Cảm nhận sâu sắc về bài thơ Bạn đến chơi nhà (Kèm dàn ý và 9 bài văn mẫu) - Tài liệu Văn lớp 8

EduTOPS mang đến Bài văn mẫu lớp 7: Cảm nhận sâu sắc về bài thơ Bạn đến chơi nhà, một tài liệu vô cùng giá trị dành cho học sinh.

Tài liệu này bao gồm 9 bài văn mẫu, giúp các bạn học sinh lớp 7 có thêm nguồn tham khảo phong phú để hoàn thiện bài viết của mình một cách xuất sắc.

Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 1

Tình bạn luôn là đề tài quen thuộc trong văn học. Trong số những tác phẩm về tình bạn, bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng tôi.

“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa”

Hai câu thơ đầu mở ra hoàn cảnh đặc biệt khi người bạn đến thăm. Cụm từ “đã bấy lâu nay” gợi lên khoảng thời gian dài hai người chưa gặp. Cách xưng hô “bác” thể hiện sự thân mật, gần gũi. Tuy nhiên, hoàn cảnh lại trớ trêu khi trẻ nhỏ đi vắng, chợ lại quá xa, khiến việc tiếp đãi bạn trở nên khó khăn.

Những câu thơ tiếp theo, Nguyễn Khuyến liệt kê hàng loạt hình ảnh để nhấn mạnh sự thiếu thốn trong hoàn cảnh tiếp khách:

“Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có”

Những câu thơ này phản ánh sự thiếu thốn của nhân vật trữ tình. Ao sâu không thể bắt cá, vườn rộng nhưng khó đuổi gà, rau cỏ chưa kịp lớn, và ngay cả miếng trầu truyền thống cũng không có. Tuy nhiên, sự thiếu thốn vật chất không làm giảm đi tình cảm chân thành giữa hai người bạn.

“Bác đến chơi đây ta với ta”

Câu thơ cuối là lời khẳng định về tình bạn tri kỉ. Tôi liên tưởng đến câu thơ của Bà Huyện Thanh Quan trong bài Qua Đèo Ngang, cũng sử dụng cụm từ “ta với ta”:

“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng ta với ta”

Trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, “ta với ta” thể hiện nỗi cô đơn, lẻ loi. Còn trong thơ Nguyễn Khuyến, “ta với ta” lại mang ý nghĩa khác. Đại từ “ta” thứ nhất chỉ nhân vật trữ tình, còn “ta” thứ hai chỉ người bạn. Từ “với” thể hiện sự gắn kết, đồng hành. Dù cuộc sống nghèo khó, nhưng tình bạn tri kỉ khiến mọi thứ trở nên ấm áp và ý nghĩa hơn.

Với ngôn từ giản dị, giọng thơ hóm hỉnh, bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến đã truyền tải thông điệp sâu sắc về giá trị của tình bạn. Đây là một tác phẩm mà tôi vô cùng yêu thích.

Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 2

Nguyễn Khuyến, một nhà thơ kiệt xuất của nền văn học trung đại, đã để lại dấu ấn sâu đậm qua bài thơ “Bạn đến chơi nhà”. Tám câu thơ giản dị, mộc mạc nhưng chứa đựng tình cảm chân thành và sâu sắc.

Niềm vui khi gặp lại người bạn thân thiết được thể hiện rõ qua cụm từ “đã bấy lâu nay”. Khoảng thời gian dài không gặp càng làm nổi bật sự mong nhớ khôn nguôi của tác giả. Cách xưng hô “bác - tôi” thân mật, gần gũi, cho thấy mối quan hệ gắn bó giữa hai người. Câu thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng cả hoàn cảnh và tình bạn keo sơn.

