Soạn bài Tú Uyên gặp Giáng Kiều - Chân trời sáng tạo: Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 11 trang 62, sách Chân trời sáng tạo tập 1

Văn bản Tú Uyên gặp Giáng Kiều, trích từ tác phẩm Bích Câu kì ngộ, là một phần quan trọng trong chương trình Ngữ văn lớp 11, mang đến những giá trị văn học sâu sắc và ý nghĩa nhân văn.

EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 11: Tú Uyên gặp Giáng Kiều, cung cấp những hướng dẫn chi tiết và bổ ích để học sinh tham khảo và nắm vững kiến thức.

1. Hướng dẫn soạn bài Tú Uyên gặp Giáng Kiều ngắn gọn và súc tích

Câu 1. Dựa vào phần tóm tắt, hãy xác định cốt truyện của Bích Câu kì ngộ được xây dựng theo mô hình nào?

Mô hình: Gặp gỡ - Tai biến - Đoàn tụ

Câu 2. Hãy chỉ ra chi tiết nào đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện nội dung của văn bản.

Chi tiết quan trọng: Tú Uyên rình xem và phát hiện mỹ nhân từ trong bức tranh bước ra.

Câu 3. Phân tích đặc điểm của nhân vật Tú Uyên và Giáng Kiều được thể hiện qua văn bản.

- Tú Uyên: giàu tình cảm, thủy chung và chân thành.

- Giáng Kiều: xinh đẹp, hiền dịu và đằm thắm.

Câu 4. Nhận xét về cách thể hiện thái độ và tình cảm của nhân vật Giáng Kiều qua lời thoại sau:

Thưa rằng: “Túc trái tiền nhân
Không dưng dễ xuống cõi trần làm chi
Song còn mấy bạn tương tri
Bấy lâu chưa có chút gì là đâu
Trước xin từ biệt cùng nhau
Chữ duyên này trở về sau còn dài”?

Cách thể hiện thái độ và tình cảm của Giáng Kiều: khéo léo, tế nhị và đầy tình cảm.

Câu 5. Dấu hiệu nào trong đoạn trích cho thấy đây là truyện thơ Nôm bác học?

• Ngôn ngữ ước lệ tượng trưng
• Kết hợp tự sự với trữ tình
• Sử dụng nhiều biện pháp tu từ cùng điển tích, điển cố
• Lời văn trau chuốt, bay bổng,...

Câu 6. Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm đến người đọc là gì?

Thông điệp: Khát vọng yêu đương và sự trân trọng những giá trị hiện tại.

2. Hướng dẫn soạn bài Tú Uyên gặp Giáng Kiều chi tiết và đầy đủ nhất

2.1 Trước khi đọc

Theo bạn, thế nào là “người đẹp trong tranh” hay “người đẹp như tranh”? Hãy chia sẻ hình dung của bạn về hình ảnh một người đẹp bước ra từ bức tranh.

Gợi ý:

Theo tôi, “người đẹp trong tranh” hay “người đẹp như tranh” là người sở hữu vẻ đẹp hoàn mỹ, tựa như một tác phẩm nghệ thuật được vẽ nên.

2.2 Đọc văn bản

Câu 1. Bạn có nhận xét gì về tình cảm của chàng Tú Uyên trong đoạn văn này?

Tình cảm của chàng Tú Uyên: đắm say, xao xuyến trước vẻ đẹp lộng lẫy của nàng Giáng Kiều.

Câu 2. Hãy hình dung sự thay đổi của khung cảnh trước và sau khi nàng tiên Giáng Kiều thực hiện phép thuật.

- Trước: đơn sơ với mái nhà tranh, cô đơn và lẻ bóng.

- Sau:

• Có đôi hầu, bình trầm và chén hà để cùng nhau thưởng thức rượu.
• Nhà tranh biến thành lâu đài nguy nga.
• Quần áo, xiêm hài đầy đủ, lộng lẫy.
• Bạn bè tụ họp đông đủ để chúc mừng.
• Các tiên nữ nhảy múa trong bộ trang phục sắc màu rực rỡ, duyên dáng và quyến rũ.

