Soạn bài Về chính chúng ta - Ngữ văn lớp 10 trang 100 sách Kết nối tri thức tập 2: Hướng dẫn chi tiết và sâu sắc

Văn bản Về chính chúng ta mang đến những thông tin giáo dục sâu sắc, nằm trong chương trình Ngữ văn lớp 10, thuộc bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, tập 2. Đây là tài liệu quan trọng giúp học sinh khám phá bản thân và thế giới xung quanh.

Hôm nay, EduTOPS xin giới thiệu tài liệu Soạn văn 10: Về chính chúng ta. Bài soạn này sẽ giúp các bạn học sinh chuẩn bị bài học một cách nhanh chóng và đầy đủ nhất. Nội dung chi tiết được trình bày ngay sau đây, mời các bạn cùng tham khảo.

Soạn bài Về chính chúng ta: Hướng dẫn chi tiết và sâu sắc cho học sinh lớp 10

Trước khi đọc: Khám phá mối quan hệ giữa con người và tự nhiên

Bạn có suy nghĩ gì về quan niệm cho rằng con người là chúa tể của tự nhiên? Liệu điều này có phản ánh đúng thực tế?

Gợi ý:

Quan điểm trên là không chính xác, bởi con người và thiên nhiên tồn tại trong mối quan hệ tương hỗ, gắn bó chặt chẽ. Con người không thể chi phối hoàn toàn tự nhiên mà cần học cách sống hài hòa với nó.

Đọc văn bản: Khám phá sâu hơn về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên

Câu 1. Suy đoán về dụng ý của tác giả khi đặt vấn đề bằng hàng loạt câu hỏi.

Việc sử dụng hàng loạt câu hỏi nhằm mục đích: Tạo sự hấp dẫn, kích thích trí tò mò và khơi gợi suy nghĩ sâu sắc từ phía người đọc.

Câu 2. Câu nào trong đoạn văn thể hiện quan điểm của tác giả?

Trong bức tranh khoa học rộng lớn hiện nay, có nhiều điều chúng ta chưa thể lý giải, và một trong những điều mà ta hiểu biết ít nhất chính là bản thân mình.

Câu 3. Xác định hai từ khóa nói lên mối quan hệ giữa con người và thế giới trong đoạn văn.

Hai từ khóa: chủ thể, nhà sáng lập tập thể.

Câu 4. Xác định câu văn khái quát ý tưởng chính của đoạn văn.

Chúng ta là một phần không thể tách rời của tự nhiên; chúng ta chính là tự nhiên, một trong vô số biểu hiện đa dạng và vô tận của nó.

Câu 5. Hình ảnh nào được sử dụng để nói về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên?

Hình ảnh: nhà của mình.

Trả lời câu hỏi: Phân tích sâu hơn về quan điểm của tác giả

Câu 1. Trong văn bản, tác giả đã trình bày quan điểm về vấn đề gì? Quan điểm ấy đã được triển khai thành những luận điểm chính nào?

- Tác giả đã trình bày quan điểm về vấn đề: Con người và mối quan hệ của con người với thực tại, tự nhiên.

- Những luận điểm chính:

• Sự tồn tại của chúng ta chỉ là một phần nhỏ trong vũ trụ bao la.
• Tri thức của con người phản ánh thế giới xung quanh.
• Con người là một phần không thể tách rời của tự nhiên, gắn bó mật thiết với tự nhiên.

Câu 2. Để làm sáng tỏ các luận điểm chính, tác giả đã sử dụng những lí lẽ, bằng chứng nào? Những thông tin khoa học trong văn bản có ý nghĩa gì trong việc làm sáng tỏ những luận điểm chính?

