Soạn bài Người ngồi đợi trước hiên nhà - Ngữ văn lớp 7 trang 58 sách Cánh diều tập 2: Hướng dẫn chi tiết và sâu sắc

Người ngồi đợi trước hiên nhà mang đến một thông điệp sâu sắc và đầy ý nghĩa, khắc họa những giá trị nhân văn qua câu chuyện đầy cảm xúc. Tác phẩm này là một phần trong chương trình Ngữ văn lớp 7, sách Cánh diều, tập 2, giúp học sinh khám phá và suy ngẫm về cuộc sống.

Tài liệu Soạn văn 7: Người ngồi đợi trước hiên nhà được EduTOPS chia sẻ dưới đây. Đây là nguồn tham khảo hữu ích dành cho các bạn học sinh muốn hiểu sâu hơn về tác phẩm này.

Soạn bài Người ngồi đợi trước hiên nhà - Mẫu 1: Hướng dẫn chi tiết và phân tích sâu sắc

1. Chuẩn bị: Tìm hiểu và phân tích tác phẩm một cách kỹ lưỡng

- Chú ý: Những yếu tố quan trọng cần lưu tâm khi đọc và phân tích tác phẩm

• Bài tản văn xoay quanh nhân vật dì Bảy, người đã kiên nhẫn chờ đợi người chồng trở về từ chiến trường.
• Phương thức biểu đạt chính: Tự sự, kết hợp với những chi tiết giàu cảm xúc.
• Tác giả đặt ra vấn đề mang tính xã hội sâu sắc: Hậu quả của chiến tranh và sự chờ đợi đầy hy vọng.

- Tác giả Huỳnh Như Phương (sinh năm 1955, quê Quảng Ngãi) đã khắc họa chân thực những nỗi đau và hy vọng của con người trong thời kỳ chiến tranh.

- Những hi sinh và mất mát to lớn của nhân dân ta trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước: Nhiều người đã ngã xuống, nhiều gia đình phải chịu cảnh chia ly, và nỗi đau ấy vẫn còn in đậm trong ký ức dân tộc.

2. Đọc hiểu: Khám phá và phân tích sâu sắc nội dung tác phẩm

Câu 1. Tranh minh họa và nhan đề văn bản có mối liên hệ như thế nào?

Tranh minh họa đã tái hiện một cách sinh động nhan đề của văn bản, tạo nên sự kết nối trực quan và ý nghĩa sâu sắc.

Câu 2. Vì sao dì Bảy tin rằng dượng Bảy vẫn còn sống?

Dượng Bảy đã nhờ một người đi đường báo tin về gia đình và gửi tặng một chiếc nón bài thơ, từ đó dì Bảy có niềm tin mãnh liệt rằng ông vẫn còn sống.

Câu 3. Trước hoàn cảnh của dì Bảy, tác giả đã có những suy nghĩ gì?

Tác giả đặt ra câu hỏi: Nếu ngày đó dì Bảy quyết định đi bước nữa, liệu dì có tìm được hạnh phúc thực sự hay không?

Câu 4. Việc nhắc đến tên thật của dì Bảy trong tác phẩm có ý nghĩa gì?

Việc nhắc tên thật của dì Bảy giúp người đọc tin tưởng rằng đây là một nhân vật có thật, từ đó tăng thêm tính chân thực và sức thuyết phục của câu chuyện.

3. Trả lời câu hỏi: Phân tích và khám phá sâu hơn về nội dung tác phẩm

Câu 1. Bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà viết về ai và sự việc gì?

• Bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà viết về nhân vật dì Bảy.
• Sự việc chính: Dì Bảy kiên nhẫn chờ đợi người chồng từ chiến trường trở về.

Câu 2. Hãy sắp xếp các sự kiện chính theo đúng trình tự được kể trong văn bản:

a. Dượng Bảy hy sinh trong trận đánh ác liệt tại Xuân Lộc, trên đường tiến vào Sài Gòn.

b. Dì Bảy, năm nay đã 80 tuổi, vẫn ngồi một mình đợi Tết với niềm hy vọng khắc khoải.

c. Dượng Bảy cùng nhiều người con của đất Quảng lên đường ra Bắc để tập kết.

d. Khi hòa bình lập lại, dì Bảy đã qua tuổi 40. Dù có người đàn ông để ý, nhưng trái tim dì không còn rung động.

e. Sau khi ra miền Bắc, dượng Bảy lại trở vào miền Nam chiến đấu và vẫn giữ liên lạc với gia đình.

Gợi ý:

c - e - a - d - b

Câu 3. Trong bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà, tác giả đã kết hợp phương thức tự sự với phương thức nào? Hãy chỉ ra tác dụng của việc kết hợp đó.

• Tác giả kết hợp phương thức tự sự với biểu cảm.
• Tác dụng: Giúp bộc lộ rõ nét suy nghĩ và tình cảm của tác giả về nhân vật và sự việc.

Câu 4. Hãy tìm và phân tích một số câu hoặc đoạn văn trực tiếp thể hiện tình cảm, suy nghĩ của tác giả.

Một số câu văn tiêu biểu:

- “Mỗi lần về thăm, ngồi bên mâm cơm đạm bạc với dì, tôi chợt nghĩ nếu ngày đó dì đi bước nữa thì liệu bây giờ dì có được hưởng hạnh phúc không.”

- “Những ngày này, dì tôi, bà Lê Thị Thỏa, một trong bao người phụ nữ bình dị đã đi qua chiến tranh, năm nay tròn 80 tuổi, đang ngồi một mình đợi Tết ở ngôi nhà gần cầu Vĩnh Phú thuộc thị trấn Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Nguyện cầu hồn thiêng những người đã ngã xuống độ trì cho dì bình an, trường thọ.”

