Truyện Cô Bé Bán Diêm - Kiệt Tác Của Nhà Văn Andersen

An-đéc-xen, nhà văn Đan Mạch lừng danh với những câu chuyện dành cho thiếu nhi, đã để lại dấu ấn sâu sắc qua tác phẩm kinh điển Cô bé bán diêm.

EduTOPS mang đến tài liệu chi tiết về cuộc đời và sự nghiệp của An-đéc-xen, cùng phân tích sâu sắc nội dung truyện Cô bé bán diêm. Khám phá ngay để hiểu rõ hơn về giá trị nhân văn và nghệ thuật của tác phẩm này.

Cô Bé Bán Diêm - Hành Trình Của Hy Vọng Và Đau Thương

Nghe đọc Cô bé bán diêm:

(Đêm giao thừa, trời lạnh cắt da. Một cô bé bán diêm nghèo khổ, mồ côi mẹ, đầu trần, chân đất, bụng đói cồn cào, lần mò trong bóng tối. Suốt ngày hôm ấy, em chẳng bán được bao diêm nào...)

Cửa sổ mọi nhà đều rực rỡ ánh đèn, và trong phố ngập tràn hương thơm của ngỗng quay. Đêm giao thừa mà! Em chợt nhớ về ngày xưa, khi bà nội hiền hậu của em còn sống, em cũng được đón giao thừa trong ngôi nhà ấm cúng. Nhưng Thần Chết đã cướp bà em đi, gia sản tiêu tan, và gia đình em phải rời bỏ ngôi nhà xinh đẹp có dây trường xuân leo quanh, nơi em từng sống những ngày hạnh phúc, để đến chui rúc trong một xó tối tăm, ngập tràn tiếng chửi rủa và mắng nhiếc.

Em ngồi nép vào một góc tường, giữa hai ngôi nhà, một cái xây lùi vào một chút.

Em co ro thu đôi chân vào người, nhưng càng lúc càng thấy lạnh buốt hơn.

Em không thể về nhà nếu không bán được ít bao diêm, hoặc không ai bố thí cho một đồng xu nào. Chắc chắn cha em sẽ đánh em.

Hơn nữa, ở nhà cũng chẳng ấm áp gì. Cha con em ở trên gác sát mái nhà, và dù đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở lớn trên vách, gió vẫn lùa vào rít từng hồi. Lúc này, đôi bàn tay em đã tê cứng.

Chà! Giá mà em có thể quẹt một que diêm để sưởi ấm một chút nhỉ? Giá mà em có thể rút một que diêm ra, quẹt vào tường và hơ đôi tay lạnh cóng nhỉ? Cuối cùng, em đánh liều quẹt một que.

Diêm bén lửa thật nhanh. Ngọn lửa ban đầu màu xanh lam, dần dần chuyển sang trắng, rồi rực hồng lên quanh que gỗ, sáng chói và vui mắt.

Em hơ đôi tay trên que diêm sáng rực như than hồng. Chà! Ánh sáng thật kỳ diệu! Em tưởng như mình đang ngồi trước một lò sưởi bằng sắt với những hình nổi bằng đồng bóng loáng. Trong lò, lửa cháy rực rỡ và tỏa ra hơi ấm dịu dàng.

Thật dễ chịu! Đôi bàn tay em hơ trên ngọn lửa; bên tay cầm diêm, ngón cái nóng bỏng lên. Chà! Giữa đêm đông lạnh giá, tuyết phủ trắng xóa, gió bấc thổi vun vút, mà được ngồi hàng giờ trước một lò sưởi ấm áp, thật là tuyệt vời!

Em vừa duỗi chân ra sưởi thì lửa vụt tắt, lò sưởi biến mất. Em ngồi đó, tay cầm que diêm đã tàn. Em bần thần cả người và chợt nhớ ra rằng cha em đã giao cho em đi bán diêm. Đêm nay về nhà, chắc chắn em sẽ bị mắng.

Em quẹt que diêm thứ hai, diêm cháy và sáng rực lên. Bức tường như biến thành một tấm rèm bằng vải màu. Em nhìn thấu vào tận trong nhà. Bàn ăn đã dọn, khăn trải bàn trắng tinh, trên bàn toàn bát đĩa bằng sứ quý giá, và có cả một con ngỗng quay. Nhưng điều kỳ diệu nhất là ngỗng ta nhảy ra khỏi đĩa, mang cả dao ăn và phuốc-sét cắm trên lưng, tiến về phía em bé.

Rồi... que diêm vụt tắt; trước mặt em chỉ còn là những bức tường dày đặc và lạnh lẽo.

Thực tế phũ phàng thay thế cho mộng tưởng; chẳng có bàn ăn thịnh soạn nào, chỉ còn lại con phố vắng lặng, lạnh lẽo, tuyết phủ trắng xóa, gió bấc vi vu và những người qua đường áo ấm vội vã, thờ ơ trước cảnh nghèo khổ của cô bé bán diêm.

