Soạn bài Bánh chưng bánh giầy - Ngữ văn lớp 6: Hướng dẫn chi tiết trang 29 sách Chân trời sáng tạo tập 1

Tài liệu Soạn văn 6: Bánh chưng bánh giầy, thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo tập 1, sẽ được trình bày chi tiết, giúp học sinh nắm vững kiến thức và chuẩn bị bài hiệu quả.

Mời các bạn học sinh lớp 6 tham khảo tài liệu chi tiết để chuẩn bị bài học một cách nhanh chóng, đầy đủ và hiệu quả nhất.

1. Soạn bài Bánh chưng bánh giầy siêu ngắn

Em hãy hoàn thành hai bảng dưới đây bằng cách điền các chi tiết từ truyện Bánh chưng, bánh giầy để làm nổi bật đặc điểm cốt truyện và nhân vật trong thể loại truyền thuyết:

Đặc điểm cốt truyện truyền thuyết qua truyện Bánh chưng, bánh giầy

Đặc điểm nhân vật truyền thuyết qua Bánh chưng bánh giầy

2. Hướng dẫn soạn bài Bánh chưng bánh giầy ngắn gọn và hiệu quả

2.1 Đọc - hiểu văn bản

a. Vua Hùng đưa ra điều kiện để truyền ngôi

- Hoàn cảnh để vua Hùng truyền ngôi: Nhà vua tuổi đã cao nhưng có tới hai mươi người con trai, khiến việc chọn người kế vị trở nên khó khăn.

- Điều kiện: Người nối ngôi phải phù hợp với trí hướng của vua: “... người nối ngôi ta phải nối được trí ta, không nhất thiết phải là con trưởng.”

- Hình thức: Thông qua việc làm lễ cùng Tiên vương.

b. Lang Liêu và các hoàng tử thi nhau tìm kiếm lễ vật

- Các hoàng tử cho người đi khắp nơi tìm kiếm những của ngon vật lạ để dâng lên vua cha.

- Lang Liêu là người chịu nhiều thiếu thốn, lớn lên chỉ quen với công việc đồng áng.

- Một đêm nọ, Lang Liêu nằm mơ, được thần mách bảo hãy dùng thứ gạo nếp quen thuộc làm thành lễ vật dâng vua cha.

Chàng lấy gạo nếp vo sạch, dùng đậu xanh và thịt lợn làm nhân, gói bằng lá dong thành hình vuông, đem luộc một ngày một đêm.

Cũng thứ gạo nếp ấy, đồ lên rồi giã nhuyễn, nặn thành hình tròn.

c. Ý nghĩa và phong tục làm bánh chưng bánh giầy

- Lang Liêu đem hai loại bánh dâng lên cúng Tiên vương. Vua Hùng rất hài lòng và quyết định truyền ngôi cho Lang Liêu.

- Ý nghĩa của bánh chưng, bánh giầy:

• Bánh hình tròn tượng trưng cho trời, được đặt tên là bánh giầy.
• Bánh hình vuông tượng trưng cho đất nên được đặt tên là bánh chưng.
• Lá bọc bên ngoài ngụ ý đùm bọc lẫn nhau, thể hiện truyền thống thương người như thể thương thân của dân tộc ta.

- Truyền thống dân tộc: Bánh chưng và bánh giầy trở thành món ăn không thể thiếu mỗi dịp Tết đến xuân về.

2.2 Hướng dẫn đọc

Em hãy hoàn thành hai bảng dưới đây bằng cách điền các chi tiết từ truyện Bánh chưng, bánh giầy để làm nổi bật đặc điểm cốt truyện và nhân vật trong thể loại truyền thuyết:

Đặc điểm cốt truyện truyền thuyết qua truyện Bánh chưng, bánh giầy

Đặc điểm nhân vật truyền thuyết qua Bánh chưng bánh giầy

3. Hướng dẫn soạn bài Bánh chưng bánh giầy chi tiết và đầy đủ

3.1 Đôi nét về tác phẩm

a. Thể loại

Truyền thuyết là tác phẩm tự sự dân gian kể về sự kiện và nhân vật lịch sử, thường được lí tưởng hóa, thể hiện sự ngưỡng mộ và tôn vinh của nhân dân đối với những người có công với đất nước, dân tộc hoặc cộng đồng.

