Soạn bài Trái tim Đan-kô - Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 11 trang 5 sách Cánh diều tập 2

Trái tim Đan-kô là một tác phẩm văn học nổi bật trong chương trình Ngữ văn lớp 11. EduTOPS mang đến bài Soạn văn 11: Trái tim Đan-kô, cung cấp kiến thức sâu sắc và hữu ích cho học sinh.

Các bạn học sinh lớp 11 có thể tham khảo tài liệu này để chuẩn bị tốt cho bài học. Hãy khám phá nội dung chi tiết ngay sau đây để hiểu sâu hơn về câu chuyện đầy ý nghĩa này.

Soạn bài Trái tim Đan-kô - Hướng dẫn chi tiết và sáng tạo

1. Chuẩn bị - Khám phá hành trình của Đan-kô và bà lão I-déc-ghin

- Nhân vật: Đan-kô, người anh hùng dũng cảm, và bà lão I-déc-ghin, người kể chuyện đầy trí tuệ.

- Không gian tưởng tượng: Rừng già nguyên sinh với đầm lầy huyền bí, gắn liền với huyền thoại về người anh hùng của bộ lạc.

- Thời gian: Mờ ảo, không xác định, được bao phủ bởi màn sương huyền thoại và ký ức xa xưa qua lời kể của bà lão I-déc-ghin.

- Tác giả: Mác-xim Go-rơ-ki (1868-1936), tên thật là A-lếch-xây Mác-xi-mô-vích Pê-xcốp, nhà văn lỗi lạc của nền văn học Nga.

2. Đọc hiểu - Khám phá sâu hơn về câu chuyện Trái tim Đan-kô

Câu 1. Ngoại hình, lời nói và hành động của Đan-kô được miêu tả như thế nào?

Hướng dẫn giải:

• Ngoại hình: Một chàng trai trẻ trung, khôi ngô và đầy sức sống.
• Lời nói và hành động: Anh luôn tìm cách dẫn dắt mọi người thoát khỏi khu rừng, thể hiện sự dũng cảm và gan dạ đáng ngưỡng mộ.

Câu 2. Con đường mà đoàn người đang đi có những đặc điểm gì nổi bật?

Hướng dẫn giải:

Con đường đầy chông gai và thử thách:

- Rừng rậm tối tăm, mỗi bước đi đều ẩn chứa nguy hiểm từ đầm lầy há miệng nuốt chửng người, cùng những cây cổ thụ sừng sững như bức tường thành kiên cố.

- Cành cây đan xen chằng chịt, rễ cây bò lan như những con rắn khổng lồ, khiến mỗi bước chân của họ đều đẫm mồ hôi và máu.

Câu 3. Tâm trạng và thái độ của đoàn người thay đổi như thế nào trong hành trình?

Hướng dẫn giải:

Đoàn người dần kiệt sức, mất niềm tin và không dám thừa nhận sự yếu đuối của bản thân. Họ đổ lỗi và trút giận lên Đan-kô.

Câu 4. Những chi tiết nào thể hiện suy nghĩ và tình cảm của Đan-kô dành cho đoàn người?

Hướng dẫn giải:

- “Trong tim anh bùng cháy ngọn lửa phẫn nộ, nhưng tình thương dành cho mọi người đã dập tắt ngọn lửa ấy.”

- “Anh yêu thương họ và tin rằng nếu không có anh, họ sẽ không thể tồn tại.”

- “Trong tim anh bùng cháy ngọn lửa nhiệt huyết, khát khao cứu giúp họ… ánh lên trong đôi mắt anh.”

Câu 5. Khung cảnh nơi đoàn người đến được miêu tả như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Nơi đoàn người đến ngập tràn ánh nắng Mặt Trời và không khí trong lành, được tắm mát bởi những hạt mưa tinh khiết. Thảo nguyên rộng lớn thở nhịp nhàng, cỏ cây lấp lánh dưới những giọt mưa lấp lánh như kim cương, dòng sông phản chiếu ánh vàng rực rỡ...