Em quẹt que diêm thứ ba. Bỗng nhiên, một cây thông Nô-en hiện ra, lớn hơn và lộng lẫy hơn cây em từng thấy năm ngoái qua cửa kính một cửa hàng giàu có. Hàng ngàn ngọn đèn sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi, cùng những bức tranh màu sắc rực rỡ như trong tủ kính hiện ra trước mắt em. Em với tay về phía cây... nhưng diêm tắt. Tất cả những ngọn nến bay lên, bay mãi rồi biến thành những ngôi sao trên trời.

- Chắc có ai đó vừa qua đời, em bé tự nhủ, vì bà em, người hiền hậu nhất đối với em, đã mất từ lâu, từng nói rằng: “Khi một vì sao đổi ngôi, nghĩa là một linh hồn đang bay lên trời với Thượng đế.”

Em quẹt que diêm tiếp theo vào tường, một ánh sáng xanh tỏa ra xung quanh, và em thấy rõ bà đang mỉm cười với mình.

- Bà ơi! Em bé reo lên, cho cháu đi với! Cháu biết rằng khi diêm tắt, bà cũng sẽ biến mất như lò sưởi, ngỗng quay và cây Nô-en ban nãy, nhưng xin bà đừng bỏ cháu lại nơi này. Trước kia, khi bà chưa về với Thượng đế, chúng ta đã từng hạnh phúc biết bao! Bà từng nói rằng nếu cháu ngoan, cháu sẽ được gặp lại bà. Bà ơi, cháu van bà, hãy xin Thượng đế cho cháu về với bà. Người sẽ không từ chối đâu.

Que diêm vụt tắt, và hình ảnh rực rỡ trên khuôn mặt em cũng tan biến.

Em liền quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao. Em muốn giữ bà lại! Diêm nối nhau cháy sáng như ban ngày. Chưa bao giờ em thấy bà to lớn và đẹp lão đến thế.

Bà nắm lấy tay em, và hai bà cháu cùng bay vút lên cao, cao mãi, không còn đói rét hay đau buồn nào đe dọa họ nữa. Họ đã về với Thượng đế.

Sáng hôm sau, tuyết vẫn phủ kín mặt đất, nhưng mặt trời lên, sáng chói trên bầu trời xanh nhạt. Mọi người vui vẻ bước ra khỏi nhà.

Trong buổi sáng lạnh lẽo ấy, ở một góc tường, người ta thấy một em gái với đôi má hồng và nụ cười trên môi. Em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa.

Ngày mồng một đầu năm, thi thể em bé ngồi giữa những bao diêm, trong đó có một bao đã đốt hết sạch. Mọi người bảo nhau: “Chắc nó muốn sưởi cho ấm!”, nhưng chẳng ai biết được những điều kỳ diệu em đã thấy, đặc biệt là cảnh huy hoàng khi hai bà cháu bay lên đón nhận niềm vui đầu năm.

I. Đôi Nét Về Nhà Văn An-đéc-xen

- An-đéc-xen (1805 - 1875), nhà văn Đan Mạch lừng danh, được biết đến nhiều nhất qua những câu chuyện dành cho thiếu nhi.

- Nhiều tác phẩm của ông được chuyển thể từ truyện cổ tích, nhưng cũng có những câu chuyện hoàn toàn do ông sáng tạo nên.

- Một số tác phẩm nổi tiếng của ông bao gồm: Cô bé bán diêm, Bầy chim thiên nga, Nàng tiên cá, Bộ quần áo mới của hoàng đế, Nàng công chúa và hạt đậu…

II. Khám Phá Tác Phẩm Cô Bé Bán Diêm

1. Bối Cảnh Sáng Tác

Tác phẩm được xuất bản lần đầu vào năm 1848 trong tập năm của quyển Nye Eventyr (Những truyện cổ tích mới) với tựa đề Den Lille Pige Med Svovlstikkerne (Cô gái bé nhỏ với những que diêm).

2. Bố Cục

Gồm 3 phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “Lúc này đôi bàn tay em đã cứng đờ ra”. Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa lạnh giá.
• Phần 2: Tiếp theo đến “Họ đã về chầu Thượng đế”. Những lần quẹt diêm và những mộng tưởng hiện lên như sự thật.
• Phần 3: Còn lại. Cái chết đầy xót xa của cô bé bán diêm.

3. Tóm Tắt

Mẫu 1

Trong đêm giao thừa lạnh giá, một cô bé phải đi bán diêm. Em không dám về nhà vì sợ bố sẽ đánh. Suốt ngày, em chẳng bán được bao diêm nào. Vừa lạnh vừa đói, cô bé ngồi nép vào một góc tường và quẹt que diêm đầu tiên để sưởi ấm. Que diêm thứ nhất mang đến cảm giác ấm áp như ngồi bên lò sưởi. Que diêm thứ hai hiện ra một bàn ăn thịnh soạn. Que diêm thứ ba là cây thông Noel lộng lẫy. Que diêm thứ tư thắp lên hình ảnh bà nội hiền từ. Những ảo ảnh đó tan biến khi que diêm tắt. Em vội quẹt hết cả bao diêm để níu bà lại. Cuối cùng, cô bé chết cóng trong đêm giao thừa lạnh lẽo.

