Phân tích cuộc đối đầu đầy kịch tính giữa Va-ren và Phan Bội Châu qua hai bài văn mẫu lớp 7

Với hai bài văn mẫu phân tích chi tiết cuộc chạm trán giữa Va-ren và Phan Bội Châu, tài liệu này không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về tác phẩm mà còn củng cố kỹ năng viết văn phân tích. Mời quý thầy cô và các bạn cùng tham khảo để khám phá những góc nhìn mới mẻ và sâu sắc.

Cuộc đối đầu đầy kịch tính giữa Va-ren và Phan Bội Châu - Mẫu 1

Trong thời gian sống và hoạt động cách mạng tại Pháp, Nguyễn Ái Quốc đã sáng tác nhiều tác phẩm bằng tiếng Pháp như: Vi hành, Lời than vãn của bà Trưng Trắc, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu... Những tác phẩm này thể hiện tinh thần chiến đấu qua ngòi bút văn chương sắc bén. Tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu được đăng trên báo Người cùng khổ số 36, 37 vào tháng 9 và tháng 10 năm 1925. Trong ba phần của tác phẩm, cuộc đối đầu giữa Va-ren và Phan Bội Châu được miêu tả đầy kịch tính, thể hiện tài năng châm biếm sắc sảo của Nguyễn Ái Quốc. Tác giả sử dụng thủ pháp tương phản để tạo nên tính chiến đấu mạnh mẽ cho tác phẩm.

Va-ren là một chính khách bị đồng nghiệp đuổi khỏi tập đoàn, kẻ đã từ bỏ quá khứ, từ bỏ niềm tin, từ bỏ giai cấp của mình. Trong khi đó, Phan Bội Châu là một anh hùng, vị thiên sứ đã hy sinh vì độc lập, được hai mươi triệu người dân trong cảnh nô lệ tôn sùng vì đã tìm đường cứu nước, cứu dân. Cụ Phan bị thực dân kết án "tử hình vắng mặt", đang bị đeo gông và chờ ngày lên máy chém. Hai con người hoàn toàn đối lập nhau.

Va-ren buộc phải hứa sẽ "chăm sóc" cụ Phan Bội Châu. Lúc này, nhà yêu nước Phan Bội Châu mới bị bắt giam. Cả nước đang dấy lên phong trào đấu tranh rộng khắp đòi thả cụ.

Khi đến Việt Nam, hắn ngay lập tức diễn những trò lố bịch. Dù không trực tiếp chứng kiến, nhưng với con mắt thời cuộc và cảm nhận riêng, Nguyễn Ái Quốc đã vạch trần bộ mặt xảo quyệt của tên cáo già giả nhân giả nghĩa. Xuống tàu, tên chính khách chẳng màng đến lời hứa "chăm sóc" cụ Phan Bội Châu, mà chỉ lo cho bản thân mình. Hắn chỉ quan tâm đến việc ổn định vị trí của mình trước đã. Điều này khiến dư luận nghi ngờ, trong khi cụ Phan vẫn phải ngồi tù. Khi đến Việt Nam, hắn say sưa với những lời dụ dỗ, tiệc tùng của chính quyền Sài Gòn và Huế.

Từ Sài Gòn ra Hà Nội, Va-ren dừng chân tại Huế để Hoàng đế Khải Định và triều đình trao tặng hắn Nam Long bội tinh, phần thưởng cao quý nhất của hoàng triều. Hắn chưa có công trạng gì cho thuộc địa nhưng đã được ban thưởng. Trong khi đó, tên toàn quyền vẫn chìm đắm trong tiệc tùng, quên lời hứa, còn cụ Phan vẫn phải ngồi tù.

Va-ren đến Hà Nội - cuộc đối đầu giữa một kẻ phản bội Đảng Cộng sản Pháp và một vị anh hùng hy sinh vì độc lập, được hai mươi triệu người dân trong cảnh nô lệ tôn sùng.

