Hướng dẫn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 20 - Ngữ văn lớp 8, sách Chân trời sáng tạo tập 1

EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 8: Thực hành tiếng Việt trang 20, bao gồm hướng dẫn chi tiết để trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa.

Tài liệu này là nguồn tham khảo hữu ích giúp học sinh lớp 8 chuẩn bị bài học một cách nhanh chóng, hiệu quả và đầy đủ nhất.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 20)

1. Xác định từ tượng hình, từ tượng thanh trong các trường hợp sau và phân tích tác dụng của chúng:

a.

Tuổi thơ chở đầy cổ tích
Dòng sông lời mẹ ngọt ngào
Đưa con đi cùng đất nước
Chòng chành nhịp võng ca dao.

(Trương Nam Hương, Trong lời bài hát)

b.

Con nghe thập thình tiếng cối
Mẹ ngồi giã gạo ru con

(Trương Nam Hương, Trong lời bài hát)

c. Quen thói cũ, ếch nghênh ngang đi lại khắp nơi và cất tiếng kêu ồm ộp.

(Truyện dân gian Việt Nam, Ếch ngồi đáy giếng)

d. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ.

(Dế Mèn phiêu lưu kí, Tô Hoài)

Hướng dẫn giải:

a. Từ tượng hình: chòng chành

b. Từ tượng thanh: thập thình

c.

• Từ tượng hình: nghênh ngang
• Từ tượng thanh: ồm ộp

d. Từ tượng thanh: phanh phách

=> Tác dụng: Góp phần diễn tả hình ảnh, âm thanh một cách chân thực và sinh động hơn.

2. Liệt kê năm từ tượng hình gợi tả hình ảnh, dáng vẻ của con người và năm từ tượng thanh mô phỏng âm thanh của thế giới tự nhiên.

Hướng dẫn giải:

- Từ tượng hình gợi tả hình ảnh, dáng vẻ của con người: thướt tha, mảnh mai, lực lưỡng, gầy gò, mập mạp, dong dỏng, lom khom, tập tễnh, tròn trịa, đủng đỉnh…

- Từ tượng thanh mô phỏng âm thanh của thế giới tự nhiên: róc rách, rì rào, xôn xao, ríu rít, tí tách, xào xạc, lộp bộp, vi vu, râm ran, ầm ầm…

3. Điền từ tượng thanh, từ tượng hình phù hợp vào chỗ trống (làm vào vở):

Hướng dẫn giải:

a. Đêm khuya thanh vắng, chỉ còn tiếng mưa rơi lộp bộp/tí tách bên hiên nhà.

b. Mùa đông, cây bàng vươn dài những cành khẳng khiu/xơ xác, trơ trụi lá.

c. Sự tĩnh lặng của đêm tối khiến tôi nghe rõ tiếng côn trùng kêu văng vẳng/râm ran từ ngoài đồng ruộng đưa vào.

d. Ở miệt này, sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện.

e. Đó là một ngôi làng đặc biệt nằm giữa những ngọn núi đá sừng sững ở Hà Giang.

4. Tìm ít nhất hai ví dụ về việc sử dụng từ tượng hình, từ tượng thanh trong các văn bản em đã đọc và phân tích tác dụng của chúng trong những trường hợp đó.

Hướng dẫn giải:

- Trong tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí của nhà văn Tô Hoài:

• Từ tượng hình “hủn hoẳn” trong câu: Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.
• Từ tượng thanh “phành phạch” trong câu: Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã.

=> Góp phần diễn tả sự khỏe mạnh và trưởng thành của Dế Mèn.

- Trong truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa: Từ tượng thanh “vi vu, lạo xạo” trong câu: Nhìn ra ngoài sân, Sơn thấy đất khô trắng, luôn luôn cơn gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, thổi lăn những cái lá khô lạo xạo.

=> Tác dụng: Khắc họa âm thanh của gió và không khí lạnh lẽo khi mùa đông về.

5. Phân tích nét độc đáo trong các kết hợp từ ngữ ở các trường hợp sau (chú ý những cụm từ/câu thơ được in đậm):

a.

Khóm trúc, lùm trẻ huyền thoại
Lời ru vấn vít dây trầu

(Trương Nam Hương, Trong lời mẹ hát)

b.

Đâu những chiều sương phủ bãi đồng
Lúa mềm xao xác ở ven sông

(Tố Hữu, Nhớ đồng)

c.

Con nghe dập dờn sóng lúa
Lời ru hóa hạt gạo rồi

(Trương Nam Hương, Trong lời mẹ hát)

Hướng dẫn giải:

a. Từ tượng hình “vít” gợi lên sự gắn kết, khăng khít giữa các sự vật được nhắc đến trong câu thơ.

b. Từ tượng thanh “xao xác” tái hiện âm thanh sống động, giúp câu thơ trở nên giàu hình ảnh và cảm xúc.

c. Từ tượng hình “dập dờn” miêu tả sinh động chuyển động uyển chuyển của sự vật, tạo nên hình ảnh đầy gợi cảm.

6. Viết đoạn văn (khoảng hai trăm chữ) kể về một kỉ niệm đáng nhớ của em trong mùa hè vừa qua. Trong đoạn văn có sử dụng ít nhất một từ tượng hình hoặc từ tượng thanh.

Hướng dẫn giải:

Hè năm nay, tôi được về thăm quê ngoại và có những kỉ niệm đẹp đẽ khó quên. Mỗi buổi sáng, tôi thức dậy từ sớm để cùng ông ngoại đi tập thể dục. Không khí trong lành của làng quê thật khác biệt so với thành phố ồn ào. Sau khi tập thể dục, hai ông cháu trở về nhà ăn sáng. Rồi tôi cùng các bạn trong xóm ra cánh đồng chơi những trò dân gian như ô ăn quan, cướp cờ, thả diều… Những trò chơi này thật mới mẻ với tôi, một đứa trẻ thành phố. Khi mặt trời lên cao, chúng tôi trở về nhà. Tôi được thưởng thức những món ăn thôn quê do bà ngoại nấu. Chiều xuống, nắng chói chang dần dịu lại, nhường chỗ cho cơn gió mát rượi xua tan cái nóng oi ả. Tôi theo ông ra vườn, nơi trồng rất nhiều cây ăn quả. Tôi giúp ông tưới cây và được ông hái cho nhiều trái ngọt. Buổi tối, tôi cùng bà ngồi hóng mát ngoài sân, vừa ăn hoa quả vừa nghe bà kể chuyện. Tiếng ve kêu râm ran khắp đêm hè. Kỉ niệm về mùa hè ấy thật đẹp và đáng nhớ!

• Từ tượng hình: chói chang
• Từ tượng thanh: râm ran