Soạn bài Lòng yêu nước của nhân dân ta trong sách Chân trời sáng tạo - Ngữ văn lớp 8, tập 2, trang 10

Dân tộc Việt Nam luôn tự hào với tình yêu nước mãnh liệt và sâu sắc. EduTOPS xin giới thiệu đến bạn đọc bài Soạn văn 8: Lòng yêu nước của nhân dân ta, một tài liệu quý giá giúp khám phá và hiểu rõ hơn về giá trị văn học và lịch sử.

Tài liệu này là nguồn tham khảo hữu ích dành cho các bạn học sinh lớp 8, giúp các em nắm vững kiến thức và cảm nhận sâu sắc hơn về tác phẩm văn học đầy ý nghĩa này.

1. Soạn bài Lòng yêu nước của nhân dân ta chi tiết và sâu sắc

Câu 1. Khi Tổ quốc lâm nguy, lòng yêu nước của nhân dân ta được thể hiện qua những hành động nào?

Hướng dẫn giải:

- Lịch sử dân tộc đã ghi nhận nhiều cuộc kháng chiến oanh liệt, minh chứng cho tinh thần yêu nước bất khuất: Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,…

- Lòng yêu nước trong thời hiện đại:

• Từ những cụ già tóc bạc đến những em nhỏ, ai cũng mang trong mình tình yêu nước nồng nàn và lòng căm thù giặc sâu sắc.
• Các chiến sĩ nơi tiền tuyến chịu đựng gian khổ, đói khát để kiên trì chiến đấu, tiêu diệt kẻ thù.
• Những người công chức ở hậu phương sẵn sàng nhịn ăn để ủng hộ bộ đội.
• Những người phụ nữ động viên chồng ra trận, còn bản thân thì tham gia công tác hậu cần.
• Nông dân và công nhân hăng hái tăng gia sản xuất, góp phần vào công cuộc kháng chiến.
• Những điền chủ sẵn sàng hiến đất đai cho Chính phủ….

Câu 2. Xác định luận đề và các luận điểm chính trong văn bản.

Hướng dẫn giải:

- Luận đề: Tinh thần yêu nước mãnh liệt của nhân dân Việt Nam.

- Luận điểm:

• Khái quát chung về lòng yêu nước.
• Chứng minh tinh thần yêu nước qua các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm trong lịch sử.
• Phát huy tinh thần yêu nước trong mọi hoạt động kháng chiến.

Câu 3. Vẽ sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa luận đề và các luận điểm.

Hướng dẫn giải:

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta:

- Khái quát chung về lòng yêu nước

- Lịch sử dân tộc đã chứng minh tinh thần yêu nước qua những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm oanh liệt.

- Phát huy tinh thần yêu nước trong mọi hoạt động kháng chiến và xây dựng đất nước.

Câu 4. Hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình là biểu hiện rõ nét của lòng yêu nước. Hãy viết một đoạn văn khoảng sáu câu, nêu lên những việc em đã hoàn thành tốt và giải thích tại sao những việc đó thể hiện lòng yêu nước của em.

Hướng dẫn giải:

Mẫu 1

Hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình là một trong những biểu hiện của lòng yêu nước. Là một học sinh, tôi luôn ý thức được trách nhiệm của bản thân. Trước hết, tôi cố gắng học tập thật tốt để sau này có thể đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Bên cạnh đó, tôi luôn giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới một cách có chọn lọc. Tôi cũng tích cực tham gia các hoạt động xã hội như bảo vệ môi trường, giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn. Đặc biệt, tôi luôn kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và nhận thức rõ những thế lực thù địch. Những hành động này đều thể hiện tinh thần yêu nước, góp phần vào sự tồn tại và phát triển của đất nước.

Mẫu 2

Hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình là biểu hiện của lòng yêu nước. Tôi luôn cố gắng hoàn thành tốt trách nhiệm của bản thân. Tôi chăm chỉ học tập và đạt kết quả cao, đồng thời tích cực tham gia các hoạt động xã hội như ủng hộ đồng bào miền Trung bị thiên tai, tham gia trồng cây và hưởng ứng “Giờ Trái Đất”. Ngoài ra, tôi còn trau dồi kiến thức về lịch sử và văn hóa dân tộc. Những việc làm này giúp tôi đóng góp vào sự phát triển của đất nước và thêm yêu mến, tự hào về quê hương mình.

2. Soạn bài Lòng yêu nước của nhân dân ta ngắn gọn

I. Tác giả

1. Vài nét về tiểu sử

- Hồ Chí Minh (19.5.1890 - 2.9.1969) là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam.

- Hồ Chí Minh có tên khai sinh là Nguyễn Sinh Cung, quê ở làng Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

- Gia đình: Thân phụ là cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, một nhà Nho yêu nước có tư tưởng tiến bộ, ảnh hưởng lớn đến tư tưởng của Người. Thân mẫu là bà Hoàng Thị Loan.

- Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người đã sử dụng nhiều tên gọi khác nhau như Nguyễn Tất Thành, Văn Ba, Nguyễn Ái Quốc... Tên gọi “Hồ Chí Minh” được dùng lần đầu vào ngày 13 tháng 8 năm 1942, khi Người sang Trung Quốc với danh nghĩa đại diện của Việt Minh và Hội Quốc tế Phản Xâm lược Việt Nam để tranh thủ sự ủng hộ của Trung Hoa Dân Quốc.

