Văn mẫu lớp 6: Phân tích chân dung chú bé Lượm qua 4 bài văn mẫu đặc sắc

Phân tích bức chân dung chú bé Lượm - Mẫu 1

Thơ ca đẹp bởi sự hòa quyện giữa họa và nhạc, và bài thơ Lượm của Tố Hữu là một kiệt tác như thế. Phần đầu bài thơ đặc biệt nổi bật với bức chân dung chân thực, sống động của một cậu bé liên lạc thời kháng chiến chống Pháp. Dáng người nhỏ bé nhưng nhanh nhẹn, tinh nghịch, yêu đời, tuổi nhỏ nhưng chí lớn, khiến ai cũng yêu mến.

Khổ thơ đầu gợi lại kỷ niệm khó quên về lần gặp gỡ cuối cùng giữa nhà thơ và chú đội viên liên lạc, trên mảnh đất Huế thân thương. Đó là những ngày Huế chìm trong máu lửa, năm 1946, khi giặc Pháp chiếm đóng cố đô, quê hương của mẹ nhà thơ:

"Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về,
Tình cờ chú cháu
Gặp nhau Hàng Bè"

Đoạn thơ không chỉ tái hiện một con người, một nơi chốn, mà còn khắc sâu kỷ niệm, hoài niệm về thời gian đã qua. Sau mỗi câu chữ là cảm xúc dạt dào, nỗi nhớ thương lắng đọng trong tâm hồn.

Tám câu thơ tiếp theo là những nét vẽ đầy ấn tượng về Lượm, chú đội viên liên lạc. Thân hình nhỏ bé, trang phục giản dị với chiếc mũ ca-lô đội lệch và chiếc xắc xinh xinh. Chú nhanh nhẹn, hiếu động, đáng yêu với đôi chân thoăn thoắt và cái đầu nghênh nghênh. Các từ láy “loắt choắt, xinh xinh, thoăn thoắt, nghênh nghênh” tạo nên hình ảnh sống động, vừa nhỏ bé, vừa hồn nhiên, đáng yêu. Cách gieo vần và nhịp điệu tạo nên âm hưởng vui tươi, hấp dẫn:

“Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh”

Điệp từ “cái” được lặp lại ba lần qua ba nét vẽ: “cái xắc, cái chân, cái đầu” làm nổi bật sự tinh nghịch, hóm hỉnh và tình cảm yêu thương dành cho Lượm.

Lượm ngây thơ, hồn nhiên, tinh nghịch và yêu đời. Dáng điệu và cử chỉ của chú thật đáng yêu: “Ca lô đội lệch/Mồm huýt sáo vang”. Lượm như chú chim chích nhỏ, tung tăng trên con đường vàng rực rỡ:

“Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng”

Hình ảnh “con đường vàng” tượng trưng cho tương lai tươi sáng mà cách mạng mang lại cho thiếu nhi Việt Nam. Qua ngôn ngữ giàu hình ảnh, Tố Hữu thể hiện tình cảm trìu mến, trân trọng dành cho chú đội viên.

Những dòng thơ cuối đoạn chuyển từ kể chuyện sang đối thoại. Lượm chia sẻ niềm vinh dự được tham gia kháng chiến. Quê hương bị giặc tàn phá, Lượm hạnh phúc được trở thành người chiến sĩ nhỏ. Các từ ngữ như “vui lắm, thích hơn” thể hiện tinh thần yêu nước và nhiệt huyết của chú:

Quân đội trở thành gia đình lớn của Lượm. Cuộc đời chú đội viên liên lạc như cánh chim bay giữa bão tố, đầy tự hào và kiêu hãnh. Lượm là hình ảnh đẹp đẽ của tuổi nhỏ chí lớn:

“Tuổi nhỏ làm việc nhỏ
Tuỳ theo sức của mình
Đi tham gia kháng chiến
Để gìn giữ hoà bình”

(Thư trung thu, Hồ Chí Minh)

Nụ “cười híp mí” và “má đỏ bồ quân” là hai nét vẽ tô điểm thêm sức sống cho bức chân dung chú liên lạc. Một tâm hồn trẻ trung, hồn nhiên và tràn đầy sức sống. Chú liên lạc dần khuất xa sau lời chào “đồng chí” đầy ấm áp và thân thương:

“Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
- Thôi chào đồng chí!
Cháu đi xa dần”

Câu thơ “Cháu đi xa dần” như một lời tiên tri: khoảnh khắc chia ly trên phố Hàng Bè, khi Huế chìm trong máu lửa, cũng là lúc vĩnh biệt. Người chú sẽ chẳng bao giờ gặp lại người cháu yêu quý ấy nữa.

