Dàn ý phân tích tác phẩm Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân (6 Mẫu chi tiết và sâu sắc)

Dàn ý phân tích tác phẩm Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân bao gồm 6 mẫu đa dạng, từ ngắn gọn đến chi tiết, giúp học sinh nắm vững các luận điểm và luận cứ cần triển khai. Nhờ đó, các bạn có thể tránh được những lỗi phổ biến như lạc đề, thiếu ý, hoặc triển khai ý không cân đối.

Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân là một kiệt tác văn học đạt đến độ hoàn mỹ, thể hiện tài năng nghệ thuật bậc thầy của tác giả. Dưới đây là 6 dàn ý phân tích chi tiết tác phẩm, giúp độc giả khám phá sâu sắc hơn giá trị nghệ thuật và nội dung. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết như: phân tích nhân vật Huấn Cao, kết bài Chữ người tử tù.

Dàn ý phân tích bài Chữ người tử tù - Mẫu 1

I. Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Tuân: Một nhà văn tài hoa, độc đáo, có vị trí quan trọng trong nền văn học hiện đại Việt Nam.

- Khái quát về tác phẩm: Một truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật tài hoa của Nguyễn Tuân, trích từ tập Vang bóng một thời (1940).

II. Thân bài

1. Tình huống truyện

• Không gian: Nhà tù - nơi không phù hợp cho những cuộc gặp gỡ thông thường.
• Thời gian: Những ngày cuối cùng trước khi Huấn Cao bị đưa ra pháp trường.

⇒ Không gian và thời gian góp phần tạo nên kịch tính và sự căng thẳng cho tình huống truyện.

- Cuộc gặp gỡ đặc biệt giữa hai con người đặc biệt:

⇒ Cuộc hội ngộ diễn ra trong không gian ngục tù đầy căng thẳng và kịch tính.

2. Nhân vật Huấn Cao

a. Một nghệ sĩ tài hoa

- Huấn Cao được người dân khắp vùng tỉnh Sơn ca ngợi là người:

• Có tài viết chữ “rất nhanh và rất đẹp”.
• “Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm … có được chữ ông Huấn mà treo là có một báu vật ở trên đời”.

b. Một con người có khí phách hiên ngang, bất khuất

- Là thủ lĩnh của phong trào khởi nghĩa chống lại triều đình, Huấn Cao hiện lên như một người anh hùng dám đứng lên vì lẽ phải.

- Ngay khi bước vào nhà ngục, ông thản nhiên rũ rệp trên thang gông:

⇒ Hành động này thể hiện khí phách và tiết tháo của một nhà Nho chân chính.

- Khi được viên quản ngục biệt đãi, ông thản nhiên nhận rượu thịt như “việc vẫn làm trong cái hứng bình sinh”.

⇒ Phong thái tự do, ung dung, xem nhẹ cái chết của một bậc trượng phu.

- Trả lời quản ngục với thái độ khinh miệt: “Ngươi hỏi ta muốn gì ... vào đây”.

⇒ Thái độ này cho thấy ông không khuất phục trước cường quyền.

⇒ Đó là khí phách của một người anh hùng thực thụ.

c. Một nhân cách, một thiên lương cao cả

- Tâm hồn trong sáng, cao đẹp: “Không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ” ⇒ trọng nghĩa, khinh lợi, chỉ cho chữ những người tri kỷ.

- Khi chưa biết tấm lòng của quản ngục, ông xem y là kẻ tiểu nhân.

- Khi nhận ra tấm lòng “biệt nhỡn liên tài” của quản ngục, Huấn Cao đã đồng ý cho chữ.

⇒ Ông chỉ cho chữ những người biết trân trọng cái tài và quý cái đẹp.

- Câu nói của Huấn Cao với quản ngục: “Thiếu chút nữa ... trong thiên hạ”.

⇒ Điều này thể hiện sự trân trọng của ông đối với những người có sở thích thanh cao và nhân cách cao đẹp.

⇒ Huấn Cao hiện lên như một người anh hùng - nghệ sĩ, mang trong mình một thiên lương trong sáng và cao quý.

3. Nhân vật quản ngục

a. Tấm lòng biệt nhỡn liên tài

- Trong suốt những ngày Huấn Cao bị giam cầm, quản ngục luôn thể hiện thái độ nghiêm trang, kính trọng và khiêm nhường.