Câu 6. Nhân vật “tôi” có nhận xét gì về câu chuyện mà bà lão I-déc-ghin kể?

Hướng dẫn giải:

Trong ký ức của bà lão vẫn còn lưu giữ vô số những câu chuyện kỳ diệu và kỷ niệm đẹp đẽ.

3. Trả lời câu hỏi - Khám phá sâu hơn về tác phẩm Trái tim Đan-kô

Câu 1. Văn bản Trái tim Đan-kô có bao nhiêu người kể chuyện? Họ là ai và cách kể chuyện của họ như thế nào?

Hướng dẫn giải:

• Văn bản Trái tim Đan-kô có hai người kể chuyện: bà lão I-déc-ghin và nhân vật “tôi”.
• Nhân vật “tôi” kể lại cuộc trò chuyện với bà lão I-déc-ghin.
• Bà lão I-déc-ghin kể lại câu chuyện về trái tim Đan-kô.

Câu 2. Hãy tóm tắt câu chuyện về chàng Đan-kô. Bối cảnh (không gian, thời gian) diễn ra các sự kiện trong câu chuyện có gì đáng chú ý?

Hướng dẫn giải:

- Tóm tắt: Đan-kô dẫn dắt đoàn người vượt qua khu rừng đầy hiểm nguy. Đường đi khó khăn khiến mọi người kiệt sức và mất niềm tin. Họ không dám thừa nhận sự yếu đuối của mình mà đổ lỗi cho Đan-kô. Hai bên xảy ra tranh cãi, khiến cả khu rừng như gầm lên. Dù cảm thấy phẫn uất, Đan-kô vẫn yêu thương mọi người. Anh xé toang lồng ngực, lấy trái tim mình giơ cao lên. Đoàn người sửng sốt, đứng im như tượng. Sau đó, Đan-kô yêu cầu họ tiếp tục hành trình, và họ đi theo anh trong niềm hân hoan tột độ. Khi dẫn mọi người ra khỏi rừng, Đan-kô cười tự hào rồi gục xuống và chết. Đoàn người mải mê vui sướng mà không nhận ra anh đã hy sinh, cũng không thấy trái tim anh vẫn cháy rực bên cạnh thi thể. Chỉ có một người cẩn thận nhận ra điều đó và sợ hãi, liền giẫm lên trái tim anh. Trái tim bùng cháy rồi tắt lịm.

- Không gian tưởng tượng: Rừng già nguyên sinh với đầm lầy huyền bí, gắn liền với huyền thoại về người anh hùng của bộ lạc.

- Thời gian: Mơ hồ, không xác định, được bao phủ bởi màn sương huyền thoại và ký ức xa xưa qua lời kể của bà lão I-déc-ghin.

Câu 3. Phân tích tình thế, diễn biến tâm trạng và hành động của đoàn người khi di chuyển trong rừng rậm.

Hướng dẫn giải:

Tình thế của đoàn người khi di chuyển trong rừng rậm đầy nguy hiểm và gian nan:

• Đường đi đầy chông gai, đoàn người kiệt sức và mất tinh thần.
• Họ không dám thừa nhận sự yếu đuối của mình mà đổ lỗi cho Đan-kô.
• Hai bên xảy ra tranh cãi, khiến cả khu rừng như gầm lên.
• Đan-kô cảm thấy phẫn uất nhưng vẫn yêu thương mọi người.
• Đan-kô xé toang lồng ngực, lấy trái tim mình giơ cao lên. Đoàn người sửng sốt, đứng im như tượng.
• Đan-kô yêu cầu họ tiếp tục hành trình, và họ đi theo anh trong niềm hân hoan tột độ.