Bài thơ "Lượm" là một kiệt tác của Tố Hữu, khắc họa hình ảnh anh hùng của thiếu nhi Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Một dáng hình đáng yêu, một tâm hồn trong sáng, yêu đời, thật đáng trân trọng. Với chú liên lạc, lòng yêu nước và nhiệt huyết kháng chiến đã trở thành lý tưởng chiến đấu đầy say mê!

Tố Hữu đã sáng tạo nên những vần thơ bốn chữ trong trẻo, giàu nhạc điệu và hình ảnh, tựa như một khúc đồng dao. Các từ láy tượng hình là những nét vẽ tinh tế, biểu cảm nhất về chân dung người chiến sĩ nhỏ, một liệt sĩ anh hùng, được khắc họa qua thơ ca kháng chiến. Bài thơ Lượm là một tượng đài bất tử về người chiến sĩ thiếu nhi anh hùng.

Phân tích bức chân dung chú bé Lượm - Mẫu 2

Đất nước Việt Nam vươn lên từ đau thương chiến tranh, giành lại độc lập tự do. Những gì tốt đẹp chúng ta được hưởng hôm nay đều được đánh đổi bằng máu xương của biết bao chiến sĩ anh hùng. Trong số đó, chú bé Lượm là một tấm gương sáng ngời mà em vô cùng ngưỡng mộ.

Hình ảnh Lượm hiện lên trong bài thơ thật sinh động qua những câu thơ ngắn gọn, giàu hình ảnh:

"Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh"

Lượm mang vẻ giản dị, chân quê như bao đứa trẻ khác. Thân hình nhỏ nhắn “loắt choắt”, chiếc xắc xinh xinh đeo bên hông càng tô thêm nét tinh nghịch, phù hợp với lứa tuổi. Đôi chân “thoăn thoắt”, cái đầu “nghênh nghênh” thể hiện sự nhanh nhẹn, hoạt bát của một cậu bé đang tuổi ăn tuổi lớn. Ở Lượm toát lên sự hồn nhiên, yêu đời, lạc quan, khiến ai nhìn vào cũng cảm thấy vui vẻ theo:

“Ca-nô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường làng”

Khổ thơ tiếp theo tiếp tục khắc họa sự tươi tắn, hồn nhiên của Lượm qua tiếng huýt sáo vang vọng khắp con đường làng. Đôi chân nhanh nhẹn nhảy nhót như chú chim chích nhỏ, vừa đáng yêu vừa nhanh nhẹn. Qua những chi tiết miêu tả ngoại hình, Lượm hiện lên là một cậu bé vô tư, trong sáng, mộc mạc như bao đứa trẻ cùng trang lứa.

Nhưng ẩn sau thân hình nhỏ bé ấy là một tâm hồn lớn, chứa đựng tình yêu quê hương đất nước sâu sắc. Dù chưa đủ sức cầm súng, Lượm đã chọn làm liên lạc, một công việc tưởng đơn giản nhưng đòi hỏi sự thông minh, nhạy bén và lòng dũng cảm. Lượm tâm sự với Tố Hữu: “Cháu làm liên lạc/Vui lắm chú à/Thích hơn ở nhà”, thể hiện tinh thần xung kích, không ngại khó khăn, nguy hiểm. Cậu tuy nhỏ tuổi nhưng mang trong mình ý thức cách mạng sâu sắc, lòng yêu nước nồng nàn. Hình ảnh Lượm với đôi má “đỏ bồ quân”, nụ cười “híp mí” và đôi mắt hồn nhiên đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc, khiến ai cũng cảm thấy tự hào và hy vọng về một tương lai tươi sáng cho đất nước.