- Ông dũng cảm biệt đãi Huấn Cao, bất chấp nguy hiểm.

- Cảm thấy tiếc nuối khi biết Huấn Cao sắp phải từ giã cõi đời: “Bấy nhiêu ... vũ trụ”.

b. Sự khát khao và trân trọng cái đẹp

- Khát khao cái đẹp: mong ước lớn nhất của ông là “được treo ở nhà riêng một đôi câu đối” do chính tay Huấn Cao viết.

- Lo lắng nếu không xin được chữ ông Huấn trước khi ông bị hành hình thì sẽ “ân hận suốt đời”.

4. Cảnh cho chữ

- Thời gian: đêm trước khi Huấn Cao ra pháp trường chịu án chém, khi chỉ còn “vẳng tiếng mõ trên vọng canh”.

- Địa điểm: trại giam tỉnh Sơn.

- Không gian: buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tối tăm.

- Đây là "cảnh tượng xưa nay chưa từng có":

• Thân phận và hành động của người cho chữ và nhận chữ đặc biệt, tạo nên sự đối lập đầy kịch tính.
• Tác giả xây dựng các cặp phạm trù đối lập nhau, làm nổi bật giá trị của cái đẹp và nhân cách.

- Chi tiết quản ngục cúi đầu vái lạy người tử tù Huấn Cao: đây là khoảnh khắc thức tỉnh trước cái đẹp, quản ngục đã vượt thoát khỏi những ràng buộc tầm thường để hướng tới những giá trị cao đẹp.

⇒ Toàn bộ cảnh cho chữ là một bản hùng ca tôn vinh cái đẹp, cái thiện và thiên lương của con người, ngay cả trong hoàn cảnh tối tăm của ngục tù.

III. Kết bài

• Khẳng định những nét nghệ thuật đặc sắc góp phần làm nên thành công của tác phẩm.
• Chữ người tử tù là một kiệt tác văn học, được đánh giá là “gần đến sự toàn thiện, toàn mĩ” (Vũ Ngọc Phan).

Lập dàn ý phân tích Chữ người tử tù - Mẫu 2

I. Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Tuân: Một nhà văn tài hoa, độc đáo, có vị trí quan trọng trong nền văn học hiện đại Việt Nam.

- Khái quát về tác phẩm Chữ người tử tù: Một truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật tài hoa của Nguyễn Tuân, trích từ tập Vang bóng một thời (1940).

Ví dụ:

Nguyễn Tuân nổi tiếng với tập truyện Vang bóng một thời, trong đó nổi bật là tác phẩm Chữ người tử tù. Câu chuyện kể về hai số phận đối nghịch nhưng có tâm hồn đồng điệu trong tình yêu nghệ thuật và cái đẹp. Qua tác phẩm, Nguyễn Tuân đã khắc họa rõ nét tâm hồn của các nhân vật, mời độc giả cùng khám phá sâu hơn về câu chuyện này.

II. Thân bài: Phân tích Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

1. Tình huống truyện

- Cuộc gặp gỡ diễn ra trong không gian tối tăm của ngục tù.

- Hai nhân vật với số phận hoàn toàn trái ngược nhau.

- Họ là tri kỉ trong nghệ thuật nhưng lại là kẻ thù trong địa vị xã hội.

⇒ Một tình huống truyện đầy éo le và độc đáo: cuộc gặp gỡ khác thường giữa hai con người khác thường trong không gian ngục tù căng thẳng. Không gian và thời gian góp phần tạo nên kịch tính cho tình huống.

2. Nhân vật Huấn Cao

- Một tài năng hiếm có trong nghệ thuật thư pháp:

+ Có tài viết chữ “rất nhanh và rất đẹp”.

+ “Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm… có được chữ ông Huấn mà treo là có một báu vật ở trên đời”.

- Ông sở hữu một tâm hồn yêu nghệ thuật, trong sáng và đầy đam mê.

+ Tâm hồn trong sáng, cao đẹp: “Không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ” ⇒ trọng nghĩa, khinh lợi, chỉ cho chữ những người tri kỉ.

+ Khi chưa biết tấm lòng của quản ngục, ông xem y là kẻ tiểu nhân.

+ Khi nhận ra tấm lòng “biệt nhỡn liên tài” của quản ngục, Huấn Cao đã đồng ý cho chữ.

