Soạn bài Thách thức đầu tiên: Khám phá và chinh phục những cuốn sách mới - Ngữ văn lớp 7 trang 103, sách Kết nối tri thức tập 2

Nhằm hỗ trợ học sinh trong việc chuẩn bị bài học, EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 7: Chinh phục những cuốn sách mới, thuộc bộ sách Kết nối tri thức, tập 2. Tài liệu này được thiết kế để giúp các em tiếp cận kiến thức một cách hiệu quả và sáng tạo.

Tài liệu này dành riêng cho học sinh lớp 7, giúp các em tham khảo và nâng cao kỹ năng học tập môn Ngữ văn. Chi tiết nội dung sẽ được chúng tôi cập nhật ngay sau đây, mời các em cùng theo dõi.

Thách thức đầu tiên: Hành trình chinh phục những cuốn sách mới đầy cảm hứng

Trước khi đọc: Chuẩn bị tâm thế và không gian đọc sách

Câu 1. Hãy làm mới góc đọc sách hoặc thư viện lớp học bằng cách bổ sung những cuốn sách mới. Cùng nhau sáng tạo để biến không gian đọc sách trở nên hấp dẫn và truyền cảm hứng cho em và các bạn.

Một số gợi ý sách hay: Hai vạn dặm dưới đáy biển (Giuyn Véc-nơ); Đất rừng phương Nam (Đoàn Giỏi); Thương nhớ mười hai (Vũ Bằng)...

Câu 2. Cùng thảo luận để thiết lập mục tiêu đọc sách cá nhân và nhóm. Trình bày mục tiêu và chia sẻ phương pháp đọc sách hiệu quả để áp dụng trong dự án đọc sách mới của em và các bạn.

• Mục tiêu đọc sách: Khám phá thêm nhiều tác phẩm văn học đặc sắc…
• Phương pháp đọc hiệu quả: Chọn sách phù hợp; Kết hợp đọc sách với ghi chép và suy ngẫm…

Cùng đọc và khám phá những giá trị văn học

1. Văn bản Vẻ đẹp giản dị và chân thật của Quê nội (Võ Quảng)

Câu 1. Tác giả tập trung phân tích vấn đề gì trong tác phẩm Quê nội của Võ Quảng?

Những đặc điểm nổi bật về nội dung và nghệ thuật trong tác phẩm Quê nội.

Câu 2. Để làm rõ vấn đề, tác giả đã đưa ra những nhận định nào về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của tác phẩm? Dựa vào đâu em xác định được điều đó?

- Về nội dung: Những câu chuyện diễn ra trong bối cảnh quê hương, xoay quanh chủ đề xây dựng chế độ xã hội mới.

- Về nghệ thuật:

• Truyện gần như không có cốt truyện rõ ràng, với nhiều tuyến nhân vật và tình tiết đan xen.
• Người kể chuyện sử dụng ngôi thứ nhất, xưng "tôi".

- Căn cứ: Nội dung được trình bày trong văn bản Vẻ đẹp giản dị và chân thật của Quê nội.

Câu 3. Hãy chỉ ra những lí lẽ và bằng chứng mà tác giả sử dụng để làm sáng tỏ các đặc điểm của tác phẩm Quê nội. Cách trình bày bằng chứng của tác giả có điểm gì đáng chú ý?

- Lí lẽ: Nội dung câu chuyện được đặt trong bối cảnh quê hương, phản ánh cuộc sống và con người nơi đây.

- Bằng chứng:

• Không gian: Nông thôn miền Trung, cụ thể là thôn Hòa Phước, bên dòng sông Thu Bồn.
• Thời gian: Những ngày đầu sau Cách mạng tháng Tám, thời điểm đầy biến động và hy vọng.
• Nhân vật: Những người nông dân bình dị, cùng những đứa trẻ hiếu động trong làng.
• Hoạt động: Vừa xây dựng chính quyền cách mạng, vừa chuẩn bị đối mặt với những thách thức mới.

=> Điểm đáng chú ý: Tác giả trình bày bằng chứng một cách hệ thống, từ không gian, thời gian đến nhân vật và hoạt động, giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận.

Câu 4. Mối quan hệ giữa mục đích viết và đặc điểm nội dung chính của văn bản nghị luận phân tích tác phẩm văn học được thể hiện như thế nào trong bài viết này?

• Mục đích: Làm rõ một vấn đề trong văn bản.
• Đặc điểm, nội dung chính: Đưa ra các lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ vấn đề được nêu.

