Truyện Ngụ Ngôn 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng' - Bài Học Về Sự Gắn Kết Trong Cuộc Sống

Khám phá thể loại truyện ngụ ngôn qua tác phẩm "Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng". Dưới đây là những thông tin chi tiết và ý nghĩa sâu sắc của câu chuyện, mời bạn đọc cùng tham khảo và suy ngẫm!

I. Nội dung truyện Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng

Nghe đọc truyện Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng: [audio: https://o.rada.vn/data/media/2019/04/23/139154.20201028150.mp3]

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai và lão Miệng từ lâu đã sống bên nhau trong sự hòa thuận và gắn bó. Một ngày nọ, cô Mắt bỗng đến tâm sự với cậu Chân và cậu Tay:

- Bác Tai, hai anh và tôi đã làm việc vất vả suốt năm, còn lão Miệng thì chẳng làm gì cả, chỉ ngồi đó mà hưởng thụ. Chúng ta hãy ngừng làm việc, xem lão Miệng có thể tự lo liệu được không.

Cậu Chân và cậu Tay đồng tình:

- Đúng vậy! Chúng ta cần phải nói cho lão Miệng biết để lão tự lo liệu lấy. Chúng ta đã vất vả quá nhiều rồi. Đã đến lúc lão phải tự đi kiếm ăn, xem lão có làm được không.

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay cùng nhau đến nhà lão Miệng. Trên đường đi, họ gặp bác Tai đang ngồi im lặng như đang lắng nghe điều gì đó. Cả ba liền chạy đến và nói:

- Bác Tai ơi, bác có muốn đi cùng chúng cháu đến nhà lão Miệng không? Chúng cháu định nói cho lão biết rằng từ nay chúng cháu sẽ không làm việc để nuôi lão nữa. Chúng cháu và bác đã vất vả quá nhiều, giờ là lúc cần nghỉ ngơi.

Bác Tai gật đầu liên tục:

- Phải, phải… Bác sẽ đi cùng các cháu!

Bốn người hăng hái đến nhà lão Miệng. Khi đến nơi, họ không chào hỏi gì mà cậu Chân và cậu Tay thẳng thừng nói với lão:

- Hôm nay chúng tôi đến không phải để thăm hỏi hay trò chuyện gì với ông, mà để nói rằng từ nay chúng tôi sẽ không làm việc để nuôi ông nữa. Chúng tôi đã vất vả vì ông quá nhiều rồi.

Lão Miệng nghe xong, vô cùng ngạc nhiên. Lão nói:

- Có chuyện gì muốn bàn bạc thì hãy vào nhà đã, sao lại nóng vội thế?

Bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay đều lắc đầu và nói:

- Không, không cần bàn bạc gì nữa. Từ nay trở đi, ông phải tự lo lấy mà sống. Còn chúng tôi, chúng tôi sẽ không làm gì cả. Xưa nay, chúng tôi có được hưởng chút gì ngọt bùi ngon lành đâu mà phải chịu cực khổ!

Nói xong, cả nhóm kéo nhau ra về.

Kể từ hôm đó, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay đều ngừng làm việc. Một ngày, hai ngày, rồi ba ngày trôi qua, cả nhóm cảm thấy mệt mỏi, rã rời. Cậu Chân, cậu Tay không còn hứng thú chạy nhảy, vui đùa như trước; cô Mắt thì ngày đêm lờ đờ, hai mí mắt nặng trĩu như buồn ngủ mà chẳng ngủ được. Bác Tai, vốn hay đi nghe hò nghe hát và nghe rõ mọi thứ, giờ đây lúc nào cũng cảm thấy ù ù như có tiếng xay lúa bên trong. Cả nhóm mệt mỏi, uể oải đến mức ngày thứ bảy thì không thể chịu đựng được nữa, đành họp nhau lại để bàn bạc. Bác Tai cố gắng nói với cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay:

- Chúng ta đã sai lầm rồi các cháu ạ! Nếu chúng ta không làm để lão Miệng có cái ăn, chúng ta sẽ bị tê liệt hết. Lão Miệng không đi làm, nhưng lão có nhiệm vụ nhai thức ăn. Đó cũng là một công việc chứ không phải ăn không ngồi rồi. Trước đây chúng ta sống với nhau thân thiết, giờ tự nhiên gây ra chuyện. Lão Miệng có ăn thì chúng ta mới khỏe mạnh được. Chúng ta nên đến nói lại với lão Miệng, các cháu có đi không?