Tình bạn quý giá như thế đáng lẽ phải được tiếp đón trọng thị. Nhưng Nguyễn Khuyến lại dùng sự hóm hỉnh để diễn tả hoàn cảnh: “Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa”. Dù muốn mua cao lương mĩ vị tiếp bạn, nhưng chợ xa, trẻ nhỏ đi vắng, và tuổi già sức yếu khiến tác giả không thể thực hiện được. Thế là, ông quyết định tận dụng những gì có sẵn tại nhà, nhưng rồi lại gặp phải sự lúng túng:

“Ao sâu nước cả khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”

Chợ không thể đi, mà nhà cũng chẳng có gì để tiếp bạn. Đặc biệt, “Đầu trò tiếp khách, trầu không có”. Miếng trầu vốn là thứ tối thiểu để tiếp khách, nhưng nhà thơ cũng không có. Điệp từ “không” được lặp lại khéo léo, vừa nhấn mạnh sự thiếu thốn, vừa khẳng định tình bạn vượt lên trên vật chất. Đó là tình bạn chân chính, không vụ lợi, vượt qua mọi khó khăn để tồn tại mãi với thời gian.

Cuối cùng, nhà thơ kết thúc bằng câu thơ đầy cảm xúc:

“Bác đến chơi đây ta với ta”

Từ “Bác” được lặp lại, thể hiện sự yêu quý và kính trọng. “Ta với ta” - tôi và bạn, tôi và chúng ta, hai tâm hồn đồng điệu, tuy hai mà một. Dù không có mâm cao cỗ đầy, không trầu cau, nhưng cuộc trò chuyện vẫn diễn ra vui vẻ, tâm đầu ý hợp. Hai chữ “ta” làm sáng lên cả bài thơ, khẳng định đây là một tình bạn tri kỉ, trân quý vô cùng.

Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, với niêm luật chặt chẽ nhưng vẫn giữ được nét phóng khoáng, hóm hỉnh của Nguyễn Khuyến. Nghệ thuật lặp từ tinh tế cùng tình huống thử thách tình bạn đã truyền tải thông điệp sâu sắc về tình bạn chân chính, vượt lên trên vật chất tầm thường.

Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 3

Nguyễn Khuyến, một nhà thơ nổi tiếng với phong cách mộc mạc, giản dị nhưng chứa đựng tình cảm chân thành và sâu sắc. Ông đã viết nhiều bài thơ về tình bạn, thể hiện sự trong sáng, chân thành và không bị ngăn cách bởi bất kỳ điều gì. Trong số đó, “Bạn đến chơi nhà” là minh chứng rõ nét nhất cho tình bạn đẹp đẽ ấy.

Mở đầu bài thơ, tác giả như đang tâm tình với người bạn tri kỉ của mình. Qua đó, ta cảm nhận được sự thân ái, thoải mái khi được gặp lại người bạn lâu ngày không gặp:

“Đã bấy lâu nay bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng chợ thời xa
Ao sâu, sóng cả khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không có”

Sáu câu thơ tiếp theo, tác giả sử dụng nghệ thuật liệt kê để diễn tả những khó khăn hiện tại. Dù có phần phóng đại, nhưng không thể phủ nhận rằng gia đình nhà thơ lúc này thực sự không có gì để tiếp đãi khách.

Khi người bạn đến chơi, trong nhà chỉ còn lại nhà thơ. Người trẻ đã đi vắng, chợ thì quá xa, và ngay cả những món rau dân dã trong vườn cũng không có sẵn. Tác giả than thở: “cải chửa ra cây”, “cà mới nụ”, “bầu vừa rụng rốn”, “mướp đương hoa”. Ngay cả miếng trầu, thứ tối thiểu để tiếp khách, cũng không có.

Tuy nhiên, câu thơ cuối cùng đã trở thành linh hồn của bài thơ: “Bác đến chơi đây ta với ta”. Vật chất không còn quan trọng, chỉ cần tấm lòng chân thành là đủ. “Ta với ta” không còn là hai người, mà là sự đồng điệu của hai tâm hồn. Đó chính là điều quý giá nhất trong tình bạn.

