Soạn bài Nhớ rừng - Chân trời sáng tạo | Ngữ văn lớp 9 trang 120 tập 2 | Hướng dẫn chi tiết và sâu sắc

Soạn bài Nhớ rừng Chân trời sáng tạo là nguồn tài liệu quý giá, hỗ trợ đắc lực cho học sinh trong quá trình nghiên cứu và chuẩn bị bài học.

Nội dung chi tiết của tài liệu sẽ được chúng tôi cập nhật ngay sau đây. Mời bạn đọc theo dõi để chuẩn bị bài học một cách hiệu quả và nhanh chóng.

Hướng dẫn chi tiết soạn bài Nhớ rừng - Tác phẩm văn học đặc sắc

Chuẩn bị đọc

Theo em, trong những hoàn cảnh nào con người thường cảm thấy nhớ nhung và tiếc nuối về quá khứ? Hãy chia sẻ suy nghĩ của em với các bạn.

Hướng dẫn giải:

Con người thường cảm thấy nhớ nhung và tiếc nuối quá khứ khi trải qua những khoảnh khắc đáng nhớ, rời xa nơi chốn gắn bó, hoặc đối mặt với sự thay đổi lớn trong cuộc sống.

Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1. Em hãy hình dung về cuộc sống “những ngày xưa” của con hổ trong đoạn thơ này như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Hình dung: một cuộc sống tự do, hòa mình vào thiên nhiên hoang dã.

Câu 2. Cách thể hiện nỗi “nhớ rừng” của con hổ trong đoạn thơ này có điểm gì khác biệt so với các đoạn thơ trước?

Hướng dẫn giải:

Nỗi nhớ rừng được thể hiện một cách trực tiếp và mãnh liệt hơn.

Câu 3. Các dòng thơ: - Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?, - Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi! gợi lên cảm xúc gì của con hổ?

Hướng dẫn giải:

Những dòng thơ đó gợi lên tâm trạng đau đớn, tiếc nuối khôn nguôi của con hổ về một thời kỳ huy hoàng đã qua.

Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1. Hãy giải thích hoàn cảnh và lí do khiến con hổ “nhớ rừng” trong văn bản.

Hướng dẫn giải:

Hoàn cảnh và lí do “nhớ rừng” của con hổ: bị giam cầm trong cũi sắt, trở thành một món đồ chơi cho người khác.

Câu 2. Phân tích tâm trạng của con hổ trong đoạn 1 và 2, sau đó trả lời các câu hỏi sau:

a. Cuộc sống trong “những ngày xưa” ở chốn đại ngàn và cuộc sống hiện tại trong vườn bách thú của con hổ có những điểm gì khác biệt? Sự khác biệt đó được thể hiện qua hình thức nghệ thuật nào?

b. Qua nỗi “nhớ rừng”, con hổ đã bày tỏ niềm yêu quý và khinh ghét những gì?

Hướng dẫn giải:

a.

- Cuộc sống trong “những ngày xưa” ở chốn đại ngàn: tự do, oai hùng, hòa mình với thiên nhiên.

- Cuộc sống trong vườn bách thú: tù túng, giả tạo và tầm thường.

=> Hình thức nghệ thuật tương phản, đối lập.

b. Con hổ bày tỏ niềm yêu quý tự do, khinh ghét sự tù túng và giả dối.

Câu 3. Phân tích nghệ thuật miêu tả bức tranh đại ngàn và cảm xúc của con hổ trong đoạn 3.

Hướng dẫn giải:

* Bức tranh đại ngàn:

- Điệp từ “đâu” nhấn mạnh nỗi tiếc nuối, hoài vọng khôn nguôi.

- Bức tranh tứ bình:

• “đêm vàng bên bờ suối”: đêm trăng đẹp, diễm lệ khi con hổ đứng uống ánh trăng thật lãng mạn.
• “mưa chuyển bốn phương ngàn”: cảnh mưa rung chuyển đại ngàn hùng vĩ, hổ lãng mạn ngắm giang sơn đổi mới.
• “bình minh cây xanh”, “tiếng chim ca”: cảnh chan hòa ánh sáng, rộn rã tiếng chim ca hát cho giấc ngủ của chúa sơn lâm.
• “mặt trời gay gắt”: cảnh tượng đẹp dữ dội, cả không gian nhuộm đỏ bởi ánh tà dương.

=> Thiên nhiên hoang vắng, đẹp rợn ngợp và con hổ với tư thế và tầm vóc uy nghi, tráng lệ.

* Cảm xúc của con hổ:

- Giọng điệu và hành động: “dõng dạc”, “đường hoàng”, “lượn tấm thân”, “vờn bóng”, “mắt…quắc”… thể hiện sự uy nghi, ngang tàn, lẫm liệt của chúa sơn lâm.

- Điệp từ “ta”: cho thấy khí phách ngang tàng của vị chúa tể.

- Câu hỏi tu từ: Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?

=> Tâm trạng đau đớn, tiếc nuối khôn nguôi của hổ với một thời huy hoàng trong quá khứ.

Câu 4. Ẩn sau nỗi nhớ của con hổ là nỗi nhớ của ai? Theo đó, “nhớ rừng” thực chất là nhớ về những điều gì?

Hướng dẫn giải:

- Ẩn sau nỗi nhớ của con hổ là nỗi nhớ của nhà thơ hay chính là của nhân dân Việt Nam.

- Nỗi nhớ về một thời vàng son của dân tộc và khao khát cuộc sống tự do đến cháy bỏng.

Câu 5. Hình tượng con hổ “nhớ rừng” trong bài thơ được xây dựng bằng biện pháp nghệ thuật nào? Việc sử dụng biện pháp nghệ thuật đó có tác dụng như thế nào?

Hướng dẫn giải:

- Biện pháp nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ

- Tác dụng: góp phần thể hiện dụng ý nghệ thuật của nhà thơ, con hổ cũng mang thân phận, cảnh ngộ như con người.

Câu 6. Nêu chủ đề, cảm hứng chủ đạo và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.

Hướng dẫn giải:

- Chủ đề: sự chán ghét thực tại tầm thường, niềm khao khát tự do mãnh liệt

- Cảm hứng chủ đạo: tiếng nói cảm thông sâu sắc trước cảnh ngộ tù túng của nhân dân, đất nước

- Thông điệp: hãy trân trọng tự do, bảo vệ và đấu tranh để giành lấy tự do cho bản thân, dân tộc.

Câu 7. Phát biểu cảm nhận của em về cách xưng hô và tình cảm, cảm xúc của con hổ qua âm điệu của thể thơ tám chữ trong bài thơ.

Câu 8. Kẻ bảng sau vào vở, nêu một trong những biểu hiện về sự phù hợp giữa các yếu tố hình thức (thể thơ, hình ảnh, từ ngữ, biện pháp tu từ, vần, nhịp) trong việc biểu đạt nội dung của văn bản:

....