Phân tích bài thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê - Dàn ý chi tiết và 6 bài văn mẫu lớp 7 đặc sắc

Bài thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê của Hạ Tri Chương là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện sâu sắc nỗi lòng của tác giả khi trở về quê hương sau bao năm xa cách.

EduTOPS mang đến tài liệu Phân tích bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê, một nguồn tham khảo quý giá dành cho học sinh và người yêu thơ.

Dàn ý phân tích bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê: Hướng dẫn chi tiết từ mở bài đến kết bài.

I. Mở bài

Giới thiệu về tác giả Hạ Tri Chương và tác phẩm “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê”, một bài thơ đậm chất trữ tình và giàu cảm xúc.

II. Thân bài

1. Hai câu đầu: Sự thay đổi của nhân vật trữ tình khi trở về quê hương

- Câu thơ mở đầu phản ánh nghịch lý: Rời quê khi còn trẻ, trở về khi đã già. Khoảng thời gian xa quê dài đằng đẵng thể hiện sự day dứt, nuối tiếc khi cuộc đời gần kết thúc mới được trở về.

- Sự tương phản giữa “giọng quê không thay đổi” và “mái tóc đã điểm bạc” khắc họa sự thay đổi về ngoại hình nhưng tấm lòng son sắt với quê hương vẫn vẹn nguyên. Đó là tình yêu quê hương thủy chung, bền vững.

=> Hai câu đầu tóm lược quãng thời gian xa quê dài đằng đẵng, đồng thời bộc lộ nỗi niềm xót xa, nhớ thương của nhân vật trữ tình.

2. Hai câu sau: Sự thay đổi của quê hương sau nhiều năm nhân vật trữ tình trở về

- Sau bao năm xa cách, nhân vật trữ tình mong đợi sự chào đón từ người thân, nhưng thực tế lại trái ngược.

- Câu hỏi ngây thơ của đứa trẻ: “Khách tòng hà xứ lai?” (Khách từ đâu đến?) cho thấy sự xa lạ giữa nhân vật và quê hương. Thời gian đã khiến những người thân quen biến mất, chỉ còn lại những khuôn mặt mới.

- Từ “khách” đầy xót xa: Người con quê hương trở thành kẻ xa lạ ngay trên mảnh đất mình sinh ra. Sự lạc lõng, cô đơn hiện lên rõ nét.

=> Hai câu cuối xây dựng tình huống vừa hóm hỉnh vừa đau lòng, phản ánh sự thay đổi của quê hương và nỗi niềm của nhân vật.

III. Kết bài

Khẳng định giá trị nội dung sâu sắc và nghệ thuật độc đáo của bài thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê, một tác phẩm giàu cảm xúc và ý nghĩa.

Phân tích bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê ngắn gọn: Khám phá tình yêu quê hương sâu sắc qua thơ Hạ Tri Chương.

Bài thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê của Hạ Tri Chương là tiếng lòng của một người con xa quê lâu ngày, nay trở về với bao cảm xúc dâng trào.

“Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,
Hương âm vô cải, mấn mao tồi.
Nhi đồng tương kiến, bất tương thức,
Tiếu vấn, khách tòng hà xứ lai?”

Mở đầu bài thơ, tác giả khắc họa sự thay đổi của nhân vật trữ tình khi trở về quê hương. Từ một chàng trai trẻ lúc ra đi, giờ đây ông trở về với mái tóc bạc phơ. Khoảng thời gian xa quê dài đằng đẵng được nhấn mạnh, gợi lên nỗi day dứt, xót xa. Dù ngoại hình đã thay đổi, nhưng giọng quê và tấm lòng son sắt với quê hương vẫn vẹn nguyên. Biện pháp đối lập giữa “thiếu tiểu” - “lão đại” và “giọng quê không đổi” - “tóc đã điểm bạc” càng làm nổi bật tình yêu quê hương thủy chung, sâu nặng.

Khi trở về, nhân vật trữ tình đối mặt với sự thay đổi của quê hương. Thay vì sự chào đón nồng nhiệt, ông chỉ nhận được câu hỏi ngây thơ từ một đứa trẻ: “Khách từ đâu đến?”. Thời gian đã khiến những người thân quen biến mất, chỉ còn lại những khuôn mặt xa lạ. Từ “khách” đầy xót xa, cho thấy sự lạc lõng của người con quê hương ngay trên mảnh đất mình sinh ra. Sự hóm hỉnh trong cách miêu tả không che giấu được nỗi niềm đau đớn, nghẹn ngào.