2.3 Sau khi đọc

Câu 1. Dựa vào phần tóm tắt, hãy cho biết cốt truyện của Bích Câu kì ngộ được xây dựng theo mô hình nào?

Cốt truyện của Bích Câu kì ngộ: Gặp gỡ - Tai biến - Đoàn tụ

Câu 2. Hãy chỉ ra chi tiết có vai trò quan trọng trong việc thể hiện nội dung của văn bản.

Chi tiết quan trọng: Tú Uyên rình xem, thấy mỹ nhân từ trong tranh bước ra, vội vàng chào hỏi.

Câu 3. Phân tích đặc điểm của nhân vật Tú Uyên và Giáng Kiều được thể hiện qua văn bản.

- Tú Uyên: giàu tình cảm, thủy chung, yêu say đắm Giáng Kiều từ lần gặp đầu tiên và ngày đêm tương tư về nàng.

- Giáng Kiều: xinh đẹp, hiền dịu và một lòng yêu mến Tú Uyên.

Câu 4. Nhận xét về cách thể hiện thái độ và tình cảm của nhân vật Giáng Kiều qua lời thoại sau:

Thưa rằng: “Túc trái tiền nhân
Không dưng dễ xuống cõi trần làm chi
Song còn mấy bạn tương tri
Bấy lâu chưa có chút gì là đâu
Trước xin từ biệt cùng nhau
Chữ duyên này trở về sau còn dài”?

Cách thể hiện thái độ và tình cảm của Giáng Kiều: khéo léo, tế nhị. Khi thấy Tú Uyên muốn vượt quá giới hạn, nàng đã nhẹ nhàng nhưng kiên quyết phân tích rằng hai người có duyên nợ kiếp trước, không nên vội vã vì còn nhiều thời gian để tìm hiểu nhau.

Câu 5. Dấu hiệu nào trong đoạn trích cho thấy đây là truyện thơ Nôm bác học?

• Ngôn ngữ ước lệ tượng trưng
• Kết hợp tự sự với trữ tình
• Sử dụng nhiều biện pháp tu từ cùng điển tích, điển cố
• Lời văn trau chuốt, bay bổng,...

Câu 6. Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm đến người đọc là gì?

Qua câu chuyện tình yêu mang màu sắc kỳ ảo, tác giả gửi gắm thông điệp về khát vọng thoát ly khỏi thực tại, thể hiện quan niệm nhân sinh mong muốn tìm đến một thế giới lý tưởng hơn.

* Bài tập sáng tạo:

Hãy diễn xuôi đoạn trích này và nhận xét sự khác biệt giữa đoạn trích và đoạn diễn xuôi về hiệu quả thể hiện nội dung của tác phẩm.

Gợi ý:

Tú Uyên luôn mang bức tranh bên mình, ngày đêm mơ tưởng đến người đẹp trong tranh. Một hôm, chàng đi học về muộn, thấy cơm nước đã dọn sẵn. Nghi ngờ, sáng hôm sau, chàng giả vờ ra đi rồi quay lại để quan sát. Bỗng nhiên, một thiếu nữ từ trong tranh bước ra, quét dọn và lo việc bếp núc. Vui mừng, Tú Uyên bước ra chào hỏi. Thiếu nữ đành thú nhận mình là Giáng Kiều, một nàng tiên có duyên nợ với chàng từ kiếp trước. Tú Uyên muốn kết duyên ngay, nhưng Giáng Kiều khuyên chàng đừng vội vã vì còn nhiều thời gian để tìm hiểu nhau.

=> Đoạn trích truyện thơ kết hợp cả yếu tố tự sự và trữ tình, trong khi đoạn diễn xuôi chỉ tập trung vào yếu tố tự sự, kể lại sự việc một cách đơn thuần. Nhờ đó, đoạn trích truyện thơ dễ nhớ và tạo cảm xúc sâu sắc hơn cho người đọc.