Qua bài thơ, ta cảm nhận sâu sắc tình bạn của Nguyễn Khuyến và người bạn của ông. Đó là tình bạn không vụ lợi, chỉ có sự chân thành và tấm lòng. Điều này đáng để chúng ta trân trọng và học hỏi trong các mối quan hệ của mình.

Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 4

Trong cuộc sống, ai cũng cần có những người bạn để chia sẻ niềm vui, nỗi buồn. Tình bạn tri kỉ giúp niềm vui nhân đôi, nỗi buồn vơi đi một nửa, mang lại động lực và kỉ niệm đáng nhớ. Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn có được tình bạn như vậy. Nguyễn Khuyến là một trong số ít người may mắn đó, và tình bạn đẹp đẽ của ông được thể hiện rõ qua bài thơ “Bạn đến chơi nhà”.

“Đã bấy lâu nay bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng chợ thời xa”

Hai câu thơ đầu phác họa hoàn cảnh khi người bạn đến thăm. Sau một thời gian dài không gặp, người bạn tới chơi nhưng nhà thơ lại gặp phải tình cảnh khó khăn: trẻ nhỏ đi vắng, chợ lại quá xa. Những lí do khách quan này khiến ông không thể chuẩn bị được món ngon để tiếp đãi bạn.

“Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà”

Không thể ra chợ, nhà thơ tìm kiếm trong nhà xem có gì để tiếp khách. Từ cá dưới ao đến gà trong vườn, nhưng mọi thứ đều không khả thi. Ao sâu không thể bắt cá, gà thả rông khó bắt. Những ý định tốt đẹp của ông đều không thể thực hiện được.

“Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”

Không có thịt cá, ngay cả rau cỏ trong vườn cũng chưa thể dùng được. Những thứ đơn giản nhất như cải, cà, bầu, mướp đều chưa đến lúc thu hoạch. Hoàn cảnh khiến nhà thơ cảm thấy bất lực, nhưng ông không thể làm gì khác.

“Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Bác đến chơi đây, ta với ta”

Theo truyền thống Việt Nam, miếng trầu là đầu câu chuyện, nhưng nhà thơ thậm chí không có cả trầu để tiếp khách. Tuy nhiên, chính trong hoàn cảnh này, câu thơ cuối mới tỏa sáng. Tình bạn không cần vật chất, chỉ cần sự đồng điệu tâm hồn. Với nhà thơ, người bạn tri kỉ đã trở thành một phần của chính mình.

Bài thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng thông điệp sâu sắc về tình bạn tri kỉ. Đó là tình bạn vượt lên trên vật chất, chỉ cần sự chân thành và đồng điệu tâm hồn. Đây chính là giá trị lớn nhất mà tình bạn mang lại.

Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 5

Nguyễn Khuyến không chỉ là nhà thơ của làng quê Việt Nam mà còn là người trọng tình nghĩa với bạn bè. Trong số những tác phẩm của ông, “Bạn đến chơi nhà” là bài thơ tiêu biểu, thể hiện tình bạn chân thành, giản dị. Bài thơ như một nụ cười nhẹ nhàng, thấm thía về cảnh nghèo khó của gia đình khi bạn đến thăm, đồng thời khẳng định tình bạn trong sáng, không cần vật chất. Dù trong khó khăn, tình bạn vẫn tỏa sáng.

Mở đầu bài thơ, nhà thơ miêu tả hoàn cảnh khi người bạn đến thăm. Đó là một người bạn lâu ngày không gặp, nhưng vẫn nhớ đến nhau và tìm đến thăm nhà thơ. Qua đó, ta thấy được sự trân trọng và yêu quý trong tình bạn già:

“Đã bấy lâu nay bác tới nhà.
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa ”

Cụm từ “đã bấy lâu” cho thấy khoảng thời gian dài hai người mới gặp lại. Dù cuộc sống khó khăn, người bạn vẫn sắp xếp thời gian đến thăm Nguyễn Khuyến, thể hiện tình bạn chân thành, thân thiết. Tuy nhiên, dù là khách quý, nhà thơ lại không có gì để tiếp đãi: trẻ nhỏ đi vắng, chợ lại quá xa. Tuổi già sức yếu khiến ông không thể tự mình chuẩn bị được gì.