- Những lí lẽ, bằng chứng được tác giả sử dụng:

• Lí lẽ: Chúng ta từng nghĩ rằng mình là thứ tồn tại duy nhất… quanh ta; Bằng chứng: Chúng ta có cùng tổ tiên… chúng ta học được mình là ai.
• Lí lẽ: Chất liệu căn bản làm nên tư duy của chúng ta… kĩ lưỡng; Bằng chứng: “Một giọt mưa chứa thông tin… trải nghiệm của tôi”
• Lí lẽ: Thực tại của chúng ta là những giọt nước mắt… xây đắp”; Bằng chứng:

- Những thông tin khoa học trong văn bản là những bằng chứng làm sáng tỏ cho luận điểm chính. Chúng mang tính khách quan, được kiểm chứng nên có tính thuyết phục cao, đáng tin cậy.

Câu 3. Chỉ ra và phân tích tác dụng của các yếu tố miêu tả, biểu cảm, các biện pháp tu từ trong văn bản.

- Yếu tố miêu tả: Một giọt mưa chứa thông tin về sự hiện diện của đám mây trên mặt trời…; đại dương mênh mông những gì chưa biết, rực sáng lên vầng hào quang của sự huyền bí…

- Yếu tố biểu cảm: Bày tỏ cảm xúc, quan niệm về con người và tự nhiên, đặt ra những câu hỏi mở đầu vấn đề cũng như suy nghĩ của bản thân về vấn đề này.

- Các biện pháp tu từ: So sánh (thế giới là một trò chơi ghép hình mênh mông của không gian và các hạt cơ bản, chúng ta giống như đứa trẻ); ẩn dụ (đại dương mênh mông những gì chưa biết); điệp ngữ (chúng ta tin rằng, chúng ta biết rằng)…

=> Tác dụng: Yếu tố miêu tả giúp người đọc hình dung về vẻ đẹp kì diệu của thế giới tự nhiên, yếu tố biểu cảm giúp bộc lộ tình yêu mến của tác giả, còn các biện pháp tu từ giúp lời văn thêm sinh động, uyển chuyển hơn.

Câu 4. Tác giả đã trình bày quan điểm về mối quan hệ giữa con người và thực tại từ góc nhìn nào, với một thái độ như thế nào?

Tác giả đã trình bày quan điểm về mối quan hệ giữa con người và thực tại từ góc nhìn của một cá nhân, đi sâu vào những vấn đề nội tại; với thái độ vừa khách quan thông qua các bằng chứng khoa học, vừa chủ quan qua những đánh giá cá nhân.

Câu 5. Tác giả nghĩ gì về khả năng nhận thức thế giới của con người?

Khả năng nhận thức thế giới của con người đang không ngừng phát triển. Con người nhận ra rằng mình chỉ là một phần nhỏ bé trong vũ trụ bao la, khác xa với quan niệm trước đây cho rằng con người là trung tâm của vũ trụ.

Câu 6. “Tự nhiên là nhà của chúng ta, và sống trong tự nhiên nghĩa là chúng ta đang ở nhà của mình”. Bạn nghĩ gì về nhận định của tác giả?

Tự nhiên và con người có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ, tương hỗ lẫn nhau. Tự nhiên mang đến cho con người điều kiện sống, và con người cần có trách nhiệm bảo vệ, ứng xử phù hợp với tự nhiên.

Kết nối đọc - viết: Khám phá và áp dụng nhận thức từ văn bản vào cuộc sống

Nhận thức nào từ văn bản Về chính chúng ta mà bạn muốn mang theo trong hành trang cuộc sống của mình? Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) để chia sẻ về điều này.

Gợi ý:

Văn bản Về chính chúng ta đã giúp tôi nhận thức sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và tự nhiên. Tự nhiên không chỉ là nguồn sống mà còn là ngôi nhà chung của nhân loại. Chúng ta phụ thuộc vào tự nhiên để tồn tại, từ không khí, nước, đến đất đai. Tuy nhiên, việc khai thác quá mức đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, mỗi người cần có trách nhiệm bảo vệ môi trường, sử dụng tài nguyên hợp lý, và sống hài hòa với thiên nhiên. Những hành động nhỏ như tiết kiệm nước, trồng cây, hay hạn chế rác thải nhựa đều góp phần bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta. Hãy nhớ rằng, con người là một phần của tự nhiên, và bảo vệ tự nhiên chính là bảo vệ chính mình.