Lượm là một trong những nhân vật anh hùng mà em vô cùng yêu mến và ngưỡng mộ. Tinh thần dũng cảm, lòng yêu nước sâu sắc và ý thức giác ngộ cách mạng từ sớm của cậu là tấm gương sáng để thế hệ trẻ Việt Nam noi theo, xứng đáng với niềm mong mỏi của gia đình và xã hội.

Phân tích bức chân dung chú bé Lượm - Mẫu 3

Chúng ta tự hào vì đất nước có những anh hùng nhỏ tuổi nhưng dũng cảm, mang trong mình tình yêu nước sâu sắc như Trần Quốc Toản, Kim Đồng, Lê Văn Tám… Trong số đó, hình ảnh chú bé Lượm trong bài thơ cùng tên của Tố Hữu đã khắc sâu vào tâm trí em một cậu bé liên lạc hồn nhiên, lạc quan nhưng cũng đầy dũng cảm và yêu nước.

Khi cuộc chiến chống Pháp bùng nổ, Lượm đến Huế và tình cờ gặp lại người chú của mình. Dù mới chỉ mười, mười một tuổi, cậu đã xin được tham gia làm liên lạc viên và được chấp thuận. Vóc dáng nhỏ nhắn, gầy gò nhưng Lượm rất dẻo dai và nhanh nhẹn. Dù công việc nguy hiểm, cậu luôn giữ được vẻ hồn nhiên, yêu đời. Bộ đồ đội viên sờn cũ, bám đầy bụi đường và khói bom, chiếc túi xắc luôn phồng lên vì đựng đầy thư từ quan trọng. Chiếc mũ ca-lô đội lệch khiến cậu trông vừa đáng yêu, vừa chững chạc. Làn da ngăm đen vì nắng gió, mái tóc cháy vàng vì khói lửa chiến trường, Lượm hiện lên như một chiến sĩ nhỏ dũng cảm.

Đôi mắt to, đen láy của Lượm ánh lên sự hồn nhiên, trong sáng nhưng cũng đầy quyết đoán. Mỗi khi cười, đôi mắt ấy híp lại, toát lên vẻ lạc quan, yêu đời. Đôi má gầy đỏ ửng như trái bồ quân, nụ cười tươi khoe hàm răng sún vài chiếc. Niềm vui luôn hiện diện trên môi cậu, đặc biệt khi kể về cuộc sống và công việc ở Đồn Mang Cá. Giọng nói khỏe khoắn, đầy sức sống, Lượm hạnh phúc vì được góp sức vào cuộc kháng chiến giành lại Tổ quốc. Những lúc rảnh rỗi, cậu thường nhảy nhót trên cánh đồng lúa, huýt sáo vang bài hát mẹ từng ru cậu ngày nào. Dù công việc nguy hiểm, Lượm vẫn thích sống ở đồn hơn ở nhà, luôn nhanh nhẹn sắp xếp thư từ và lên đường giao liên, không sợ hãi trước bom đạn kẻ thù.

Khi băng qua cánh đồng lúa, dù đang trong nhiệm vụ nguy hiểm, Lượm vẫn toát lên vẻ hồn nhiên như ngày nào. Thiên nhiên thanh bình khiến người ta nhớ lại hình ảnh cậu bé vui vẻ dạo chơi trên cánh đồng lúa chín. Rồi một tiếng súng vang lên, Lượm ngã xuống trên thảm lúa. Cậu nằm đó, tay nắm chặt bông lúa, thanh thản như đang ngủ. Gió nhẹ thổi, đồng lúa gợn sóng, xào xạc như bài ca ru Lượm vào giấc ngủ vĩnh hằng. Thiên nhiên dịu dàng ôm cậu vào lòng, như một lời tiễn biệt đầy xúc động.

Dù đã hy sinh khi làm nhiệm vụ, hình ảnh Lượm hồn nhiên, lạc quan sẽ mãi sống trong tim mọi người. Cậu đã truyền tình yêu quê hương, đất nước và khát vọng hòa bình đến mọi người. Lượm thực sự là tấm gương sáng về lòng yêu nước, dũng cảm mà thế hệ trẻ chúng em cần noi theo.

