Hướng dẫn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 36 - Sách Cánh Diều 6 Tập 2: Ngữ văn lớp 6 chi tiết và sáng tạo

Để hỗ trợ học sinh chuẩn bị bài hiệu quả, EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 36) từ sách Cánh Diều, tập 2. Tài liệu này được thiết kế nhằm giúp các em nắm vững kiến thức và rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ một cách bài bản.

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết dành cho học sinh lớp 6. Mời quý độc giả cùng khám phá và tham khảo nội dung đầy đủ, được trình bày một cách khoa học và dễ hiểu.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 36)

Câu 1. Tìm các từ được viết hoa trong hai bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ và “Lượm” của Tố Hữu. Xếp các từ được viết hoa vào hai nhóm:

a. Viết hoa tên riêng: Hồ Chí Minh, Huế, Hà Nội, Hàng Bè, Mang Cá, Sáu,

b. Viết hoa tu từ (viết hoa để thể hiện sự kính trọng): Bác, Người Cha, Lượm

Câu 2. Tìm các từ láy trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ. Phân tích tác dụng miêu tả hoặc biểu cảm của một từ láy trong số đó.

• Các từ láy trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ là: trầm ngâm, lâm thâm, xơ xác, nhẹ nhàng, mơ màng, lồng lộng, bồn chồn, bề bộn, đinh ninh, phăng phắc, nằng nặc, mau mau, mênh mông,
• Phân tích tác dụng của từ láy: Các từ “trầm ngâm, lồng lộng” góp phần diễn tả hình ảnh Bác Hồ thêm chân thực, sống động hơn.

Câu 3. Các từ láy trong khổ thơ sau giúp em hình dung chú bé Lượm như thế nào?

Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

(Tố Hữu)

Một loạt từ láy “loắt choắt”, “xinh xinh”, ”thoăn thoắt”, “nghênh nghênh” tạo nên bức chân dung nhỏ nhắn mà nhanh nhẹn, hoạt bát rất đáng yêu của người liên lạc nhỏ.

Câu 4. Trong những câu thơ dưới đây, các từ ngữ in đậm chỉ ai, chỉ cái gì, việc gì? Giữa sự vật, sự việc mà các từ ngữ ấy biểu thị với sự vật, sự việc mà các từ ngữ ấy hàm ý có mối liên hệ như thế nào? Cách diễn đạt này có tác dụng gì?

a.

Bàn tay mẹ chắn mưa sa
Bàn tay mẹ chặn bão qua mùa màng
Bàn tay mẹ thức một đời
À ơi này cái Mặt Trời bé con

(Bình Nguyên)

b.

Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú, cháu
Gặp nhau Hàng Bè

(Tố Hữu)

c.

Vì lợi ích mười năm phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm phải trồng người

(Hồ Chí Minh)

Gợi ý:

a.

“Bàn tay mẹ”: chỉ người mẹ. Mối quan hệ được biểu thị giữa bộ phận và toàn thể. Tác dụng: khẳng định công ơn to lớn của người mẹ.

b.

“đổ máu”: chỉ sự hy sinh, chết chóc. Mối quan hệ ở đây là lấy dấu hiệu để chỉ vật có dấu hiệu. Tác dụng: cho thấy sự mất mát, hy sinh của cuộc chiến tranh.

c.

“mười năm”: ngắn hạn; trăm năm: dài hạn. Mối quan hệ ở đây là cái cụ thể với cái trừu tượng. Tác dụng: nhấn mạnh vai trò lâu dài của sự nghiệp giáo dục.

Câu 5.

- Ghép thành ngữ ở cột bên trái với nghĩa tương ứng ở cột bên phải:

1 - c

2 - e

3 - d

4 - b

5 - a

- Tác dụng của biện pháp tu từ hoán dụ ở các thành ngữ: Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt và giúp diễn đạt cụ thể hơn ý nghĩa của các thành ngữ trên.

Câu 6. Viết một đoạn văn (khoảng 5 - 7 dòng) trong đó sử dụng ít nhất một thành ngữ trong bài tập 5.

Gợi ý:

Xã hội ngày càng phát triển, cuộc sống của con người trở nên đầy đủ hơn. Tuy nhiên, vẫn còn không ít người phải sống trong cảnh gạo chợ nước sông, đối mặt với những khó khăn và thiếu thốn. Điều này nhắc nhở chúng ta về tinh thần nhân ái, sẻ chia. Dù là sự giúp đỡ về vật chất như cơm ăn, áo mặc, hay sự động viên về tinh thần bằng những lời nói ấm áp, ánh mắt đồng cảm, tất cả đều mang ý nghĩa sâu sắc. Ngày nay, tinh thần nhường cơm sẻ áo, một nắm khi đói bằng một gói khi no vẫn được lan tỏa. Các doanh nghiệp chung tay giải cứu nông sản, những tình nguyện viên hiến máu nhân đạo, và cả xã hội cùng giúp đỡ người già neo đơn, trẻ em mồ côi. Mỗi hành động nhỏ bé đều góp phần tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn. Khi chúng ta cho đi yêu thương, chúng ta cũng nhận lại niềm vui và sự thanh thản trong tâm hồn.

Câu sử dụng thành ngữ:

• Tuy nhiên, vẫn còn không ít người phải sống trong cảnh gạo chợ nước sông.
• Ngày nay, tinh thần nhường cơm sẻ áo, một nắm khi đói bằng một gói khi no vẫn được lan tỏa.