Phân tích sâu sắc tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên - Tuyển tập 7 bài văn mẫu lớp 6 đặc sắc

Tài liệu cung cấp dàn ý chi tiết cùng 7 bài văn mẫu chọn lọc, phù hợp cho học sinh lớp 6. Hãy khám phá ngay những gợi ý hữu ích dưới đây.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 1

Nhà văn Tô Hoài, một cây bút tài hoa trong làng văn học thiếu nhi, đã để lại dấu ấn sâu đậm với tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí. Trong đó, đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên đã thu hút tôi bởi cách kể chuyện sinh động và ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

Đoạn trích kể về hành trình tự nhận thức của Dế Mèn, một chàng dế trẻ trung và đầy kiêu hãnh. Với vẻ ngoài cường tráng, Dế Mèn thường tỏ ra tự mãn và không ngần ngại chế giễu những người xung quanh, đặc biệt là Dế Choắt, người hàng xóm yếu ớt. Một ngày nọ, Dế Mèn đến thăm Dế Choắt và chê bai nơi ở của cậu ta. Dế Choắt nhờ Dế Mèn đào giúp một lối đi để phòng thân, nhưng Dế Mèn đã từ chối một cách lạnh lùng.

Bi kịch xảy ra khi Dế Mèn trêu chọc chị Cốc, dẫn đến cơn thịnh nộ của chị. Thay vì đối mặt với hậu quả, Dế Mèn chui vào hang trốn tránh, để mặc Dế Choắt gánh chịu hậu quả. Dế Choắt bị chị Cốc mổ đến kiệt sức và qua đời. Sự kiện này đã để lại nỗi ám ảnh lớn trong lòng Dế Mèn.

Trong giây phút cuối cùng, Dế Choắt đã để lại cho Dế Mèn lời khuyên chân thành: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân”. Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học đắt giá, khiến Dế Mèn nhận ra sự kiêu ngạo và ích kỷ của mình. Sau khi chôn cất Dế Choắt, Dế Mèn đứng lặng người, suy ngẫm về bài học đầu đời. Qua đó, Tô Hoài gửi gắm thông điệp về lòng khiêm tốn, sự đồng cảm và trách nhiệm với người khác.
Truyện được kể qua lời kể của Dế Mèn, mang đậm màu sắc đồng thoại. Các nhân vật được khắc họa sống động, kết hợp giữa đặc điểm loài vật và tính cách con người. Ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh và sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ đã làm nên sức hút đặc biệt của đoạn trích.

Tóm lại, “Bài học đường đời đầu tiên” không chỉ là câu chuyện về sự trưởng thành của Dế Mèn mà còn là bài học quý giá về cách sống và đối nhân xử thế. Đoạn trích đã khơi gợi sự tò mò và hứng thú để độc giả khám phá toàn bộ tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 2

Dế Mèn phiêu lưu ký, một kiệt tác của nhà văn Tô Hoài, đã khắc họa chân dung nhân vật Dế Mèn qua đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”. Dế Mèn hiện lên là một chàng dế cường tráng nhưng đầy kiêu ngạo, luôn coi thường những người xung quanh.

Mở đầu đoạn trích, Tô Hoài đã dùng ngòi bút tinh tế để miêu tả ngoại hình của Dế Mèn. Nhờ chế độ ăn uống điều độ, Dế Mèn sớm trở thành một chàng dế khỏe mạnh. Đôi càng của cậu “mẫm bóng” với những móng vuốt sắc nhọn. Thân hình cậu “rung rinh một màu nâu bóng mỡ”, đầu “to ra và nổi từng tảng”, hai cái răng đen nhánh “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy”, và sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Để thể hiện sức mạnh, Dế Mèn thường “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, và thỉnh thoảng “ngứa chân đá một cái”.

Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài cường tráng, Dế Mèn lại mang trong mình tính cách kiêu căng, ngạo mạn. Cậu luôn cho rằng mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ” và thường xuyên chế giễu những người xung quanh. Đặc biệt, Dế Mèn tỏ ra khinh thường Dế Choắt, người hàng xóm yếu ớt. Một lần, khi sang nhà Dế Choắt, Dế Mèn lớn tiếng chê bai nơi ở của cậu ta và từ chối giúp đỡ khi Dế Choắt nhờ đào một lối đi. Sự kiêu ngạo của Dế Mèn đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi cậu trêu chọc chị Cốc, khiến Dế Choắt phải gánh chịu hậu quả. Trước khi chết, Dế Choắt đã để lại cho Dế Mèn lời khuyên chân thành về việc từ bỏ thói kiêu căng. Đó chính là bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn nhận được.

