Tác phẩm 'Ý nghĩa văn chương' - Trích từ 'Bình luận văn chương' của Hoài Thanh

Ý nghĩa văn chương của Hoài Thanh đã khắc họa rõ nét về nguồn gốc, vai trò và sứ mệnh cao cả của văn chương trong đời sống con người.

EduTOPS mang đến tài liệu chi tiết về tác giả Hoài Thanh và nội dung sâu sắc của văn bản 'Ý nghĩa văn chương'. Hãy cùng khám phá ngay sau đây.

1. Khám phá tác phẩm 'Ý nghĩa văn chương' - Một hành trình văn học đầy cảm hứng

Nghe đọc tác phẩm 'Ý nghĩa văn chương': https://st.EduTOPS/data/media/2019/04/23/139154.2021161115.mp3

2. Khám phá đôi nét về tác giả Hoài Thanh

- Hoài Thanh (1909 - 1982) là một nhà phê bình văn học lỗi lạc, người đã để lại dấu ấn sâu sắc trong nền văn học Việt Nam.

- Quê hương của ông thuộc xã Nghi Trung, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An - một vùng đất giàu truyền thống văn hóa.

- Năm 2000, ông vinh dự được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật, ghi nhận những đóng góp to lớn của ông.

- Một số tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm:

• Trước cách mạng: 'Văn chương và hành động' (1936), 'Thi nhân Việt Nam' (cùng viết với Hoài Chân, 1932 - 1941)
• Sau cách mạng: 'Có một nền văn hóa Việt Nam' (1946), 'Nói chuyện thơ kháng chiến' (1951), 'Quê hương và thời niên thiếu của Bác' (cùng viết với Thanh Tịnh, 1960), 'Chuyện thơ' (1978)...

3. Khám phá tác phẩm 'Ý nghĩa văn chương' - Một góc nhìn sâu sắc về giá trị văn học

3.1 Xuất xứ của tác phẩm

- Tác phẩm được trích từ cuốn sách “Bình luận văn chương”, một công trình nghiên cứu văn học sâu sắc.

- Trong một lần tái bản, bài viết đã được đổi tên thành 'Ý nghĩa và công dụng của văn chương', làm nổi bật hơn giá trị cốt lõi của nó.

3.2 Bố cục tác phẩm

Bố cục được chia thành 2 phần chính:

• Phần 1. Từ đầu đến “muôn vật, muôn loài”: Khám phá nguồn gốc sâu xa của văn chương.
• Phần 2. Phần còn lại: Phân tích vai trò và ý nghĩa của văn chương trong đời sống con người.

3.3 Tóm tắt nội dung chính

Văn chương bắt nguồn từ tình yêu thương con người, mở rộng ra là tình yêu thương muôn loài, muôn vật. Nó không chỉ giúp chúng ta hình dung được sự đa dạng của cuộc sống mà còn khơi dậy tình cảm và lòng vị tha. Đặc biệt, văn chương có khả năng “gây cho ta những tình cảm ta chưa có, và nuôi dưỡng những tình cảm ta đang có”.

3.4 Nội dung chính của tác phẩm

Thông qua tác phẩm “Ý nghĩa văn chương”, Hoài Thanh đã khéo léo làm nổi bật nguồn gốc, vai trò và sứ mệnh cao cả của văn chương trong đời sống con người.

Nghệ thuật đặc sắc trong tác phẩm

Tác phẩm sử dụng hình ảnh độc đáo, kết hợp lối văn nghị luận sắc bén, vừa giàu tính logic vừa thấm đẫm cảm xúc.

4. Dàn ý phân tích tác phẩm Ý nghĩa văn chương

(1) Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác giả Hoài Thanh, bao gồm những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của ông.

- Giới thiệu về văn bản “Ý nghĩa văn chương”, bao gồm hoàn cảnh ra đời, xuất xứ, và khái quát giá trị nội dung cùng nghệ thuật của tác phẩm.

(2) Thân bài

a. Nguồn gốc của văn chương

- Nguồn gốc chính của văn chương xuất phát từ tình yêu thương con người, mở rộng ra là tình yêu thương muôn loài, muôn vật.

=> Đây là một quan niệm đúng đắn và có cơ sở, tuy nhiên không phải là quan niệm duy nhất về nguồn gốc của văn chương.

b. Nhiệm vụ của văn chương

- Văn chương là sự phản ánh cuộc sống muôn hình vạn trạng, mang đến những hình ảnh và góc nhìn đa chiều về thế giới.