⇒ Ông chỉ cho chữ những người biết trân trọng cái tài và quý cái đẹp.

+ Câu nói của Huấn Cao với quản ngục: “Thiếu chút nữa... trong thiên hạ”.

⇒ Điều này thể hiện sự trân trọng của ông đối với những người có sở thích thanh cao và nhân cách cao đẹp.

⇒ Huấn Cao hiện lên như một người anh hùng - nghệ sĩ, mang trong mình một thiên lương trong sáng và cao quý.

- Dù đã bị giam cầm, ông vẫn giữ vững khí phách hiên ngang và sự chính trực.

+ Thản nhiên rũ rệp trên thang gông.

+ Khi được viên quản ngục biệt đãi, ông thản nhiên nhận rượu thịt như “việc vẫn làm trong cái hứng bình sinh”.

+ Trả lời quản ngục với thái độ khinh miệt: “Ngươi hỏi ta muốn gì... vào đây”.

⇒ Phong thái tự do, ung dung, xem nhẹ cái chết của một bậc trượng phu.

- Qua nhân vật Huấn Cao, ta thấy được tình yêu nghệ thuật và tình yêu quê hương đất nước thầm kín.

3. Nhân vật viên quản ngục

- Viên quản ngục là một người say mê cái đẹp, luôn khao khát được chiêm ngưỡng và sở hữu những giá trị nghệ thuật.

+ Khát khao cái đẹp: mong ước lớn nhất của ông là “được treo ở nhà riêng một đôi câu đối” do chính tay Huấn Cao viết.

+ Lo lắng nếu không xin được chữ ông Huấn trước khi ông bị hành hình thì sẽ “ân hận suốt đời”.

- Là một người biết quý trọng người tài, ông luôn dành sự kính trọng đặc biệt cho Huấn Cao.

+ Trong suốt những ngày Huấn Cao bị giam cầm, quản ngục luôn thể hiện thái độ nghiêm trang, kính trọng và khiêm nhường.

+ Ông dũng cảm biệt đãi Huấn Cao, bất chấp nguy hiểm.

+ Cảm thấy tiếc nuối khi biết Huấn Cao sắp phải từ giã cõi đời: “Bấy nhiêu... vũ trụ”.

- Ông sở hữu một tâm hồn trong sáng, luôn hướng tới những giá trị cao đẹp.

- Yêu cái đẹp, yêu nghệ thuật một cách chân thành và thuần khiết.

4. Cảnh cho chữ

- Thời gian: đêm trước khi Huấn Cao ra pháp trường chịu án chém, khi chỉ còn “vẳng tiếng mõ trên vọng canh”.

- Địa điểm: trại giam tỉnh Sơn.

- Không gian: buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tối tăm.

- Đây là "cảnh tượng xưa nay chưa từng có":

+ Thân phận và hành động của người cho chữ và nhận chữ đặc biệt, tạo nên sự đối lập đầy kịch tính.

+ Tác giả xây dựng các cặp phạm trù đối lập nhau, làm nổi bật giá trị của cái đẹp và nhân cách.

- Chi tiết quản ngục cúi đầu vái lạy người tử tù Huấn Cao: đây là khoảnh khắc thức tỉnh trước cái đẹp, quản ngục đã vượt thoát khỏi những ràng buộc tầm thường để hướng tới những giá trị cao đẹp.

⇒ Toàn bộ cảnh cho chữ là một bản hùng ca tôn vinh cái đẹp, cái thiện và thiên lương của con người, ngay cả trong hoàn cảnh tối tăm của ngục tù.

III. Kết bài:

- Nêu cảm nhận của em về truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, một tác phẩm đầy giá trị nhân văn và nghệ thuật.

- Khẳng định những nét nghệ thuật đặc sắc góp phần làm nên thành công của tác phẩm.

Dàn ý phân tích Chữ người tử tù - Mẫu 3

1. Mở bài

Dẫn dắt và giới thiệu tác phẩm.

"Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân được trích từ tập "Vang bóng một thời" - một tác phẩm được ví như "những nén tâm hương nguyện cầu cho cái đẹp Việt Nam". Truyện kể về nhân vật Huấn Cao, được xây dựng dựa trên nguyên mẫu Cao Bá Quát - lãnh tụ cuộc khởi nghĩa Mĩ Lương, một trí thức phong kiến nổi tiếng tài hoa và có lối sống thanh cao.