Viết kết nối với đọc

Hãy tưởng tượng em là một nhà phê bình văn học, viết một đoạn văn (khoảng 6 - 8 câu) trình bày ý kiến của em về một tác phẩm văn học thuộc đề tài tuổi thơ hoặc quê hương, đất nước mà em đã đọc.

Gợi ý:

- Mẫu 1: Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận đã khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên và sự giàu có của biển cả. Đoàn thuyền rời bến lúc hoàng hôn, khi mặt trời mệt mỏi sau một ngày dài chuẩn bị nghỉ ngơi. Vẻ đẹp của biển đã làm dịu đi phần nào sự vất vả của công việc lao động. Cảnh đánh cá trong đêm được miêu tả với cảm hứng trữ tình mãnh liệt. Con thuyền nhỏ bé trước biển cả bao la bỗng trở nên kỳ vĩ, hòa nhập với vũ trụ rộng lớn. Chuyến ra khơi như một trận chiến đấu, với sự dàn trận và bủa vây bằng lưới. Kết thúc một ngày lao động, người ngư dân được đền đáp bằng khoang thuyền đầy ắp cá. Bài thơ khép lại với hình ảnh đoàn thuyền trở về, mang theo niềm tin và sự sẵn sàng cho chuyến đi mới. Qua Đoàn thuyền đánh cá, người đọc cảm nhận được sự hăng say lao động của ngư dân và niềm tự hào về thiên nhiên, con người Việt Nam trong công cuộc xây dựng đất nước.

- Mẫu 2: Truyện ngắn Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ của Nguyễn Ngọc Thuần đã để lại trong tôi nhiều cảm xúc sâu sắc. Câu chuyện tuy đơn giản nhưng chứa đựng những bài học ý nghĩa. Nhân vật chính là một cậu bé, xưng “tôi”, kể lại câu chuyện từ góc nhìn của mình. Nhà cậu có một khu vườn rộng, nơi người bố trồng rất nhiều loài hoa. Mỗi buổi chiều, hai bố con cùng nhau tưới cây. Bố thường bảo cậu nhắm mắt, chạm vào từng bông hoa và đoán tên. Dần dần, cậu thuộc lòng từng loài hoa. Sau đó, bố nâng cấp trò chơi bằng cách yêu cầu cậu ngửi mùi hương để đoán. Khi cậu thành thạo, bố khen cậu có “chiếc mũi tuyệt nhất thế giới”. Câu chuyện về món quà của thằng Tý cũng rất đáng nhớ. Tý tặng bố cậu những trái ổi to mềm, và dù ít khi ăn ổi, bố vẫn rất trân trọng. Qua đó, cậu nhận ra giá trị của những món quà dù nhỏ bé. Truyện được kể với giọng văn hồn nhiên, ngây thơ nhưng giàu cảm xúc. Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ là một tác phẩm đầy ý nghĩa và thú vị.

2. Mon và Mên đang ở đâu?

Câu 1. Mon và Mên là ai trong mối quan hệ với nhà văn - tác giả truyện ngắn Bầy chim chìa vôi?

Mon và Mên là những người bạn thân thiết của nhà văn.

Câu 2. Tại sao nhà văn khẳng định rằng “tất cả lũ trẻ làng chú đều thức để lắng nghe tiếng mưa, cùng nghĩ về bãi sông và lo cho bầy chim chìa vôi non”?

Lý do: Tuổi thơ của những đứa trẻ gắn liền với làng quê, nơi tiếng mưa, bãi sông và bầy chim chìa vôi trở thành những hình ảnh quen thuộc và đáng quan tâm.

Câu 3. Cậu bé - người “phỏng vấn” tác giả - ngạc nhiên vì điều gì?

Cậu bé ngạc nhiên khi biết rằng tác giả cũng có mặt cùng Mon và Mên trong đêm mưa, nhưng lại không tham gia cứu bầy chim.

Câu 4. Ngoài Mon và Mên, ai là người có trải nghiệm và kỉ niệm sâu sắc về đêm mưa, bãi sông và bầy chim chìa vôi?

Những đứa trẻ trong làng, bao gồm cả tác giả, đều có kỉ niệm đáng nhớ về đêm mưa và bầy chim chìa vôi.

Câu 5. Mon và Mên hiện đang ở đâu? Và bầy chim chìa vôi đã bay về phương nào?

Vị trí của Mon và Mên hiện vẫn chưa xác định. Bầy chim chìa vôi cũng không còn xuất hiện ven sông Đáy như trước.