- Không chỉ là nhà cách mạng lỗi lạc, Hồ Chí Minh còn là một nhà văn, nhà thơ lớn.

- Hồ Chí Minh được UNESCO vinh danh là Danh nhân văn hóa thế giới.

2. Sự nghiệp văn học

a. Quan điểm sáng tác

- Hồ Chí Minh coi văn học là vũ khí chiến đấu phục vụ sự nghiệp cách mạng. Nhà văn cần có tinh thần xung phong như người chiến sĩ ngoài mặt trận.

- Người luôn đề cao tính chân thật và tính dân tộc trong văn học.

- Khi cầm bút, Hồ Chí Minh luôn xuất phát từ mục đích và đối tượng tiếp nhận để quyết định nội dung và hình thức tác phẩm. Người thường tự đặt câu hỏi:

• Viết cho ai? (Đối tượng)
• Viết để làm gì? (Mục đích)
• Viết cái gì? (Nội dung)
• Viết thế nào? (Hình thức)

b. Di sản văn học

b.1 Văn chính luận

- Từ đầu thế kỷ XX, các bài viết chính luận dưới bút danh Nguyễn Ái Quốc, được viết bằng tiếng Pháp và xuất hiện trên các tờ báo như Người cùng khổ, Nhân đạo, Đời sống thợ thuyền..., nổi bật với tinh thần đấu tranh mạnh mẽ.

- Những văn kiện quan trọng như Tuyên ngôn Độc lập và Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến được viết trong những thời khắc lịch sử trọng đại của đất nước.

b.2 Truyện và kí hiện đại

- Một số tác phẩm truyện và kí bằng tiếng Pháp như Pa-ri (1922), Lời than vãn của bà Trưng Trắc (1922), Vi hành (1923)...

- Những tác phẩm này đều nhằm vạch trần tội ác tàn bạo và bản chất lừa đảo của chế độ thực dân phong kiến cùng các tay sai.

b.3 Thơ ca

- Tên tuổi của Hồ Chí Minh trong lĩnh vực thơ ca gắn liền với tập thơ Ngục trung nhật kí (Nhật kí trong tù).

- Ngoài ra, Người còn sáng tác một số bài thơ trong thời gian ở Việt Bắc (1941 - 1945) như Tức cảnh Pác Bó, Thướng sơn, Đối nguyệt...

3. Phong cách nghệ thuật

- Văn chính luận: Ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, lý lẽ sắc bén, dẫn chứng thuyết phục, giàu tính chiến đấu, kết hợp hài hòa giữa logic và cảm xúc, giọng văn linh hoạt.

- Truyện và kí hiện đại: Mang đậm tính chiến đấu, sử dụng nghệ thuật trào phúng sắc sảo, nhẹ nhàng mà sâu sắc.

- Thơ ca: Thơ tuyên truyền cách mạng giản dị, dễ hiểu, dễ nhớ; Thơ nghệ thuật kết hợp tinh tế giữa yếu tố cổ điển và hiện đại, cô đọng và sâu sắc.

=> Dù là văn chính luận, truyện, kí hay thơ ca, phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh luôn đa dạng, phong phú nhưng vẫn thống nhất trong một chỉnh thể.

II. Tác phẩm

1. Xuất xứ

- Bài văn được trích từ Báo cáo Chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh trình bày tại Đại hội lần thứ II của Đảng Lao động Việt Nam vào tháng 2 năm 1951 (tên gọi của Đảng Cộng sản Việt Nam từ năm 1951 đến năm 1976).

- Tên bài do người biên soạn sách đặt.

2. Bố cục

Gồm 3 phần:

• Phần 1. Từ đầu đến “tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”: Khái quát về lòng yêu nước.
• Phần 2. Tiếp theo đến “một dân tộc anh hùng”: Chứng minh tinh thần yêu nước qua các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm trong lịch sử.
• Phần 3. Phần còn lại: Kêu gọi phát huy tinh thần yêu nước trong công cuộc kháng chiến.

3. Tóm tắt

Tinh thần yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Mỗi khi đất nước bị xâm lăng, tinh thần ấy lại bùng lên mạnh mẽ. Lịch sử dân tộc đã chứng kiến những cuộc kháng chiến vĩ đại của Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi… Ngày nay, nhân dân ta vẫn tiếp nối truyền thống ấy. Từ người già đến trẻ nhỏ, từ kiều bào đến đồng bào vùng tạm chiếm, tất cả đều chung một lòng yêu nước, căm thù giặc. Tinh thần yêu nước như những báu vật, và nhiệm vụ của chúng ta là biến tinh thần ấy thành hành động cụ thể trong sự nghiệp kháng chiến.

4. Nội dung

Với những dẫn chứng sinh động, phong phú từ lịch sử dân tộc và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, bài văn khẳng định chân lý: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta”.

5. Nghệ thuật

Bài văn có bố cục chặt chẽ, luận điểm rõ ràng, dẫn chứng chọn lọc, trình bày logic và thuyết phục. Cách diễn đạt trong sáng, sử dụng nhiều hình ảnh so sánh độc đáo, tạo nên sức hấp dẫn cho bài viết.