Nhà thơ như đang bày tỏ lời xin lỗi về hoàn cảnh khó khăn của mình. Dù muốn tiếp đãi bạn một bữa cơm đơn giản, nhưng ông không thể làm được. Điều này cho thấy sự chân thành và tấm lòng của ông dành cho người bạn từ xa đến.

Tiếp theo, nhà thơ liệt kê những thứ có sẵn trong nhà, nhưng không có gì có thể dùng được:

“Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”

Nhà có ao nhưng ao sâu không thể bắt cá. Vườn rộng nhưng rào thưa, không thể đuổi gà. Cải, cà, bầu, mướp đều chưa đến lúc thu hoạch. Tất cả đều ở trạng thái chưa thể dùng được. Dù có muốn, tuổi già sức yếu cũng khiến ông không thể làm gì. Qua đó, nhà thơ cũng ngầm nói lên cảnh nghèo của mình. Dù hiểu thế nào, khi bạn đến, Nguyễn Khuyến không có gì để tiếp đãi, và những câu thơ trên như lời giải thích, mong bạn thông cảm.

“Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta”

Miếng trầu vốn là thứ tối thiểu để tiếp khách, nhưng ở đây cũng không có. Câu thơ cuối khẳng định tình bạn chân thành: “ta với ta”. “Ta” vừa là nhà thơ, vừa là người bạn. Dù không có gì để đãi, chỉ cần hai người ngồi bên nhau, tình bạn vẫn đủ ấm áp.

Bài thơ như lời nói khéo léo của nhà thơ về hoàn cảnh khó khăn. Bạn đến chơi nhà là niềm vui lớn, nhưng tuổi già sức yếu và cảnh nghèo khiến ông chỉ có thể đem tấm lòng chân thành để đối đãi. Dù nghèo khó, tình bạn vẫn đẹp đẽ và đáng quý, nhất là khi về già.

Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 6

Nguyễn Khuyến, một nhà thơ nổi tiếng của nền văn học trung đại Việt Nam, đã để lại nhiều tác phẩm ý nghĩa. Trong đó, bài thơ “Bạn đến chơi nhà” là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện tình bạn chân thành và sâu sắc.

“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà”

Câu thơ mở đầu như một tiếng reo vui, khơi nguồn cho mọi tình huống và cảm xúc trong bài. Gặp lại người bạn cũ sau bao năm xa cách là niềm vui khôn xiết, đặc biệt khi cuộc gặp diễn ra nơi chốn quê nhà. Tình bạn ấy thật đáng trân trọng, dù đã trải qua bao vinh hoa chốn kinh thành, họ vẫn nhớ về nhau, vẫn tìm đến thăm hỏi. Dù tình cảm nồng hậu, bài thơ vẫn mang nét hài hước, vui tươi.

“Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”

Người bạn đến chơi nhà thật quý giá, nhất là sau bao năm xa cách. Nhưng hoàn cảnh lại khiến tác giả lâm vào tình huống khó xử: trẻ nhỏ đi vắng, chợ xa, ao sâu không thể bắt cá, vườn rộng khó đuổi gà… Một loạt tình huống được liệt kê, vừa trớ trêu lại vừa hài hước. Lời thơ tự nhiên, vui tươi, toát lên sự hiếu khách của chủ nhà dù thiếu thốn mọi thứ. Ngay cả miếng trầu, thứ tối thiểu để tiếp khách, cũng không có. Câu thơ cuối trở thành điểm nhấn, đầy bất ngờ và ý nghĩa, khẳng định tình bạn vượt lên trên mọi lễ nghi tầm thường.

