Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 47 - Chân trời sáng tạo 6: Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 6 tập 2

Nhằm hỗ trợ học sinh trong việc chuẩn bị bài học, chúng tôi trân trọng giới thiệu tài liệu Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 47), nằm trong bộ sách Chân trời sáng tạo, tập 2. Tài liệu này được thiết kế để giúp các em nắm vững kiến thức và rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ một cách hiệu quả.

EduTOPS sẽ cập nhật nội dung chi tiết ngay sau đây. Kính mời các em học sinh lớp 6 cùng theo dõi và tham khảo để chuẩn bị bài học một cách tốt nhất.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 47) - Hướng dẫn chi tiết

Câu 1. Trong các từ sau, từ nào là từ mượn tiếng Hán và từ nào mượn từ các ngôn ngữ khác?

Nhân loại, thế giới, video, nhận thức, cộng đồng, xích lô, cô đơn, nghịch lí, mê cung, a-xít, ba-zơ.

• Từ mượn tiếng Hán: nhân loại, thế giới, nhận thức, cộng đồng, cô đơn, mê cung.
• Từ mượn các ngôn ngữ khác: video, xích lô, a-xít, ba-zơ.

Câu 2. Theo em, tại sao chúng ta lại mượn những từ như email, video, Internet?

Trong tiếng Việt không có từ ngữ phù hợp để diễn đạt các khái niệm này. Hơn nữa, việc mượn những từ này cũng giúp làm phong phú thêm vốn từ vựng tiếng Việt.

Câu 3. Em hãy đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

Một cán bộ hưu trí ở phường Hàng Bồ, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội bực bội kể lại: “Do có công việc tại Thành phố Hồ Chí Minh một tuần nên tôi đã gọi điện tới một khách sạn trong đó để đặt phòng. Trong khi tôi đang hỏi về giá cả, dịch vụ thì cô lễ tân nghe điện thoại tuôn ra một tràng: “Anh book (đặt) phòng ạ? Anh chọn single hay double room (phòng đơn hay phòng đôi). “Anh sure (chắc chắn) rồi chứ? Anh có thể fix (cố định) lịch chính xác ngày đến được không? Trong trường hợp máy bay delay (hoãn chuyến) hoặc thay đổi kế hoạch anh phải confirm (xác nhận) lại cho em. Tôi nghe mà không thể hiểu cô ta đang nói gì. ”

(Bảo Linh, Sành điệu hay tự đánh mất mình? Báo An ninh thủ đô, số ra ngày 28- 4-2012)

Trong câu chuyện trên, vì sao người cán bộ hưu trí không hiểu được những điều nhân viên lễ tân nói? Từ đó, em rút ra bài học gì về việc sử dụng từ mượn trong giao tiếp?

Gợi ý:

• Trong câu chuyện trên, người cán bộ hưu trí không hiểu được những điều nhân viên lễ tân nói vì cô ấy sử dụng quá nhiều từ mượn. Đồng thời, người cán bộ hưu trí đã lớn tuổi nên khó có thể hiểu được những từ mượn đó.
• Bài học: Khi sử dụng từ mượn trong giao tiếp, cần chú ý đến đối tượng giao tiếp, tránh lạm dụng quá nhiều từ mượn.

Câu 4. Giải thích nghĩa của từ in đậm trong các câu sau:

a. Thấy con mình có tài năng thiên bẩm về hội họa, người cha đã cho cậu theo học thầy Ve-rốc-chi-ô, một họa sĩ nổi tiếng.

• tài năng: khả năng đặc biệt, xuất chúng trong một lĩnh vực nào đó.
• hội họa: một ngành nghệ thuật trong đó người ta sử dụng màu sắc để vẽ lên các bề mặt như giấy, vải, nhằm thể hiện ý tưởng nghệ thuật.
• họa sĩ: người chuyên vẽ tranh nghệ thuật, có trình độ và được công nhận trong lĩnh vực này.

b. Hai câu tục ngữ trên, thoạt nghe tưởng chừng mâu thuẫn và phủ định lẫn nhau, nhưng khi suy ngẫm kỹ, chúng lại bổ sung cho nhau, giúp nhận thức về việc học trở nên toàn diện hơn.

• phủ định: không đồng ý, phản đối
• bổ sung: thêm vào cho đầy đủ
• nhận thức: hiểu được, biết được.

c. Lực lượng chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc của dân tộc thường ẩn mình trong nhân dân, giống như chú bé làng Gióng nằm im lặng, không nói, không cười.

• dân tộc: cộng đồng người có chung nền văn hóa, nhóm sắc tộc, ngôn ngữ, nguồn gốc, lịch sử; đôi khi bao gồm nhiều nhóm sắc tộc.
• nhân dân: những con người đang sống trong một quốc gia.

d. Quá trình phát triển của nhân vật Thánh Gióng chứa đựng nhiều ý nghĩa nhân sinh sâu sắc và mang vẻ đẹp nên thơ, nên hoa vô cùng!

• phát triển: biến đổi hoặc làm cho biến đổi theo chiều hướng tăng, từ ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp.
• nhân sinh: sự sống của con người.

Câu 5. Tìm những từ ghép có yếu tố Hán Việt trong bảng sau và giải thích nghĩa của những từ đó.

Câu 6. Đặt ba câu sử dụng một số từ Hán Việt tìm được ở trên.

• Các loài động vật quý hiếm đang dần tuyệt chủng.
• Anh ta đã quan sát chiếc xe đỏ rất lâu.
• Mọi người dân đều bình đẳng trước pháp luật.

Câu 7. Phân biệt nghĩa của những yếu tố Hán Việt đồng âm sau đây:

a. Thiên trong thiên vị, thiên trong thiên văn, thiên trong thiên niên kỷ.

• thiên trong thiên vị: nghiêng, lệch
• thiên trong thiên văn: trời
• thiên trong thiên niên kỉ: nghìn

b. Họa trong tai họa với họa trong hội họa, họa trong xướng họa.

• họa trong tai họa: không tốt
• họa trong hội họa: vẽ
• họa trong xướng họa: đối đáp

c. Đạo trong lãnh đạo, đạo trong đạo tặc, đạo trong địa đạo.

• đạo trong lãnh đạo: chỉ bảo, dẫn dắt
• đạo trong đạo tặc: ăn trộm
• đạo trong địa đạo: đường

* Viết ngắn:

Việc nhìn nhận một vấn đề từ nhiều góc độ sẽ mang đến cho chúng ta những lợi ích gì? Em hãy viết đoạn văn khoảng 150 chữ trình bày ý kiến của mình về vấn đề trên, trong đoạn văn có sử dụng ít nhất hai từ Hán Việt.

Gợi ý:

Một vấn đề cần được nhìn nhận và đánh giá từ nhiều góc độ. Điều đó sẽ đem đến cho chúng ta nhiều lợi ích. Trước hết, con người sẽ có những đánh giá toàn diện nhất về vấn đề. Từ đó, chúng ta có thể đưa ra những quyết định đúng đắn, hợp lí. Cuộc sống luôn tồn tại những mặt đối lập. Việc nhìn nhận một vấn đề từ nhiều góc độ sẽ tránh cách nhìn phiến diện, chủ quan. Học sinh cần rèn luyện cách nhìn nhận một vấn đề từ nhiều góc độ. Điều này vô cùng hữu ích trong học tập. Để nhận định vấn đề một cách đúng đắn, chúng ta cần mở rộng suy nghĩ, góc nhìn của bản thân.

Từ Hán Việt: lợi ích, đánh giá, phiến diện, chủ quan