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay cố gượng dậy, đi theo bác Tai đến nhà lão Miệng. Khi đến nơi, họ thấy lão Miệng cũng nhợt nhạt, hai môi khô như rang, không buồn nhếch mép. Bác Tai và cô Mắt đỡ lão Miệng dậy, còn cậu Chân, cậu Tay vội vã đi tìm thức ăn. Sau khi lão Miệng ăn xong, dần dần tỉnh lại. Bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay tự nhiên cảm thấy đỡ mệt mỏi, rồi thấy trong người khoan khoái như trước. Từ đó, lão Miệng, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại sống hòa thuận, mỗi người một việc, không ai còn tị nạnh ai nữa.

II. Khám phá thể loại văn học: Đặc điểm và ý nghĩa của truyện ngụ ngôn

1. Khái niệm

- Ngụ ngôn: Là cách nói ẩn ý, kín đáo để người nghe hoặc người đọc tự suy ngẫm và thấu hiểu.

- Truyện ngụ ngôn là thể loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, thông qua những câu chuyện về loài vật, đồ vật hoặc con người để truyền tải thông điệp một cách bóng gió, kín đáo, nhằm khuyên nhủ, răn dạy những bài học sâu sắc trong cuộc sống.

2. Đặc trưng

Truyện ngụ ngôn là loại truyện kể mang ý nghĩa ẩn dụ, không chỉ có nghĩa đen mà còn chứa đựng nghĩa bóng sâu sắc, nhằm truyền tải thông điệp và bài học cuộc sống.

• Nghĩa đen: Là ý nghĩa bề mặt, cụ thể của câu chuyện được kể.
• Nghĩa bóng: Là thông điệp sâu kín được gửi gắm trong câu chuyện, thường là những bài học đạo đức, triết lý sống dành cho con người.

III. Khám phá truyện ngụ ngôn Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng

1. Tóm tắt

Từ xưa, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai và lão Miệng đã sống cùng nhau rất hòa thuận. Tuy nhiên, vì ghen tị với lão Miệng chỉ biết hưởng thụ mà không làm việc, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai quyết định bỏ mặc lão Miệng, không cho lão ăn uống gì nữa. Dù lão Miệng vô cùng ngạc nhiên và sửng sốt, cả nhóm vẫn bỏ đi. Từ đó, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai ngừng làm việc. Chỉ sau vài ngày, họ cảm thấy mệt mỏi, rã rời, không thể hoạt động được nữa. Đến ngày thứ bảy, không ai còn chịu đựng được. Bác Tai là người đầu tiên nhận ra sai lầm: lão Miệng tuy không làm việc nhưng có nhiệm vụ nhai thức ăn. Bác đề nghị mọi người đến nói chuyện lại với lão Miệng. Sau khi lão Miệng ăn xong, tất cả đều khỏe mạnh trở lại. Từ đó, lão Miệng, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai lại sống hòa thuận, mỗi người một việc, không còn ai ghen tị với ai nữa.

2. Bố cục

Gồm 3 phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “kéo nhau ra về”. Chân, Tay, Tai, Mắt vì ghen tị với lão Miệng nên quyết định ngừng làm việc.
• Phần 2: Tiếp theo đến “họp nhau lại để bàn bạc”. Hậu quả của việc ngừng làm việc và sự mệt mỏi của cả nhóm.
• Phần 3: Phần còn lại. Cách giải quyết hậu quả và bài học về sự đoàn kết.