Ba từ “ta với ta” là trọng tâm của bài thơ:

“Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Bác đến chơi đây, ta với ta”

Âm điệu thay đổi, trở nên thân mật và ngọt ngào. “Ta với ta” thể hiện tình bạn chân thành, nồng thắm, vượt lên trên mọi thiếu thốn vật chất.

Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” là lời bày tỏ chân tình của Nguyễn Khuyến. Qua đó, người đọc cảm nhận được tình bạn cao cả, đáng quý, không bị chi phối bởi vật chất hay lễ nghi.

Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 7

Tình bạn là đề tài quen thuộc trong thơ ca. Một trong những tác phẩm tiêu biểu viết về đề tài này là bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến:

“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta!”

Lời thơ mở đầu giới thiệu việc người bạn đến thăm nhà. Cụm từ “đã bấy lâu nay” chỉ khoảng thời gian dài hai người mới gặp lại. Cách xưng hô “bác” thể hiện sự thân mật, gắn bó giữa hai người. Giọng điệu cởi mở, thân thiện cho thấy sự hiếu khách của tác giả.

Tuy nhiên, hoàn cảnh lại trớ trêu khi người bạn đến chơi. “Trẻ thời đi vắng” - không có ai để nhờ mua đồ tiếp khách. “Chợ thời xa” - chợ quá xa, việc đi chợ mất nhiều thời gian. Nhà thơ còn liệt kê hàng loạt khó khăn: “ao sâu - khôn chài cá”, “cải chửa ra cây, cà mới nụ, bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa”. Ngay cả miếng trầu, thứ tối thiểu để tiếp khách, cũng không có. Điều này cho thấy sự thiếu thốn về vật chất.

Nhưng chính sự thiếu thốn ấy càng làm tình bạn thêm đáng trân trọng. Điều này được thể hiện rõ qua câu thơ cuối: “Bác đến chơi đây ta với ta”. Cụm từ “ta với ta” cũng xuất hiện trong bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan:

“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta"

Tuy nhiên, cách dùng “ta với ta” của hai tác giả hoàn toàn khác nhau. Trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, “ta với ta” thể hiện sự cô đơn, lẻ loi. Còn trong thơ Nguyễn Khuyến, “ta với ta” đồng nghĩa với tôi và bác, chúng ta với nhau. Đó là cách nói thể hiện tình bạn chân thành, tri kỉ, thắm thiết. Họ coi sự hiểu nhau, cảm thông là điều quý giá nhất, vượt lên trên mọi vật chất. Dù cuộc sống đạm bạc, thiếu thốn, nhưng tình bạn vẫn ấm áp, vui vẻ. Câu thơ toát lên sự lạc quan, hào hứng trong giọng điệu của nhà thơ.

Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến đã khắc họa tình bạn tri kỉ đẹp đẽ. Qua bài thơ, chúng ta càng thêm yêu mến và trân trọng những giá trị tình cảm mà nhà thơ gửi gắm.

Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 8

Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến đã để lại ấn tượng sâu sắc về tình bạn tri kỉ, chân thành và đáng trân trọng.

“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà"

Mở đầu bài thơ, cụm từ “đã bấy lâu nay” gợi lên khoảng thời gian dài hai người mới gặp lại. Giọng điệu cởi mở, chân thành thể hiện sự hiếu khách và niềm vui khi được gặp lại người bạn thân thiết.

Những câu thơ tiếp theo, nhà thơ khắc họa hoàn cảnh sống thiếu thốn về vật chất:

"Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta!”

Chợ quá xa, trẻ nhỏ đi vắng, nhà thơ không thể chuẩn bị gì để tiếp đãi bạn. Ao sâu không thể bắt cá, vườn rộng khó đuổi gà. Ngay cả miếng trầu, thứ tối thiểu để tiếp khách, cũng không có. Dù cuộc sống thiếu thốn, giọng điệu hài hước, lạc quan của nhà thơ khiến sự thiếu thốn trở nên nhẹ nhàng. Tình bạn tri kỉ không cần vật chất, chỉ cần sự hiện diện của bạn là đủ hạnh phúc.