Tóm lại, Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê là một tác phẩm giàu giá trị nhân văn, thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc và nỗi niềm của người xa xứ qua ngòi bút tài hoa của Hạ Tri Chương.

Phân tích bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê - Mẫu 1: Khám phá tình yêu quê hương qua thơ Hạ Tri Chương.

Quê hương luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong văn học. Một trong những tác phẩm tiêu biểu là bài thơ “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê” (Hồi hương ngẫu thư) của Hạ Tri Chương, thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc.

Hạ Tri Chương viết bài thơ này khi trở về thăm quê cũ ở Vĩnh Hưng, Việt Châu (nay thuộc huyện Tiêu Sơn, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc). Bài thơ được sáng tác theo thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt, mang đậm cảm xúc và ý nghĩa sâu sắc.

“Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,
Hương âm vô cải, mấn mao tồi.

Câu thơ mở đầu phản ánh một nghịch lý: Rời quê khi còn trẻ, trở về khi đã già. Khoảng thời gian xa quê dài đằng đẵng thể hiện sự day dứt, nuối tiếc khi cuộc đời gần kết thúc mới được trở về. Sự tương phản giữa “giọng quê không thay đổi” và “mái tóc đã điểm bạc” khắc họa sự thay đổi về ngoại hình nhưng tấm lòng son sắt với quê hương vẫn vẹn nguyên. Đó là tình yêu quê hương thủy chung, bền vững. Hai câu đầu tóm lược quãng thời gian xa quê dài đằng đẵng, đồng thời bộc lộ nỗi niềm xót xa, nhớ thương của nhân vật trữ tình.

"Nhi đồng tương kiến, bất tương thức,
Tiếu vấn, khách tòng hà xứ lai?”

Sau bao năm xa cách, nhân vật trữ tình mong đợi sự chào đón từ người thân, nhưng thực tế lại trái ngược. Câu hỏi ngây thơ của đứa trẻ: “Khách từ đâu đến?” cho thấy sự xa lạ giữa nhân vật và quê hương. Thời gian đã khiến những người thân quen biến mất, chỉ còn lại những khuôn mặt mới. Từ “khách” đầy xót xa: Người con quê hương trở thành kẻ xa lạ ngay trên mảnh đất mình sinh ra. Sự lạc lõng, cô đơn hiện lên rõ nét. Hai câu cuối xây dựng tình huống vừa hóm hỉnh vừa đau lòng, phản ánh sự thay đổi của quê hương và nỗi niềm của nhân vật.

Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê không chỉ đặc sắc về nghệ thuật mà còn gửi gắm thông điệp sâu sắc về tình yêu quê hương, thể hiện tấm lòng thủy chung của Hạ Tri Chương.

Phân tích bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê - Mẫu 2: Khám phá tình yêu quê hương qua thơ Hạ Tri Chương.

Hạ Tri Chương, một thi sĩ nổi tiếng đời Đường, quê ở Chiết Giang, Trung Quốc. Ông đỗ tiến sĩ năm 36 tuổi và trở thành đại quan được triều đình trọng vọng. Thơ ông thấm đẫm tình yêu quê hương, tiêu biểu là bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” (Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê).

“Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi
Hương âm vô cải, mấn mao tồi
Nhi đồng tương kiến, bất tương thức
Tiểu vấn: khách tòng hà xứ lai?”

Giống như Lý Bạch, Hạ Tri Chương rời quê từ thuở nhỏ. Quê hương với những kỷ niệm thân thương gắn bó với tuổi thơ. Mở đầu bài thơ, tác giả sử dụng thủ pháp tiểu đối để khắc họa cảnh ngộ: xa quê từ thuở ấu thơ, đến khi tóc bạc mới được trở về.

“Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi”

(Khi đi trẻ, lúc về già)

Xa quê từ thuở bé, khi trở lại đã già. Khoảng cách thời gian không phải vài năm mà gần cả đời người. Đó là bi kịch của một vị quan đời Đường trên con đường công danh. Cuộc đời đầy sóng gió, con người chỉ có một lần sinh ra và một lần ra đi vĩnh viễn. Hạ Tri Chương đã đạt được công danh nhưng phải đánh đổi bằng việc xa quê hương yêu dấu. Đó là nỗi đau, là khối sầu của bất kỳ ai lâm vào cảnh ngộ này.

“Hương âm vô cải, mấn mao tồi”

Tác giả dùng phép tiểu đối để khẳng định tình cảm với quê nhà. Dù mái tóc đã điểm sương, thời gian đã làm thay đổi ngoại hình, nhưng giọng quê vẫn không đổi. Giọng quê là hơi thở, là tiếng nói của quê hương, gắn bó máu thịt với mỗi con người. Chi tiết này thể hiện tình cảm sâu nặng của tác giả với nơi chôn nhau cắt rốn.

Trong sự thay đổi của thời gian, chỉ có giọng quê là bất biến, thể hiện tấm lòng thủy chung, son sắt của Hạ Tri Chương với quê hương. Dù sống trong nhung lụa, đạt đến đỉnh cao danh vọng, tình yêu quê hương trong ông vẫn nguyên vẹn. Đó là điều đáng trân trọng và tự hào.

Trở về quê hương sau gần cả đời xa cách, tác giả đối mặt với nghịch lý:

“Nhi đồng tương kiến, bất tương thức
Tiểu vấn: khách tòng hà xứ lai?”

Khi trở về, tác giả trở thành khách lạ trên chính quê hương mình. Bạn bè thuở nhỏ giờ đã già, ai còn ai mất? Thời gian trôi qua không ngờ, để lại trong lòng tác giả nỗi buồn man mác.

“Trẻ con nhìn lạ không chào
Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi?”

Câu hỏi ngây thơ của trẻ nhỏ khiến tác giả bâng khuâng, xúc động. Tình yêu quê hương của Hạ Tri Chương thật đẹp đẽ và sâu sắc, để lại ấn tượng khó phai trong lòng người đọc.

“Ngày đi, tóc hãy còn xanh
Mai về, dù bạc tóc anh, cũng về!”

(Nước non ngàn dặm)

Bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” là một tác phẩm xuất sắc, gợi lên nhiều cảm xúc sâu lắng. Tác giả sử dụng nghệ thuật tiểu đối tài tình, tạo nên những câu thơ cô đọng, giàu sức gợi, khắc họa rõ nét nỗi lòng của người xa quê. Bài thơ là tiếng lòng chân thành của Hạ Tri Chương, thể hiện tình yêu quê hương tha thiết, thủy chung, thấm đẫm trong từng câu chữ.

Phân tích bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê - Mẫu 3: Khám phá tình yêu quê hương qua thơ Hạ Tri Chương.

Cùng viết về chủ đề nhớ quê hương, Lý Bạch trong bài “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh” đã thể hiện tình cảm nhẹ nhàng mà sâu lắng khi nhìn trăng nhớ quê. Trong khi đó, “Hồi hương ngẫu thư” của Hạ Tri Chương lại mang đến những cảm xúc mới mẻ, độc đáo riêng, khắc họa rõ nét tình yêu quê hương và nỗi niềm của người xa xứ.

Tác phẩm được viết sau hơn năm mươi năm xa quê, khi tác giả từ quan trở về quê nhà vào những ngày cuối đời. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu quê hương tha thiết mà còn bộc lộ nỗi xót xa, ngậm ngùi khi trở về nơi chôn nhau cắt rốn.

Hai câu thơ đầu miêu tả hoàn cảnh trở về quê: “Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi/ Hương âm vô cải mấn mao tồi”. Câu thơ tưởng như kể chuyện nhưng thực chất là để bộc lộ nỗi niềm: Khi ra đi còn trẻ trung, cống hiến hết mình cho đất nước, khi trở về đã là ông lão tóc bạc. Nghệ thuật đối lập giữa “thiếu tiểu – lão đại” và “li gia – hồi” càng làm nổi bật nỗi xót xa. Nửa đời người xa quê, thời gian được sống trên mảnh đất quê hương giờ đây quá ngắn ngủi. Câu thơ như một tiếng thở dài đầy ngậm ngùi. Câu thơ thứ hai khẳng định tình yêu quê hương bền chặt của tác giả. Nghệ thuật đối giữa “hương âm – mấn mao” và “vô cải – tồi” tạo nên sự tương phản giữa cái thay đổi và cái bất biến. Thời gian có thể làm thay đổi ngoại hình, tuổi tác, nhưng không thể làm mất đi hồn cốt quê hương trong con người ấy. Hạ Tri Chương đã lấy sự thay đổi để làm nổi bật điều bất biến: giọng quê vẫn nguyên vẹn, thể hiện tình yêu quê hương sâu nặng.