Điều thú vị sắp diễn ra, tên toàn quyền bắt tay cụ Phan, tay trái nâng chiếc gông to kệch đang xiết chặt Phan Bội Châu trong nhà tù ảm đạm. Hắn tuyên bố: "Tôi đem tự do đến cho ông đây."

Cuộc mặc cả bắt đầu, hắn dụ dỗ, yêu cầu cụ Phan từ bỏ ý chí đấu tranh vì nền độc lập dân tộc, đưa ra một số tên phản bội làm gương. Thật nực cười khi chính hắn cũng là kẻ phản bội. "Trước tôi là đảng viên xã hội đấy, giờ đây thì tôi làm toàn quyền..." Tiếc thay, cuộc "mặc cả", "diễn thuyết" của Va-ren rất hùng hồn và không thiếu những lý lẽ đầy tình cảm, nhưng cụ Phan vẫn dửng dưng. Lúc đó, cả Phan Bội Châu và Va-ren không hiểu nhau.

Cụ Phan làm sao hiểu được những lời giả dối của một kẻ xấu xa đã phản bội chính giai cấp mình, một kẻ bề ngoài lịch sự, oai phong nhưng bên trong gian xảo, cáo già. Cụ Phan không thể hiểu một kẻ mà với cụ chỉ là tên cướp nước. Còn Va-ren, một tên chính khách bẩn thỉu, làm sao hiểu được sự cao thượng, vĩ đại của một người hy sinh cả tính mạng vì nền độc lập tự do của dân tộc. Hai thái cực đối lập trong cuộc đối đầu nảy lửa, những lời nói và hành động của Va-ren đã bóc trần bộ mặt xảo trá của hắn.

Trong cuộc đối đầu ấy, Phan Bội Châu chủ động im lặng, mỉm cười kín đáo. Đặc biệt, trong phần tái bút, tác giả tiết lộ một nhân chứng quả quyết rằng Phan Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren. Hành động này thể hiện thái độ ghê tởm, khinh bỉ của cụ Phan trước tên toàn quyền đang thao thao bất tuyệt. Vị toàn quyền được triều đình An Nam tôn kính đã bị hạ nhục, coi thường.

Người đọc cảm thấy thích thú qua chi tiết này. Bằng trí tưởng tượng phong phú, tác giả đã vạch trần bộ mặt xảo quyệt, giả nhân giả nghĩa của tên toàn quyền Va-ren trong cuộc đối đầu với cụ Phan. Sự đối lập, tương phản giữa hai con người đầy kịch tính, các chi tiết nghệ thuật khiến người đọc bật cười, cái cười tán thưởng khâm phục cụ Phan anh hùng và khinh bỉ lên án tên toàn quyền Va-ren. Những trò lố mà hắn làm tại Đông Dương, đặc biệt cuộc đối đầu và mặc cả, dụ dỗ cụ Phan thực sự là những trò lố của trò lố.

Nguyễn Ái Quốc viết truyện này không chỉ để ca ngợi Phan Bội Châu - một người tù lừng tiếng mà còn đòi ân xá cho cụ, đồng thời vạch trần bộ mặt xảo quyệt, bẩn thỉu của tên toàn quyền Va-ren nói riêng và bọn thực dân Pháp nói chung. Ngòi bút hiện thực sắc sảo của Nguyễn Ái Quốc chính là lưỡi gươm chống lại kẻ thù xâm lược trong những năm sống và hoạt động tại Pháp.

