Soạn bài Chuyện cổ nước mình - Ngữ văn lớp 6 tập 1 sách Chân trời sáng tạo trang 46

Chuyện cổ nước mình là một phần quan trọng trong chương trình Ngữ văn lớp 6, nằm trong sách Chân trời sáng tạo, tập 1. Bài học này mang đến những câu chuyện giàu giá trị văn hóa và nhân văn, giúp học sinh hiểu sâu hơn về văn học dân gian Việt Nam.

EduTOPS mang đến bài Soạn văn 6: Chuyện cổ nước mình, một tài liệu hữu ích giúp học sinh nắm vững kiến thức và chuẩn bị tốt nhất cho các bài học trên lớp.

1. Hướng dẫn soạn bài Chuyện cổ nước mình ngắn gọn và hiệu quả

Câu 1. (trang 47 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hãy tìm những câu thơ thể hiện lý do tác giả yêu mến chuyện cổ nước nhà.

Hướng dẫn giải:

Những câu thơ sau đây cho thấy lý do tác giả yêu chuyện cổ nước mình:

Tôi yêu truyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì được phật tiên độ trì

Câu 2. (trang 47 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em hiểu như thế nào về các câu thơ: “Đời cha ông với đời tôi/ Như cha ông với chân trời đã xa/ Chỉ còn chuyện cổ thiết tha/Cho tôi nhận mặt ông cha của mình”?

Hướng dẫn giải:

- Khoảng cách giữa thế hệ trước (ông cha) và thế hệ sau (con cháu) được so sánh như con sông và chân trời - đầy xa cách.

- Nhờ những câu chuyện cổ, khoảng cách đó được thu hẹp lại, giúp “tôi” hiểu rõ hơn về phẩm chất và đạo đức tốt đẹp của ông cha. Từ đó, mỗi người thêm trân trọng và yêu quý truyền thống văn hóa dân tộc.

Câu 3. (trang 47 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Theo em, cụm từ “người thơm” trong câu “thị thơm thì giấu người thơm” mang ý nghĩa gì?

“Người thơm” trong câu “thị thơm thì giấu người thơm” ám chỉ cô Tấm trong truyện cổ tích Tấm Cám. Cụm từ này nói về những con người hiền lành, tốt bụng.

Câu 4. (trang 47 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Qua câu thơ “Tôi nghe chuyện cổ thầm thì/ Lời cha ông dạy cũng vì đời sau”, tác giả muốn truyền tải thông điệp gì đến người đọc?

Hướng dẫn giải:

Thông điệp tác giả muốn gửi gắm: Những câu chuyện cổ chứa đựng bài học quý giá, nhắc nhở thế hệ sau sống đúng đạo lý và gìn giữ những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

2. Hướng dẫn soạn bài Chuyện cổ nước mình chi tiết và đầy đủ

2.1 Tác giả

- Lâm Thị Mỹ Dạ sinh năm 1949, là một nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam.

- Quê hương của bà là Quảng Bình, một vùng đất giàu truyền thống văn hóa.

- Một số tác phẩm tiêu biểu của bà bao gồm: Trái tim sinh nở (thơ, 1974), Danh ca của đất (truyện thiếu nhi, 1984), Hái tuổi em đầy tay (thơ, 1989), Đề tặng một giấc mơ (thơ, 1998)...

- Bà đã được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật vào năm 2007, ghi nhận những đóng góp xuất sắc của bà cho nền văn học nước nhà.

2.2 Tác phẩm

a. Thể thơ

Bài thơ Chuyện cổ nước mình được viết theo thể thơ lục bát, một thể thơ truyền thống của dân tộc.

b. Bố cục

Gồm 3 phần:

• Phần 1. Từ đầu đến “Người ngay thì gặp người tiên độ trì”: Tình yêu thương bao la và triết lý “Ở hiền gặp lành” là lý do khiến nhà thơ yêu mến và trân trọng chuyện cổ.
• Phần 2. Tiếp theo đến “Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang”: Chuyện cổ trở thành hành trang tinh thần, giúp nhà thơ vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
• Phần 3. Còn lại: Khi đọc chuyện cổ, nhà thơ như được gặp gỡ ông cha, khám phá những phẩm chất cao quý của thế hệ trước.

2.3 Đọc hiểu văn bản

1. Tình yêu thương bao la và triết lý “Ở hiền gặp lành” là lý do khiến nhà thơ yêu mến và trân trọng chuyện cổ:

Tôi yêu truyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì được phật tiên độ trì

2. Chuyện cổ trở thành hành trang tinh thần, giúp nhà thơ vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống:

Mang theo truyện cổ tôi đi
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi

3. Khi đọc chuyện cổ, nhà thơ như được gặp gỡ ông cha, khám phá những phẩm chất cao quý của thế hệ trước:

Chỉ còn truyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình
Rất công bằng, rất thông minh
Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang.

4. Chuyện cổ nước mình còn ẩn chứa những bài học đạo lý quý giá cho con người:

Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà
Đẽo cày theo ý người ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
Sẽ đi qua cuộc đời tôi
Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi.
Nhưng bao truyện cổ trên đời
Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm.

- Vẻ đẹp phẩm chất:

• Chăm chỉ siêng năng làm lụng.
• Có trí tuệ, có chính kiến của bản thân.
• Coi trọng tình nghĩa sâu nặng.

=> Bài thơ giản dị mà sâu sắc, mang đậm giá trị nhân văn.

3. Dàn ý bài Chuyện cổ nước mình

(1) Mở bài

Giới thiệu tác giả Lâm Thị Mỹ Dạ và bài thơ Chuyện cổ nước mình, một tác phẩm giàu giá trị nhân văn.

(2) Thân bài

a. Tình yêu thương bao la và triết lý “Ở hiền gặp lành” là lý do khiến nhà thơ yêu mến và trân trọng chuyện cổ:

Tôi yêu truyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì được phật tiên độ trì

b. Chuyện cổ trở thành hành trang tinh thần, giúp nhà thơ vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống:

Mang theo truyện cổ tôi đi
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi

c. Khi đọc chuyện cổ, nhà thơ như được gặp gỡ ông cha, khám phá những phẩm chất cao quý của thế hệ trước:

Chỉ còn truyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình
Rất công bằng, rất thông minh
Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang.

d. Chuyện cổ nước mình còn ẩn chứa những bài học đạo lý quý giá cho con người:

Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà
Đẽo cày theo ý người ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
Sẽ đi qua cuộc đời tôi
Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi.
Nhưng bao truyện cổ trên đời
Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm.

- Vẻ đẹp phẩm chất:

• Chăm chỉ siêng năng làm lụng.
• Có trí tuệ, có chính kiến của bản thân.
• Coi trọng tình nghĩa sâu nặng.

=> Bài thơ giản dị mà sâu sắc, mang đậm giá trị nhân văn.

(3) Kết bài

Khẳng định giá trị nội dung sâu sắc và nghệ thuật độc đáo của bài thơ Chuyện cổ nước mình.