Hai câu thơ cuối tạo nên tình huống vừa bi vừa hài:

“Nhi đồng tương kiến bất tương thức
Tiếu vấn khách tòng hà xứ lai”

Xa quê lâu ngày, trẻ con không nhận ra tác giả là điều dễ hiểu. Nhưng trong tình huống đó, lòng ông không khỏi ngậm ngùi, chua xót. Câu thơ mang nét hóm hỉnh nhưng ẩn chứa nỗi buồn sâu thẳm.

Sự chuyển đổi giọng điệu giữa hai câu đầu và hai câu cuối rất rõ nét. Nếu hai câu đầu mang giọng khách quan, nỗi ngậm ngùi chỉ ẩn sâu bên trong, thì hai câu sau lại thể hiện sự trớ trêu: tác giả trở thành khách lạ trên chính quê hương mình. Sự hồn nhiên của trẻ nhỏ và câu hỏi ngây thơ của chúng càng làm nổi bật sự thay đổi của con người và quê hương. Ẩn sau giọng điệu hóm hỉnh là nỗi buồn sâu lắng của một người con luôn tha thiết yêu quê hương.

Bài thơ có kết cấu độc đáo, hai phần liên kết tự nhiên, tạo bất ngờ cho người đọc. Nghệ thuật đối lập được sử dụng tài tình, làm nổi bật sự thay đổi của thời gian và tình yêu quê hương bất biến. Ngôn ngữ cô đọng, giàu sức biểu cảm.

Với ngôn từ vừa hóm hỉnh vừa ngậm ngùi, bài thơ thể hiện tình yêu quê hương sâu nặng của Hạ Tri Chương. Qua tác phẩm, ta thấy được tình yêu quê hương là một tình cảm thiêng liêng, đáng trân trọng.

Phân tích bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê - Mẫu 4: Khám phá tình yêu quê hương qua thơ Hạ Tri Chương.

Hạ Tri Chương, một nhà thơ tài hoa với tâm hồn sâu sắc, đã rời quê hương từ thuở nhỏ. Sau hơn năm mươi năm xa cách, khi tuổi già trở về quê nhà, ông viết bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” (Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê) để bày tỏ nỗi nhớ quê da diết cùng nỗi buồn man mác của một người con xa xứ.

Hai câu thơ đầu, tác giả kể lại hành trình trở về quê sau năm mươi năm xa cách:

“Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi
Hương âm vô cải mấn mao tồi”

Tác giả sử dụng hàng loạt tính từ đối lập: "thiếu tiểu - lão đại", "li gia - hồi". Khi rời quê, ông chỉ là một thiếu niên, nhưng khi trở về, mái tóc đã bạc phơ, thân hình đã già nua. Câu thơ không trực tiếp bộc lộ nỗi buồn, nhưng qua sự đối lập về thời gian, người đọc cảm nhận được sự ngậm ngùi, tự trách của tác giả vì đã không trở về quê sớm hơn. Đến câu thơ thứ hai, tình yêu quê hương được thể hiện một cách chân thành và cảm động:

“Hương âm vô cải, mấn mao tồi”

Nghệ thuật đối lập tiếp tục được sử dụng: "hương âm - mấn mao", "vô cải - tồi". “Hương âm” (giọng quê) vẫn không thay đổi dù thời gian trôi qua, trong khi mái tóc đã bạc trắng. Thời gian có thể làm thay đổi ngoại hình, nhưng không thể xóa nhòa bản chất quê hương trong con người. Sự đối lập này khẳng định tình yêu quê hương bền chặt, sâu nặng của tác giả.