Phân tích bức chân dung chú bé Lượm - Mẫu 4

Lượm là một trong những tác phẩm xuất sắc của nhà thơ Tố Hữu. Nổi bật trong bài thơ là hình ảnh chú bé Lượm với những phẩm chất đẹp đẽ: hồn nhiên, ngây thơ nhưng cũng vô cùng lạc quan và dũng cảm.

Trước hết, nhà thơ đã khắc họa hình ảnh Lượm với vẻ hồn nhiên, ngây thơ của một cậu bé liên lạc:

“Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh.

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng”

Lượm xuất hiện với dáng người nhỏ bé, chiếc mũ ca-lô đội lệch trên đầu. Dù nhỏ tuổi nhưng cậu rất nhanh nhẹn và hoạt bát. Các từ láy “loắt choắt”, “xinh xinh”, “thoăn thoắt”, “nghênh nghênh” cùng điệp từ “cái” đã tạo nên bức chân dung sinh động, đáng yêu của người liên lạc nhỏ tuổi.

Sự hồn nhiên của Lượm còn được thể hiện qua niềm vui khi được làm công việc liên lạc. Cậu vui vẻ trò chuyện với người “chú” tình cờ gặp ở Hàng Bè:

“Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà

Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
Thôi chào đồng chí
Cháu đi xa dần”

Những từ ngữ như “vui”, “thích” cùng hình ảnh “cười híp mí”, “má đỏ” đã khắc họa rõ nét niềm vui và sự hào hứng của Lượm với công việc liên lạc.

Không chỉ hồn nhiên, Lượm còn hiện lên với sự gan dạ, dũng cảm của một người chiến sĩ thực thụ. Dù hàng ngày đối mặt với nguy hiểm, cậu chưa bao giờ tỏ ra sợ hãi:

“Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề Thượng khẩn
Sợ chi hiểm nghèo”

Động từ “vụt” thể hiện sự nhanh nhẹn, khẩn trương của Lượm khi thực hiện nhiệm vụ. Lá thư “Thượng khẩn” cần được chuyển gấp, và cậu bé không ngại hiểm nguy để hoàn thành nhiệm vụ. Cụm từ “sợ chi” khẳng định ý chí kiên cường của người liên lạc nhỏ tuổi, khiến người đọc vô cùng khâm phục.

“Đường quê vắng vẻ
Lúa trổ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng”

Một mình giữa cánh đồng quê vắng vẻ, Lượm vẫn kiên cường làm nhiệm vụ. Có lẽ chính sự hồn nhiên, ngây thơ đã giúp cậu không cảm thấy sợ hãi trước những hiểm nguy phía trước.

Nhưng rồi, Lượm đã ngã xuống trên cánh đồng quê khi đang làm nhiệm vụ đưa thư “Thượng khẩn”:

“Bỗng lòe chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng mẫu tươi”

Lượm đã hy sinh. Dòng máu đỏ tươi tượng trưng cho sự ra đi của cậu. Dù đã hy sinh, hồn Lượm vẫn bay giữa cánh đồng lúa thơm ngát mùi sữa:

“Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng”

Hương thơm của cánh đồng lúa bao bọc, chở che hồn người chiến sĩ nhỏ tuổi. Không gian trở nên thiêng liêng với sự thoáng đãng của đồng quê và hương thơm ngào ngạt của lúa trổ đòng. Tất cả như dang rộng vòng tay đón Lượm trở về với đất mẹ.

Đoạn thơ cuối lặp lại như muốn bất tử hóa hình ảnh chú bé liên lạc: “Chú bé loắt choắt… Nhảy trên đường vàng”. Dù Lượm đã ra đi, nhưng vẫn còn nhiều cậu bé tiếp bước trên con đường ấy.

Như vậy, Tố Hữu đã khắc họa chân dung Lượm một cách chân thực và sống động. Đó là hình ảnh một cậu bé liên lạc nhỏ tuổi nhưng mang tinh thần kiên cường, dũng cảm không thua kém bất kỳ người lính cách mạng nào.