Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 54 - Cánh Diều 6: Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 6 tập 2

EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 54), thuộc bộ sách Cánh Diều, tập 2, giúp học sinh nắm vững kiến thức một cách hiệu quả.

Tài liệu này là nguồn tham khảo quý giá dành cho học sinh lớp 6. Hãy khám phá nội dung chi tiết ngay bên dưới để chuẩn bị bài học tốt nhất.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 54) - Hướng dẫn chi tiết và dễ hiểu

Câu 1. Tìm từ Hán Việt trong câu sau: “Thái độ đối xử với động vật là một tiêu chí đánh giá sự văn minh của một cá nhân hoặc cộng đồng”. Em hiểu “văn minh” có nghĩa là gì? Cách đối xử với động vật như thế nào được coi là kém văn minh, lạc hậu?

- Văn minh: trình độ phát triển đạt đến một mức nhất định của xã hội loài người, có nền văn hoá vật chất và tinh thần với những đặc trưng riêng.

- Cách đối xử với động vật như thế nào được coi là kém văn minh, lạc hậu: đánh đập động vật, săn bắn động vật hoang dã…

Câu 2. Đọc các câu sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: “Đại dương bao quanh lục địa. Rồi mạng lưới sông ngòi chằng chịt. Lại có những hồ năm sâu trong đất liền lớn chẳng kém gì biển cả” (Khan hiếm nước ngọt).

a. Xếp các từ in nghiêng vào hai nhóm: từ thuần Việt, từ Hán Việt.

• Từ thuần Việt: đất liền, biển cả.
• Từ Hán Việt: đại dương, lục địa.

b. Xếp các từ thuần Việt, Hán Việt thành các cặp đồng nghĩa.

Các cặp đồng nghĩa là: lục địa - đất liền, đại dương - biển cả.

c. Tìm thêm hoặc đặt câu có sử dụng một trong các từ đại dương, lục địa.

• Đại dương quả là rất rộng lớn.
• Trên lục địa, nhiều loài cùng sinh sống và phát triển.

Câu 3. Phân tích văn bản Khan hiếm nước ngọt:

a. Chủ đề của văn bản là gì?

Chủ đề: Thực trạng khan hiếm nước ngọt.

b. Xác định các đoạn văn và chủ đề của mỗi đoạn.

• Đoạn 1: Dẫn dắt về vấn đề sự khan hiếm của nước ngọt.
• Đoạn 2: Số nước ngọt không phải là vô tận và đang ngày càng bị nhiễm bẩn bởi chính con người gây ra.
• Đoạn 3: Thế giới đang càng khan hiếm nước ngọt.
• Đoạn 4: Nước ngọt phân bố không nhiều, có nơi lúc nào cũng ngập nước, nơi lại khan hiếm.
• Đoạn 5: Kết luận nước ngọt đang ngày càng khan hiếm, lời kêu gọi mọi người cùng chung tay khai thác và bảo vệ hợp lí.

c. Nội dung các đoạn văn phục vụ cho chủ đề của văn bản như thế nào?

Nội dung các đoạn nhằm chứng minh cho chủ đề của văn bản.

d. Dựa vào hiểu biết về các phép liên kết đã học ở tiểu học, hãy chỉ ra và phân tích một phép liên kết câu ở một đoạn văn trong văn bản.

• Phép liên kết: “Các nhà khoa học mới phát hiện ra rằng, ở vùng núi đá này đang có nguồn nước ngầm chảy sâu dưới lòng đất. Nhưng để có thể khai thác được nguồn nước này sẽ vô cùng gian khổ và tốn kém vì khắp mọi nơi đều trập trùng núi đá”.
• Phép liên kết ở trên là phép nối, từ “nhưng” thể hiện quan hệ tương phản,

Câu 4. Đọc và đặt nhan đề phù hợp cho văn bản sau:

Một buổi tối, tôi cùng Gia-ca-ri-a (Zakaria), đứa con trai lên tám của tôi, đọc tạp chí truyền hình để chọn chương trình xem.