Mẫu 2

Đêm giao thừa lạnh lẽo, một cô bé phải đi bán diêm. Em không dám về nhà vì sợ bố đánh nếu không bán được. Cô bé ngồi nép vào góc tường, quẹt diêm để sưởi ấm. Lò sưởi, bàn ăn thịnh soạn, cây thông Noel và bà nội lần lượt hiện ra. Nhưng tất cả nhanh chóng biến mất. Em quẹt hết bao diêm để gặp lại bà và đi theo bà đến nơi hạnh phúc. Sáng hôm sau, người ta thấy cô bé đã chết cóng trong góc tường lạnh giá.

4. Nội Dung

Truyện Cô bé bán diêm đã khơi dậy lòng trắc ẩn của người đọc trước số phận bất hạnh của cô bé. Đồng thời, tác phẩm cũng là lời tố cáo sâu sắc về một xã hội lạnh lùng, vô cảm trước nỗi đau của con người.

5. Nghệ Thuật

Tác phẩm sử dụng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, khéo léo đan xen giữa yếu tố hiện thực và mộng tưởng, tạo nên sức hút đặc biệt.

6. Mở Bài Và Kết Bài

- Mở bài: An-đéc-xen, nhà văn Đan Mạch lừng danh, nổi tiếng với những câu chuyện dành cho thiếu nhi. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là truyện Cô bé bán diêm. Tác phẩm không chỉ gửi gắm thông điệp về tình yêu thương giữa con người mà còn phê phán sự vô cảm của xã hội trước nỗi đau của người khác.

- Kết bài: Cô bé bán diêm của An-đéc-xen là một kiệt tác giàu giá trị nhân văn. Tác phẩm đã khơi dậy trong lòng người đọc tình yêu thương và sự trân trọng cuộc sống. Hình ảnh cô bé bán diêm sẽ mãi in đậm trong tâm trí mỗi độc giả.

III. Dàn Ý Phân Tích Cô Bé Bán Diêm

(1) Mở Bài

Giới thiệu khái quát về truyện Cô bé bán diêm và tác giả An-đéc-xen.

(2) Thân Bài

a. Hình Ảnh Cô Bé Bán Diêm Trong Đêm Giao Thừa

- Hoàn Cảnh:

• Mẹ mất, bà nội - người yêu thương nhất cũng vừa qua đời.
• Phải sống với người bố và bị bắt đi bán diêm để kiếm tiền.

- Thời Điểm Bán Diêm: Đêm giao thừa lạnh giá.

- Không Gian Bán Diêm: Cửa sổ các nhà sáng rực, trong phố ngập tràn mùi ngỗng quay.

- Hình Ảnh Cô Bé Bán Diêm:

• Ngồi nép vào một góc tường, giữa hai ngôi nhà.
• Lo sợ nếu không bán được diêm sẽ bị bố đánh.
• Thu đôi chân cho đỡ lạnh nhưng càng lúc càng rét buốt hơn.
• Đôi bàn tay cứng đờ vì lạnh giá.

=> Sự nghèo khổ không chỉ về vật chất mà còn là sự thiếu thốn tình yêu thương từ gia đình.

b. Các Lần Quẹt Diêm Và Những Mộng Tưởng

Cô bé đã trải qua 4 lần quẹt diêm, mỗi lần đều hiện lên những mộng tưởng khác nhau:

- Lần Thứ Nhất: Mơ ước có lò sưởi - khát khao được sưởi ấm trong cái lạnh tê tái.

- Lần Thứ Hai: Mơ ước căn phòng có bàn ăn thịnh soạn với ngỗng quay - khát khao được no bụng.

- Lần Thứ Ba: Mơ ước có cây thông Noel lộng lẫy - mong muốn được đón giao thừa ấm áp như mọi người.

- Lần Thứ Tư: Mơ ước được gặp lại bà - khao khát được yêu thương và che chở.

- Lần Cuối Cùng: Quẹt toàn bộ số diêm còn lại - để gặp lại bà và cùng bà đến nơi hạnh phúc.

=> Những mong ước của cô bé đều xuất phát từ nhu cầu chính đáng và thiết yếu.

c. Cái Chết Thương Tâm Của Cô Bé Bán Diêm

- Thời Gian: Sáng sớm hôm sau.

- Không Gian: Một góc tường lạnh lẽo.

- Hình Ảnh: Một cô bé với đôi má hồng, nụ cười trên môi nhưng đã chết cóng.

- Lý Do: Không có ai quan tâm, giúp đỡ. Gia đình thì lạnh lùng, thờ ơ.

=> Tố cáo một xã hội thờ ơ, vô cảm trước nỗi đau của người khác.

(3) Kết Bài

Khẳng định giá trị nhân văn sâu sắc và nghệ thuật kể chuyện độc đáo của tác phẩm Cô bé bán diêm.