Soạn bài Một số câu tục ngữ Việt Nam - Ngữ văn lớp 7 trang 12 sách Kết nối tri thức tập 2: Hướng dẫn chi tiết và sâu sắc

Tục ngữ được ví như kho báu trí tuệ của nhân loại, chứa đựng những bài học sâu sắc về cuộc sống. EduTOPS mang đến cho các bạn học sinh tài liệu Soạn văn 7: Một số câu tục ngữ Việt Nam, một nguồn tri thức quý giá để khám phá và học hỏi.

Tài liệu này sẽ là người bạn đồng hành không thể thiếu dành cho các bạn học sinh lớp 7 trong hành trình khám phá thế giới tục ngữ. Hãy cùng đón đọc và khám phá những giá trị sâu sắc được gửi gắm qua từng câu chữ. Chi tiết mời xem ngay bên dưới.

Hướng dẫn chi tiết Soạn bài Một số câu tục ngữ Việt Nam - Ngữ văn lớp 7

Khám phá trước khi đọc: Chuẩn bị hành trang kiến thức

Câu 1. (trang 11 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Trong giao tiếp hàng ngày, bạn đã từng sử dụng tục ngữ chưa? Hãy chia sẻ tình huống cụ thể và giải thích lý do bạn chọn câu tục ngữ đó.

Hướng dẫn giải:

Tục ngữ thường được sử dụng để truyền tải những bài học sâu sắc một cách ngắn gọn. Ví dụ, sau một hoạt động nhóm, ta có thể rút ra bài học: Một cây làm chẳng nên non/Ba cây chụm lại nên hòn núi cao, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đoàn kết.

Câu 2. (trang 11 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Theo bạn, tại sao tục ngữ lại được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong các tình huống giao tiếp thường ngày?

Hướng dẫn giải:

Tục ngữ giúp diễn đạt những kinh nghiệm sống, bài học cuộc đời một cách cô đọng và dễ nhớ, mang lại hiệu quả cao trong việc truyền đạt thông điệp.

Khám phá văn bản: Đọc hiểu và phân tích sâu sắc

Câu 1. (trang 12 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Những chủ đề chính được phản ánh qua các câu tục ngữ là gì?

Hướng dẫn giải:

Các chủ đề chính bao gồm: thiên nhiên, lao động sản xuất và con người với những mối quan hệ xã hội.

Câu 2. (trang 12 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Đặc điểm nổi bật về hình thức của các câu tục ngữ là gì?

Hướng dẫn giải:

Các câu tục ngữ thường ngắn gọn, có cấu trúc cân đối, nhịp nhàng và giàu vần điệu, giúp dễ nhớ và dễ truyền đạt.

Sau khi đọc: Khám phá và suy ngẫm

Trả lời câu hỏi

Câu 1. (trang 13 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Hãy phân tích số tiếng trong các câu tục ngữ trên và rút ra nhận định chung về độ dài của tục ngữ.

Hướng dẫn giải:

• Số tiếng: Từ 5 đến 10 tiếng.
• Nhận xét: Tục ngữ thường rất ngắn gọn, súc tích.

Câu 2. (trang 13 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Trong 15 câu tục ngữ trên, những câu nào có sử dụng vần? Việc gieo vần này mang lại hiệu quả gì?

Hướng dẫn giải:

• Các câu có gieo vần: 1, 2, 4, 5, 7, 9, 10, 13.
• Tác dụng: Tạo nhịp điệu, giúp câu tục ngữ dễ nhớ và dễ truyền đạt.

Câu 3. (trang 13 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Câu tục ngữ nào trong bài học này có hình thức của một thể thơ quen thuộc, thường xuất hiện trong ca dao Việt Nam? Hãy nêu thêm hai câu tục ngữ có hình thức tương tự.

Hướng dẫn giải:

- Câu tục ngữ có hình thức của thể thơ lục bát:

Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

- Câu tục ngữ tương tự:

Cá không ăn muối cá ươn
Con cãi cha mẹ trăm đường con hư

*

Ao sâu ruộng đất bề bề
Không bằng tinh xảo một nghề trong tay

Câu 4. (trang 13 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Tính chất cân đối trong cấu trúc ngôn từ của các câu tục ngữ trên được thể hiện như thế nào? Việc tạo nên sự cân đối trong cấu trúc câu tục ngữ mang lại hiệu quả gì?

Hướng dẫn giải:

- Tính chất cân đối:

• Hai vế câu cân đối về số tiếng (Nắng chóng trưa, mưa chóng tối)
• Hai dòng có số tiếng cân đối với nhau (Kiến cánh vỡ tổ bay ra/ Bão táp mưa sa gần tới)

- Tác dụng: Tạo sự hài hòa, nhịp nhàng, giúp câu tục ngữ dễ đọc, dễ nhớ và truyền đạt hiệu quả.

Câu 5. (trang 13 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Các câu tục ngữ trên có thể được phân chia vào những chủ đề nào?

Hướng dẫn giải:

• Thiên nhiên: 1, 2, 3, 4 và 5
• Lao động sản xuất: 6, 7 và 8
• Con người: 9, 10, 11, 12, 13, 14 và 15

Câu 6. (trang 13 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Chỉ ra những câu tục ngữ thể hiện ý nghĩa một cách trực tiếp và những câu tục ngữ thể hiện ý nghĩa qua hình ảnh có tính chất ẩn dụ.

Hướng dẫn giải:

• Những câu tục ngữ thể hiện ý nghĩa một cách trực tiếp: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 11, 12, 13
• Những câu tục ngữ thể hiện ý nghĩa qua hình ảnh có tính chất ẩn dụ: 4, 9, 10, 14, 15

Câu 7. (trang 13 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Ý nghĩa của câu tục ngữ số 11 và số 12 có loại trừ nhau không? Bạn rút ra được bài học gì từ hai câu tục ngữ đó?

Hướng dẫn giải:

• Ý nghĩa của câu tục ngữ số 11 và số 12 không loại trừ nhau.
• Chúng ta cần học hỏi những điều tốt đẹp từ cả thầy cô và bạn bè để hoàn thiện bản thân.

Câu 8. (trang 13 SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Tại sao nhiều câu tục ngữ về đời sống xã hội ra đời từ xa xưa vẫn còn giá trị đối với con người ngày nay?

Hướng dẫn giải:

Những câu tục ngữ đúc kết kinh nghiệm thực tiễn, mang giá trị vượt thời gian và luôn cần thiết cho con người ở mọi thời đại.

Viết kết nối với đọc

Hãy ghi lại một cuộc đối thoại (giả định) giữa hai người (khoảng 5 - 7 câu), trong đó, một người sử dụng câu tục ngữ: Muốn lành nghề, chớ nề học hỏi.

Hướng dẫn giải:

Trong giờ học Ngữ văn, chúng tôi được tìm hiểu về tục ngữ. Cô giáo tổ chức một trò chơi ghép câu tục ngữ với nghĩa của nó. Tôi xung phong lên trả lời:

- Câu tục ngữ Muốn lành nghề chớ nề học hỏi mang ý nghĩa rằng để trở nên thành thạo và làm tốt công việc, chúng ta cần không ngại học hỏi và kiên trì rèn luyện.

Cô giáo nhận xét:

- Bạn Huyền đã trả lời chính xác. Em sẽ nhận được phần thưởng là một chiếc bút bi nhé!

Tôi vui mừng nhận phần thưởng. Trò chơi diễn ra sôi nổi, và sau tiết học, chúng tôi đã tích lũy thêm nhiều kiến thức về thành ngữ, tục ngữ.