Soạn bài Thiên Trường vãn vọng - Hướng dẫn chi tiết Ngữ văn lớp 8 trang 43 sách Kết nối tri thức tập 1

Bài thơ Thiên Trường vãn vọng (Ngắm cảnh Thiên Trường trong buổi chiều tà) là một tác phẩm nổi bật trong chương trình Ngữ văn lớp 8, mang đến những cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên và tâm hồn con người.

EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 8: Thiên Trường vãn vọng. Học sinh có thể tham khảo để nắm vững kiến thức, khám phá sâu hơn về tác phẩm và đạt kết quả cao trong học tập.

1. Soạn bài Thiên Trường vãn vọng - Phiên bản siêu ngắn gọn

Trả lời câu hỏi chi tiết

Câu 1. Hãy xác định thể thơ của bài Thiên Trường vãn vọng và nêu rõ các yếu tố giúp em nhận biết thể thơ đó.

Hướng dẫn giải:

- Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt

- Yếu tố nhận biết:

• Bốn câu, mỗi câu bảy chữ.
• Các câu 1, 2, 4 hiệp vần với nhau.
• Tuân thủ luật trắc.

Câu 2. Cảnh vật trong hai câu thơ đầu được miêu tả vào thời điểm nào? Hãy phân tích mối liên hệ giữa thời gian và các hình ảnh được tái hiện.

Hướng dẫn giải:

• Thời gian: buổi chiều tà.
• Mối liên hệ: sương khói mờ ảo bao phủ làng quê, vạn vật dần chìm vào trạng thái nghỉ ngơi.

Câu 3. Những hình ảnh trong hai câu thơ cuối gợi lên bức tranh cuộc sống như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Những hình ảnh: yên bình, giản dị, gần gũi với thiên nhiên.

Câu 4. Bài thơ tái hiện cảnh vật và cuộc sống con người qua nhiều không gian khác nhau. Hãy chỉ ra các không gian đó theo trình tự miêu tả trong bài thơ.

Hướng dẫn giải:

• Không gian thôn xóm:
• Không gian cánh đồng

Câu 5. Qua bức tranh thiên nhiên và cuộc sống được tái hiện trong bài thơ, em có nhận xét gì về cảm xúc và tâm trạng của tác giả?

Hướng dẫn giải:

Tác giả bộc lộ tình yêu tha thiết và sự gắn bó sâu nặng với quê hương.

Câu 6. Câu kết trong bài thơ tứ tuyệt Đường luật thường để lại dư âm sâu sắc. Hãy nêu cảm nhận của em về câu kết trong Thiên Trường vãn vọng.

Hướng dẫn giải:

- Vẻ đẹp của cuộc sống thanh bình: làng quê yên ả, bình dị.

- Vẻ đẹp của tâm hồn tác giả: tình yêu thiên nhiên và quê hương sâu sắc.

Câu 7. Tác giả Thiên Trường vãn vọng còn là một vị vua. Điều này gợi cho em suy nghĩ gì khi đọc bài thơ?

Hướng dẫn giải:

Nhà vua thường gắn với chốn hoàng cung xa hoa, nhưng qua bài thơ, ta thấy được một tâm hồn yêu thiên nhiên, trân trọng và gắn bó với quê hương.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) trình bày cảm nhận của em về nhan đề hoặc một hình ảnh đặc sắc trong bài thơ Thiên Trường vãn vọng.

Hướng dẫn giải:

- Nhan đề ngắn gọn nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu sắc, gợi lên không gian và thời gian đặc trưng của bài thơ.

- Hình ảnh: mục đồng thổi sáo, đôi cò trắng nhẹ nhàng đáp xuống cánh đồng,...

2. Sơ đồ tư duy bài thơ Thiên Trường vãn vọng

3. Soạn bài Thiên Trường vãn vọng - Hướng dẫn chi tiết và đầy đủ

Trước khi đọc

Em có yêu thích việc ngắm nhìn cảnh hoàng hôn không? Hãy chia sẻ lý do của em.

Hướng dẫn giải:

• Ý kiến cá nhân: Có/Không
• Lý do: Cảnh hoàng hôn mang vẻ đẹp lãng mạn, bình yên và gợi nhiều cảm xúc sâu lắng.

Sau khi đọc

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Hãy xác định thể thơ của bài Thiên Trường vãn vọng và nêu các yếu tố giúp em nhận biết thể thơ đó.