2. Thân bài

a) Nhân vật Huấn Cao

* Khi nhập ngục

• Huấn Cao xuất hiện trong thân phận một tử tù, nhưng trong mắt quản ngục, ông là hiện thân của tài hoa.
• Quản ngục đón Huấn Cao bằng cái nhìn hiền lành và thái độ ngưỡng mộ. Với quản ngục, có được chữ Huấn Cao treo trong nhà như sở hữu một báu vật từ trời cao.
  Huấn Cao, với danh tiếng và tài hoa, đã tỏa ánh hào quang ngay cả trong ngục tù. Ông là người nghệ sĩ của nghệ thuật thư pháp. Thái độ của quản ngục và Huấn Cao thể hiện tình cảm ngưỡng mộ của Nguyễn Tuân với cái đẹp và sự trân trọng của nhà văn đối với văn hóa truyền thống dân tộc.

* Khi ở trong ngục

• Huấn Cao thản nhiên nhận sự biệt đãi của quản ngục, coi đó là việc thường tình trong cuộc sống.
• Ông còn đáp lại quản ngục bằng những lời khinh bỉ và ngạo mạn.
• Thái độ của Huấn Cao với quản ngục là thái độ của một vị trượng phu đối mặt với uy quyền. Trong mắt Huấn Cao, quản ngục là hình ảnh của cái xấu, cái ác, của cường quyền và bạo lực.
• Thái độ nhẫn nhục, lễ phép của quản ngục khi lui ra với câu nói "xin lĩnh ý" đã làm nổi bật hình ảnh người tử tù kỳ vĩ, uy nghi. Huấn Cao hiện lên với tư thế của một trang anh hùng, khí phách hiên ngang.

* Khi cho chữ

• Hành động cho chữ là hành động của một tấm lòng đền đáp một tấm lòng, hành động của người tri kỉ dành cho kẻ tri âm, hành động đón nhận và nâng đỡ ánh sáng của thiên lương.
• Nhân vật Huấn Cao được khắc họa bằng cái nhìn lãng mạn, bút pháp mang tính chất lí tưởng hóa. Vì vậy, nhân vật mang vẻ đẹp toàn thiện, toàn mĩ.
• Qua hình tượng nhân vật Huấn Cao, Nguyễn Tuân gửi gắm quan niệm nghệ thuật thẩm mĩ: cái đẹp luôn song hành cùng cái thiện, cái tài luôn đi đôi với cái tâm.

b) Nhân vật quản ngục

* Cách ứng xử với Huấn Cao

• Tình cờ, quản ngục biết được người mà ông ngưỡng mộ, người nắm giữ những con chữ quý giá lại là người tử tù trong tay mình. Nhưng ông bất chấp nguy hiểm để biệt đãi Huấn Cao, thể hiện tấm lòng biệt nhỡn liên tài.
• Dù bị Huấn Cao hiểu lầm, quản ngục vẫn giữ thái độ cung kính và lễ phép.
• Khi nhận tin Huấn Cao sắp bị giải vào kinh chịu án chém, quản ngục lo lắng, sợ rằng nếu không xin được chữ của Huấn Cao, ông sẽ ân hận suốt đời.
• Đằng sau thân phận của một ngục quan là tâm hồn của người nghệ sĩ khao khát, say mê cái đẹp, luôn tìm cách tiếp cận, bảo lưu và giữ gìn cái đẹp.

