian.

-> Hành động của Ngô Tử Văn là hành động chính nghĩa của người thấy gian tà thì không chịu được.

=> Ca ngợi, đồng tình với hành động chính nghĩa của Ngô Tử Văn

* Quá trình đốt đền

- Trước khi đốt:

• Tắm gội chay sạch
• Khấn trời

-> Thái độ nghiêm túc, kính cẩn, là hành động có chủ đích, có suy nghĩ kĩ lưỡng chứ không phải hành động bộc phát của người tuổi trẻ hiếu thắng.

=> Tử Văn là con người biết suy nghĩ và làm chủ hành động của mình, kính trọng thần linh.

- Khi đốt đền: Châm lửa đốt đền mặc cho mọi người lắc đầu lè lưỡi, vung tay không cần gì...

• Hành động cương quyết, dứt khoát vượt lên sự tưởng tượng của người thường.
• Tử Văn dũng cảm, cứng rắn, dám làm những điều không ai có thể làm để diệt trừ cái ác.

* Những sự kiện xảy ra sau khi Tử Văn đốt đền

- Tử Văn thấy khó chịu, đầu lảo đảo, bụng run run rồi nổi lên một cơn sốt rét.

- Cuộc đối đầu giữa Tử Văn và hồn ma tên tướng giặc.

• Tên tướng giặc giả làm cư sĩ đến đe dọa, mắng chửi Ngô Tử Văn, đòi dựng lại ngôi đền
• Thái độ Ngô Tử Văn: Mặc kệ, ngồi ngất ngưởng, tự nhiên

=> Tử Văn là người can đảm, dũng mãnh khinh thường sự đe dọa, hống hách của tướng giặc.

- Cuộc gặp gỡ giữa Tử Văn và Thổ công:

• Thổ công: Kể lại sự việc mình bị hại nhưng vẫn nhẫn nhịn cam chịu, căn dặn Ngô Tử Văn cách đối phó với tên tướng giặc.
• Tử Văn: Kinh ngạc, hỏi kĩ lại chuyện và sẵn sàng chuẩn bị cuộc chiến với tên bách hộ họ Thôi

-> Ngô Tử Văn đầy can đảm bản lĩnh, dám làm những điều cả thần thánh cũng phải kinh sợ.

=> Ngô Tử Văn là người dũng cảm, trọng nghĩa khí, bất bình và dám đấu tranh chống lại sự phi lí ở đời

=> Phản ánh hiện thực xã hội còn tồn tại những phi lí, trắng đen, thật giả lẫn lộn và những cuộc đấu tranh chính nghĩa của những con người cương trực.

* Ý nghĩa chi tiết đốt đền của Tử Văn

• Thể hiện mơ ước, khát vọng và cũng là niềm tin chính nghĩa thắng gian tà của nhân dân.
• Ca ngợi, đề cao nhân vật Ngô Tử Văn, người trí thức giàu dũng khí chuộng chính nghĩa, cương trực, thẳng thắn luôn sẵn sàng đứng ra đấu tranh chống lại cái ác, cái xấu, bảo vệ lẽ phải, bảo vệ cuộc sống bình yên của người dân.
• Phê phán tố cáo những thế lực xấu xa trong xã hội, vô trách nhiệm, cố tình nhắm mắt bịt tai trước nỗi khổ của muôn dân và sự lộng hành của kẻ ác.

c) Kết bài

- Khẳng định giá trị và ý nghĩa sâu sắc của hành động đốt đền của Ngô Tử Văn.