=> Bộc lộ sự đồng cảm, thương xót trước cảnh ngộ của người dì phải chờ đợi người chồng trong mòn mỏi.

Câu 5. Bài tản văn cho người đọc thấy sự hi sinh thầm lặng mà lớn lao của những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Vấn đề ấy gợi cho em suy nghĩ gì khi được sống trong hòa bình?

Để được sống trong hòa bình, biết bao thế hệ con người Việt Nam đã phải đánh đổi bằng xương máu. Bởi vậy, cuộc sống hòa bình thật đáng trân trọng, cho nên chúng ta cần phải biết ơn những người đã hy sinh vì nền hòa bình, độc lập của tổ quốc.

Câu 6. Có người nói: Dì Bảy trong bài tản văn giống như hình tượng hòn Vọng Phu ở các câu chuyện cổ. Ý kiến của em như thế nào?

Gợi ý:

Câu chuyện về hòn Vọng Phu khác so với câu chuyện của dì Bảy. Nhưng hình tượng đá Vọng Phu thường để chỉ hình ảnh người phụ nữ chờ đợi chồng, nên cách nói có thể coi là hợp lí.

Soạn bài Người ngồi đợi trước hiên nhà - Mẫu 2

Câu 1. Bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà viết về ai, về sự việc gì?

• Bài tản văn viết về: dì Bảy.
• Sự việc: Dì Bảy chờ đợi người chồng ở chiến trường trở về.

Câu 2. Sắp xếp các sự kiện chính sau đây theo trật tự như tác giả đã kể trong văn bản:

a. Dượng Bảy ngã xuống trong trận đánh ở Xuân Lộc, trên đường tiến vào Sài Gòn.

b. Dì Bảy năm nay tròn 80 tuổi, đang ngồi một mình đợi Tết.

c. Dượng Bảy cùng nhiều người con đất Quảng lên đường ra Bắc tập kết.

d. Ngày hòa bình, dì tôi đã qua tuổi 40. Vẫn có người đàn ông để ý đến dì, nhưng lòng dì không còn rung động.

e. Ra miền Bắc rồi vào lại miền Nam chiến đấu, dượng Bảy vẫn liên lạc với gia đình.

Gợi ý:

c. Dượng Bảy cùng nhiều người con đất Quảng lên đường ra Bắc tập kết.

e. Ra miền Bắc rồi vào lại miền Nam chiến đấu, dượng Bảy vẫn liên lạc với gia đình.

a. Dượng Bảy ngã xuống trong trận đánh ở Xuân Lộc, trên đường tiến vào Sài Gòn.

d. Ngày hòa bình, dì tôi đã qua tuổi 40. Vẫn có người đàn ông để ý đến dì, nhưng lòng dì không còn rung động.

b. Dì Bảy năm nay tròn 80 tuổi, đang ngồi một mình đợi Tết.

Câu 3. Trong bài tản văn Người ngồi đợi trước hiên nhà, tác giả đã kết hợp phương thức tự sự nào với phương thức nào? Chỉ ra tác dụng của việc kết hợp đó.

• Tác giả kết hợp phương thức tự sự với biểu cảm.
• Tác dụng: Góp phần bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của nhân vật thêm sinh động, chân thực.

Câu 4. Tìm và phân tích một số câu hoặc đoạn văn trực tiếp bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của tác giả.

Một số câu văn:

- “Mỗi lần về thăm, ngồi bên mâm cơm đạm bạc với dì, tôi chợt nghĩ nếu ngày đó dì đi bước nữa thì liệu bây giờ dì có được hưởng hạnh phúc không.”

- “Những ngày này, dì tôi, bà Lê Thị Thỏa, một trong bao người phụ nữ bình dị đã đi qua chiến tranh, năm nay tròn 80 tuổi, đang ngồi một mình đợi Tết ở ngôi nhà gần cầu Vĩnh Phú thuộc thị trấn Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Nguyện cầu hồn thiêng những người đã ngã xuống độ trì cho dì bình an, trường thọ.”

=> Bộc lộ sự đồng cảm, thương xót trước cảnh ngộ của người dì phải chờ đợi người chồng trong mòn mỏi.

Câu 5. Bài tản văn cho người đọc thấy sự hi sinh thầm lặng mà lớn lao của những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Vấn đề ấy gợi cho em suy nghĩ gì khi được sống trong hòa bình?

Cuộc sống hòa bình được đánh đổi bằng xương máu của biết bao thế hệ con người Việt Nam. Họ không chỉ hy sinh tuổi thanh xuân, mà còn cả tính mạng để đổi lấy độc lập cho đất nước, tự do cho nhân dân. Bởi vậy, khi được sống trong hòa bình, chúng ta cần biết trân trọng cuộc sống này, sống một cuộc đời tích cực và ý nghĩa. Đồng thời, mỗi người cần phải ghi nhớ công ơn của thế hệ đi trước, giữ gìn và xây dựng đất nước ngày càng phát triển, giàu đẹp hơn.

Câu 6. Có người nói: Dì Bảy trong bài tản văn giống như hình tượng hòn Vọng Phu ở các câu chuyện cổ. Ý kiến của em như thế nào?

Gợi ý:

• Ý kiến: Đồng ý
• Nguyên nhân: Hình ảnh dì Bảy ngồi đợi chồng trước hiên nhà khá giống với hình tượng hòn Vọng Phu, thể hiện được tấm lòng thủy chung, sự chờ đợi của người phụ nữ.