Hướng dẫn Soạn bài Tầng hai - Cánh diều Ngữ văn 11 trang 17, sách Cánh diều tập 2

Hôm nay, EduTOPS mang đến tài liệu Soạn văn 11: Tầng hai, một nguồn tham khảo hữu ích giúp học sinh chuẩn bị bài học một cách nhanh chóng, hiệu quả và toàn diện.

Các bạn học sinh lớp 11 hãy cùng khám phá nội dung chi tiết được chúng tôi trình bày ngay sau đây để nắm vững kiến thức và áp dụng hiệu quả vào bài học.

Hướng dẫn chi tiết Soạn bài Tầng hai - Ngữ văn 11

1. Chuẩn bị

- Nhà văn Phong Điệp, sinh năm 1976 tại Nam Định, là một trong những cây bút nữ tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại.

- Quan niệm về hạnh phúc: Hạnh phúc không phải điều gì xa vời mà bắt nguồn từ những điều giản dị, bình yên trong cuộc sống thường ngày.

2. Đọc hiểu

Câu 1. Hành động và suy nghĩ của nhân vật Phan được miêu tả như thế nào?

- Hành động: Hiếm khi động đến căn bếp, thường xuyên ra ngoài cả ngày và chỉ trở về căn phòng chật hẹp của mình sau khi chương trình thời sự cuối ngày kết thúc. Phan tắt TV nhẹ nhàng rồi dắt xe vào nhà, cẩn thận đỡ dòng nước để tránh tạo ra tiếng ồn quá lớn.

- Suy nghĩ: Luôn lo lắng rằng mình có thể gây phiền toái cho người khác.

=> Một người sống có trách nhiệm và tinh tế.

Câu 2. Nhân vật Phan đã nghe thấy những âm thanh gì vào lúc đêm khuya?

Những âm thanh: Tiếng khóc, tiếng hỉ mũi lớn và những tiếng nấc nghẹn ngào.

Câu 3. Phan đã nảy ra ý định gì? Ý định đó xuất hiện trong hoàn cảnh nào?

- Phan nảy ra ý định theo dõi cuộc sống của ba người sống trên tầng hai.

- Ý định này xuất hiện khi: Công việc của Phan đã được sắp xếp ổn định, và anh quyết định để tâm trí mình thảnh thơi, không suy nghĩ nhiều.

Câu 4. Cảnh sinh hoạt trên tầng hai vào buổi sáng sớm được miêu tả qua những khía cạnh nào?

Cảnh sinh hoạt trên tầng hai vào buổi sáng sớm được thể hiện qua: Hành động và lời nói của các nhân vật.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Hãy tóm tắt truyện Tầng hai. Từ đó, nhận xét về cốt truyện và bố cục của văn bản.

- Tóm tắt văn bản: Phan thuê một căn phòng ở tầng một của ngôi nhà hai tầng màu xanh biển, quay lưng ra công viên, thuộc về một gia đình ba người. Cô thường về nhà muộn và cố gắng không làm phiền những người sống ở tầng hai. Khi công việc ổn định, cô để tâm trí thảnh thơi và nảy ra ý định theo dõi cuộc sống của gia đình trên tầng hai. Từ tiếng ngáy của người mẹ đến tiếng chạy nhảy của đứa con trai, Phan dần hiểu hơn về cuộc sống giản dị của họ. Khi người vợ sinh con, cô muốn lên chúc mừng nhưng lại ngại ngùng. Nhìn căn phòng ấm cúng của họ, Phan nhận ra hạnh phúc thật đơn giản. Cô nhớ về gia đình mình, lâu rồi chưa về thăm, và nhận ra mình đã mải mê tìm kiếm những điều xa vời.

- Cốt truyện nhẹ nhàng, không có cao trào kịch tính. Các sự kiện được kể theo trình tự thời gian, tạo nên sự mạch lạc và dễ theo dõi.

Câu 2. Truyện diễn ra trong bối cảnh (không gian, thời gian) nào? Cách tác giả từng bước mở rộng bối cảnh có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của truyện?

- Không gian: Một ngôi nhà hai tầng màu xanh biển, quay lưng ra công viên ở Hà Nội.

- Thời gian: Chủ yếu vào chiều tối và đêm khuya.

- Tác giả kể chuyện theo diễn biến thời gian, xen kẽ với những hồi ức và suy nghĩ của nhân vật.

- Việc mở rộng bối cảnh giúp làm nổi bật sự tương phản giữa cuộc sống của Phan và gia đình sống ở tầng hai.

Câu 3. Nhân vật “bà mẹ” sống trong căn nhà hai tầng có phẩm chất, tính cách như thế nào? Nêu những chi tiết tiêu biểu trong truyện thể hiện phẩm chất, tính cách của nhân vật này.

- Nhân vật “bà mẹ”: Tâm lý, yêu thương con cái và chu đáo.

- Một số chi tiết:

• Khi con trai về muộn không báo trước, khiến con dâu khóc, bà đã an ủi và nhẹ nhàng trách móc con trai.
• Khi con trai đi qua đêm không về, bà ngủ cùng con dâu, hỏi han xem con dâu có đói không.
• Khi có cháu, bà chăm sóc chu đáo cho cả con dâu và đứa cháu nhỏ.

Câu 4. Ai là người quan sát và bộc lộ cảm nghĩ về gia đình nhân vật Thắng và gia đình nhân vật Phan? Nêu các chi tiết trong truyện cho thấy những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai gia đình.

- Người quan sát và bộc lộ cảm nghĩ về gia đình nhân vật Thắng và gia đình nhân vật Phan: Phan.

- Những chi tiết: Những câu văn thể hiện suy nghĩ của Phan như “Tự nhiên Phan thấy hơi buồn cười”; “Cô lại chợt nhớ nhà đến cồn cào”; “Cô thì cứ mải mê kiếm tìm những điều xa vời”;...

Câu 5. Vì sao nhân vật Phan lại ngẫm nghĩ: “Hóa ra hạnh phúc giản dị hơn những gì cô tâm niệm.”? Theo em, đây có phải là chủ đề của truyện không? Hãy làm rõ ý kiến của em.

- Phan là một cô gái từ tỉnh lẻ lên thành phố lập nghiệp. Trước đây, cô luôn nỗ lực làm việc, khao khát giàu có và được công nhận. Tuy nhiên, khi chứng kiến cuộc sống giản dị của gia đình sống trên tầng hai, Phan mới nhận ra rằng hạnh phúc thực sự nằm ở những điều đơn giản nhất.

- Theo tôi, đây chính là chủ đề của truyện. Hạnh phúc không phải là thứ xa vời mà nó hiện hữu ngay trong những điều nhỏ bé, bình dị xung quanh ta.

Câu 6. Từ truyện ngắn Tầng hai, em có suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người với con người, về quan niệm hạnh phúc trong xã hội hiện đại?

- Trong xã hội hiện đại, mối quan hệ giữa con người thường trở nên xa cách do nhiều yếu tố như khoảng cách địa lý, guồng quay công việc, và sự bận rộn của cuộc sống.

- Phan là đại diện cho lớp trẻ ngày nay, những người rời quê hương lên thành phố để theo đuổi ước mơ. Cuộc sống đơn điệu, lặp lại và cô đơn khiến cô cảm thấy tủi thân khi chứng kiến hạnh phúc giản dị của gia đình khác, từ đó nhớ nhà và nhận ra giá trị của những điều bình dị.