Câu 4. Phân tích hình tượng nhân vật Đan-kô (Gợi ý: thể hiện qua các chi tiết miêu tả hành động, tâm trạng, lời nói của Đan-kô; xác định đặc điểm tính cách của nhân vật; nêu điểm đặc sắc của nghệ thuật khắc hoạ nhân vật).

Hướng dẫn giải:

- Đan-kô dẫn dắt đoàn người bước vào khu rừng đầy hiểm nguy.

- Khi đoàn người đổ lỗi cho Đan-kô, anh cảm thấy phẫn uất nhưng vẫn giữ trọn tình thương yêu dành cho họ.

- Anh xé toang lồng ngực, lấy trái tim mình giơ cao lên đầu và thúc giục mọi người tiếp tục hành trình.

- Sau khi dẫn đoàn người thoát khỏi khu rừng, Đan-kô bật cười tự hào rồi gục xuống và hy sinh.

=> Một người anh hùng dũng cảm, kiên cường và tràn đầy tình yêu thương con người.

Câu 5. Có ý kiến cho rằng: văn bản Trái tim Đan-kô chứa đựng thông điệp triết lí nhân sinh về mối quan hệ giữa cá nhân và cộng đồng. Em tán thành hay phản đối quan điểm đó? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

- Quan điểm: Tán thành

- Nguyên nhân:

• Đan-kô là nhân vật trung tâm, hiện lên với tính cách mạnh mẽ, giàu lòng nhân ái và vị tha.
• Anh là đại diện cho cá nhân dám hy sinh để dẫn dắt cộng đồng tìm lối thoát, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn.

Câu 6. Em có cảm nghĩ gì về hình ảnh “trái tim cháy hùng vĩ của Đan-kô”? Hãy ghi lại bằng một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng).

Hướng dẫn giải:

Mẫu 1

Khi đọc văn bản Trái tim Đan-kô, hình ảnh “trái tim cháy hùng vĩ của Đan-kô” khiến tôi vô cùng xúc động. Đó là biểu tượng cho vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất cao quý của anh. Dù bị đoàn người đối xử bất công, Đan-kô vẫn yêu thương họ và nghĩ: “Nếu không có anh, họ sẽ chết mất”. Anh là hiện thân của lòng nhân hậu, vị tha và sự hy sinh cao cả. Khi xé toang lồng ngực, giơ cao trái tim cháy rực, Đan-kô đã xua tan bóng tối, dẫn lối cho mọi người thoát khỏi khu rừng tử thần. Trái tim ấy không chỉ là ngọn lửa cứu rỗi mà còn là biểu tượng của tình yêu thương vô bờ bến. Qua hình ảnh này, tôi nhận ra rằng sức mạnh của một cá nhân có thể thay đổi vận mệnh của cả cộng đồng.

Mẫu 2

Tôi vô cùng ấn tượng với hình ảnh “trái tim cháy hùng vĩ của Đan-kô” trong tác phẩm Trái tim Đan-kô. Hình ảnh này không chỉ mang tính biểu tượng sâu sắc mà còn tôn vinh vẻ đẹp nhân cách của nhân vật chính. Trước sự vô ơn của đoàn người, Đan-kô vẫn giữ được sự cao thượng và nhân hậu. Anh là hiện thân của tình yêu thương và lòng vị tha vô bờ bến. Dù bị đối xử tệ bạc, Đan-kô vẫn quyết định hy sinh để cứu họ. Hành động xé toang lồng ngực, giơ cao trái tim cháy rực của anh đã để lại trong tôi ấn tượng khó phai và sự kính phục sâu sắc. Ngọn lửa từ trái tim anh không chỉ xua tan bóng tối mà còn dẫn lối cho mọi người thoát khỏi khu rừng tử thần. Trái tim ấy là biểu tượng của sự ấm áp, yêu thương và hy sinh cao cả. Đan-kô chính là đại diện cho cá nhân dám đứng lên dẫn dắt cộng đồng, mang lại hy vọng và sự sống cho những người xung quanh.