- Có một cuộc thi hoa hậu nè!- Tôi phấn khởi nói

Gia-ca-ri-a hỏi tôi thi hoa hậu là gì. Tôi giải thích rằng đó là cuộc thi chọn ra người phụ nữ đẹp nhất và tốt bụng nhất.

Ngay sau đó, con trai tôi đã làm tôi vô cùng xúc động khi ngạc nhiên hỏi tôi:

- Mẹ ơi, sao mẹ không tham dự cuộc thi đó?

Gợi ý:

Nhan đề có thể đặt là “Mẹ là hoa hậu”, “Hoa hậu trong lòng con”...

Câu 5. Đọc các đoạn văn sau và tìm câu chủ đề của mỗi đoạn

a. Chăm sóc vật nuôi sẽ giúp trẻ có một cơ hội tuyệt vời để tìm hiểu về hậu quả. Khi các thú cưng không được chăm sóc tốt, kết quả sẽ thấy rõ ràng trong thực tế. Ví dụ: Nếu cá không được cho ăn, cá sẽ chết; nếu chó không được vận động, chó sẽ bị cuồng chân; khi chuồng của một con chuột lang không được cọ rửa thì nó sẽ có mùi khó chịu…

Câu chủ đề: Chăm sóc vật nuôi mang đến cho trẻ em cơ hội tuyệt vời để hiểu về hậu quả và trách nhiệm.

b. Động vật luôn hiện diện trong cuộc sống con người, gắn liền với những ký ức tuổi thơ tươi đẹp. Hầu hết chúng ta đều từng có những khoảnh khắc đáng nhớ như ngồi hàng giờ quan sát đàn kiến tha mồi về tổ hay buộc chỉ vào chân con cánh cam để làm diều thả. Những sinh vật nhỏ bé này đã nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, tạo nên những bức tranh ký ức sống động về tuổi thơ hồn nhiên.

Câu chủ đề: Những loài động vật nhỏ bé đã góp phần nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, vẽ nên những ký ức đẹp về thời thơ ấu.

c. Kỳ nghỉ hè là dịp trẻ em háo hức được về quê. Buổi sáng tinh mơ, tiếng gà trống gáy vang xa đánh thức cả xóm làng, chim chích chòe nhảy nhót trên cành cây, đàn bò thong thả ra đồng. Người nông dân ra sông cất vó, bắt được tôm cá rồi chế biến thành những món ăn dân dã. Thật khó hình dung cuộc sống sẽ ra sao nếu thiếu đi sự hiện diện của động vật.

Câu chủ đề: Thật khó tưởng tượng cuộc sống của con người sẽ thế nào nếu không có động vật.

Câu 6. Chọn một trong hai đề sau:

a. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 - 7 dòng) với câu chủ đề: Chúng ta cần đối xử thân thiện với động vật.

b. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 - 7 dòng) với câu chủ đề: Chúng ta cần sử dụng nước ngọt một cách hợp lý và tiết kiệm.

Gợi ý:

a. Chúng ta cần đối xử thân thiện với động vật. Động vật là một phần không thể thiếu trong hệ sinh thái. Sự biến mất của bất kỳ loài nào cũng gây ra tác động lớn đến môi trường. Đối xử thân thiện thể hiện qua hành động nhẹ nhàng, lời nói gần gũi và sự chăm sóc chu đáo. Nhà nước cần xử lý nghiêm các hành vi buôn bán động vật hoang dã trái phép và ban hành luật bảo vệ động vật. Quan trọng nhất, mỗi người cần nâng cao ý thức bảo vệ và chăm sóc động vật, cả vật nuôi lẫn động vật hoang dã.

b. Chúng ta cần sử dụng nước ngọt một cách hợp lý và tiết kiệm. Nguồn nước ngọt đang ngày càng khan hiếm, và tình trạng ô nhiễm nước cũng đáng báo động. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hơn hai tỷ người đang sống trong cảnh thiếu nước sạch. Hãy hành động bằng cách sử dụng nước tiết kiệm, xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường, và hạn chế sử dụng hóa chất độc hại. Bảo vệ nguồn nước chính là bảo vệ cuộc sống của chúng ta.