Soạn bài Thị Mầu lên chùa - Chân trời sáng tạo 10
Hướng dẫn soạn văn 10 trang 112 Chân trời sáng tạo - Tập 1

EduTOPS mang đến bộ tài liệu Soạn văn 10: Thị Mầu lên chùa, một nguồn tham khảo quý giá giúp học sinh chuẩn bị bài học một cách hiệu quả và sáng tạo.

Mời các bạn học sinh lớp 10 cùng khám phá nội dung chi tiết và đầy ý nghĩa được chúng tôi chia sẻ dưới đây.

1. Soạn bài Thị Mầu lên chùa siêu ngắn

Câu 1. Điền vào bảng dưới đây một số câu đối thoại, độc thoại, bàng thoại của nhân vật Thị Mầu, Thị Kính và tiếng đế trong văn bản trên.

Từ ngôn ngữ, giọng điệu của lời thoại trên, bạn nhận xét như thế nào về tính cách của hai nhân vật Thị Mầu, Thị Kính?

Hướng dẫn giải: 

• Thị Mầu: táo báo, lẳng lơ
• Tiểu Kính: điềm tĩnh, ngay thẳng

Câu 2. Lời thoại của Thị Mầu cho thấy tình cảm, cảm xúc của nhân vật đã thay đổi thế nào từ đầu đến cuối đoạn trích? Điền các từ ngữ chỉ tình cảm, cảm xúc và những lời thoại tương ứng vào sơ đồ sau:

Hướng dẫn giải:

• Rung động, phấn khởi (Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?; Thầy như táo rụng sân đình/Em như gái rở, đi rình của chua…)
• Đắm chìm, kiên quyết (Tri âm chẳng tỏ tri âm/Để tôi thương nhớ vụng thầm sầu riêng).

Câu 3. Lời thoại của Thị Mầu cho thấy nhân vật quan niệm thế nào về tình yêu và hạnh phúc?

Hướng dẫn giải:

Suy nghĩ: không ngại những lễ giáo phong kiến, khao khát yêu đương tự do

Câu 4. Trong đoạn trích Thị Mầu lên chùa, tiếng đế thể hiện quan điểm như thế nào về nhân vật Thị Mầu? Bạn có đồng tình với quan điểm đó hay không? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

• Quan niệm về Thị Mầu: người phụ nữ lẳng lơ, không gia giáo.
• Ý kiến: đồng tình.
• Nguyên nhân: thể hiện qua lời nói, hành động

Câu 5. Ứng xử của nhân vật Thị Kính thể hiện quan điểm gì của tác giả dân gian? Quan điểm đó còn nguyên giá trị trong cuộc sống ngày nay không?

Hướng dẫn giải:

• Thị Kính: hiền dịu, hiểu lễ nghĩa.
• Quan điểm đó còn nguyên giá trị

Câu 6. Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết Thị Mầu lên chùa là một văn bản chèo?

Hướng dẫn giải:

• Nhân vật: Thị Kính (đào thương); Thị Mầu (đào lệch)
• Cấu trúc: Nhiều cảnh, màn
• Các lời đối thoại, độc thoại và bàng thoại…

Câu 7. Trong hai nhân vật Thị Kính và Thị Mầu, nhân vật nào để lại ấn tượng sâu sắc hơn đối với bạn? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

• Ý kiến cá nhân: Thị Kính
• Nguyên nhân: người phụ nữ hiền thục, hiểu lễ nghĩa

2. Soạn bài Thị Mầu lên chùa chi tiết - Khám phá sâu sắc nội dung và ý nghĩa văn bản.

2.1 Trước khi đọc

Câu 1. Bạn đã bao giờ nghe nói đến thành ngữ “Oan Thị Kính” chưa? Bạn hiểu nghĩa của thành ngữ này như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Ý nghĩa: Nỗi oan khuất không thể bày tỏ, minh oan.

Câu 2. Quan sát hình ảnh dưới đây trong vở chèo Quan Âm Thị Kính và dự đoán tính cách, thái độ hai nhân vật.

Hướng dẫn giải:

• Thị Mầu: Xinh đẹp, lẳng lơ
• Tiểu Kính: Hiền dịu, điềm tĩnh và lạnh lùng.

2.2 Đọc văn bản

Câu 1. Đọc lướt và cho biết nhân vật nào có nhiều lời thoại nhất trong đoạn trích này?

Hướng dẫn giải:

Nhân vật: Thị Mầu

Câu 2. Từ câu trả lời cho câu hỏi 1, bạn hình dung thế nào về sự khác biệt trong thái độ của hai nhân vật?

