KHTN 8 Bài 28: Hệ vận động người - Giải bài tập KHTN 8 Cánh diều chi tiết trang 131-136

Giải bài tập KHTN 8 Bài 28: Hệ vận động ở người hỗ trợ học sinh trả lời chi tiết các câu hỏi trong sách giáo khoa Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều, từ trang 131 đến 136.

Bài giải Khoa học tự nhiên 8 Bài 28 được biên soạn sát với chương trình sách giáo khoa, đồng thời là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích để giáo viên soạn giáo án Bài 28 Chủ đề 7: Cơ thể người - Phần 3: Vật sống. Thầy cô và các em học sinh có thể theo dõi nội dung chi tiết trong bài viết dưới đây của EduTOPS.

Giải đáp câu hỏi xây dựng kiến thức và kỹ năng trong Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều Bài 28

Câu 1

Quan sát hình 28.2 và xác định các cơ quan thuộc hệ vận động.

Trả lời:

Hệ vận động bao gồm các cơ quan: xương, khớp và cơ vân.

• Xương có chức năng vận động, nâng đỡ cơ thể, bảo vệ các nội quan, sản sinh tế bào máu, dự trữ và cân bằng chất khoáng.
• Cơ vân là cơ bám vào xương, hoạt động theo ý muốn, có chức năng vận động, dự trữ và sinh nhiệt.
• Khớp là bộ phận kết nối các xương trong cơ thể, hỗ trợ các chuyển động của cơ thể.

Câu 2

Quan sát hình 28.3, hãy phân tích sự tương thích giữa cấu trúc và chức năng của xương đùi.

Trả lời:

Xương đùi được cấu tạo một cách tinh tế để phù hợp với vai trò nâng đỡ phần thân trên và hỗ trợ quá trình vận động hiệu quả:

• Phần đầu xương bao gồm mô xương xốp, với các tế bào xương sắp xếp thành các nan xương theo hình vòng cung, giúp phân tán lực tác động một cách hiệu quả.
• Thân xương được cấu tạo từ mô xương cứng, với các tế bào xương xếp đồng tâm, tăng cường khả năng chịu lực và độ bền vững của xương.

Câu 3

Hãy nêu tên và vị trí của một khớp trong cơ thể, đồng thời phân tích sự tương thích giữa cấu tạo và chức năng của khớp đó.

Trả lời:

Tên khớp: Khớp giữa các đốt sống.

Vị trí: Khớp giữa các đốt sống nằm ở vị trí kết nối giữa các đốt của cột sống.

Sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của khớp: Các đốt sống được liên kết với nhau thông qua khớp giữa các đốt sống. Đây là loại khớp bán động, cấu tạo từ đĩa sụn, cho phép cột sống có khả năng cử động linh hoạt ở mức độ nhất định, đồng thời bảo vệ tủy sống khỏi các tác động bên ngoài.

Câu 4

Quan sát hình 28.5, hãy mô tả cấu tạo của một bắp cơ và phân tích sự tương thích giữa cấu tạo và chức năng của cơ trong quá trình vận động.

Trả lời:

- Cấu tạo của một bắp cơ: Mỗi bắp cơ bao gồm nhiều bó sợi cơ, mỗi bó sợi cơ lại được tạo thành từ vô số sợi cơ nhỏ, và mỗi sợi cơ chứa nhiều tơ cơ.

- Sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng của cơ trong vận động:

• Hai đầu bắp cơ có gân bám vào xương thông qua khớp. Các tơ cơ trong bắp cơ sắp xếp song song theo chiều dọc, cho phép chúng thay đổi chiều dài, dẫn đến sự co giãn của bắp cơ, từ đó kéo theo chuyển động của xương và tạo nên sự vận động.
• Sự thay đổi chiều dài và đường kính của bắp cơ quyết định độ lớn của lực cơ được tạo ra, đảm bảo lực phù hợp với từng cử động cụ thể.

Câu 5

Quan sát hình 28.6 và áp dụng nguyên tắc đòn bẩy, hãy giải thích cách cơ, xương và khớp phối hợp với nhau khi nâng một quả tạ.

Trả lời:

Sự phối hợp giữa cơ, xương và khớp khi nâng tạ: Xương cánh tay kết nối với xương trụ và xương quay ở cẳng tay thông qua khớp khuỷu, tạo thành một cấu trúc đòn bẩy với khớp khuỷu là điểm tựa. Khi hoạt động, cơ nhị đầu cánh tay co lại, tạo lực hướng lên (ngược chiều với trọng lực của quả tạ), giúp kéo xương quay nâng lên so với xương trụ. Đồng thời, cơ tam đầu cánh tay giãn ra để cố định khớp khuỷu. Nhờ đó, cánh tay co lên và quả tạ được nâng lên.