* Trong cảnh cho chữ

• Quản ngục khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa óng.
• Sau khi cúi đầu nghe lời khuyên của Huấn Cao, ngục quan cảm động, vái người tù một cái, chắp tay nói một câu mà dòng nước mắt rỉ vào kẽ miệng làm cho nghẹn ngào: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”.
• Có những cái cúi đầu làm con người trở nên hèn hạ, có những cái vái lạy khiến con người đê tiện. Nhưng cũng có những cái cúi đầu làm con người bỗng trở nên cao cả hơn, lớn lao hơn, lẫm liệt hơn, sang trọng hơn. Đó chính là cái cúi đầu trước cái đẹp, cái tài, cái thiên lương. Chính Cao Chu Thuần, nguyên mẫu của nhân vật Huấn Cao, cũng có một câu thơ thật đẹp, thật sang: “Nhất sinh đê thủ bái hoa mai” (một đời chỉ biết cúi đầu vái lạy hoa mai). Cái cúi đầu của thầy quản ngục vái lạy Huấn Cao chính là cái cúi đầu của Cao Bá Quát trước hoa mai vậy.
• Tư thế và tâm thế của quản ngục khi nhận chữ và lắng nghe lời khuyên của Huấn Cao đều thể hiện thái độ thành kính. Sự khúm núm và cúi đầu không phải là biểu hiện của sự ủy mị, hèn nhát, yếu kém mà ngược lại, nó làm sáng lên vẻ đẹp nhân cách của một tâm hồn thánh thiện, sự thành kính, sùng tín trước cái đẹp, khí phách và tài hoa, giống như cái cúi đầu của Cao Bá Quát trước hoa mai.
• Nhân vật ngục quan là nơi Nguyễn Tuân gửi gắm quan niệm nhân sinh sâu sắc: ẩn sâu trong tâm hồn con người luôn tồn tại một tâm hồn nghệ sĩ, yêu cái đẹp, khao khát cái đẹp. Hãy nhìn thật sâu để nắm bắt ánh sáng của thiên lương, vì đôi khi trong điều kiện của cái xấu, cái ác, cái đẹp không những không lụi tàn mà còn có sức mạnh đẩy lùi cái xấu, cái ác.

c) Đặc sắc nghệ thuật

• Tình huống truyện độc đáo với những sự kiện kịch tính, giàu ý nghĩa.
• Biện pháp lãng mạn được phát huy cao độ để hướng tới tô đậm vẻ đẹp lí tưởng.
• Ngôn ngữ, văn phong rất riêng, vừa cổ kính vừa hiện đại, làm sống dậy trong lòng người đọc không khí thiêng liêng, vang bóng.

3. Kết bài

Nêu cảm nghĩ của bản thân.

Qua câu chuyện về người tử tù, tác giả đã khẳng định sự bất tử của cái đẹp, tôn vinh những giá trị chân thiện mĩ và kín đáo bộc lộ tấm lòng thiết tha với đất nước. Nhà văn cũng thể hiện quan niệm thẩm mĩ tiến bộ: cái đẹp luôn song hành với cái thiện; quan niệm nhân sinh sâu sắc: sự tin tưởng vào thiên lương con người.

Phân tích Chữ người tử tù dàn ý - Mẫu 4

1. Mở bài

Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Tuân và khái quát chung về tác phẩm Chữ người tử tù.

2. Thân bài

a. Tình huống truyện

• Không gian: nhà tù.
• Thời gian: những ngày cuối cùng trước khi Huấn Cao ra pháp trường.

→ Đây là nơi mục nát, éo le nhưng lại là nơi gặp gỡ, giao thoa của hai tâm hồn nghệ sĩ. Không gian và thời gian góp phần tạo nên kịch tính cho cuộc hội ngộ diễn ra giữa chốn ngục tù căng thẳng.

b. Nhân vật Huấn Cao

• Huấn Cao là một người nghệ sĩ tài hoa, có tài viết chữ “rất nhanh và rất đẹp”.
• Huấn Cao là một con người có khí phách hiên ngang, bất khuất, là thủ lĩnh của phong trào khởi nghĩa chống lại triều đình.
• Khi được viên quản ngục biệt đãi, ông thản nhiên nhận rượu thịt như “việc vẫn làm trong cái hứng bình sinh”, thể hiện phong thái tự do, ung dung, xem nhẹ cái chết. Ông trả lời quản ngục bằng thái độ khinh miệt: “Ngươi hỏi ta muốn gì ... vào đây”.

⇒ Không khuất phục trước cường quyền, đó là khí phách của một người anh hùng.

Huấn Cao là một nhân cách, một thiên lương cao cả, tâm hồn trong sáng, cao đẹp, trọng nghĩa, khinh lợi, chỉ cho chữ những người tri kỉ.

