Soạn bài Mời trầu - Ngữ văn lớp 8: Hướng dẫn chi tiết từ sách Cánh diều tập 2 trang 40

Bài thơ Mời trầu của nữ sĩ Hồ Xuân Hương là một tác phẩm nổi bật trong chương trình Ngữ văn lớp 8. EduTOPS xin giới thiệu tài liệu Soạn văn 8: Mời trầu, một nguồn tham khảo quý giá và chi tiết dành cho học sinh.

Tài liệu này được thiết kế để hỗ trợ học sinh lớp 8 chuẩn bị bài học một cách nhanh chóng và hiệu quả. Hãy khám phá chi tiết ngay bên dưới để nắm vững kiến thức và ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm.

Hướng dẫn soạn bài Mời trầu - Tác phẩm văn học đặc sắc của Hồ Xuân Hương

1. Chuẩn bị

- Bài thơ Mời trầu được sáng tác bằng chữ Nôm, tuân theo thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật, mang đậm phong cách cổ điển và tinh tế.

- Bố cục bài thơ được chia thành 4 phần rõ rệt: khai (câu 1), thừa (câu 2), chuyển (câu 3), và hợp (câu 4), tạo nên sự cân đối và hài hòa trong cấu trúc.

- Chủ đề chính của bài thơ xoay quanh ý thức cá nhân và cuộc đấu tranh của người phụ nữ để giành lấy hạnh phúc, vượt qua những hủ tục và định kiến khắc nghiệt của xã hội phong kiến.

- Không gian và thời gian trong bài thơ không được xác định rõ ràng, tạo nên sự mơ hồ, gợi mở. Nghệ thuật sử dụng từ ngữ gần gũi với ca dao, tục ngữ, và thành ngữ, làm nổi bật tính dân gian và sâu sắc của tác phẩm.

2. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Xác định thể loại, bố cục và chủ đề của bài thơ Mời trầu.

- Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật

- Bố cục: 4 phần (khai, thừa, chuyển, hợp)

- Chủ đề: ý thức cá nhân, đấu tranh cho hạnh phúc của người phụ nữ trước hủ tục hay định kiến của xã hội phong kiến

Câu 2. Bài thơ gắn với phong tục gì của người Việt? Nội dung phong tục ấy được thể hiện như thế nào trong tác phẩm này?

- Bài thơ gắn với phong tục ăn trầu của người Việt.

- Nội dung phong tục được thể hiện trong tác phẩm: mời trầu

Câu 3. Nghệ thuật sử dụng ngôn từ của Hồ Xuân Hương:

a. Ở bài Mời trầu có những từ ngữ liên quan đến ca dao, tục ngữ, thành ngữ. Hãy phân tích tác dụng của các yếu tố đó trong việc thể hiện nội dung bài thơ.

b. Chỉ ra những từ ngữ được sử dụng mang dấu ấn cá nhân của Hồ Xuân Hương. Những từ ngữ đó đã thể hiện thái độ và tình cảm gì của tác giả?

Gợi ý:

a. Thành ngữ “Xanh như lá, bạc như vôi” được sử dụng trong câu “Đừng xanh như lá, bạc như vôi” nhằm gửi gắm lời nhắc nhở đừng quên tình nghĩa, sống vong ân, bội bạc.

b. Câu thơ “Này của Xuân Hương mới quệt rồi”: gợi cảm nhận giống như một lời bộc bạch về tấm lòng chân tình của chính tác giả.

Câu 4. Bài Mời trầu thể hiện tâm trạng của tác giả với nhiều cung bậc cảm xúc. Theo em, đó là những cảm xúc gì? Hãy làm sáng tỏ điều đó.

Câu 5. Hồ Xuân Hương viết về việc mời trầu nhưng thực chất là để gửi gắm những tâm tư, tình cảm sâu kín. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 6 – 8 dòng) nêu lên thông điệp mà tác giả muốn truyền tải qua bài thơ này.

Câu 6. Chỉ ra sự giống nhau và khác nhau về thể thơ, đề tài, cũng như thái độ của tác giả được thể hiện trong bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương so với bài ca dao sau:

Miếng trầu ăn kết làm đôi
Lá trầu là vợ, cau tươi là chồng
Trầu xanh cau trắng cay nồng
Vôi pha với nghĩa, thuốc nồng với duyên.