Như vậy, “Bài học đường đời đầu tiên” không chỉ khắc họa vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn mà còn kể về bài học quý giá mà cậu nhận được. Qua đó, tác phẩm gửi gắm thông điệp sâu sắc về sự khiêm tốn và tình bạn, đặt ra bài học ý nghĩa cho mỗi người.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 3

Nhà văn Tô Hoài, một cây bút nổi tiếng trong làng văn học thiếu nhi, đã để lại dấu ấn sâu đậm với tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” nằm ở phần mở đầu, mang đến cái nhìn chân thực về nhân vật chính - Dế Mèn.

Câu chuyện được kể qua lời tự thuật của Dế Mèn, một chàng dế cường tráng nhưng đầy kiêu ngạo. Từ nhỏ, Dế Mèn đã sống tự lập và nhờ chế độ ăn uống điều độ, cậu sớm trở nên khỏe mạnh. Tuy nhiên, sự cường tráng ấy đi kèm với tính cách kiêu căng, xốc nổi. Dế Mèn luôn tỏ ra coi thường những người xung quanh, đặc biệt là Dế Choắt, người hàng xóm yếu ớt. Một lần, khi sang nhà Dế Choắt, Dế Mèn đã không ngần ngại chê bai: “Sao chú mày sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng… Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn...”. Khi Dế Choắt nhờ cậu đào một lối đi để phòng thân, Dế Mèn đã khinh khỉnh từ chối: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Dế Mèn bỏ đi mà không chút suy nghĩ.

Tính cách kiêu ngạo của Dế Mèn đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Một lần, cậu trêu chọc chị Cốc, khiến chị nổi giận. Thay vì đối mặt với hậu quả, Dế Mèn chui vào hang trốn tránh, để mặc Dế Choắt gánh chịu. Dế Choắt bị chị Cốc mổ đến kiệt sức và qua đời. Dế Mèn, dù biết mình là nguyên nhân, vẫn không dám ra nhận lỗi.

Trong giây phút cuối cùng, Dế Choắt đã để lại cho Dế Mèn lời khuyên chân thành: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân”. Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học đắt giá, khiến Dế Mèn nhận ra sự kiêu ngạo và ích kỷ của mình. Sau khi chôn cất Dế Choắt, Dế Mèn đứng lặng người, suy ngẫm về bài học đầu đời.

Như vậy, “Bài học đường đời đầu tiên” không chỉ là câu chuyện về sự trưởng thành của Dế Mèn mà còn là bài học quý giá về lòng khiêm tốn và trách nhiệm. Đoạn trích đã khắc họa sâu sắc giá trị nhân văn, để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 4

Tô Hoài, nhà văn nổi tiếng với những tác phẩm dành cho thiếu nhi, đã để lại dấu ấn sâu đậm qua tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu kí”. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” mở đầu cho hành trình phiêu lưu đầy biến cố của Dế Mèn, mang đến những bài học ý nghĩa.

Dưới ngòi bút tài hoa của Tô Hoài, hình ảnh Dế Mèn hiện lên sống động và đẹp đẽ. Tác giả đã khéo léo miêu tả ngoại hình cường tráng của chàng dế: “đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng và nhọn hoắt như thanh kiếm”. Đôi cánh dài xuống tận chấm đuôi, thân hình “màu nâu bóng mỡ, rắn chắc, khỏe mạnh” khiến Dế Mèn luôn tự hào về vẻ đẹp của mình.

Không chỉ miêu tả ngoại hình, Tô Hoài còn khắc họa tính cách kiêu ngạo, xốc nổi của Dế Mèn. Cậu tự coi mình là “sắp đứng đầu thiên hạ”, luôn tỏ ra khinh thường người khác, đặc biệt là Dế Choắt, người hàng xóm yếu ớt. Bằng cách sử dụng biện pháp so sánh, nhân hóa cùng ngôn ngữ sinh động, tác giả đã vẽ nên chân dung một chàng dế trẻ trung, tự tin nhưng đầy kiêu căng và ngông cuồng.

Tính cách kiêu ngạo của Dế Mèn đã dẫn đến hậu quả đau lòng. Một lần, cậu trêu chọc chị Cốc, khiến chị nổi giận. Thay vì đối mặt, Dế Mèn chui vào hang trốn tránh, để Dế Choắt gánh chịu hậu quả. Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học đắt giá, khiến Dế Mèn nhận ra lỗi lầm của mình. Những lời trăng trối của Dế Choắt: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân” đã in sâu vào tâm trí Dế Mèn. Tô Hoài đã khéo léo sử dụng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, kết hợp ngôn ngữ dân dã, sinh động để làm nổi bật bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.

Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” không chỉ khắc họa vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn mà còn gửi gắm bài học sâu sắc về sự khiêm tốn và trách nhiệm. Qua đó, tác phẩm đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 5

Tô Hoài, nhà văn nổi tiếng với những tác phẩm dành cho thiếu nhi, đã để lại dấu ấn sâu đậm qua tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” là một trong những phần quan trọng nhất, mang đến bài học ý nghĩa về sự trưởng thành.

Đoạn trích được chia làm hai phần chính. Phần đầu miêu tả ngoại hình, tính cách và hành động của Dế Mèn, trong khi phần sau kể về bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn nhận được sau cái chết của Dế Choắt. Toàn bộ câu chuyện được kể qua lời kể của Dế Mèn, tạo nên sự chân thật và sinh động.

Mở đầu đoạn trích, Tô Hoài đã khắc họa ngoại hình của Dế Mèn một cách tỉ mỉ. Đôi càng “mẫm bóng” với những móng vuốt “cứng và nhọn hoắt”, thân hình “rung rinh một màu nâu bóng mỡ”, đầu “to ra và nổi từng tảng”, cùng đôi răng đen nhánh “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy”. Những chi tiết này không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn mà còn thể hiện sự kiêu ngạo của cậu.

Dế Mèn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, tự tin và tự hào về bản thân. Cậu thường xuyên thể hiện sự kiêu hãnh qua những hành động như “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”. Những hành động này không chỉ cho thấy sự cường tráng mà còn phản ánh tính cách ngạo mạn, kiêu căng của Dế Mèn.

Tô Hoài đã sử dụng ngôn ngữ miêu tả độc đáo với những từ như “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “ngoàm ngoạp” để làm nổi bật hình ảnh Dế Mèn. Qua đó, độc giả không chỉ thấy được ngoại hình của nhân vật mà còn cảm nhận được tính cách kiêu căng, tự phụ của cậu. Dế Mèn luôn nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ”, một suy nghĩ đầy ngạo mạn dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.

Câu chuyện tiếp tục với thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt, người hàng xóm yếu ớt. Dế Mèn không chỉ chế giễu Dế Choắt mà còn từ chối giúp đỡ khi cậu ta nhờ vả. Thậm chí, Dế Mèn còn lớn tiếng mắng mỏ: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả, chú mày có lớn mà chẳng có khôn, chú mày hôi như cú mèo”. Sự kiêu ngạo của Dế Mèn được thể hiện rõ qua cách cậu đối xử với Dế Choắt.

Hậu quả của sự kiêu ngạo đó đã dẫn đến bi kịch. Khi Dế Mèn trêu chọc chị Cốc, cậu đã không dám đối mặt với hậu quả mà chui vào hang trốn tránh. Dế Choắt, người yếu ớt, đã phải gánh chịu hậu quả thay cho Dế Mèn. Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học đắt giá, khiến Dế Mèn nhận ra lỗi lầm của mình. Những lời trăng trối của Dế Choắt: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân” đã in sâu vào tâm trí Dế Mèn.

Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” không chỉ thể hiện tài năng miêu tả và kể chuyện của Tô Hoài mà còn gửi gắm bài học sâu sắc về sự khiêm tốn và trách nhiệm. Qua đó, tác phẩm đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 6

“Dế Mèn phiêu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài là một tác phẩm hấp dẫn dành cho thiếu nhi, kể về những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn trong thế giới loài vật. Chương mở đầu - “Bài học đường đời đầu tiên” - đã khắc họa vẻ đẹp ngoại hình, tính cách của Dế Mèn và bài học đầu tiên mà cậu nhận được.

Mở đầu đoạn trích, Tô Hoài đã miêu tả ngoại hình của Dế Mèn một cách sinh động. Đôi càng “mẫm bóng” với những móng vuốt “cứng và nhọn hoắt”, thân hình “rung rinh một màu nâu bóng mỡ”, đầu “to ra và nổi từng tảng”, cùng đôi răng đen nhánh “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy”. Những chi tiết này không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn mà còn thể hiện sự kiêu ngạo của cậu.

