Văn mẫu lớp 6: Phân tích sâu sắc đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng - Dàn ý chi tiết và 2 bài văn mẫu đặc sắc

Hôm nay, EduTOPS mang đến Bài văn mẫu lớp 6: Phân tích sâu sắc đoạn trích Trong lòng mẹ của nhà văn Nguyên Hồng, trích từ sách Cánh Diều, giúp học sinh khám phá giá trị văn chương và cảm xúc sâu lắng.

Tài liệu bao gồm dàn ý chi tiết và 2 bài văn mẫu lớp 6, giúp học sinh phát triển ý tưởng và hoàn thiện bài viết của mình. Mời các em tham khảo nội dung bên dưới để có thêm cảm hứng và hướng dẫn cụ thể.

Dàn ý phân tích đoạn trích Trong lòng mẹ

I. Mở bài

Giới thiệu khái quát về nhà văn Nguyên Hồng và đoạn trích Trong lòng mẹ, một tác phẩm giàu cảm xúc và ý nghĩa nhân văn.

II. Thân bài

1. Cuộc đối thoại giữa Hồng và người cô

- Hoàn cảnh diễn ra: Gần đến ngày giỗ đầu của cha, mẹ Hồng vẫn chưa về. Trong một buổi trò chuyện, bà cô gọi Hồng lại và hỏi chuyện với những ý đồ không tốt.

- Nội dung cuộc đối thoại: Bà cô hỏi Hồng có muốn vào Thanh Hóa thăm mẹ không, nhưng thực chất là muốn gieo rắc những suy nghĩ tiêu cực về mẹ vào tâm trí cậu.

- Phản ứng của Hồng: Cậu bé nhạy cảm, yêu thương mẹ vô cùng, đã nhận ra ý định xấu của bà cô: “muốn gieo rắc những hoài nghi để tôi khinh miệt…”.

=> Hồng hiện lên là một cậu bé giàu tình cảm, luôn hướng về mẹ với tình yêu thương vô bờ.

- Những lời nói độc ác của người cô:

• Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu?
• Mày dại quá, cứ vào đi, tao cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa và thăm em bé nữa chứ.
• Kể lại câu chuyện người ta nhìn thấy mẹ Hồng.

=> Người cô hiện lên với sự độc ác, cay nghiệt, muốn gieo rắc những điều xấu xa vào tâm trí non nớt của Hồng.

- Tâm trạng của Hồng khi nghe những lời của bà cô:

• Lòng thắt lại, khóe mắt cay cay.
• Nghe thấy hai từ “em bé” xoắn lấy tâm can cậu.
• Căm ghét những hủ tục khiến mẹ phải rời xa anh em mình.

=> Những lời nói cay độc của bà cô chỉ càng khiến Hồng thêm yêu thương và thương cảm cho mẹ.

2. Cuộc gặp gỡ của Hồng và mẹ, tình mẫu tử thiêng liêng

- Hoàn cảnh: Trong ngày giỗ đầu của cha, Hồng từ trường về và bất ngờ nhìn thấy một bóng người quen thuộc. Cậu vội chạy theo, gọi to: “Mợ ơi…” với niềm xúc động khôn tả.

- Cuộc gặp gỡ đầy xúc động:

• Hồng khóc nức nở khi nhìn thấy mẹ, lòng tràn ngập niềm hạnh phúc.
• Cậu ngồi trên xe, áp đùi vào đùi mẹ, đầu ngả vào cánh tay mẹ, cảm nhận hơi ấm quen thuộc từ hơi thở của mẹ.
• Cậu ước mình bé lại để được áp mặt vào bầu sữa ấm áp của mẹ, cảm nhận sự dịu dàng khi mơn man khuôn mặt mẹ từ trán xuống cằm.

=> Sự ngạc nhiên xen lẫn niềm vui sướng tột cùng, cuối cùng sau bao ngày xa cách, Hồng đã được gặp lại mẹ.