=> Văn chương không chỉ phản ánh hiện thực mà còn làm phong phú thêm nhận thức của con người về cuộc sống.

- Văn chương còn có khả năng sáng tạo ra sự sống, xây dựng những thế giới mới đầy mơ ước và khát vọng.

=> Văn chương dựng lên những hình ảnh, ý tưởng, và thế giới mơ ước mà con người luôn khao khát hướng tới.

c. Công dụng của văn chương

- Văn chương có khả năng khơi dậy những cảm xúc phong phú trong lòng người, “gợi tình cảm và lòng vị tha”.

=> Văn chương mang trong mình sức mạnh cảm hóa kỳ diệu, có khả năng lay động tâm hồn con người.

- Văn chương khơi dậy những tình cảm mới mẻ và nuôi dưỡng những tình cảm vốn có trong ta.

• Giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp và sự tinh tế của thiên nhiên, cảnh vật xung quanh.
• Lưu giữ những dấu ấn lịch sử và văn hóa của nhân loại qua thời gian.

=> Văn chương làm phong phú đời sống tinh thần của con người, khơi gợi những tình cảm chân thành và sâu sắc.

(3) Kết bài

- Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:

• Nội dung: Nguồn gốc cốt lõi của văn chương là tình yêu thương và lòng vị tha. Văn chương phản ánh cuộc sống đa dạng và sáng tạo nên những thế giới mới, khơi dậy những tình cảm mới và nuôi dưỡng những tình cảm sẵn có.
• Nghệ thuật: Lập luận chặt chẽ, kết hợp hài hòa giữa lí lẽ và cảm xúc, hình ảnh sinh động…

- Vai trò và công dụng của văn chương đối với bản thân: Giúp trau dồi vốn sống, mở rộng hiểu biết, và làm phong phú thế giới tinh thần.

5. Ý nghĩa văn chương

Người ta kể rằng, xưa kia, một thi sĩ Ấn Độ chứng kiến một con chim bị thương rơi xuống chân mình. Trái tim ông đau đớn đến mức bật khóc, đồng cảm với nỗi đau của sinh linh bé nhỏ ấy. Tiếng khóc ấy, nỗi đau ấy, chính là khởi nguồn của thi ca.

Câu chuyện có thể chỉ là huyền thoại, nhưng ẩn chứa trong đó là một ý nghĩa sâu sắc. Nguồn gốc cốt lõi của văn chương chính là tình yêu thương con người và rộng ra là tình yêu thương muôn loài, muôn vật. […]

Văn chương là tấm gương phản chiếu cuộc sống muôn màu muôn vẻ. Không chỉ vậy, văn chương còn có khả năng sáng tạo nên sự sống. […]

Như vậy, dù là phản ánh cuộc sống hay sáng tạo nên sự sống, nguồn gốc của văn chương đều bắt nguồn từ tình cảm và lòng vị tha. Vì thế, công dụng của văn chương cũng là nuôi dưỡng tình cảm và khơi gợi lòng vị tha trong mỗi con người.

Một người suốt ngày chỉ biết lo toan cho bản thân, nhưng khi đọc truyện hay ngâm thơ, họ có thể vui, buồn, giận dữ cùng những nhân vật xa lạ, vì những câu chuyện chưa từng trải qua. Điều đó chẳng phải là minh chứng cho sức mạnh kỳ diệu của văn chương hay sao?

Văn chương khơi dậy những tình cảm ta chưa từng có và nuôi dưỡng những tình cảm sẵn có trong ta. Cuộc sống nhỏ bé và tầm thường của cá nhân nhờ văn chương mà trở nên sâu sắc và rộng mở hơn gấp bội.

Có người nói rằng, từ khi các thi sĩ ca ngợi cảnh núi non, hoa cỏ, thì núi non, hoa cỏ mới thực sự trở nên đẹp đẽ. Từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề tài ngâm vịnh, thì tiếng chim, tiếng suối mới thực sự trở nên hay. Lời nói ấy quả không hề quá đáng.

[...] Nếu trong lịch sử nhân loại, chúng ta xóa bỏ đi các thi nhân, văn nhân, đồng thời xóa sạch những dấu ấn họ để lại trong tâm hồn con người, thì thế giới này sẽ trở nên nghèo nàn đến mức nào!...