Hướng dẫn giải:

• Thị Mầu: Nói nhiều, khá chủ động
• Tiểu Kính: Ít nói, lạnh lùng.

Câu 3. Tìm những từ ngữ miêu tả Kính Tâm trong lời thoại của Thị Mầu. Việc sử dụng những từ ngữ này cho thấy điều gì về tính cách của Thị Mầu?

Hướng dẫn giải:

Những từ ngữ miêu tả Kính Tâm trong lời của Thị Mầu:

• Đẹp như sao băng
• Cổ cao ba ngấn, lông mày nét ngang

=> Thị Mầu ham mê cái đẹp, có phần lẳng lơ.

Câu 4. Đoạn hát ghẹo tiểu của Thị Mầu cho thấy nhân vật quan niệm thế nào về tình yêu? Chú ý những từ ngữ, hình ảnh thể hiện quan niệm tình yêu của Thị Mầu.

Hướng dẫn giải:

Quan niệm về tình yêu: tự do, coi trọng cảm xúc của bản thân.

2.3 Sau khi đọc

Câu 1. Điền vào bảng dưới đây một số câu đối thoại, độc thoại, bàng thoại của nhân vật Thị Mầu, Thị Kính và tiếng đế trong văn bản trên.

Từ ngôn ngữ, giọng điệu của lời thoại trên, bạn nhận xét như thế nào về tính cách của hai nhân vật Thị Mầu, Thị Kính?

Hướng dẫn giải:

• Thị Mầu: Táo bạo, chủ động và lẳng lơ
• Tiểu Kính là một người ngay thẳng, điềm tĩnh và lạnh lùng.

Câu 2. Lời thoại của Thị Mầu cho thấy tình cảm, cảm xúc của nhân vật đã thay đổi thế nào từ đầu đến cuối đoạn trích? Điền các từ ngữ chỉ tình cảm, cảm xúc và những lời thoại tương ứng vào sơ đồ sau:

Hướng dẫn giải:

• Rung động, phấn khởi (Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?; Thầy như táo rụng sân đình/Em như gái rở, đi rình của chua…)
• Đắm chìm, kiên quyết (Tri âm chẳng tỏ tri âm/Để tôi thương nhớ vụng thầm sầu riêng).

Câu 3. Lời thoại của Thị Mầu cho thấy nhân vật quan niệm thế nào về tình yêu và hạnh phúc?

Hướng dẫn giải:

Thị Mầu có suy nghĩ, quan niệm phóng khoáng về tình yêu, không ngại những lễ giáo phong kiến và luôn khao khát được hạnh phúc.

Câu 4. Trong đoạn trích Thị Mầu lên chùa, tiếng đế thể hiện quan điểm như thế nào về nhân vật Thị Mầu? Bạn có đồng tình với quan điểm đó hay không? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

• Quan niệm: Thị Mầu là người phụ nữ lẳng lơ, không gia giáo.
• Ý kiến: Đồng tình. Nguyên nhân: Nhân vật Thị Mầu được xây dựng với tính cách lẳng lơ, không phải người phụ nữ chuẩn mực trong quan niệm xưa.

Câu 5. Ứng xử của nhân vật Thị Kính thể hiện quan điểm gì của tác giả dân gian? Quan điểm đó còn nguyên giá trị trong cuộc sống ngày nay không?

Hướng dẫn giải:

• Thị Kính mang vẻ đẹp truyền thống: hiền dịu, hiểu lễ nghĩa.
• Quan điểm đó còn nguyên giá trị trong cuộc sống ngày nay.

Câu 6. Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết Thị Mầu lên chùa là một văn bản chèo?

Hướng dẫn giải:

Những dấu hiệu giúp bạn nhận biết Thị Mầu lên chùa là một văn bản chèo:

• Nhân vật: Thị Kính (đào thương); Thị Mầu (đào lệch)
  Cấu trúc: Nhiều cảnh, màn
• Lời thoại: Đối thoại, độc thoại và bàng thoại…

Câu 7. Trong hai nhân vật Thị Kính và Thị Mầu, nhân vật nào để lại ấn tượng sâu sắc hơn đối với bạn? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

• Ý kiến cá nhân: Thị Mầu/Thị Kính
• Nguyên nhân: Thị Mầu tuy có tính cách lẳng lơ, nhưng lại là người phụ nữ dám yêu, dám sống. Còn Thị Kính là người phụ nữ hiền thục, hiểu lễ nghĩa.