b. Tóm tắt

Hùng Vương thứ sáu muốn truyền ngôi cho một trong số các con trai nên đưa ra điều kiện: “Không nhất thiết phải là con trưởng, chỉ cần làm vừa ý vua trong lễ Tiên vương sẽ được truyền ngôi.” Các hoàng tử thi nhau chuẩn bị của ngon vật lạ dâng lên vua, riêng Lang Liêu, quen với việc đồng áng, không biết chuẩn bị gì. Một đêm, chàng nằm mơ được thần báo mộng: “Trong trời đất, không gì quý bằng hạt gạo.” Lang Liêu lấy gạo nếp làm hai loại bánh hình vuông và tròn dâng lên vua. Bánh hình vuông tượng trưng cho Trời gọi là bánh chưng, bánh hình tròn tượng trưng cho Đất gọi là bánh giầy. Vua rất hài lòng và truyền ngôi cho Lang Liêu. Ngày nay, bánh chưng và bánh giầy là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền.

c. Bố cục

Gồm ba phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “... chứng giám”. Vua Hùng đưa ra điều kiện để truyền ngôi.
• Phần 2: Tiếp theo đến “... hình tròn”. Lang Liêu và các hoàng tử thi nhau tìm kiếm lễ vật để dâng lên vua cha.
• Phần 3: Còn lại. Ý nghĩa và phong tục làm bánh chưng bánh giầy của người Việt.

3.2 Đọc - hiểu văn bản

a. Vua Hùng đưa ra điều kiện để truyền ngôi

- Hoàn cảnh: Hùng Vương về già, muốn truyền ngôi nhưng có tới hai mươi người con trai, không biết chọn ai xứng đáng.

- Điều kiện: “Người nối ngôi ta phải nối được trí ta, không nhất thiết phải là con trưởng.”

- Hình thức: Nhân lễ Tiên vương, ai làm vừa ý ta, ta sẽ truyền ngôi cho, có Tiên vương chứng giám.

b. Lang Liêu và các hoàng tử thi nhau tìm kiếm lễ vật dâng nhà vua

- Các lang đua nhau làm cỗ thật hậu, thật ngon đem về lễ Tiên vương.

- Lang Liêu là con thứ mười tám; mẹ chàng trước kia bị vua cha ghẻ lạnh, ốm rồi chết. So với anh em, chàng thiệt thòi nhất.

- Lang Liêu nằm mơ, được thần mách bảo hãy dùng thứ gạo nếp quen thuộc làm thành lễ vật dâng vua cha.

- Chàng lấy gạo nếp vo sạch, lấy đậu xanh thịt lợn làm nhân, gói bằng lá dong thành hình vuông, đem luộc một ngày một đêm. Cũng thứ gạo nếp ấy đồ lên, đem giã nhuyễn rồi nặn thành hình tròn.

- Đến ngày lễ Tiên vương, các lang mang sơn hào hải vị, nem công chả phượng tới, chẳng thiếu thứ gì.

- Nhà vua xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra kể lại.

=> Kết quả: Vua Hùng chọn hai thứ bánh làm lễ, Lang Liêu được truyền ngôi báu.

c. Ý nghĩa và phong tục làm bánh chưng bánh giầy

- Ý nghĩa của bánh chưng, bánh giầy:

• Bánh hình tròn tượng trưng cho trời, được đặt tên là bánh giầy.
• Bánh hình vuông tượng trưng cho đất nên được đặt tên là bánh chưng.
• Lá bọc bên ngoài ngụ ý đùm bọc lẫn nhau, thể hiện truyền thống thương người như thể thương thân của dân tộc ta.

- Truyền thống dân tộc: Bánh chưng và bánh giầy trở thành món ăn không thể thiếu mỗi dịp Tết đến xuân về.