Soạn bài Kể lại truyện truyền thuyết hoặc cổ tích - Ngữ Văn 6 Cánh Diều (Trang 30, Tập 1)

EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 6: Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích, nằm trong bộ sách Cánh Diều. Tài liệu này được thiết kế để hỗ trợ học sinh lớp 6 nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết trong môn Ngữ văn.

Với nội dung chi tiết và hướng dẫn cụ thể, tài liệu này hy vọng sẽ trở thành công cụ hữu ích, giúp các em học sinh tiếp cận và hiểu sâu hơn về các tác phẩm văn học dân gian. Hãy cùng khám phá chi tiết bên dưới để nâng cao kết quả học tập của mình.

Soạn bài Kể lại truyện truyền thuyết hoặc cổ tích - Hướng dẫn chi tiết và sáng tạo

1. Định hướng

a. Trong phần viết, học sinh đã được hướng dẫn cách viết bài văn kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích. Ở phần nói và nghe, các em sẽ không viết văn mà kể lại câu chuyện đó bằng lời nói, tạo sự sinh động và gần gũi hơn.

b. Để kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích, học sinh cần lưu ý những điều sau:

• Bám sát các sự kiện chính nhưng có thể thêm thắt những chi tiết sáng tạo, hình ảnh sống động hoặc thay đổi cách kết thúc truyện để phù hợp với ngữ cảnh.
• Phân biệt rõ giữa kể miệng (văn nói) và kể bằng văn viết. Chú ý đến cách kể, giọng điệu, kết hợp với ngôn ngữ hình thể (cử chỉ, ánh mắt, nét mặt...) để truyền tải nội dung một cách hiệu quả. Trong một số trường hợp, người kể có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ như tranh, ảnh, video để làm câu chuyện thêm hấp dẫn.

2. Thực hành

Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng” bằng lời kể của em.

a. Chuẩn bị

• Xem lại bài văn kể về truyện Thánh Gióng trong phần Viết.
• Chuẩn bị tranh ảnh hoặc các công cụ hỗ trợ khác (nếu cần).

b. Tìm ý và lập dàn ý

- Xem lại dàn ý đã chuẩn bị ở phần Viết để bổ sung và chỉnh sửa cho phù hợp.

- Chú ý kiểm tra các sự kiện chính, yếu tố sáng tạo trong nội dung và cách kể lại câu chuyện sao cho hấp dẫn.

Dàn ý:

(1) Mở bài: Giới thiệu lý do kể lại truyền thuyết Thánh Gióng, tạo sự thu hút cho người nghe.

(2) Thân bài: Dựa vào các sự kiện chính của truyền thuyết để kể lại một cách sinh động.

- Vào thời Hùng Vương thứ 6, tại làng Gióng có hai vợ chồng sống phúc đức, hiền lành.

- Bà lão ra đồng, nhìn thấy một vết chân to liền ướm thử, sau đó về nhà thì mang thai và sinh ra một cậu bé khác thường.

- Khi giặc Ân xâm lược, vua sai sứ giả đi tìm người tài giỏi cứu nước. Cậu bé nghe tiếng rao liền bảo mẹ mời sứ giả vào.

- Gióng yêu cầu ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt để chuẩn bị đánh giặc.

- Gióng được dân làng góp gạo nuôi lớn, vươn vai trở thành tráng sĩ oai phong lẫm liệt.

- Gióng sau khi đánh tan giặc, cởi bỏ áo giáp sắt và bay về trời, để lại sự ngưỡng mộ trong lòng người dân.

- Vua Hùng cho xây dựng đền thờ và phong tặng danh hiệu Phù Đổng Thiên Vương để tưởng nhớ công lao của ngài.

(3) Kết bài: Nêu cảm nghĩ về truyền thuyết Thánh Gióng, khẳng định giá trị và ý nghĩa sâu sắc của câu chuyện.

c. Nói và nghe

- Dựa vào dàn ý đã chuẩn bị, thực hiện kể lại câu chuyện trước tổ hoặc lớp một cách tự tin và sinh động.

- Chú ý đảm bảo nội dung và cách kể để câu chuyện trở nên hấp dẫn, lôi cuốn người nghe.

d. Kiểm tra và chỉnh sửa

Nhớ lại và rút kinh nghiệm về nội dung câu chuyện và cách kể chuyện:

- Người kể cần xem xét lại nội dung và cách diễn đạt của mình:

• Nội dung truyện Thánh Gióng đã đầy đủ chưa? Còn thiếu những chi tiết nào quan trọng?
• Nội dung, chi tiết, lời kể và cách kể của em có gì sáng tạo và độc đáo?
• Về cách kể: Giọng kể, điệu bộ, cử chỉ... có phù hợp và thu hút không? (Đặc biệt chú ý các đoạn có lời thoại của nhân vật).