Tô Hoài đã sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa để khắc họa Dế Mèn như một chàng trai trẻ đầy sức sống, tự tin và tự hào về bản thân. Hành động của Dế Mèn được miêu tả tỉ mỉ: “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”, “trịnh trọng vuốt râu”, hay “ngứa chân đá một cái”. Những hành động này không chỉ thể hiện sự cường tráng mà còn phản ánh tính cách kiêu căng, ngạo mạn của Dế Mèn.

Tính cách kiêu ngạo của Dế Mèn được thể hiện rõ qua cách cậu đối xử với Dế Choắt, người hàng xóm yếu ớt. Dế Mèn không chỉ chế giễu Dế Choắt mà còn từ chối giúp đỡ khi cậu ta nhờ vả. Thậm chí, Dế Mèn còn lớn tiếng mắng mỏ: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả”, “chú mày có lớn mà chẳng có khôn”, “chú mày hôi như cú mèo”. Sự kiêu ngạo của Dế Mèn đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Hậu quả của sự kiêu ngạo đó đã dẫn đến bi kịch. Khi Dế Mèn trêu chọc chị Cốc, cậu đã không dám đối mặt với hậu quả mà chui vào hang trốn tránh. Dế Choắt, người yếu ớt, đã phải gánh chịu hậu quả thay cho Dế Mèn. Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học đắt giá, khiến Dế Mèn nhận ra lỗi lầm của mình. Những lời trăng trối của Dế Choắt: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân” đã in sâu vào tâm trí Dế Mèn.

Như vậy, “Bài học đường đời đầu tiên” không chỉ thể hiện tài năng miêu tả và kể chuyện của Tô Hoài mà còn gửi gắm bài học sâu sắc về sự khiêm tốn và trách nhiệm. Qua đó, tác phẩm đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Phân tích Bài học đường đời đầu tiên - Mẫu 7

Tô Hoài, một nhà văn nổi tiếng với những tác phẩm dành cho thiếu nhi, đã để lại dấu ấn sâu đậm qua tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” kể về Dế Mèn, một chàng dế cường tráng nhưng kiêu ngạo, coi thường người khác, dẫn đến hậu quả đau lòng là cái chết của Dế Choắt.

Nhân vật chính của câu chuyện là Dế Mèn, một chàng dế tự lập từ nhỏ và thích phiêu lưu. Tuy nhiên, tính cách kiêu ngạo của cậu đã bộc lộ rõ qua cách cậu đối xử với Dế Choắt, người hàng xóm yếu ớt. Dế Mèn không chỉ chê bai nơi ở của Dế Choắt mà còn từ chối giúp đỡ khi cậu ta nhờ vả. Thái độ khinh thường và ích kỷ của Dế Mèn đã được thể hiện rõ qua những lời lẽ như: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế”, “chú mày hôi như cú mèo”, “đào tổ nông thì cho chết!”.

Bi kịch xảy ra khi Dế Mèn trêu chọc chị Cốc, khiến chị nổi giận. Thay vì đối mặt với hậu quả, Dế Mèn chui vào hang trốn tránh, để Dế Choắt gánh chịu hậu quả. Dế Choắt bị chị Cốc mổ đến kiệt sức và qua đời. Trước khi chết, Dế Choắt đã để lại cho Dế Mèn lời khuyên chân thành: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ, sớm muộn cũng mang họa vào thân”. Cái chết của Dế Choắt trở thành bài học đắt giá, khiến Dế Mèn nhận ra lỗi lầm của mình.

Dế Mèn đã vô cùng ân hận về cách đối xử của mình với Dế Choắt. Cậu nhận ra mình là một kẻ có sức mạnh nhưng lại hèn nhát, chỉ biết trốn tránh trách nhiệm. Sau khi chôn cất Dế Choắt, Dế Mèn đứng lặng người, suy ngẫm về bài học đầu đời. Cảm giác hụt hẫng và bất lực bao trùm lấy cậu, bởi Dế Choắt đã chết và không thể cứu vãn được nữa.

Qua phân tích trên, “Bài học đường đời đầu tiên” không chỉ thể hiện tài năng miêu tả và kể chuyện của Tô Hoài mà còn gửi gắm bài học sâu sắc về sự khiêm tốn và trách nhiệm. Để hiểu sâu hơn về tác phẩm, học sinh nên đọc kỹ văn bản, ghi chú lại những chi tiết quan trọng và liên hệ với thực tế để rút ra bài học cho bản thân. Đồng thời, việc luyện tập viết phân tích và thảo luận nhóm sẽ giúp các em nắm vững kiến thức và phát triển kỹ năng tư duy phản biện.