=> Tình mẫu tử thiêng liêng, không gì có thể chia cắt được.

III. Kết bài

Khái quát lại giá trị nội dung sâu sắc và nghệ thuật đặc sắc của đoạn trích Trong lòng mẹ, một tác phẩm giàu cảm xúc và ý nghĩa nhân văn.

Phân tích đoạn trích Trong lòng mẹ - Mẫu 1

Đoạn trích “Trong lòng mẹ” trích từ hồi ký “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng đã tái hiện chân thực những nỗi đau, tủi cực mà nhà văn phải trải qua trong thời thơ ấu.

Sau khi cha qua đời, mẹ Hồng phải đi làm ăn xa tận Thanh Hóa, cậu phải sống cùng người cô độc ác. Một ngày, bà cô gọi Hồng lại và hỏi cậu có muốn vào thăm mẹ không. Hiểu được ý đồ muốn gieo rắc sự hoài nghi để cậu “ruồng rẫy, căm ghét mẹ”, Hồng từ chối. Tuy nhiên, bà cô vẫn tiếp tục kể về việc có người nhìn thấy mẹ Hồng ở Thanh Hóa và đã có em bé. Điều này khiến cậu đau lòng và căm ghét những hủ tục đã đẩy mẹ ra xa gia đình. Đến ngày giỗ đầu của cha, mẹ Hồng trở về, mang đến cho cậu niềm hạnh phúc vô bờ khi được ngồi trong lòng mẹ, cảm nhận hơi ấm quen thuộc.

Trong cuộc đối thoại với bà cô, Hồng suýt bật khóc khi nghe câu hỏi: “Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mợ mày không?”. Câu hỏi này khiến cậu nhớ đến mẹ. Hồng “tưởng đến vẻ mặt rầu rầu và sự hiền từ của mẹ, và nghĩ đến cảnh thiếu thốn tình thương ấp ủ từng khiến cậu rơi nước mắt”, suýt trả lời “có”. Nhưng rồi nhận ra ý đồ độc ác của bà cô, cậu cố kìm nén nước mắt. Hồng là một đứa trẻ nhạy cảm, sớm phải tự lập nên cậu trở nên mạnh mẽ, biết giấu đi cảm xúc thật. Trước sự quan tâm giả tạo của bà cô, Hồng đã nhận ra “những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nét mặt cười kịch cỡm” nên “cúi đầu không đáp”. Cậu còn khôn ngoan khi tự bảo vệ mình: “Tôi cũng cười đáp lại cô tôi: “Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về”.

Khi bà cô thông báo mẹ Hồng có em bé: “Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa và thăm em bé chứ”. Những lời này ám ảnh tâm trí cậu. Hồng cười dài trong tiếng khóc, hỏi: “Sao cô biết mợ con có con?”. Những lời cay nghiệt của bà cô càng khiến cậu thêm yêu thương mẹ.

Ngày giỗ đầu của cha, Hồng từ trường về và nhìn thấy bóng người quen thuộc. Cậu chạy theo gọi “Mợ ơi…” với niềm xúc động khôn tả. Khi mẹ “kéo tay”, “xoa đầu” và hỏi, Hồng òa khóc nức nở. Giọt nước mắt đoàn tụ khiến mẹ cũng sụt sùi: “Con nín đi! Mợ đã về với các con rồi mà” rồi lấy vạt áo lau nước mắt cho cậu. Giọt nước mắt đưa cậu vào thế giới tình mẹ, cảm nhận niềm hạnh phúc “êm dịu vô cùng”, “những cảm giác ấm áp đã lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt…”. Không còn là nước mắt tủi nhục, mà là niềm vui sướng khi được gặp lại mẹ sau bao ngày xa cách. Đó là sự ngạc nhiên xen lẫn hạnh phúc, khẳng định tình mẫu tử thiêng liêng.

Như vậy, “Những ngày thơ ấu” là cuốn hồi ký nổi tiếng của Nguyên Hồng. Đoạn trích “Trong lòng mẹ” khắc họa chân thực nỗi đau thời thơ ấu của nhà văn, đồng thời khẳng định tình yêu thương sâu nặng dành cho người mẹ bất hạnh.