Cuộc đối đầu đầy kịch tính giữa Va-ren và Phan Bội Châu - Mẫu 2

Trong dòng chảy văn học Việt Nam, giai đoạn từ đầu thế kỷ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945, truyện ngắn 'Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu' của Nguyễn Ái Quốc nổi bật với màu sắc và âm hưởng độc đáo: được viết bằng tiếng Pháp, xuất bản tại Pháp, mang tính chiến đấu cao và bút pháp tinh tế, hiện đại. Trong khi các tác giả trong nước phê phán giới phong kiến yếu hèn, để nhân dân lâm vào cảnh khốn cùng (như Phạm Duy Tốn, Nguyễn Bá Học), hoặc bày tỏ tình yêu nước một cách kín đáo, mơ hồ (như Tản Đà, Trần Tuấn Khải), Nguyễn Ái Quốc thẳng thắn vạch trần bộ mặt xảo trá, tàn bạo của thực dân xâm lược; đồng thời thể hiện lòng yêu nước, căm thù giặc sâu sắc. Trái tim người cầm bút yêu ghét rõ ràng. Vì vậy, dù xuất bản ở nước ngoài, truyện ngắn 'Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu' cùng các tác phẩm khác của Bác Hồ dưới bút danh Nguyễn Ái Quốc vẫn là những áng văn chương Việt Nam chân chính, góp phần làm phong phú dòng chảy văn học dân tộc. Đọc truyện, ta bắt gặp hai hình tượng nhân vật đối lập: tên thực dân xảo trá và người chiến sĩ yêu nước đầy khí phách.

Va-ren, một chính khách thực dân xảo quyệt, kẻ phản bội đáng khinh. Ngay từ những dòng đầu, Va-ren được miêu tả là kẻ có lời nói và hành động mập mờ: 'nửa chính thức hứa... giả thử... biết giữ lời hứa, liệu quan Toàn quyền Va-ren sẽ 'chăm sóc' vụ ấy vào lúc nào và ra sao'. Đó là những từ ngữ châm biếm nhẹ nhàng mà sâu sắc. Từ đó, tác giả định hướng cho nhân vật hiện lên trong thời gian (vào lúc nào) và mang những phẩm chất tính cách cụ thể (ra sao).

Về thời gian, Toàn quyền Va-ren chỉ muốn 'chăm sóc' vụ Phan Bội Châu 'khi nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy đã'. Nghĩa là, hắn lo cho cái ghế thống trị thật vững vàng trước đã. Hắn muốn thể hiện uy quyền thực dân với công chúng Đông Dương trước đã. Còn Phan Bội Châu ra sao, hãy đợi đấy. Do đó, sau khi rời nước Pháp với lời hứa 'nửa chính thức' sẽ 'chăm sóc' vụ Phan Bội Châu, Toàn quyền Va-ren đã thực hiện một chuyến đi chậm chạp, để thưởng thức của ngon vật lạ, những lời tâng bốc của lũ tay sai cấp dưới. Tác giả sử dụng ngòi bút kể chuyện xen kẽ miêu tả, đối chiếu bằng điệp ngữ và những câu văn kéo dài chia chuyến đi của Va-ren thành ba chặng. Chặng thứ nhất: Va-ren đến Sài Gòn. Chặng thứ hai: Va-ren ra Huế. Chặng thứ ba: Va-ren đến Hà Nội, tới đích, những trò lố chính thức của Va-ren đã diễn ra. Như vậy, Va-ren đúng là kẻ chỉ hứa suông, tuyên bố sẽ xem xét vụ Phan Bội Châu, thực tâm hắn chẳng chút động lòng nào tới số phận đau khổ của cụ Phan, hắn chẳng phải là viên quan nêu cao trách nhiệm trong công việc. Tới Hà Nội - cái đích quan trọng nhất của chuyến đi - những trò lố chính thức của Va-ren mới thực sự diễn ra, bộ mặt hề mồi, phản trắc, xảo quyệt của tên chính khách thực dân mới thực sự phơi bày. Bằng đôi cánh của trí tưởng tượng, nhà văn dẫn người đọc vào 'tận cổng nhà lao chính, tận xà lim, nơi người đồng bào tôn kính của chúng ta đang rên xiết'... 'Ôi, thật là một tấn kịch!', nhà văn kêu lên, như muốn người đọc tập trung chú ý và cùng nhau suy ngẫm.