Hướng dẫn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 105 - Ngữ văn lớp 8, sách Chân trời sáng tạo tập 2

Hôm nay, EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 8: Thực hành tiếng Việt trang 105, một hướng dẫn chi tiết giúp học sinh chuẩn bị bài học một cách hiệu quả và sâu sắc.

Tài liệu này là nguồn tham khảo hữu ích, giúp học sinh lớp 8 nắm vững kiến thức và chuẩn bị bài một cách nhanh chóng, đầy đủ. Mời các em cùng khám phá chi tiết ngay bên dưới.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 105)

Câu 1. Nhận xét về sắc thái nghĩa của từ ngữ in đậm trong các trường hợp sau:

a. Có lúc vểnh râu vai phụ lão
Cũng khi lên mặt dáng văn thân

(Trần Tế Xương, Tự trào I)

b. Quả cau nho nhỏ, miếng trầu hôi,
Này của Xuân Hương đã quệt rồi

(Hồ Xuân Hương, Mời trầu)

c. Ghế tréo long xanh ngồi bảnh choẹ
Nghĩ rằng đồ thật hoá đồ chơi

(Nguyễn Khuyến, Tiến sĩ giấy)

Gợi ý:

a.

• vểnh râu: từ ngữ mang sắc thái nhàn nhã, thể hiện cảm xúc bông đùa hoặc chê trách
• lên mặt: từ ngữ mang nghĩa tiêu cực, chỉ sự kiêu căng, coi thường người khác

=> Trong bài thơ, các từ ngữ này thể hiện thái độ châm biếm, tự trào của tác giả.

b. quệt: từ ngữ thể hiện sự tự tin, mạnh mẽ, kèm theo nét bông đùa, giễu cợt của Hồ Xuân Hương khi mời trầu

c. bảnh chọe: từ ngữ thể hiện thái độ giễu cợt, coi khinh của Nguyễn Khuyến dành cho “tiến sĩ giấy”.

Câu 2. Có thể thay từ “bác” bằng từ “bạn” trong câu thơ sau không? Vì sao?

Đã bấy lâu nay bác tới nhà

(Nguyễn Khuyến, Bạn đến chơi nhà)

Từ “bác” mang sắc thái vừa kính trọng, vừa thân mật, thường được dùng giữa những người bạn lớn tuổi, thể hiện tình cảm chân thành mà Nguyễn Khuyến dành cho người bạn. Việc thay thế từ này sẽ làm mất đi sắc thái ý nghĩa ban đầu.

Câu 3. Cho câu thơ sau:

Ghé mắt trông ngang thấy bảng treo,

(Hồ Xuân Hương, Đề đền Sầm Nghi Đồng)

Theo em, có thể thay từ “ngang” bằng từ “lên” không? Vì sao?

Gợi ý:

Không thể thay từ “ngang” bằng từ “lên” vì “nhìn lên” thể hiện thái độ ngưỡng mộ, trong khi “nhìn ngang” thể hiện thái độ coi thường, phù hợp với nội dung văn bản.

Câu 4. Thay từ “cheo leo” trong câu thơ sau bằng một từ có nghĩa tương tự. Từ đó, chỉ ra cái hay trong việc sử dụng từ ngữ của Hồ Xuân Hương

Kìa đền Thái Thú đứng cheo leo

(Hồ Xuân Hương, Đề đền Sầm Nghi Đồng)

• Thay thế bằng từ: chênh vênh, cao vút
• Từ “cheo leo” gợi lên sắc thái giễu cợt rõ ràng hơn, miêu tả ngôi đền với thế đứng không uy nghi, chắc chắn mà lại heo hút.

Câu 5. Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau và nêu tác dụng của biện pháp ấy:

Sống lâu lâu để làm gì nhỉ?
Lâu để mà xem cuộc chuyển vần.

(Trần Tế Xương, Tự trào I)

• Biện pháp tu từ: câu hỏi tu từ
• Tác dụng: thể hiện sự tự giễu cợt bản thân và cuộc đời, không nhằm tìm kiếm câu trả lời mà để phản ánh sự vô nghĩa, vô tích sự.