Phân tích đoạn trích Trong lòng mẹ - Mẫu 2

Đoạn trích “Trong lòng mẹ” kể lại cuộc đối thoại giữa Hồng và người cô về người mẹ bất hạnh của cậu, cũng như khoảnh khắc Hồng được gặp lại mẹ sau nhiều tháng xa cách. Qua đó, nhà văn Nguyên Hồng đã làm nổi bật tình mẫu tử thiêng liêng và sâu sắc.

Cuộc đối thoại với bà cô diễn ra trong hoàn cảnh gần đến ngày giỗ đầu của cha Hồng, nhưng mẹ cậu vẫn chưa về. Một hôm, bà cô gọi Hồng lại và hỏi: “Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mợ mày không?”. Câu hỏi này khiến cậu nhớ đến mẹ. Hồng “tưởng đến vẻ mặt rầu rầu và sự hiền từ của mẹ, và nghĩ đến cảnh thiếu thốn tình thương ấp ủ từng khiến cậu rơi nước mắt”, suýt trả lời “có”. Nhưng với sự nhạy cảm của mình, cậu nhận ra ngay ý đồ độc ác của bà cô. Bà cô hỏi Hồng có muốn vào thăm mẹ không, nhưng thực chất là muốn gieo rắc những suy nghĩ tiêu cực về mẹ vào tâm trí cậu. Hồng đã kìm nén nước mắt và thông minh đáp lại: “Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về”. Đây không phải là nụ cười hồn nhiên của một đứa trẻ, mà là nụ cười của sự thấu hiểu và phản kháng trước tâm địa độc ác của bà cô.

Bà cô tiếp tục kể cho Hồng nghe những câu chuyện về mẹ: “Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa và thăm em bé chứ?”. Những lời này xoáy sâu vào tâm trí cậu, khiến cậu đau đớn. Hồng cười dài trong tiếng khóc, hỏi: “Sao cô biết mợ con có con?”. Nụ cười trong tiếng khóc thể hiện sự tự vệ trước những lời mỉa mai, cay nghiệt của bà cô. Bản chất giả tạo và độc ác của người cô được bộc lộ rõ ràng. Một người thân mà lại muốn gieo rắc những điều xấu xa vào tâm trí đứa cháu. Càng thương mẹ, Hồng càng căm ghét bà cô và những hủ tục đã đẩy mẹ con cậu vào cảnh xa cách.

Sau cuộc nói chuyện với bà cô, Hồng tình cờ gặp lại mẹ sau nhiều ngày xa cách. Khoảnh khắc này khiến cậu như trở lại làm một đứa trẻ ngây thơ. Khi mẹ “kéo tay”, “xoa đầu” và hỏi, Hồng òa khóc nức nở. Giọt nước mắt đoàn tụ khiến mẹ cũng sụt sùi: “Con nín đi! Mợ đã về với các con rồi mà” rồi lấy vạt áo lau nước mắt cho cậu. Giọt nước mắt đưa cậu vào thế giới tình mẹ, cảm nhận niềm hạnh phúc “êm dịu vô cùng”, “những cảm giác ấm áp đã lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt…”. Giọt nước mắt không còn là của tủi nhục, mà là của niềm vui sướng khi được gặp lại mẹ, được ngồi trong lòng mẹ và cảm nhận hơi thở quen thuộc. Tình mẫu tử thật thiêng liêng: “Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng, để bàn tay mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng”. Câu văn chân thật nhưng đầy xúc động, diễn tả tinh tế niềm hạnh phúc của Hồng.

Như vậy, đoạn trích “Trong lòng mẹ” trong hồi ký “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng đã khắc họa chân thực nỗi đau thời thơ ấu của nhà văn, đồng thời khẳng định tình yêu thương sâu nặng dành cho người mẹ bất hạnh.