Hai câu thơ ngắn gọn nhưng bao quát cả một đời người với bao thăng trầm. Dù thời gian có trôi qua, tuổi tác có già đi, quê hương vẫn là nơi để trở về, vẫn dang rộng vòng tay chào đón. Đó là niềm an ủi lớn lao của người con xa xứ.

Trong dòng cảm xúc bùi ngùi, tác giả gặp phải tình huống dở khóc dở cười khi trở về quê:

“Nhi đồng tương kiến bất tương thức”

(Tiếu vấn khách tòng hà xứ lai)

Tác giả chọn hình ảnh “nhi đồng” (trẻ con) để nhấn mạnh sự xa cách về thời gian. Rời quê từ thuở nhỏ, nay trở về, những đứa trẻ cùng quê không nhận ra ông. Điều này khiến tác giả không khỏi chạnh lòng. Câu hỏi ngây thơ của lũ trẻ: “Khách từ đâu đến?” làm nổi bật sự lạc lõng của tác giả trên chính quê hương mình. Qua đó, tác giả gửi gắm bài học sâu sắc về việc giữ gìn nguồn cội, không quên nơi chôn rau cắt rốn.

Bài thơ sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, ngôn từ cô đọng, hàm súc, kết hợp nghệ thuật đối lập tài tình. Qua đó, tác giả bộc lộ tình yêu quê hương sâu nặng cùng những cảm xúc buồn vui lẫn lộn khi trở về quê nhà. Bài thơ không chỉ là tiếng lòng của Hạ Tri Chương mà còn là lời nhắc nhở về tình cảm thiêng liêng với quê hương.

Phân tích bài Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê - Mẫu 5: Khám phá tình yêu quê hương qua thơ Hạ Tri Chương.

Hạ Tri Chương, một nhà thơ nổi tiếng thời Đường, đã viết bài thơ “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê” với tâm trạng đau xót khi trở về quê cũ mà bị coi là “khách xa xứ”. Bài thơ không chỉ thể hiện nỗi niềm của người xa quê mà còn bộc lộ tình yêu quê hương tha thiết, sâu đậm.

“Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,
Hương âm vô cải, mấn mao tồi.
Nhi đồng tương kiến, bất tương thức,
Tiếu vấn, khách tòng hà xứ lai?”

Bài thơ được sáng tác khi Hạ Tri Chương trở về thăm quê cũ ở Vĩnh Hưng, Việt Châu (nay thuộc huyện Tiêu Sơn, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc). Nhan đề “Hồi hương ngẫu thư” (Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê) cho thấy bài thơ được viết trong cảm xúc bất chợt, bộc lộ tình yêu quê hương sâu sắc khi đối mặt với sự đổi thay của quê nhà.

Hai câu thơ đầu khắc họa sự thay đổi của nhân vật trữ tình khi trở về quê. Tác giả sử dụng phép đối lập giữa “thiếu tiểu” (trẻ) - “lão đại” (già) và “li gia” (rời quê) - “hồi” (trở về). Khoảng thời gian xa quê dài đằng đẵng được nhấn mạnh, thể hiện sự day dứt, nuối tiếc khi cuộc đời gần kết thúc mới được trở về. Dù ngoại hình đã thay đổi (tóc bạc), nhưng giọng quê và tấm lòng son sắt với quê hương vẫn vẹn nguyên. Qua đó, tác giả khẳng định tình yêu quê hương thủy chung, bền vững.

Hai câu cuối miêu tả sự thay đổi của quê hương sau nhiều năm xa cách. Nhân vật trữ tình mong đợi sự chào đón từ người thân, nhưng thực tế lại trái ngược. Câu hỏi ngây thơ của đứa trẻ: “Khách từ đâu đến?” cho thấy sự xa lạ giữa tác giả và quê hương. Từ “khách” đầy xót xa, khẳng định rằng người con quê hương đã trở thành kẻ xa lạ ngay trên mảnh đất mình sinh ra. Tình huống vừa hóm hỉnh vừa đau lòng này làm nổi bật nỗi niềm của tác giả.

Tóm lại, bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” là tiếng lòng của một người con xa quê, thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc và nỗi niềm khi trở về nơi chôn nhau cắt rốn. Qua bài thơ, Hạ Tri Chương đã để lại cho người đọc những cảm xúc chân thực và sâu lắng về tình yêu quê hương.