Câu thơ cuối cùng khẳng định giá trị của tình bạn: “Bác đến chơi đây ta với ta”. Cụm từ “ta với ta” cũng xuất hiện trong bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan:

“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta"

Trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, “ta với ta” thể hiện sự cô đơn, lẻ loi của nhà thơ nơi đèo Ngang hoang vắng. Bà nhớ về quê hương, đất nước với nỗi buồn không thể chia sẻ cùng ai.

Còn trong thơ Nguyễn Khuyến, “ta với ta” chỉ nhà thơ và người bạn tri kỉ. Từ “với” thể hiện mối quan hệ gắn bó, không còn khoảng cách. Dù thiếu thốn vật chất, hai người vẫn cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc khi được ở bên nhau.

Bài thơ “Bạn đến chơi nhà” giúp người đọc cảm nhận được tình bạn tri kỉ đáng trân trọng của Nguyễn Khuyến. Qua đó, chúng ta cũng hiểu hơn về phong cách sáng tác độc đáo của ông.

Cảm nhận về bài thơ Bạn đến chơi nhà - Mẫu 9

Nguyễn Khuyến, một tác gia lừng danh trong nền văn học Việt Nam, đã để lại dấu ấn sâu đậm qua bài thơ “Bạn đến chơi nhà”. Tác phẩm này không chỉ phản ánh tài năng văn chương mà còn thể hiện tình cảm chân thành, sâu sắc của tác giả.

“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta!”

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Khuyến sử dụng cụm từ chỉ thời gian “đã bấy lâu nay” để diễn tả khoảng thời gian dài người bạn thân thiết mới ghé thăm. Điều này không chỉ thể hiện niềm vui sướng, hạnh phúc của nhà thơ mà còn khắc họa rõ nét mối quan hệ gắn bó, thân thiết giữa hai người. Cách xưng hô “bác” càng làm nổi bật sự gần gũi, thân tình.

Dù bạn đến chơi, nhưng nhà thơ lại không có gì để tiếp đãi. Trẻ em đi vắng, chợ thì xa, ngay cả miếng trầu cũng không có. Tuy nhiên, điều này không làm Nguyễn Khuyến buồn phiền mà ngược lại, ông vẫn giữ được sự lạc quan, hóm hỉnh. Qua đó, người đọc có thể cảm nhận được tinh thần yêu đời, phóng khoáng của nhà thơ.

Dù cuộc sống vật chất thiếu thốn, nhưng tình bạn mới là điều quý giá nhất. Câu thơ cuối “Bác đến chơi đây ta với ta” như một lời khẳng định chắc nịch về tình bạn tri kỷ, sâu sắc của Nguyễn Khuyến.

Cụm từ “ta với ta” cũng xuất hiện trong thơ của Bà Huyện Thanh Quan:

“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng ta với ta”

(Qua Đèo Ngang)

Trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, “ta với ta” chỉ sự cô đơn của tác giả trước không gian mênh mông, hoang vắng của đèo Ngang. Đó là nỗi niềm thương nhớ quê hương, sự cô độc trước thiên nhiên rộng lớn.

Ngược lại, trong thơ Nguyễn Khuyến, “ta với ta” thể hiện sự đồng điệu, gắn bó giữa hai tâm hồn tri kỷ. Dù cuộc sống nghèo khó, thiếu thốn, nhưng tình bạn đã mang lại niềm vui, hạnh phúc cho nhà thơ.

Qua bài thơ “Bạn đến chơi nhà”, Nguyễn Khuyến đã khắc họa một tình bạn đẹp, đáng trân trọng. Tác phẩm không chỉ thể hiện tài năng văn chương mà còn giúp độc giả hiểu hơn về phong cách sáng tác độc đáo của ông.