Hướng dẫn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 16 - Sách Cánh Diều 6 Tập 2: Ngữ văn lớp 6

Nhằm hỗ trợ học sinh chuẩn bị bài hiệu quả, EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 16), trích từ sách Cánh Diều, tập 2.

Tài liệu này là nguồn tham khảo quý giá dành cho học sinh lớp 6. Mời bạn đọc khám phá nội dung chi tiết dưới đây.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 16)

Câu 1. Phân loại các từ sau vào hai nhóm: từ ghép và từ láy: mẫm bóng, hủn hoẳn, lợi hại, phành phạch, giòn giã.

Gợi ý:

• Từ ghép: mẫm bóng, lợi hại
• Từ láy: hủn hoẳn, phành phạch, giòn giã

Câu 2. Các từ “mẫm bóng, hủn hoẳn” là sáng tạo của nhà văn Tô Hoài. Qua những từ này, em hình dung như thế nào về ngoại hình của Dế Mèn?

• Mẫm bóng: mập mạp, chắc khỏe (miêu tả đôi càng); hủn hoẳn: ngắn đến mức khó coi (miêu tả đôi cánh).
• Các từ láy trên giúp người đọc hình dung rõ hơn về đặc điểm ngoại hình của Dế Mèn: khỏe mạnh và đẹp đẽ hơn.

Câu 3. Thành ngữ “chết ngay đuôi, vái cả sáu tay” do nhà văn Tô Hoài sáng tạo trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên có điểm gì khác biệt so với thành ngữ quen thuộc như “chết thẳng cẳng, vái cả hai tay”? Theo em, thành ngữ nào phù hợp hơn để miêu tả loài dế?

• Thành ngữ “chết ngay đuôi, vái cả sáu tay” khác biệt ở việc sử dụng từ “đuôi” thay cho “cẳng” và “sáu tay” thay cho “hai tay”.
• Thành ngữ do Tô Hoài sáng tạo phù hợp hơn khi miêu tả đặc điểm của Dế Mèn (chúng có đuôi và 6 cái càng).

Câu 4. Tìm chủ ngữ là cụm danh từ trong các câu sau:

a. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. (Tô Hoài)

b. Những gã xốc nổi thường làm cử chỉ ngông cuồng là tài ba. (Tô Hoài)

c. Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng hiện ra trước mắt em bé. (Cô bé bán diêm)

Gợi ý:

a. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo

b. Những gã xốc nổi

c. Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng.

Câu 5. Xác định danh từ trung tâm và các thành tố phụ trong từng cụm danh từ làm chủ ngữ nói trên. Nêu tác dụng của việc mở rộng chủ ngữ.

=> Tác dụng: Giúp cho các sự vật trong câu văn trở nên cụ thể, sinh động và giàu hình ảnh hơn.

Câu 6. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 - 7 dòng) nêu cảm nghĩ của em về một nhân vật trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên hoặc Ông lão đánh cá và con cá vàng, trong đoạn văn có sử dụng chủ ngữ là cụm từ. Xác định chủ ngữ là cụm từ trong đoạn văn đó.

Gợi ý:

Mẫu 1

Khi đọc đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, người đọc sẽ cảm thấy ấn tượng với nhân vật Dế Mèn. Một chàng dế rất khỏe mạnh, cường tráng. Dế Mèn sống tự lập từ lúc còn rất nhỏ. Hàng ngày, chú ta đi chu du khắp nơi, đi đến đâu cũng làm cho những con vật nhỏ bé sợ hãi. Đặc biệt là người hàng xóm của Dế Mèn - Dế Choắt. Cậu ta là một chú dế gầy gò, ốm yếu. Bởi vậy mà Dế Mèn đã luôn có thái độ trịch thượng, coi thường Choắt. Một hôm, Dế Mèn bày trò trêu chị Cốc dẫn đến cái chết thương tâm của Dế Choắt. Sau đó, Dế Mèn đã nhận ra bài học đường đời đầu tiên quý giá.

Câu mở rộng: Một chàng dế rất khỏe mạnh, cường tráng. (Cụm danh từ: một chàng dế)

Mẫu 2

Trong “Ông lão đánh cá và con cá vàng”, nhân vật ông lão đánh cá đã để lại cho em những ấn tượng sâu sắc. Con người lương thiện ấy đã sẵn sàng thả con cá vàng về biển khi nghe thấy lời cầu xin. Tuy cuộc sống nghèo khổ, nhưng ông vẫn không vì thế mà nảy sinh lòng tham muốn cá vàng đền đáp. Nhưng ông lão cũng là một con người quá nhu nhược. Dù bà vợ độc ác hết lần này đến lần khác mắng mỏ, đưa ra những yêu cầu vô lí. Ông vẫn chỉ biết lẳng lặng làm theo, không hề có chút phản kháng. Như vậy, nhà văn Puskin đã xây dựng nhân vật ông lão đánh cá trở thành một hình tượng giàu tính nhân văn, đại diện cho cái thiện, lòng tốt của con người. Tuy nhiên nhân vật này cũng là một lời nhắc nhở chúng ta về sự nhu nhược trong cuộc sống.

Câu mở rộng: Con người lương thiện ấy đã sẵn sàng thả con cá vàng về biển khi nghe thấy lời cầu xin. (Cụm danh từ: con người lương thiện ấy)