Hướng dẫn giải:

- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

- Yếu tố nhận biết:

• Bài thơ gồm 4 câu, mỗi câu 7 chữ.
• Cách gieo vần: Các câu 1, 2, 4 hiệp vần với nhau (yên, biên, điền).
• Bài thơ tuân thủ luật trắc.

Câu 2. Cảnh vật trong hai câu thơ đầu được miêu tả vào thời gian nào? Hãy phân tích mối liên hệ giữa thời gian và các hình ảnh được tái hiện.

Hướng dẫn giải:

• Thời gian: buổi chiều tà - khoảnh khắc cuối ngày.
• Mối liên hệ: Làng quê chìm trong sương khói mờ ảo, vạn vật dần nghỉ ngơi.

Câu 3. Những hình ảnh trong hai câu thơ cuối gợi lên bức tranh cuộc sống như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Những hình ảnh trong hai câu thơ cuối gợi lên bức tranh cuộc sống: Thiên nhiên làng quê thanh bình, giản dị nhưng vẫn tràn đầy sức sống, không hề đìu hiu, vắng vẻ.

Câu 4. Bài thơ tái hiện cảnh vật và cuộc sống con người qua nhiều không gian khác nhau. Hãy chỉ ra các không gian đó theo trình tự miêu tả trong bài thơ.

Hướng dẫn giải:

• Không gian thôn xóm: Chìm trong màn sương khói mờ ảo của buổi chiều.
• Không gian cánh đồng: Mục đồng thổi sáo, đàn trâu thong thả trở về, cò trắng nhẹ nhàng đáp xuống cánh đồng.

Câu 5. Qua bức tranh thiên nhiên và cuộc sống được tái hiện trong bài thơ, em có nhận xét gì về cảm xúc và tâm trạng của tác giả?

Hướng dẫn giải:

Qua bức tranh thiên nhiên và cuộc sống trong bài thơ, tác giả đắm chìm trong khung cảnh làng quê và gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ. Điều này thể hiện tình yêu tha thiết và sự gắn bó sâu sắc với quê hương.

Câu 6. Câu kết trong bài thơ tứ tuyệt Đường luật thường để lại dư âm sâu sắc. Hãy nêu cảm nhận của em về câu kết trong Thiên Trường vãn vọng.

Hướng dẫn giải:

- Vẻ đẹp của cuộc sống thanh bình: Câu thơ gợi lên khung cảnh đồng quê yên ả, mở ra liên tưởng về những mùa vụ ấm no và cuộc sống bình yên.

- Vẻ đẹp của tâm hồn tác giả: Tình yêu thương bao trùm vạn vật, sự trân trọng và nâng niu vẻ đẹp giản dị của cuộc sống.

Câu 7. Tác giả Thiên Trường vãn vọng còn là một vị vua. Điều này gợi cho em suy nghĩ gì khi đọc bài thơ?

Hướng dẫn giải:

Hình ảnh một vị vua thường gắn với chốn hoàng cung xa hoa, lộng lẫy. Tuy nhiên, không gian trong bài thơ lại mang vẻ giản dị, thanh bình của làng quê. Điều này cho thấy tác giả là người yêu thiên nhiên, trân trọng và gắn bó sâu sắc với quê hương.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) trình bày cảm nhận của em về nhan đề hoặc một hình ảnh đặc sắc trong bài thơ Thiên Trường vãn vọng.

Hướng dẫn giải:

Nhan đề “Thiên Trường vãn vọng” tuy ngắn gọn nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu sắc. Dịch nghĩa, nhan đề có thể hiểu là ngắm cảnh Thiên Trường vào buổi chiều tà. Để hiểu rõ hơn, cần đặt nhan đề trong hoàn cảnh sáng tác: Trần Nhân Tông về thăm quê cũ ở Thiên Trường (Nam Định ngày nay) và sáng tác bài thơ. Nhan đề gợi mở về thời gian (buổi chiều - khoảnh khắc kết thúc một ngày) và không gian (phủ Thiên Trường - quê hương tác giả). Từ “vọng” miêu tả hành động nhân vật trữ tình phóng tầm mắt ngắm nhìn thiên nhiên. Qua đó, ta thấy tác giả đắm chìm trong khung cảnh làng quê và gợi nhớ về kỷ niệm tuổi thơ, thể hiện tình yêu và sự gắn bó sâu nặng với quê hương.