- Người nghe tự đánh giá cách tiếp nhận câu chuyện:

• Đã hiểu và nắm được nội dung chính của câu chuyện chưa? Có nhận xét được về yếu tố sáng tạo trong lời kể của bạn không?
• Thái độ khi nghe bạn kể chuyện như thế nào? Có tập trung và tương tác tích cực không?

* Gợi ý bài nói:

Từ thuở ấu thơ, em đã được nghe bà kể nhiều câu chuyện cổ tích và truyền thuyết. Nhưng câu chuyện để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong em là truyền thuyết Thánh Gióng.

Truyện kể rằng, vào thời Hùng Vương thứ sáu, tại một ngôi làng nọ, có hai vợ chồng ông lão sống rất phúc đức và chăm chỉ. Tuy nhiên, họ vẫn chưa có được một mụn con. Một ngày nọ, bà lão ra đồng và nhìn thấy một vết chân to. Tò mò, bà đặt chân mình vào ướm thử. Không ngờ, sau đó bà mang thai. Điều kỳ lạ là mãi đến mười hai tháng sau, bà mới sinh ra một cậu bé khôi ngô, tuấn tú. Hai vợ chồng vui mừng khôn xiết, nhưng cậu bé dù đã ba tuổi vẫn không biết nói, không biết cười, chỉ đặt đâu nằm đó. Ông bà vô cùng buồn phiền.

Lúc bấy giờ, giặc Ân tràn sang xâm lược nước ta, gây ra vô số tội ác khiến nhân dân lầm than, khổ cực. Trước thế giặc mạnh, nhà vua liền sai sứ giả đi khắp nơi tìm người tài giúp nước. Đến đâu, sứ giả cũng rao vang:

- Ai có tài năng, sức mạnh, xin hãy ra giúp vua cứu lấy non sông.

Nghe tiếng rao, cậu bé Gióng đang nằm trên giường bỗng cất tiếng gọi mẹ:

- Mẹ ơi! Mẹ hãy mời sứ giả vào đây cho con.

Nghe con nói, vợ chồng lão nông dân vừa ngạc nhiên vừa vội vàng mời sứ giả vào nhà. Cậu Gióng liền yêu cầu sứ giả chuẩn bị ngay: roi sắt, ngựa sắt, và áo giáp sắt để cậu lên đường đánh giặc.

Kỳ lạ thay, từ khi gặp sứ giả, cậu Gióng lớn nhanh như thổi. Cơm ăn bao nhiêu cũng không no, áo vừa mặc đã chật. Vợ chồng lão nông đem hết lương thực ra nuôi cậu mà vẫn không đủ, đành nhờ hàng xóm cùng chung sức. Ai nấy đều mong cậu sớm ra trận diệt giặc, cứu nước nên chẳng ngại ngần giúp đỡ.

Giặc đã tiến sát chân núi Trâu, dân chúng hoảng loạn. May thay, đúng lúc ấy, sứ giả mang đủ roi sắt, ngựa sắt, và áo giáp đến nơi. Cậu Gióng bỗng vươn vai đứng dậy, oai phong như một dũng sĩ, khoác áo giáp, cầm roi, nhảy lên ngựa phi thẳng ra chiến trường. Với sức mạnh phi thường, cậu khiến quân giặc khiếp vía. Khi roi sắt gãy, cậu liền nhổ từng bụi tre bên đường quật vào quân thù. Giặc tan tác bỏ chạy, nhưng rồi cũng bị tiêu diệt không còn một mống.

Sau khi dẹp giặc, cậu Gióng không trở về kinh đô nhận thưởng mà một mình cưỡi ngựa lên núi Sóc, cởi bỏ áo giáp sắt, rồi cả người lẫn ngựa bay thẳng lên trời. Tương truyền rằng, khi ngựa thét lửa, lửa đã thiêu rụi cả một làng, nay gọi là làng Gióng. Những vết chân ngựa năm xưa nay đã hóa thành những ao hồ lớn nhỏ nối tiếp nhau.

Câu chuyện về người anh hùng Thánh Gióng không chỉ là niềm yêu thích của riêng em, mà còn là nguồn cảm hứng bất tận cho bao thế hệ học trò.