⇒ Huấn Cao hiện lên như một người anh hùng - nghệ sĩ, một thiên lương trong sáng, luôn trân trọng những người có sở thích thanh cao và nhân cách cao đẹp.

c. Nhân vật quản ngục

• Tấm lòng biệt nhỡn liên tài: Trong những ngày Huấn Cao bị giam cầm, quản ngục luôn thể hiện thái độ nghiêm trang, kính trọng và khiêm nhường; ông dũng cảm biệt đãi Huấn Cao.
• Viên quản ngục là người luôn khát khao và trân trọng cái đẹp: mong ước của ông là “được treo ở nhà riêng một đôi câu đối” do chính tay Huấn Cao viết; ông lo lắng nếu không xin được chữ của Huấn Cao trước khi ông bị hành hình thì sẽ “ân hận suốt đời”.

d. Cảnh cho chữ

• Thời gian: đêm trước khi Huấn Cao ra pháp trường chịu án chém, khi chỉ còn “vẳng tiếng mõ trên vọng canh”.
• Địa điểm: trại giam tỉnh Sơn.
• Không gian: buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tối tăm.
• Thân phận và hành động của người cho chữ và nhận chữ đặc biệt: người cho chữ là một tử tù mang trọng tội, còn người nhận chữ lại là viên quan coi ngục có chức có quyền → Tác giả xây dựng các cặp phạm trù đối lập nhau để làm nổi bật cảnh tượng xưa nay chưa từng có.
• Chi tiết quản ngục cúi đầu vái lạy người tử tù Huấn Cao: đây là khoảnh khắc thức tỉnh trước cái đẹp, quản ngục đã vượt thoát khỏi những ràng buộc tầm thường để hướng tới những giá trị cao đẹp.

⇒ Toàn bộ cảnh cho chữ là một bản hùng ca tôn vinh cái đẹp, cái thiện và thiên lương của con người, ngay cả trong hoàn cảnh tối tăm của ngục tù.

3. Kết bài

Khẳng định lại giá trị nội dung và ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm.

Dàn ý phân tích Chữ người tử tù - Mẫu 5

I. Mở bài

• Nguyễn Tuân là nhà văn yêu cái đẹp và luôn hướng tới nó. Văn ông không thiếu những con người, những hoàn cảnh đẹp đến hoàn bích, mà cảnh cho chữ trong Chữ người tử tù là ví dụ điển hình.
• Trong tác phẩm Chữ người tử tù, cảnh cho chữ chính là trung tâm của mọi giá trị nghệ thuật, vừa khắc họa chân dung người tử tù hiên ngang, thi vị, lại vừa thể hiện được tư tưởng nhân văn sâu sắc.
• Cảnh cho chữ là một áng văn "xưa nay chưa từng có".

II. Thân bài

1. Tóm tắt hoàn cảnh trước khi cho chữ

Người tù Huấn Cao: vốn là người có tâm hồn phóng khoáng, thích tự do và chán ghét những kẻ nhũng nhiễu nhân dân. Ông còn là người nghệ sĩ tài năng, yêu thích cái đẹp và luôn giữ gìn thiên lương trong sáng. Huấn Cao cũng có nguyên tắc riêng của mình, ông viết chữ nổi tiếng nhưng chỉ cho những người ông quý, không bao giờ cúi đầu trước uy quyền và đồng tiền.

Quản ngục: một người có thiên lương, biết quý trọng người hiền và yêu cái đẹp nhưng lại làm nghề quản ngục. Khao khát được chữ của Huấn Cao treo trong nhà là khao khát lớn đời ông.
Cảnh cho chữ diễn ra trong ngục tối.

Trong bối cảnh giữa một người tù và một tên quản ngục, ban đầu Huấn Cao không nhận ra tấm lòng của viên quản ngục, nhưng sau đó người tử tù không thể từ chối mong muốn chính đáng của một người biệt nhỡn liên tài.

2. Diễn biến cảnh cho chữ trong Chữ người tử tù

• Thời gian: Tình huống cho chữ diễn ra hết sức tự nhiên trong thời gian giữa đêm, nhưng lại là thời gian cuối cùng của một con người tài hoa.
• Không gian: Cảnh cho chữ thiêng liêng lại được diễn ra trong cảnh u ám của ngục tối. Bối cảnh được khắc họa trên nền đất ẩm thấp, mùi hôi của dán, chuột...
• Người cho chữ là người tử tù nhưng oai phong, đang trong tư thế ban ân huệ cuối cùng của mình cho người khác. Kẻ xin chữ lẽ ra là người có quyền hành hơn nhưng lại cúi đầu mang ơn.