Câu 6

Quan sát hình 28.7 và phân tích ý nghĩa của việc tập thể dục, thể thao đối với sức khỏe tổng thể và hệ vận động. Hãy giải thích chi tiết.

Trả lời:

Việc tập thể dục, thể thao một cách điều độ và phù hợp với thể lực không chỉ nâng cao sức khỏe tổng thể mà còn củng cố sức khỏe của hệ vận động:

• Cơ tim và thành mạch máu trở nên khỏe mạnh hơn nhờ quá trình luyện tập, giúp tim đập nhanh hơn và tăng cường lưu thông máu khi vận động.
• Khớp xương trở nên chắc khỏe hơn do việc luyện tập kích thích màng hoạt dịch tiết chất nhờn, đồng thời giúp dây chằng trở nên dẻo dai và bền vững.
• Khối lượng và kích thước xương được tăng cường nhờ việc luyện tập, kích thích các tế bào tạo xương và sụn tại đầu xương phát triển.
• Sức bền và khối lượng cơ bắp được cải thiện đáng kể nhờ việc luyện tập, thúc đẩy quá trình tạo tế bào cơ, tăng cường hấp thu glucose và sử dụng oxy, đồng thời tăng lưu lượng máu đến các cơ.
• Cân nặng được duy trì ở mức hợp lý nhờ việc luyện tập thúc đẩy quá trình phân giải lipid.
• Sức khỏe hệ hô hấp được nâng cao nhờ việc luyện tập, giúp tăng thể tích oxy khuếch tán vào máu và cải thiện tốc độ hoạt động của các cơ hô hấp.
• Hệ thần kinh trở nên khỏe mạnh hơn nhờ việc luyện tập, giúp tăng cường lưu lượng máu lên não.

Câu 7

Hãy phân tích nguyên nhân và đề xuất các biện pháp phòng tránh một số bệnh lý và tật thường gặp liên quan đến hệ vận động.

Trả lời:

Giải đáp thắc mắc và bài tập thực hành trong sách Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều - Bài 28

Luyện tập 1

Thành phần hóa học của xương động vật tương đồng với xương người. Tiến hành thí nghiệm với ba mẫu xương đùi ếch như sau:

• Xương 1: Giữ nguyên trạng thái ban đầu.
• Xương 2: Ngâm trong dung dịch HCl 10% trong khoảng 15 phút.
• Xương 3: Đốt trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi không còn khói bốc lên.

Sau khi thực hiện thí nghiệm, tiến hành uốn cong xương, bóp nhẹ đầu xương và quan sát hiện tượng. Kết quả thí nghiệm được trình bày trong bảng 28.1:

Áp dụng kiến thức về phản ứng của acid, phản ứng cháy và thành phần hóa học của xương, hãy giải thích kết quả thí nghiệm.

Trả lời:

Giải thích kết quả thí nghiệm:

• Xương 1 được giữ nguyên nên vẫn chứa đầy đủ các thành phần hóa học gồm chất hữu cơ và chất vô cơ. Do đó, xương vẫn giữ được tính đàn hồi và độ rắn chắc, không thể uốn cong và không bị vỡ vụn khi bóp nhẹ vào đầu xương.
• Xương 2 đã được ngâm trong dung dịch HCl 10%. Khi đó, các chất vô cơ trong xương phản ứng với HCl, khiến xương 2 chỉ còn lại thành phần chất hữu cơ. Việc mất đi các chất vô cơ làm xương mất tính rắn chắc, chỉ còn lại tính mềm dẻo. Do đó, xương 2 có thể uốn cong và không bị vỡ vụn khi bóp nhẹ vào đầu xương.
• Xương 3 được đốt trên ngọn lửa đèn cồn. Khi đó, các chất hữu cơ trong xương bị đốt cháy, khiến xương 3 chỉ còn lại thành phần vô cơ. Việc mất đi các chất hữu cơ làm xương mất tính mềm dẻo, chỉ còn lại tính rắn chắc. Do đó, xương không thể uốn cong và bị vỡ vụn khi bóp nhẹ vào đầu xương.

Luyện tập 2

Khi thực hiện động tác ngửa đầu và kiễng chân, hãy phân tích dựa trên nguyên lý đòn bẩy:

a) Xác định vị trí của điểm tựa, lực tác động và trọng lực.

b) Đưa ra nhận định về vị trí tương đối của điểm tựa so với lực và trọng lực.