Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 13 - Kết nối tri thức 6: Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 6 tập 2

Trong hành trình khám phá môn Ngữ văn lớp 6, việc chuẩn bị bài trước ở nhà là bước không thể thiếu, giúp học sinh nắm vững kiến thức và tự tin hơn trong giờ học.

EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 13), thuộc bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, tập 2. Khám phá ngay những hướng dẫn chi tiết và bổ ích dưới đây.

Hướng dẫn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 13 - Kết nối tri thức 6

Dấu câu

1. Tìm và phân tích công dụng của dấu chấm phẩy trong đoạn văn sau:

Một người ở vùng núi Tản Viên có tài lạ: vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém: gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về. Người ta gọi chàng là Thuỷ Tỉnh.

- Câu văn sử dụng dấu chấm phẩy:

• Một người ở vùng núi Tản Viên có tài lạ: vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi.
• Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém: gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về.

- Tác dụng của dấu câu: Dùng để đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một chuỗi liên kết phức tạp.

2. Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) có sử dụng dấu chấm phẩy.

Gợi ý:

Cuối tuần, trường tôi tổ chức một buổi tổng vệ sinh. Cô tổng phụ trách đã phổ biến đến các cán bộ lớp về công việc cần làm. Đầu tiên, mỗi khối lớp sẽ được phân công dọn dẹp các khu vực khác nhau trong trường. Sau đó, từng lớp học lại có trách nhiệm dọn dẹp vệ sinh phòng học của lớp mình. Các đồ dùng cần thiết cho buổi lao động đều được nhà trường cung cấp đầy đủ: chổi, thùng rác, khăn lau… Sau đó, mỗi khối lớp đến khu vực được phân công để dọn dẹp. Học sinh nào cũng hăng say làm công việc mình được giao. Tất cả những giấy rác đều được chúng tôi gom vào một chiếc túi bóng to; chúng sẽ được vận chuyển tới nơi xử lý rác thải. Sau khi tổng vệ sinh các khu vực chung của trường xong, các lớp sẽ trở về phòng học để dọn dẹp. Dù đã rất mệt nhưng các thành viên trong lớp tôi vẫn rất hào hứng dọn dẹp. Bạn thì quét dọn lớp học; bạn thì lau bàn ghế, quạt trần. Chỉ khoảng một tiếng là lớp học của chúng tôi đã sạch sẽ. Buổi lao động đã kết thúc, còn trường học thì trở nên vô cùng sạch sẽ.

Câu sử dụng dấu chấm phẩy: Bạn thì quét dọn lớp học; bạn thì lau bàn ghế, quạt trần.

Nghĩa của từ

3. Trong truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh, nhân vật Thủy Tinh còn được gọi là “Thần Nước”. Trong tiếng Việt, có nhiều từ chứa yếu tố 'thuỷ' mang nghĩa là 'nước'. Hãy tìm một số từ có yếu tố 'thuỷ' được sử dụng theo nghĩa này và giải thích ngắn gọn nghĩa của chúng.

• sơn thủy: sông núi, phong cảnh.
• thủy thủ: người làm việc trên tàu thuyền.
• thủy mặc: nước và mực tàu.
• thủy sản: sản vật ở dưới nước, có giá trị kinh tế như cá, tôm, hải sâm…
• thủy cung: cung điện ở dưới nước.

…

4. Giải thích nghĩa của các thành ngữ sau: hô mưa gọi gió, oán nặng thù sâu. Trong mỗi thành ngữ, các từ ngữ được sắp xếp theo kiểu đan xen: hô - gọi, mưa - gió, oán - thù, nặng - sâu. Hãy tìm thêm một số thành ngữ được tạo nên bằng cách đan xen các từ ngữ theo cách tương tự.

- Giải thích:

• Hô mưa gọi gió: có năng lực siêu nhiên, phi thường.
• Oán nặng thù sâu: thù hận sâu sắc, không bao giờ quên.

- Một số thành ngữ: dầm mưa dãi nắng, góp gió thành bão, chân cứng đá mềm, cả gió tắt đuốc, ăn cháo đá bát, chắc rễ bền cây, chị ngã em nâng, chó treo mèo đậy, chuối sau cau trước, cũ người mới ta…

Biện pháp tu từ

5. Hãy tìm và phân tích các câu văn sử dụng biện pháp tu từ điệp từ, điệp ngữ trong văn bản 'Sơn Tinh Thủy Tinh' của Huỳnh Lý, đồng thời nêu rõ tác dụng của các biện pháp tu từ này.

- Biện pháp tu từ:

• Một người đến từ vùng núi Tản Viên sở hữu năng lực kỳ diệu: chỉ cần vẫy tay về phía đông, phía đông lập tức xuất hiện những cồn cát; vẫy tay về phía tây, phía tây ngay lập tức mọc lên những dãy núi đồi.
• Một người khác đến từ vùng biển, tài năng cũng không hề thua kém: chỉ cần gọi gió, gió liền đến; hô mưa, mưa lập tức đổ xuống.
• Tác dụng: nhấn mạnh tài năng phi thường và sức mạnh vô địch của Sơn Tinh và Thủy Tinh.

* Bài tập ôn luyện thêm:

Hãy viết một đoạn văn sử dụng ít nhất hai biện pháp tu từ khác nhau.

Gợi ý:

Mỗi lần trở về thăm quê hương, lòng em lại tràn ngập niềm vui khôn tả. Buổi sáng sớm, không khí trong lành đến lạ thường. Phía đông, ông mặt trời từ từ thức giấc sau một đêm dài nghỉ ngơi. Xa xa, những cánh đồng lúa xanh mướt trải dài bất tận. Gió nhẹ thổi qua khiến những hàng lúa đung đưa như đang nhảy múa theo điệu nhạc của thiên nhiên. Con đường làng vẫn còn vắng lặng, chỉ nghe tiếng chim ríu rít gọi nhau. Đàn trâu thong thả gặm cỏ trên bờ đê. Vài cánh cò trắng chao liệng trên không trung rồi nhẹ nhàng đáp xuống nghỉ ngơi. Mỗi người dân đều bận rộn với công việc của mình, tạo nên một bức tranh làng quê yên bình nhưng tràn đầy sức sống. Ngắm nhìn khung cảnh ấy, em càng thêm yêu quê hương mình.

• Nhân hóa: Phía đông, ông mặt trời từ từ thức giấc sau một đêm dài nghỉ ngơi.
• So sánh: Gió nhẹ thổi qua khiến những hàng lúa đung đưa như đang nhảy múa theo điệu nhạc của thiên nhiên.