3. Giải thích tại sao Cảnh cho chữ là cảnh tượng xưa nay chưa từng có

• Thông thường, người ta chỉ sáng tác nghệ thuật ở nơi có không gian rộng rãi, trang nghiêm, hay ít nhất là nơi sạch sẽ, đằng này cảnh cho chữ lại diễn ra nơi cái ác ngự trị.
• Người nghệ sĩ làm ra tác phẩm nghệ thuật phải thật sự thoải mái về tâm lí, thể xác, trong khi Huấn Cao phải đeo gông, xiềng xích và nhận án tử vào ngày hôm sau.
• Người quản ngục là người có quyền bắt buộc kẻ tử tù, nhưng ngược lại, kẻ tử tù lại ở vị thế cao hơn, có quyền cho hay không cho chữ.

4. Ý nghĩa của cảnh cho chữ trong Chữ người tử tù

• Ca ngợi tấm lòng thiên lương của hai nhân vật Huấn Cao và viên quản ngục.
• Ca ngợi sự chiến thắng của cái đẹp dù ở nơi u ám nhất.
• Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn trong con người của Huấn Cao, từ đó thể hiện quan niệm thẩm mĩ của Nguyễn Tuân.

III. Kết bài

Một lần nữa khẳng định, cảnh cho chữ là một cảnh tượng đẹp đẽ và giàu ý nghĩa, thể hiện sự nâng niu, trân trọng cái đẹp và giá trị của nghệ thuật trong tác phẩm của Nguyễn Tuân.

Lập dàn ý phân tích Chữ người tử tù - Mẫu 6

1. Mở bài

– Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Tuân và những nét đặc sắc trong sự nghiệp sáng tác của ông.

– Giới thiệu khái quát về truyện ngắn “Chữ người tử tù” (xuất xứ, khái quát giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật,…).

2. Thân bài

a) Tình huống truyện

– Cuộc gặp gỡ đầy éo le giữa Huấn Cao và viên quản ngục nơi chốn ngục tù, trong những ngày cuối cùng của cuộc đời Huấn Cao.

– Ý nghĩa:

• Tăng kịch tính và sức hấp dẫn cho tác phẩm.
• Giúp nhân vật bộc lộ tính cách.
• Góp phần thể hiện quan điểm của Nguyễn Tuân về cái đẹp.

b) Nhân vật Huấn Cao

– Là người có tài viết chữ đẹp, nổi tiếng khắp nơi:

• Lời khen của viên quản ngục và thầy thơ lại.
• Viên quản ngục luôn khát khao, ao ước có chữ ông Huấn để treo trong nhà.

– Là người có khí phách hơn người, bất khuất và hiên ngang:

• Kẻ “chọc trời khuấy nước”, là người dám cầm đầu cả một cuộc đại phản chống lại triều đình để không đi lại lề lối cũ.
• Người khiến cho bọn lính mới nghe tên cũng phải dè chừng, lo lắng.
• Thái độ “dỗ gông” đầy bản lĩnh.

– Người có thiên lương trong sáng:

• Không vì vàng bạc, quyền lực mà ép mình cho chữ.
• Cho chữ viên quản ngục vì cảm động trước tấm lòng của ông.

c) Nhân vật viên quản ngục

– Người có “tấm lòng biệt nhỡn liên tài”:

• Chưa từng gặp Huấn Cao nhưng lại rất kính trọng ông.
• Cách đối xử, thái độ của viên quản ngục khi Huấn Cao ở tù.

d) Cảnh cho chữ

– Diễn ra nơi chốn ngục tù ẩm ướt trong một đêm tối tĩnh mịch.

– Hình tượng diễn ra: “ba con người chụm nhau dưới ánh sáng của bó đuốc đang dậm tô những nét chữ”.

– Là một cảnh tượng xưa nay chưa từng có.

– Ý nghĩa:

• Góp phần thể hiện tính cách, vẻ đẹp tâm hồn của các nhân vật.
• Góp phần thể hiện quan niệm của Nguyễn Tuân về cái đẹp.

3. Kết bài

– Khái quát giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của thiên truyện “Chữ người tử tù” và tài năng của Nguyễn Tuân được thể hiện qua tác phẩm.

– Nêu những cảm nghĩ của bạn về tác phẩm này.