Soạn bài Văn bản truyện ngụ ngôn - Kết nối tri thức 7: Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 7 trang 6, tập 2

Ngụ ngôn, một thể loại văn học dân gian quen thuộc và gần gũi, mang đến những bài học sâu sắc qua những câu chuyện giản dị. EduTOPS xin giới thiệu tài liệu Soạn văn 7: Văn bản truyện ngụ ngôn, một nguồn tư liệu quý giá dành cho học sinh.

Tài liệu này được biên soạn dành riêng cho học sinh lớp 7, giúp các em nắm vững kiến thức về truyện ngụ ngôn. Mời các em tham khảo nội dung chi tiết dưới đây để khám phá những bài học ý nghĩa và bổ ích từ thể loại văn học này.

Hướng dẫn Soạn bài Văn bản truyện ngụ ngôn - Kết nối tri thức 7

Trước khi đọc

Câu 1. Hãy kể lại một câu chuyện em đã đọc (nghe) hoặc một sự kiện em chứng kiến (tham gia) mà để lại cho em bài học ý nghĩa. Bài học em rút ra từ câu chuyện đó là gì?

Hướng dẫn giải:

Một lần em không hoàn thành bài tập về nhà và bị cô giáo nhắc nhở. Bài học em rút ra là cần chăm chỉ và nghiêm túc hơn trong học tập.

Câu 2. Em hiểu như thế nào về câu nói: “Anh ta nhận ra mình chỉ là ếch ngồi đáy giếng mà thôi”?

Hướng dẫn giải:

Cách hiểu: Ban đầu, anh ta tưởng mình hiểu biết rộng, nhưng sau đó nhận ra kiến thức và tầm nhìn của mình còn hạn hẹp, giống như ếch chỉ thấy bầu trời qua miệng giếng.

Đọc văn bản

Văn bản 1: Đẽo cày giữa đường

Câu 1. Số tiền người thợ mộc đã chi để mua gỗ là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Ba trăm quan tiền

Câu 2. Người thợ mộc đã làm gì mỗi khi nhận được lời khuyên từ người qua đường?

Hướng dẫn giải:

Người thợ mộc đều cho rằng những lời khuyên đó là đúng.

Câu 3. Tại sao người thợ mộc không bán được cày?

Hướng dẫn giải:

Chiếc cày không giống với những chiếc cày thông thường.

Văn bản 2: Ếch ngồi đáy giếng

Câu 1. Sự khác biệt về môi trường sống giữa ếch và rùa là gì?

• Ếch: Sống trong một cái giếng cạn
• Rùa: Sống ở biển đông

Câu 2. Điều gì khiến ếch cảm thấy hài lòng và tự mãn?

Có thể ra khỏi giếng, nhảy lên miệng giếng, rồi trở lại ngồi nghỉ trong các kẽ gạch của thành giếng.

Câu 3. Biểu hiện của ếch khi nghe nói về biển là gì?

Ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt và bối rối.

Văn bản 3: Con mối và con kiến

Câu 1. Thái độ của mối khi thấy kiến làm việc vất vả như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Mối khoe khoang về việc bản thân không cần làm gì mà vẫn có thức ăn.

Câu 2. Kiến thể hiện thái độ gì về lối sống của mối?

Hướng dẫn giải:

Kiến chê trách và chỉ ra hậu quả của lối sống đó.

Câu 3. Lối sống của mối đã gây ra hậu quả nghiêm trọng như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Mọi nơi bị đục rỗng, và mối cũng sẽ chết.

Sau khi đọc

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Người thợ mộc trong truyện Đẽo cày giữa đường đã phản ứng thế nào trước mỗi lời khuyên, khiến công sức và của cải “đi đời nhà ma”?

Hướng dẫn giải:

Trước mỗi lời khuyên, người thợ mộc đều cho là đúng và làm theo, khiến chiếc cày trở nên khác biệt so với thông thường.

Câu 2. Nếu là người thợ mộc trong câu chuyện này, em sẽ xử lý thế nào trước những lời khuyên như vậy?

Hướng dẫn giải:

Nếu là người thợ mộc, em sẽ lắng nghe nhưng không vội làm theo ngay mà sẽ cân nhắc, tìm hiểu kỹ để tiếp nhận lời khuyên một cách hợp lý.

Câu 3. Những điều gì khiến con ếch trong truyện Ếch ngồi đáy giếng cảm thấy hài lòng và tự mãn?

Hướng dẫn giải:

Những điều khiến con ếch cảm thấy sung sướng: Có thể ra khỏi giếng, nhảy lên miệng giếng, rồi trở lại ngồi nghỉ trong các kẽ gạch của thành giếng.

Câu 4. Hãy chỉ ra sự khác biệt về môi trường sống giữa ếch và rùa. Sự khác biệt đó ảnh hưởng thế nào đến nhận thức và cảm xúc của hai con vật?

Hướng dẫn giải:

• Ếch: Sống trong một cái giếng cạn
• Rùa: Sống ở biển đông

=> Sự khác biệt này ảnh hưởng đến nhận thức của hai con vật: Ếch cho rằng sống trong giếng là tốt nhất, còn rùa nhận ra môi trường sống của ếch quá nhỏ bé và không phù hợp với mình.

Câu 5. Vì sao con ếch lại “ngạc nhiên, thu mình lại, hoảng hốt, bối rối”?

Hướng dẫn giải:

Ếch cảm thấy choáng ngợp trước không gian bao la của biển cả, nhận ra rằng cái giếng của mình thật nhỏ bé và hạn hẹp.

Câu 6. Trong truyện Con mối và con kiến, quan niệm sống của mối và kiến được thể hiện như thế nào qua lời thoại của chúng?

Hướng dẫn giải:

• Con mối: Sống hưởng thụ, không chịu lao động
• Kiến: Chăm chỉ làm việc, kiên trì và cần cù.

Câu 7. Theo em, thiện cảm của người kể chuyện được dành cho mối hay kiến? Vì sao em khẳng định như vậy?

Hướng dẫn giải:

Thiện cảm dành cho kiến. Lời lẽ của kiến rất mạnh mẽ và đanh thép khi phê phán lối sống của mối.

Câu 8. Hãy nêu những điểm giống nhau về nội dung của ba truyện ngụ ngôn: Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mối và con kiến.

Hướng dẫn giải:

Cả ba truyện đều mang đến những bài học đạo đức và triết lí sâu sắc về cuộc sống.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) có sử dụng thành ngữ “đẽo cày giữa đường”.

Hướng dẫn giải:

Thành ngữ “Đẽo cày giữa đường” phê phán những người thiếu chính kiến, dễ bị ảnh hưởng và thay đổi theo ý kiến của người khác. Đồng thời, nó cũng khuyên chúng ta cần biết phân tích, đánh giá vấn đề và giữ vững quan điểm cá nhân. Không chỉ có giá trị trong quá khứ, thành ngữ này vẫn còn nguyên ý nghĩa trong cuộc sống hiện đại. Đối với học sinh, việc xây dựng chính kiến riêng là vô cùng quan trọng, tránh tình trạng “gió chiều nào theo chiều ấy”. Để không rơi vào cảnh “đẽo cày giữa đường”, mỗi người cần không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức. Chỉ khi có nền tảng vững chắc, chúng ta mới có thể đưa ra những quyết định sáng suốt và không bị lung lay trước những ý kiến trái chiều. Thành ngữ tuy ngắn gọn nhưng chứa đựng bài học sâu sắc về sự tự chủ và kiên định.